Amaç: Adölesanlarda sınav kaygısı, duygudurumundaki değişikliklere neden olarak beslenme alışkanlıklarını ve antropometrik ölçümleri etkileyebilmektedir. Bu çalışma ile yükseköğretim kurumları sınavına hazırlanan adölesanlarda sınav kaygısı ve yeme davranışı arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel çalışma üniversite sınavına hazırlanan 103'ü kadın, 71'i erkek toplamda 174 öğrenci ile yürütülmüştür. Öğrencilerin demografik özellikleri anket aracılığıyla sorgulanmış ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Sınav kaygı düzeyinin belirlenmesinde Sınav Kaygısı Envanteri (SKE) ve yeme tutumunun değerlendirilmesinde Yeme Tutum Testi [Eating Attitude Test (EAT-26)] kullanılmıştır. Çalışmanın verileri SPSS 26.0 versiyonu kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin %92,5'i anne ve babası ile birlikte yaşamaktadır ve %63,2'si normal vücut ağırlığındadır. Kadın öğrencilerin ortalama SKE puanı (51,1±13,81), erkek öğrencilerden (42,5±12,43) daha yüksektir (p0,05). Yapılan regresyon analizine göre SKE puanı beden kitle indeksi (BKİ) değerini ters yönde, EAT-26 puanını ise aynı yönde etkilemektedir (p0,05). Sonuç: Öğrencilerde sınav kaygısının artması yeme tutumundaki değişikliklere neden olarak besin alımını azaltabilir. Öğrencilere sınav döneminde ve öncesinde beslenme eğitimlerinin verilmesi, yeme tutumlarındaki değişimlerin olumlu yönde olmasını sağlamak adına faydalı olabilir.
Anahtar Kelimeler: Adölesan; kaygı; vücut ağırlığı; yeme tutumu
Objective: Exam anxiety in adolescents can affect eating habits and anthropometric measurements by causing changes in mood. The aim of this study is to determine the relationship between exam anxiety and eating behavior in adolescents who are preparing for the exam of higher education institutions. Material and Methods: This cross-sectional study was conducted with a total of 174 students, 103 female and 71 male, who were preparing for the university exam. The demographic characteristics of the students were questioned through a questionnaire and their anthropometric measurements were taken. Test Anxiety Inventory (TAI) was used to determine test anxiety level and Eating Attitude Test (EAT-26) was used to evaluate eating attitude. The data of the study were analyzed using SPSS version 26.0. Results: 92.5% of the students live with their parents and 63.2% of them have normal body weight. The mean TAI score of female students (51.1±13.81) was higher than that of male students (42.5±12.43) (p0.05). According to the regression analysis, the TAI score affects the body mass index (BMI) value in the opposite direction and the EAT-26 score in the same direction (p0.05). Conclusion: Increasing exam anxiety in students may reduce food intake by causing changes in eating attitudes. Giving students nutrition education during and before the exam may be beneficial in order to ensure that the changes in eating attitudes are positive.
Keywords: Adolescent; anxiety; body weight; eating behavior
- World Health Organization [Internet]. © 2023 WHO [Cited: January 1, 2023]. Adolescent health in the South-East Asia Region. Available from: [Link]
- Demirezen E, Coşansu G. Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi [Evaluating Dietary Pattern in Adolescence]. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2005;14(8):174-8. [Link]
- Konttinen H. Emotional eating and obesity in adults: the role of depression, sleep and genes. Proc Nutr Soc. 2020;79(3):283-9. [Crossref] [PubMed]
- van Strien T, Winkens L, Toft MB, Pedersen S, Brouwer I, Visser M, et al. The mediation effect of emotional eating between depression and body mass index in the two European countries Denmark and Spain. Appetite. 2016;105:500-8. [Crossref] [PubMed]
- Özenoğlu A. Duygu durumu, besin ve beslenme ilişkisi [Relationship between mood, food and nutrition]. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;(4):357-65. [Link]
- Gümüş AB, Yardımcı H, Keser A. Sınava hazırlanan öğrencilerin beslenme durumlarının kaygı puanlarına göre değerlendirilmesi [Evaluation of nutritional situations according to anxiety score of students prepared for exam]. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2018;8(1):22-8. [Link]
- Işgın K, Pekmez CT, Kabasakal A, Demirel ZB, Besler HT, Çetin C. Adölesanlarda duygusal yeme, kontrolsüz yeme ve bilişsel yeme kısıtlaması davranışları ile vücut bileşimi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi [An evaluation of the relationship across emotional eating, uncontrolled eating, cognitive restraint behaviours and body compositions in adolescents]. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2014;42(2):125-31. [Link]
- Çaka SY, Çınar N, Altınkaynak S. Adölesanda yeme bozuklukları [Eating disorders in adolescence]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;7(1):203-9. [Link]
- Aslan NN, Yardımcı H, Özçelik AÖ. Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin makro besin ögesi alımları ve antropometrik ölçümlerle ilişkisi [Macro nutrient intakes of students preparing for national university exams and its relation with anthropometric measurements]. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017;4(1):39-48. [Link]
- Ayan M. Lisans yerleştirme sınavına (LYS) hazırlanan öğrencilerin stres, sınav kaygısı ve tükenmişlik durumlarının beslenme alışkanlıkları ile ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Haliç Üniversitesi; 2015. Erişim tarihi: 06.02.2023. [Link]
- Karacaören A. Adölesanlarda duygu değişiklikleri ile yeme eğilimi ilişkisinin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Başkent Üniversitesi; 2019. Erişim tarihi: 06.02.2023. [Link]
- World Health Organization [Internet]. © 2023 WHO [Cited: May 12, 2023]. BMI-for-age (5-19 years). Available from: [Link]
- Spielberger CD. Test anxiety inventory. In: Weiner IB, Craighead WE, eds. The Corsini Encyclopedia of Psychology. 4th ed. Hoboken, NJ: Wiley, 2010. p.1. [Crossref]
- Öner N. Sınav Kaygısı Envanteri El Kitabı. Yayını No: 1. İstanbul: Yüksek Öğrenimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı; 1990.
