.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Hemşirelerin Tıbbi Hataya Yönelik Tutumları ile Yorgunluk Düzeyleri Arasındaki İlişki: Tanımlayıcı ve İlişki Arayıcı Bir Araştırma
The Relationship Between Nurses' Attitudes Toward Medical Error and Fatigue Levels: A Descriptive and Correlational Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(4):1048-58
doi: 10.5336/nurses.2024-101631
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Araştırma, hemşirelerin tıbbi hataya yönelik tutumları ile yorgunluk düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, Anadolu'da bir Üniversite hastanesinde 15 Aralık 2023-15 Ocak 2024 tarihleri arasında dahili ve cerrahi servislerde yürütülmüştür. Araştırmaya aktif olarak çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 271 hemşire ile dâhil edilmiştir. Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Veriler ''Kişisel Bilgi Formu, Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği ve Chalder Yorgunluk Ölçeği'' ile toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin %73,1'i kadın, %60,1' evli, %81,9'u lisans mezunu, %50,6'sı dahili birimlerde, %86,7'si şift şeklinde ve 40 saat ve üstünde, %43,9'u 11-19 yıl çalışma deneyimi var, %73,4'ü orta düzeyde yorgunluk yaşadığını belirtiyor, %11,4'ü tıbbi hata yapmış ve %30,3'ü arkadaşının tıbbi hatasına şahit olmuştur. Hemşireler Tıbbi Hataya Yönelik Tutum Ölçeği'nden 4,12±0,44 puan alarak olumlu tutuma sahip oldukları, Chalder Yorgunluk Ölçeği'nden 19,57±5,69 puan alarak yorgun hissettikleri belirlenmiştir. Hemşirelerin tıbbi hataya yönelik tutumları ile yorgunluk düzeyleri arasında (r=0,4; p=0,001) orta düzeyle pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlenmiştir. Bu durum, hemşirelerin yorgunluk düzeyleri artıkça, tıbbi hataya yönelik tutumlarının olumlu yönde geliştiği şeklinde yorumlanmaktadır. Sonuç: Araştırmamıza katılan hemşirelerin, yorgunluk hissetmelerine rağmen tıbbi hataya yönelik tutumlarının yüksek olması, içsel motivasyonları, hastaların ihtiyaçlarını karşılama amacıyla duygusal ve etik bir sorumluluğa sahip olmaları ve mesleki değerlere verdikleri öneme dayandırabilirler. Bu doğrultuda, hemşirelerin çalışma saatleri ve koşullarının düzenlenmesi yorgunluk düzeylerinin azaltılmasında etkili olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hemşire; yorgunluk; tıbbi hata
Amaç: Araştırma, hemşirelerin tıbbi hataya yönelik tutumları ile yorgunluk düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, Anadolu'da bir Üniversite hastanesinde 15 Aralık 2023-15 Ocak 2024 tarihleri arasında dahili ve cerrahi servislerde yürütülmüştür. Araştırmaya aktif olarak çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 271 hemşire ile dâhil edilmiştir. Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Veriler ''Kişisel Bilgi Formu, Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeği ve Chalder Yorgunluk Ölçeği'' ile toplanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin %73,1'i kadın, %60,1' evli, %81,9'u lisans mezunu, %50,6'sı dahili birimlerde, %86,7'si şift şeklinde ve 40 saat ve üstünde, %43,9'u 11-19 yıl çalışma deneyimi var, %73,4'ü orta düzeyde yorgunluk yaşadığını belirtiyor, %11,4'ü tıbbi hata yapmış ve %30,3'ü arkadaşının tıbbi hatasına şahit olmuştur. Hemşireler Tıbbi Hataya Yönelik Tutum Ölçeği'nden 4,12±0,44 puan alarak olumlu tutuma sahip oldukları, Chalder Yorgunluk Ölçeği'nden 19,57±5,69 puan alarak yorgun hissettikleri belirlenmiştir. Hemşirelerin tıbbi hataya yönelik tutumları ile yorgunluk düzeyleri arasında (r=0,4; p=0,001) orta düzeyle pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlenmiştir. Bu durum, hemşirelerin yorgunluk düzeyleri artıkça, tıbbi hataya yönelik tutumlarının olumlu yönde geliştiği şeklinde yorumlanmaktadır. Sonuç: Araştırmamıza katılan hemşirelerin, yorgunluk hissetmelerine rağmen tıbbi hataya yönelik tutumlarının yüksek olması, içsel motivasyonları, hastaların ihtiyaçlarını karşılama amacıyla duygusal ve etik bir sorumluluğa sahip olmaları ve mesleki değerlere verdikleri öneme dayandırabilirler. Bu doğrultuda, hemşirelerin çalışma saatleri ve koşullarının düzenlenmesi yorgunluk düzeylerinin azaltılmasında etkili olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Hemşire; yorgunluk; tıbbi hata
