.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Yüzde Sabit İz Değerlendirmelerini Standardize Edebilecek Kriterlerin Belirlenmesine Yönelik Ön Çalışma: Kesitsel Bir Araştırma
Preliminary Study to Determine the Criteria That Can Standardize the Evaluation of Permanent Facial Scars: A Cross-Sectional Research
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2023;20(3):182-91
doi: 10.5336/forensic.2023-97335
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Yüzde ilk bakışta belirgin bir şekilde dikkat çeken iz, iletişimde birçok biyopsikososyal probleme yol açabilmektedir. Yüzde sabit iz (YSİ) pozitifliği, Türk Ceza Kanunu'nda cezada artırımı gerektirmektedir. YSİ değerlendirmelerinin yeniden düzenlenmesi sonucu farklı kararların olması, ceza davalarında kabul edilemez. Bu çalışmada yargılamadaki hak kayıplarını minimalize etmek için YSİ değerlendirmelerinde objektif parametreleri belirleyecek ve değerlendirmeleri standardize edecek nesnel kriterlerin oluşturulması hedeflenmektedir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma bir yıllık sürede ana bilim dalımıza gönderilmiş 43 olguda yapıldı. Yüz bölgesindeki yara izlerinin özellikleri, farklı muayene koşullarında (yapay/gün ışığı ve mesafe) 2 hekim tarafından muayene edilip, fotoğraflandı. Bilgiler, veri kayıt formlarına işlendi. Elde edilen verilerin SPSS 24.0 programında analizleri yapıldı. Bulgular: Kırk üç olguda 63 lezyon saptandı. Olguların yaş ortalaması 36,65±13,96 olarak tespit edildi. Uzunluğu 2 cm'nin üzerindeki yara izleri istatistiksel olarak anlamlı şekilde YSİ (+) değerlendirildi. Mimik hareketleriyle belirginleşen lezyonlara, belirginleşmeyenlere göre daha fazla YSİ (+) kararı verildi. Gün ışığı/yapay ışık ve 1-2 m koşullarında, 1 ve 2. hekim tarafından yapılan değerlendirmelerde; lezyonların tanımları ve olguların ten renklerine göre tutarlılık uyumları iyi-çok iyi düzeyde saptanırken, lokalizasyon ve mimik hareketlerine göre YSİ pozitif/negatif değerlendirmesinde ise orta ve üzeri düzeyde uyum saptandı. Sonuç: YSİ değerlendirmelerinde mesafe, ışık kaynağı ve değerlendiren hekimler açısından objektif kriterlerin sağlanmasının gerekliliği kaçınılmaz olmakla birlikte, bu şartların sağlanması oldukça güç görülmektedir. YSİ değerlendirmelerinde multipl faktörlerin etkisini ve hak kayıplarını minimalize etmek amacıyla, günümüzde hızlı gelişimin/değişimin yaşandığı robotik/yapay zekâ uygulamalarından adli bilimler alanında da faydalanılması gerektiği düşüncesindeyiz.
Anahtar Kelimeler: Yüzde sabit iz; medikolegal değerlendirme
Amaç: Yüzde ilk bakışta belirgin bir şekilde dikkat çeken iz, iletişimde birçok biyopsikososyal probleme yol açabilmektedir. Yüzde sabit iz (YSİ) pozitifliği, Türk Ceza Kanunu'nda cezada artırımı gerektirmektedir. YSİ değerlendirmelerinin yeniden düzenlenmesi sonucu farklı kararların olması, ceza davalarında kabul edilemez. Bu çalışmada yargılamadaki hak kayıplarını minimalize etmek için YSİ değerlendirmelerinde objektif parametreleri belirleyecek ve değerlendirmeleri standardize edecek nesnel kriterlerin oluşturulması hedeflenmektedir. Gereç ve Yöntemler: Çalışma bir yıllık sürede ana bilim dalımıza gönderilmiş 43 olguda yapıldı. Yüz bölgesindeki yara izlerinin özellikleri, farklı muayene koşullarında (yapay/gün ışığı ve mesafe) 2 hekim tarafından muayene edilip, fotoğraflandı. Bilgiler, veri kayıt formlarına işlendi. Elde edilen verilerin SPSS 24.0 programında analizleri yapıldı. Bulgular: Kırk üç olguda 63 lezyon saptandı. Olguların yaş ortalaması 36,65±13,96 olarak tespit edildi. Uzunluğu 2 cm'nin üzerindeki yara izleri istatistiksel olarak anlamlı şekilde YSİ (+) değerlendirildi. Mimik hareketleriyle belirginleşen lezyonlara, belirginleşmeyenlere göre daha fazla YSİ (+) kararı verildi. Gün ışığı/yapay ışık ve 1-2 m koşullarında, 1 ve 2. hekim tarafından yapılan değerlendirmelerde; lezyonların tanımları ve olguların ten renklerine göre tutarlılık uyumları iyi-çok iyi düzeyde saptanırken, lokalizasyon ve mimik hareketlerine göre YSİ pozitif/negatif değerlendirmesinde ise orta ve üzeri düzeyde uyum saptandı. Sonuç: YSİ değerlendirmelerinde mesafe, ışık kaynağı ve değerlendiren hekimler açısından objektif kriterlerin sağlanmasının gerekliliği kaçınılmaz olmakla birlikte, bu şartların sağlanması oldukça güç görülmektedir. YSİ değerlendirmelerinde multipl faktörlerin etkisini ve hak kayıplarını minimalize etmek amacıyla, günümüzde hızlı gelişimin/değişimin yaşandığı robotik/yapay zekâ uygulamalarından adli bilimler alanında da faydalanılması gerektiği düşüncesindeyiz.
Anahtar Kelimeler: Yüzde sabit iz; medikolegal değerlendirme
ABSTRACT
Objective: The mark on the face, which is clearly noticeable at first glance, can cause many biopsychosocial problems in communication. Permanent facial scar (PFS) positivity requires increasing the Turkish Penal Code penalty. Having many decisions with re-evaluation of PFS, it is unacceptable in criminal cases. This study aims to identify objectivity parameters of PFS and to establish objective criteria for standardizing these evaluations in order to minimize loss of rights in the trial. Material and Methods: The study was conducted on 43 cases referred to our department by judicial authorities for PFS evaluations in one year. The features of the facial scars were examined and photographed by two physicians under different examination conditions (artificial light/daylight and distance). The information was processed into data registration forms. The obtained data were analyzed in SPSS 24.0 program. Results: Sixty-three lesions were detected in 43 cases. The average age of the cases was 36.65±13.96. Scars with the length more than two cm statistically were significantly evaluated as the PFS (+). PFS (+) decision was made more often for lesions that became evident with mimic movements compared to those that did not become evident. In evaluations of first and second physicians, under daylight/artificial light, at a distance of 1-2 meters; the consistency scores were good-very good levels according to the skin color and to the definitions of the lesions, moderate and above level of consistency was identified for PFS positivity/negativity evaluation according to localization of lesions and mimic movements. Conclusion: In PFS evaluations, it is inevitable to provide objective criteria in terms of distance, light source and evaluating physicians; however, these conditions seem very difficult to be providen. We think that robotic/artificial intelligence applications, where rapid development/changing is experienced today, should be used in the field of forensic sciences in minimizing the effect of multiple factors and loss of rights in PFS evaluations.
Keywords: Permanent facial scar; medicolegal evaluation
Objective: The mark on the face, which is clearly noticeable at first glance, can cause many biopsychosocial problems in communication. Permanent facial scar (PFS) positivity requires increasing the Turkish Penal Code penalty. Having many decisions with re-evaluation of PFS, it is unacceptable in criminal cases. This study aims to identify objectivity parameters of PFS and to establish objective criteria for standardizing these evaluations in order to minimize loss of rights in the trial. Material and Methods: The study was conducted on 43 cases referred to our department by judicial authorities for PFS evaluations in one year. The features of the facial scars were examined and photographed by two physicians under different examination conditions (artificial light/daylight and distance). The information was processed into data registration forms. The obtained data were analyzed in SPSS 24.0 program. Results: Sixty-three lesions were detected in 43 cases. The average age of the cases was 36.65±13.96. Scars with the length more than two cm statistically were significantly evaluated as the PFS (+). PFS (+) decision was made more often for lesions that became evident with mimic movements compared to those that did not become evident. In evaluations of first and second physicians, under daylight/artificial light, at a distance of 1-2 meters; the consistency scores were good-very good levels according to the skin color and to the definitions of the lesions, moderate and above level of consistency was identified for PFS positivity/negativity evaluation according to localization of lesions and mimic movements. Conclusion: In PFS evaluations, it is inevitable to provide objective criteria in terms of distance, light source and evaluating physicians; however, these conditions seem very difficult to be providen. We think that robotic/artificial intelligence applications, where rapid development/changing is experienced today, should be used in the field of forensic sciences in minimizing the effect of multiple factors and loss of rights in PFS evaluations.
Keywords: Permanent facial scar; medicolegal evaluation
REFERANSLAR:
- LeBreton D, ed. Türkay O, çeviri editörü. Yüz Üzerine Antropolojik Bir Deneme. 2. Baskı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi; 2018. p.309-25.
- Levine E, Degutis L, Pruzinsky T, Shin J, Persing JA. Quality of life and facial trauma: psychological and body image effects. Annals of Plastic Surgery. 2005;54(5):502-10. [Crossref] [PubMed]
- Dizdar MG, Uluçay T, Tuyji Y, Tatlısumak E, Aşırdizer M, Yavuz MS. The medico-legal aspect of the permanent deformation of face: case report and review of literature. Türkiye Klinikleri-Adli Tıp Dergisi. 2011;8(1):43-9. [Link]
- Ziyalar N. Yüzde sabit izin insan psikolojisi açısından değerlendirilmesi. 2. Uluslararası Turaz Adli Bilimler. Adli Tıp ve Patoloji Kongresi; İstanbul; 1-4 Eylül 2018. p.43. [Link]
- Çetin G. Türk Ceza Kanunu açısından yaralanmalar. Çetin G, Yorulmaz C, editörler. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi; 2006. p.104-17. [Link]
- Azamat İF, Kulle CB, Yanar F. Yara iyileşmesi. Kurtoğlu M, editör. Genel Cerrahide Vasküler Sorunlar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019. p.40-8.
- Knight B. The pathology of wounds. Forensic Pathology. 2nd ed. New York: Oxford University Press; 1996. p.133-71.
- Kumar V, Abbas AK, Fausto N, Mitchell RN, eds. Tuzlalı S, Güllüoğlu M, Çevikbaş U, çeviri editörleri. Robbins Basic Pathology. 1. Baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri; 2008. p.45-89.
- Gonzalez AC, Costa TF, Andrade ZA, Medrado AR. Wound healing-a literature review. An Bras Dermatol. 2016;91(5):614-20. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Broughton G 2nd, Janis JE, Attinger CE. The basic science of wound healing. Plast Reconstr Surg. 2006;117(7 Suppl):12S-34S. [Crossref] [PubMed]
- Wallace HA, Basehore BM, Zito PM. Wound Healing Phases. 2023 Mar 7. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. [PubMed]
- Aşırdizer M, Gümüş O, Kartal E, Etli Y, Hekimoğlu Y. Bir iş kazasına bağlı yüzde sürekli (daimi) değişiklik olgusu [Permanent disfigurement of face in an occupational accident case]. Adli Tıp Dergisi. 2015;29(3):208-18. [Crossref]
- Kumral B, Gündoğmuş ÜN, İnce CH, İnce GN. Travma olgularında yüzde sabit iz kavramının değerlendirilmesi [Evaluation of permanent cicatrix in face concept on injury cases]. Nobel Medicus. 2014;10(1):20-4. [Link]
- Öztürel A. Çehrede sabit eser vak'aları üzerinde inceleme [Investigation on fixed article case in the environment]. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 1962;19(1):49-64. [Crossref]
- Vetter F, Pereira RT, Block LL, Zaitter WM, De Oliveira RN, Fernandes MM. Critical analysis of methodologies for valuation of esthetic damage and the forensic application in Brazil. RSBO Revista Sul-Brasileira de Odontologia, 2017;14(3):177-85. [Crossref]
- Aşıcıoğlu F, Gelir A, Yalçın O, Şena A, Yalçın D. Adli tıpta inovatif yaklaşımlar: yüzde sabit iz tanısında öznellikten nesnelliğe (bu amaçla optomekanik sistem tasarımı). 15. Adli Bilimler Kongresi; Antalya; 12-15 Nisan 2018. p.11. [Link]
- Hall ET, Ray LB, Bock B, Bohannan P, Diebold AR, Durbin M, et al. Proxemics [and Comments and Replies]. Current Anthropology. 1968;9(2/3):83-108. [Crossref]
- Türkgeldi SK. Proksemi kavramı ve yüz bağlamında duygulanımın imgesi olarak yakın planlar [Close-up shots as an image of affection in contex of proxemics concept and faces]. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 2016;(42):96-110. [Link]
- Bayram F. Işık ve aydınlatma: ışığın televizyon ve sinemada işlevsel kullanımı üzerine bir değerlendirme [Light and lighting: an evaluation on functional use of light in cinema and television]. Erciyes İletişim Dergisi. 2009;1(2):122-31. [Link]
- İkizler E. Temel Fotoğraf. 1. Baskı. İstanbul: Fotoğrafevi; 2003. p.44-5.
- Teyin A, Meral O, Kaya A, Şenol E. Basınçlı su ile yüz yaralanması: olgu sunumu [Facial injury with pressurised water: a case report]. Adli Tıp Dergisi. 2014;28(2):185-91. [Crossref]
- Kendi Ö, Bilge Y. Çehrede sabit eser [Fixed article on the environment]. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2000;47(1-4):171-83. [Link]
- Aktaş EÖ, Kaya A. Yaralama suçlarının adli tıbbi değerlendirilmesinde kullanılan kılavuza bakış [An overview of the guide used for medicolegal evaluation of injury crimes]. The Bulletin of Legal Medicine. 2017;22(1):45-53. [Crossref]
- Kafadar H, Kafadar S. Assessment of permanent facial scars according to the medicolegal and psycosocial aspect. Mitteilungen Klosterneubg. 2014;64(4):409-13. [Link]
- Çolak B, Biçer Ü, Doğan T, Gündoğmuş ÜN, Kurtaş O. Çehrede sabit eser ve çehrenin daimi değişikliği kavramlarının değerlendirilmesi [Evaluation of the concepts of permanent mark on the face and permanent change of the face]. Adli Bilimler Dergisi. 2003;2(2):51-7. [Link]
- Çetin G. Panel II-müessir fiiller ile oluşan Arızaların TCK'nın ilgili maddeleri kapsamında Değerlendirilmesi. 9. Ulusal Adli Tıp Günleri, Paneller ve Poster Sunuları; Antalya; 18-21 Ekim 2001. p.31.
- Dalgıç S, Çetin S. Yüz bölgesinde kalıcı iz niteliğindeki yaranın maluliyet-özürlülük-engellilik cetvellerinde karşılığı neden yok? 1. Uluslararası 17. Ulusal Adli Bilimler Kongresi; Çevrimiçi Kongre; 12-15 Kasım 2020. p.83. [Link]
- Parsak CK, Sakman G, Çelik Ü. Yara iyileşmesi, yara bakımı ve komplikasyonları [Wound healing, wound care and complications]. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2007;16(2):145-59. [Link]
- Karakaş M, Durdu M, Karakaş P. Deri çizgileri ve dermatoloji [Skin lines and dermatology]. TÜRKDERM-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi. 2002;36(4):244-7. [Link]
- Özdemir MH, Uzunoğlu Özdemir A. Travma sonrası kesici diş kırıkları yüzde sabit iz kapsamında değerlendirilmeli mi [Should post-traumic incidents fractures be evaluated in the scope of fixed trace]? Adli Tıp Bülteni. 2012;17(1):4. [Crossref]
- Ezer S, Gençoğlu G, Özdemir MH. Yüzde sabit iz değerlendirmesinde tartışmaya açık bir yaklaşım; iyileşme sonrası iz bırakması beklenmeyen yaralar. 3. Uluslararası 19. Ulusal Adli Bilimler Kongresi; Didim; 03-06 Kasım 2022. p.297.
- Kaya A, Ergüney EB, Çelik C. Yargıtay kararları doğrultusunda yüzde sabit iz değerlendirmesi. 1. Uluslararası 17. Ulusal Adli Bilimler Kongresi; Çevrimiçi Kongre; 12-15 Kasım 2020. p.538-43. [Link]
.: İşlem Listesi