- Garner DM, Olmsted MP, Bohr Y, Garfinkel PE. The eating attitudes test: psychometric features and clinical correlates. Psychol Med. 1982;12(4):871-8. [Crossref] [PubMed]
- Ergüney Okumuş FE, Sertel Berk HÖ. Yeme Tutum Testi kısa formunun (YTT-26) üniversite örnekleminde Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi [The psychometric properties of the Eating Attitudes Test Short Form (EAT-26) in a college sample]. Psikoloji Çalışmaları. 2019;40(1):57-78. [Crossref]
- Dalle Grave R, Calugi S, Marchesini G. Objective and subjective binge eating in underweight eating disorders: associated features and treatment outcome. Int J Eat Disord. 2012;45(3):370-6. [Crossref] [PubMed]
- Pauli-Pott U, Becker K, Albayrak Ö, Hebebrand J, Pott W. Links between psychopathological symptoms and disordered eating behaviors in overweight/obese youths. Int J Eat Disord. 2013;46(2):156-63. Erratum in: Int J Eat Disord. 2014;47(5):563. [Crossref] [PubMed]
- World Health Organization [Internet]. WHO European Regional Report 2022. Erişim tarihi: 08.02.2023. Available from: [Link]
- T.C Bakanlığı. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması. Yayın no: 1132 Ankara: Tiraj Basım ve Yayın Sanayi Ticaret Ltd. Ştİ; 2019. [Link]
- Dündar S, Yapıcı Ş, Topçu B. Üniversite öğrencilerinin bazı kişilik özelliklerine göre sınav kaygısının incelenmesi [Investigation to test anxiety according to some personality characteristics of university students]. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008;28(1):171-86. [Link]
- Kapkıran Ş. Üniversite öğrencilerinin sınav kaygısının bazı psiko-sosyal değişkenlerle ilişkisi üzerine bir inceleme [A Study on the Relationship between University Students' Test Anxiety and Some Psycho-Social Variables]. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2002;11(11):34-43. [Link]
- Chapell MS, Blanding ZB, Silverstein ME, Takahashi M, Newman B, Gubi A, et al. Test anxiety and academic performance in undergraduate and graduate students. Journal of Educational Psychology. 2005;97(2):268-74. [Crossref]
- He ZH, Li MD, Liu CJ, Ma XY. Relationship between body image, anxiety, food-specific inhibitory control, and emotional eating in young women with abdominal obesity: a comparative cross-sectional study. Arch Public Health. 2021;79(1):11. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pollard TM, Steptoe A, Canaan L, Davies GJ, Wardle J. Effects of academic examination stress on eating behavior and blood lipid levels. Int J Behav Med. 1995;2(4):299-320. [Crossref] [PubMed]
- Lindberg L, Hagman E, Danielsson P, Marcus C, Persson M. Anxiety and depression in children and adolescents with obesity: a nationwide study in Sweden. BMC Med. 2020;18(1):30. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Argyrides M, Anastasiades E, Alexiou E. Risk and Protective factors of disordered eating in adolescents based on gender and body mass index. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(24):9238. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Öğretir H, Türker PF. Sınava hazırlanan öğrencilerde sınav kaygısı ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkinin incelenmesi [The examination of the relationship between test anxiety and anthropometric measurements in students preparing for the exam]. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2021;49(3):58-66. [Crossref]
- Eck KM, Byrd-Bredbenner C. Disordered eating concerns, behaviors, and severity in young adults clustered by anxiety and depression. Brain Behav. 2021;11(12):e2367. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Volpe U, Tortorella A, Manchia M, Monteleone AM, Albert U, Monteleone P. Eating disorders: What age at onset? Psychiatry Res. 2016;238:225-7. [Crossref] [PubMed]
- Petreanu M, Mirica A, Mirica R, Ghe. Petreanu A. Eating behavior, mental health and degree of physical activity in medical students. Health and Health Psychology. 2017;228-35. [Crossref]
- Weinstein SE, Shide DJ, Rolls BJ. Changes in food intake in response to stress in men and women: psychological factors. Appetite. 1997;28(1):7-18. [Crossref] [PubMed]
- Rehman F, Naiyar I, Umar M, Rehman A, Shahzad A, Un Nisa H. Pattern and associated factors of exam anxiety among students of Private Medical College Pakistan. PJMHS. 2020;14(3):669-71. [Link]
- Eller T, Aluoja A, Vasar V, Veldi M. Symptoms of anxiety and depression in Estonian medical students with sleep problems. Depress Anxiety. 2006;23(4):250-6. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi