Akne Vulgaris Tedavisinde Kullanılan Dozaj Şekilleri: Geleneksel Derleme
Dosage Forms Used in the Treatment of Acne Vulgaris: Traditional Review
J Lit Pharm Sci.
doi: 10.5336/pharmsci.2025-109365
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Akne vulgaris (AV), özellikle ergenlik ve genç erişkinlik dönemlerinde sıkça görülen, sebase bezlerin ve kıl foliküllerinin inflamasyonu ile karakterize kronik bir cilt hastalığı olup tedavisinde farklı ilaç şekilleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma, AV tedavisinde kullanılan ilaç şekillerini, bu etken maddelerin etkinliğini ve klinik uygulamalara yansımalarını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Tedavide en sık kullanılan topikal etken maddeler arasında klindamisin, tretinoin, azelaik asit, dapson ve salisilik asit bulunmaktadır. Klindamisin %1 solüsyon veya jel formunda kullanıldığında antibakteriyel etkisi sayesinde akne lezyonlarını azaltırken, tretinoin %0,025 formunda hücre yenilenmesini hızlandırarak komedon oluşumunu engellemektedir. Azelaik asit antiinflamatuar ve antimikrobiyal özellikleriyle hem inflamatuar hem de noninflamatuar akne lezyonlarına karşı etkili olup, %5 dapson jeli ise özellikle hassas cilt tipleri için iyi tolere edilen bir seçenektir. Ayrıca salisilik asit türevleri, gözeneklerin temizlenmesini sağlayarak akne oluşumunu önlemektedir. Bunların yanı sıra eritromisin ve benzoil peroksit kombinasyonları, topikal akne tedavisinde önemli bir yer tutmaktadır. Benzoil peroksit, antibakteriyel bir ajan olup, eritromisin ile kombinasyonu direnç gelişimini önlemeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca salisilik asit ile A vitamini türevlerinin kombinasyonu, cildin yenilenme sürecini destekleyerek akne lezyonlarının daha hızlı iyileşmesini sağlamaktadır. Bu derleme çalışması, AV tedavisinde kullanılan çeşitli ilaç şekillerinin etkinliğini analiz ederek, mevcut tedavi seçenekleri hakkında kapsamlı bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır. Çeşitli sistemik ve topikal etken maddelerin avantajları ve potansiyel istenmeyen etkileri değerlendirilerek, hasta bazlı tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesine katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Akne vulgaris; dozaj şekilleri; sistemik; topikal
Akne vulgaris (AV), özellikle ergenlik ve genç erişkinlik dönemlerinde sıkça görülen, sebase bezlerin ve kıl foliküllerinin inflamasyonu ile karakterize kronik bir cilt hastalığı olup tedavisinde farklı ilaç şekilleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma, AV tedavisinde kullanılan ilaç şekillerini, bu etken maddelerin etkinliğini ve klinik uygulamalara yansımalarını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Tedavide en sık kullanılan topikal etken maddeler arasında klindamisin, tretinoin, azelaik asit, dapson ve salisilik asit bulunmaktadır. Klindamisin %1 solüsyon veya jel formunda kullanıldığında antibakteriyel etkisi sayesinde akne lezyonlarını azaltırken, tretinoin %0,025 formunda hücre yenilenmesini hızlandırarak komedon oluşumunu engellemektedir. Azelaik asit antiinflamatuar ve antimikrobiyal özellikleriyle hem inflamatuar hem de noninflamatuar akne lezyonlarına karşı etkili olup, %5 dapson jeli ise özellikle hassas cilt tipleri için iyi tolere edilen bir seçenektir. Ayrıca salisilik asit türevleri, gözeneklerin temizlenmesini sağlayarak akne oluşumunu önlemektedir. Bunların yanı sıra eritromisin ve benzoil peroksit kombinasyonları, topikal akne tedavisinde önemli bir yer tutmaktadır. Benzoil peroksit, antibakteriyel bir ajan olup, eritromisin ile kombinasyonu direnç gelişimini önlemeye yardımcı olmaktadır. Ayrıca salisilik asit ile A vitamini türevlerinin kombinasyonu, cildin yenilenme sürecini destekleyerek akne lezyonlarının daha hızlı iyileşmesini sağlamaktadır. Bu derleme çalışması, AV tedavisinde kullanılan çeşitli ilaç şekillerinin etkinliğini analiz ederek, mevcut tedavi seçenekleri hakkında kapsamlı bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır. Çeşitli sistemik ve topikal etken maddelerin avantajları ve potansiyel istenmeyen etkileri değerlendirilerek, hasta bazlı tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesine katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Akne vulgaris; dozaj şekilleri; sistemik; topikal
ABSTRACT
Acne vulgaris (AV), particularly observed during adolescence and early adulthood, characterized by inflammation of the sebaceous glands and hair follicles. Various dosage forms are widely utilized in its treatment. This study comprehensively examines the dosage forms employed in the treatment of AV, the efficacy of these agents, and their implications for clinical practice. The most commonly used topical agents in AV treatment include clindamycin, tretinoin, azelaic acid, dapsone, and salicylic acid. When used in a 1% solution or gel form, clindamycin exerts an antibacterial effect, reducing acne lesions, while tretinoin at a 0.025% concentration accelerates cell renewal and prevents comedone formation. Azelaic acid, with its anti-inflammatory and antimicrobial properties, is effective against both inflammatory and non-inflammatory acne lesions, whereas 5% dapsone gel is a well-tolerated option, particularly for individuals with sensitive skin. Salicylic acid derivatives help prevent acne formation by promoting pore cleansing. Furthermore, combinations of erythromycin and benzoyl peroxide play role in topical acne treatment. Benzoyl peroxide, as an antibacterial agent, helps prevent the development of resistance when combined with erythromycin. Moreover, the combination of salicylic acid with vitamin A derivatives supports the skin renewal process, facilitating the healing of acne lesions. This review aims to analyze the efficacy of various dosage forms used in AV treatment, providing a comprehensive perspective on available therapeutic options. By evaluating the benefits and potential side effects of different topical agents, this study aims to contribute to the development of patient-centered treatment approaches, ultimately enhancing the effectiveness and safety of acne management strategies.
Keywords: Acne vulgaris; dosage forms; systemic; topical
Acne vulgaris (AV), particularly observed during adolescence and early adulthood, characterized by inflammation of the sebaceous glands and hair follicles. Various dosage forms are widely utilized in its treatment. This study comprehensively examines the dosage forms employed in the treatment of AV, the efficacy of these agents, and their implications for clinical practice. The most commonly used topical agents in AV treatment include clindamycin, tretinoin, azelaic acid, dapsone, and salicylic acid. When used in a 1% solution or gel form, clindamycin exerts an antibacterial effect, reducing acne lesions, while tretinoin at a 0.025% concentration accelerates cell renewal and prevents comedone formation. Azelaic acid, with its anti-inflammatory and antimicrobial properties, is effective against both inflammatory and non-inflammatory acne lesions, whereas 5% dapsone gel is a well-tolerated option, particularly for individuals with sensitive skin. Salicylic acid derivatives help prevent acne formation by promoting pore cleansing. Furthermore, combinations of erythromycin and benzoyl peroxide play role in topical acne treatment. Benzoyl peroxide, as an antibacterial agent, helps prevent the development of resistance when combined with erythromycin. Moreover, the combination of salicylic acid with vitamin A derivatives supports the skin renewal process, facilitating the healing of acne lesions. This review aims to analyze the efficacy of various dosage forms used in AV treatment, providing a comprehensive perspective on available therapeutic options. By evaluating the benefits and potential side effects of different topical agents, this study aims to contribute to the development of patient-centered treatment approaches, ultimately enhancing the effectiveness and safety of acne management strategies.
Keywords: Acne vulgaris; dosage forms; systemic; topical
.: İşlem Listesi