ABSTRACT
Objective: The study was conducted to determine the relationship between nurses' attitudes towards medical error and their fatigue levels. Material and Methods: The study was conducted in a university hospital in Anatolia between December 15, 2023-January 15, 2024 in internal and surgical wards. The study included 271 actively working nurses who agreed to participate in the study. The study was descriptive and correlational. Data were collected using the ''Personal Information Form, Attitudes Toward Medical Errors Scale and Chalder Fatigue Scale''. Results: Of the nurses who participated in the study, 73.1% were female, 60.1% were married, 81.9% were undergraduate graduates, 50.6% worked in internal units, 86.7% worked in shifts and 40 hours or more, 43.9% had 11-19 years of working experience, 73.4% reported moderate fatigue, 11.4% had made a medical error and 30.3% had witnessed a medical error of a friend. It was determined that the nurses had a positive attitude with a score of 4.12±0.44 on the Attitude Toward Medical Error Scale and felt tired with a score of 19.57±5.69 on the Chalder Fatigue Scale. There was a statistically significant relationship between nurses' attitudes towards medical error and their fatigue levels (r=0.4; p=0.001). This situation is interpreted as that as the fatigue levels of the nurses increased, their attitudes towards medical error improved positively. Conclusion: The fact that the nurses who participated in our study had high attitudes towards medical error despite feeling fatigue may be based on their intrinsic motivation, having an emotional and ethical responsibility to meet the needs of patients, and the importance they attach to professional values. In this direction, regulating the working hours and conditions of nurses will be effective in reducing fatigue levels.
Keywords: Nurses; fatigue; medical errors
Objective: The study was conducted to determine the relationship between nurses' attitudes towards medical error and their fatigue levels. Material and Methods: The study was conducted in a university hospital in Anatolia between December 15, 2023-January 15, 2024 in internal and surgical wards. The study included 271 actively working nurses who agreed to participate in the study. The study was descriptive and correlational. Data were collected using the ''Personal Information Form, Attitudes Toward Medical Errors Scale and Chalder Fatigue Scale''. Results: Of the nurses who participated in the study, 73.1% were female, 60.1% were married, 81.9% were undergraduate graduates, 50.6% worked in internal units, 86.7% worked in shifts and 40 hours or more, 43.9% had 11-19 years of working experience, 73.4% reported moderate fatigue, 11.4% had made a medical error and 30.3% had witnessed a medical error of a friend. It was determined that the nurses had a positive attitude with a score of 4.12±0.44 on the Attitude Toward Medical Error Scale and felt tired with a score of 19.57±5.69 on the Chalder Fatigue Scale. There was a statistically significant relationship between nurses' attitudes towards medical error and their fatigue levels (r=0.4; p=0.001). This situation is interpreted as that as the fatigue levels of the nurses increased, their attitudes towards medical error improved positively. Conclusion: The fact that the nurses who participated in our study had high attitudes towards medical error despite feeling fatigue may be based on their intrinsic motivation, having an emotional and ethical responsibility to meet the needs of patients, and the importance they attach to professional values. In this direction, regulating the working hours and conditions of nurses will be effective in reducing fatigue levels.
Keywords: Nurses; fatigue; medical errors
REFERANSLAR:
- Joint Commission International [Internet]. ©2024 Joint Commission International. [Cited: September 6, 2023]. Available from: [Link]
- Kavuran E, Çetinkaya, F. Bir üniversite hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin tıbbi hata tutumlarının belirlenmesi [Determination of medical error attitudes of physicians and nurses working in a university hospital]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2022;9(1):24-30. [Crossref]
- Gaffney TA, Hatcher BJ, Milligan R. Nurses' role in medical error recovery: an integrative review. J Clin Nurs. 2016;25(7-8):906-17. [Crossref] [PubMed]
- Mohsenpour M, Hosseini M, Abbaszadeh A, Shahboulaghi FM, Khankeh H. Nursing error: an integrated review of the literature. Indian J Med Ethics. 2017;2(2):75-81. [Crossref] [PubMed]
- Durmuş SÇ, Erdem Y, Yılmaz ED. Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimleri: bir kamu üniversitesi tıp fakültesi hastanesi örneği [Tendency of nurses tomake medical error: the case of a public university medical faculty hospital]. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2022;24(1):153-62. [Crossref]
- Er F, Altuntaş S. Hemşirelerin tıbbi hata yapma durumları ve nedenlerine yönelik görüşlerinin belirlenmesi [Assessment of causes and conditions of making a medical error from viewpoint of nurses]. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2016;3(3):132-9.
- Najafi Ghezeljeh T, Farahani MA, Kafami Ladani F. "Attempting to protect self and patient": a grounded theory study of error recovery by intensive care nurses. Nurs Open. 2023;10(7):4690-704. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Watts E, Patel H, Kostov A, Kim J, Elkbuli A. The role of compassionate care in medicine: toward ımproving patients' quality of care and satisfaction. J Surg Res. 2023;289:1-7. [Crossref] [PubMed]
- Caldwell JA, Caldwell JL, Thompson LA, Lieberman HR. Fatigue and its management in the workplace. Neurosci Biobehav Rev. 2019;96:272-89. [Crossref] [PubMed]
- Münger N, Yılmaz E. Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin profesyonellik düzeylerinin tıbbi hata yapma eğilimine etkisi: Manisa örneği [The effects of professional experience of nurses working at surgical clinics on their tendency to make malpractice: Manisa sample]. Van Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;16(2):135-45. [Crossref]
- Dopolani FN, Arefi MF, Akhlaghi Pirposhteh E, Ghalichi Zaveh Z, Salehi AS, Khajehnasiri F, et al. Investigation of occupational fatigue and safety climate among nurses using the structural equation model. Work. 2022;72(3):1129-39. [Crossref] [PubMed]
- Mousavi-Roknabadi RS, Momennasab M, Groot G, Askarian M, Marjadi B. Medical error and under-reporting causes from the viewpoints of nursing managers: a qualitative study. Int J Prev Med. 2022;13:103. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Savva G, Papastavrou E, Charalambous A, Vryonides S, Merkouris A. Exploring nurses' perceptions of medication error risk factors: findings from a sequential qualitative study. Glob Qual Nurs Res. 2022;9:23333936221094857. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Alakan YŞ, Akansel N. Yoğun bakım hemşirelerinde yorgunluk ile ilgili çalışmaların incelenmesi [Investigation of studies related to fatigue in intensive care nurses]. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal. 2021;8(2):249-71. [Crossref]
- Cho H, Sagherian K, Scott LD, Steege LM. Occupational fatigue, individualized nursing care, and quality of nursing care among hospital nurses. J Nurs Scholarsh. 2022;54(5):648-57. [Crossref] [PubMed]
- Jarosz K, Zborowska A, Młynarska A. Rationing care, job satisfaction, fatigue and the level of professional burnout of nurses in urology departments. Int J Environ Res Public Health. 2022;19(14):8625. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Steege LM, Rainbow JG. Fatigue in hospital nurses-'Supernurse' culture is a barrier to addressing problems: a qualitative interview study. Int J Nurs Stud. 2017;67:20-8. [Crossref] [PubMed]
- Cohen J. Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. 2nd ed. New Jersey: Lawrence Erlbaum; 1988.
- Malinowska-Lipień I, Micek A, Gabryś T, Kózka M, Gajda K, Gniadek A, et al. Nurses and physicians attitudes towards factors related to hospitalized patient safety. PLoS One. 2021;16(12):e0260926. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Güleç D, İntepeler SŞ. Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeğinin geliştirilmesi [Developing a Scale of Attitudes Towards Medical errors]. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2013;15(3):26-41. [Link]
- Cella M, Chalder T. Measuring fatigue in clinical and community settings. J Psychosom Res. 2010;69(1):17-22. [Crossref] [PubMed]
- Adın RM, Ceren AN, Salcı Y, Fil Balkan A, Armutlu K, Ayhan Kuru Ç. Dimensionality, psychometric properties, and population-based norms of the Turkish version of the Chalder Fatigue Scale among adults. Health Qual Life Outcomes. 2022;20(1):161. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Çakmak C, Konca M, Teleş M. Türkiye Ulusal Güvenlik Raporlama Sistemi (GRS) üzerinden tıbbi hataların değerlendirilmesi [The evaluation of medical errors through Turkey National Safety Reporting System (SRS)]. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2018;21(3):423-48. Retrieved from [Link]
- Kirca N, Ozgonul ML, Bademli K. The relationship between the competence of nurses and their attitudes in medical errors: a cross-sectional survey. J Nurs Manag. 2020;28(5):1144-52. [Crossref] [PubMed]
- Ulusoy H, Tosun N. Hekim ve hemşirelerin tıbbi hata tutumlarının belirlenmesine yönelik bir çalışma [A study on determination of medical error attitudes of physicians and nurses]. Business & Management Studies: An International Journal. 2020;8(1):969-80. [Crossref]
- Karaca Sivrikaya S, Şimşek Kara A. Hemşirelerin tıbbi hata yapma eğilimlerinin incelenmesi [Determination the tendency of the nurses to make medical mistake]. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;8(1):7-14. [Link]
- Özlük B. Farklı kuşaktaki hemşirelerin tıbbi hata tutumları [Medical error attitudes of nurses from different generations]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2020;7(1):8-14. [Crossref]
- Alsulami SL, Sardidi HO, Almuzaini RS, Alsaif MA, Almuzaini HS, Moukaddem AK, et al. Knowledge, attitude and practice on medication error reporting among health practitioners in a tertiary care setting in Saudi Arabia. Saudi Med J. 2019;40(3):246-51. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Vural F, Çiftçi S, Fil Ş, Aydın A, Vural B. Sağlık çalışanlarının hasta güvenliği iklimi algıları ve tıbbı hataların raporlanmasını [Patient safety climate perceptions of healthcare staff and reporting of medication errors]. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;5(2):152-7. [Link]
- Bell T, Sprajcer M, Flenady T, Sahay A. Fatigue in nurses and medication administration errors: a scoping review. J Clin Nurs. 2023;32(17-18):5445-60. [Crossref] [PubMed]
- Hosseini E, Sharifian R, Bashiri A, Daneshmandi H. effect of a developed nursing stretch break application on work-related musculoskeletal complications and fatigue among nurses: an interventional study. Pain Res Manag. 2022;2022:7870177. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Thompson BJ. Fatigue and the female nurse: a narrative review of the current state of research and future directions. Womens Health Rep (New Rochelle). 2021;2(1):53-61. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Raftopoulos V, Charalambous A, Talias M. The factors associated with the burnout syndrome and fatigue in Cypriot nurses: a census report. BMC Public Health. 2012;12:457. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Wesołowska-Górniak K, Nerek A, Serafin L, Czarkowska-Pączek B. The relationship between sociodemographic, professional, and ıncentive factors and self-reported level of physical activity in the nurse population: a cross-sectional study. int j environ res public health. 2022;19(12):7221. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Gander P, O'Keeffe K, Santos-Fernandez E, Huntington A, Walker L, Willis J. Development and evaluation of a matrix for assessing fatigue-related risk, derived from a national survey of nurses' work patterns. Int J Nurs Stud. 2020;112:103573. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi