Amaç: Tüberküloz tanısındaki gecikmeler, hasta kaynaklı ve sağlık sistemi kaynaklı olmak üzere 2 başlık altında değerlendirilmektedir. Tüberküloz tanısında yaşanan gecikmeler sonuçları olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, yoğun bakımda tüberküloz tanı konulma süresinin belirlenmesi ve gecikmiş tanı nedenlerinin belirlenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma retrospektif bir çalışma olup, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Yoğun Bakım Ünitesinde yapılmıştır. 1 Ocak 2016-31 Aralık 2019 tarihleri arasında yoğun bakım ünitesine kabul esnasında tüberküloz tanısı olmayan ve yoğun bakıma kabul edildikten sonra tüberküloz tanısı konulan hastalar çalışmaya dâhil edilmiştir. Bulgular: Çalışmaya 31 hasta dâhil edilmiştir. Hasta kaynaklı gecikme ortalama 14 gün, sağlık sistemi kaynaklı gecikme 12,5 gün olarak bulunmuştur. İlk başvurusu hastanemize olan hastalarda ortalama tanı süresi 9 gün iken dış merkezden hastanemize sevk ile gelen hastalarda tanı alma süresi 21 gün olarak saptanmıştır (p=0,005). Hastaların yoğun bakımda tüberküloz tanısı alması ortalama 3,29 gün iken 13 (%42) hasta gecikmiş tanılı olgu olarak tespit edilmiştir. Tüm nedenlere bağlı gelişen yoğun bakım mortalitesi normal tanı alan grupta %77, geç tanı alan grupta %46 olarak bulunmuştur (p=0,69). Sonuç: Tüberküloz önemli bir sağlık sorunu olmaya devam etse de tanı konulma esnasında hasta ve sağlık sistemi kaynaklı gecikmeler yaşanmaktadır. Yoğun bakımda hem hastanın izole edilmesi hem de tedavide oluşabilecek gecikmelerin önlenmesi için tüberküloz konusunda farkındalık oluşturulmalıdır. Yoğun bakımda tüberküloz tanısında gecikmelerin nedenleri hakkında çok merkezli çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Tüberküloz; yoğun bakım ünitesi; mortalite
Objective: Delays in diagnosis of tuberculosis are examined in 2 categories; patient delay and health care system delay. Delay in tuberculosis diagnosis causes worse clinical outcomes. The aims of this study are to determine the time of tuberculosis diagnosis and to evaluate reason for delayed diagnose in intensive care unit. Material and Methods: This is a retrospective study is carried out in Dr. Suat Seren Chest Disease and Surgery Training and Research Hospital Intensive Care Unit. Patients who were newly diagnosed with pulmonary tuberculosis in intensive care unit between 1 January 2016 and 31 December 2019 were included the study. Results: Thirty-one patients were included the study. The average patient delay was found 14 days and the average health care system delay was 12.5 days. The diagnosis time was 9 days in patients who were admitted in our hospital at the beginning and the diagnosis time was 21 days in patients referred our hospital from another center (p=0.005). The average tuberculosis diagnosis time was 3.29 days in ICU and 13 patients (42%) were identified as a delayed diagnosis. Intensive care unit mortality due to all causes was 77% in the normal diagnosis group and 46% in the delayed diagnosis group (p=0.69). Conclusion: Although tuberculosis continues to be an important health problem, there are delays in diagnosis due to the patient and the health care system. To prevent delays in isolation and treatment in intensive care unit patients, awareness should be raised about tuberculosis. There is a need for multicenter studies on the causes of delays in the diagnosis of tuberculosis in intensive care unit.
Keywords: Tuberculosis; intensive care unit; mortality
- World Health Organization. Global Tuberculosis Report 2019. Geneva: World Health Organization; 2019. p.1, 2. [Link]
- T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye'de Verem Savaşı 2019 Raporu. Ankara: ELSU ORGANİZASYON TURİZM REKLAM SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ; 2020. p.12-14. [Link]
- Ward HA, Marciniuk DD, Pahwa P, Hoeppner VH. Extent of pulmonary tuberculosis in patients diagnosed by active compared to passive case finding. Int J Tuberc Lung Dis. 2004;8(5):593-7. [PubMed]
- Lin HP, Deng CY, Chou P. Diagnosis and treatment delay among pulmonary tuberculosis patients identified using the Taiwan reporting enquiry system, 2002-2006. BMC Public Health. 2009;9:55. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Lin CY, Lin WR, Chen TC, Lu PL, Huang PM, Tsai ZR, et al. Why is in-hospital diagnosis of pulmonary tuberculosis delayed in southern Taiwan? J Formos Med Assoc. 2010;109(4):269-77. [Crossref] [PubMed]
- Yimer S, Bjune G, Alene G. Diagnostic and treatment delay among pulmonary tuberculosis patients in Ethiopia: a cross sectional study. BMC Infect Dis. 2005;5:112. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sreeramareddy CT, Panduru KV, Menten J, Van den Ende J. Time delays in diagnosis of pulmonary tuberculosis: a systematic review of literature. BMC Infect Dis. 2009;9:91. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Storla DG, Yimer S, Bjune GA. A systematic review of delay in the diagnosis and treatment of tuberculosis. BMC Public Health. 2008;8:15. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Cai J, Wang X, Ma A, Wang Q, Han X, Li Y. Factors associated with patient and provider delays for tuberculosis diagnosis and treatment in Asia: a systematic review and meta-analysis. PLoS One. 2015;10(3):e0120088. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Hagan G, Nathani N. Clinical review: tuberculosis on the intensive care unit. Crit Care. 2013;17(5):240. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- T. C. Sağlık Bakanlığı. Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi. 2. Baskı. Ankara: Artı6 Medya Tanıtım Matbaa Ltd. Şti.; 2019. [Link]
- Han J, Nam BD, Park SY, Park J, Lee E, Lee EJ, et al. Risk factors for delayed ısolation of patients with active pulmonary tuberculosis in an acute-care hospital. Sci Rep. 2019;9(1):4849. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Xu X, Liu JH, Cao SY, Zhao Y, Dong XX, Liang Y, et al. Delays in care seeking, diagnosis and treatment among pulmonary tuberculosis patients in Shenzhen, China. Int J Tuberc Lung Dis. 2013;17(5):615-20. [Crossref] [PubMed]
- Farah MG, Rygh JH, Steen TW, Selmer R, Heldal E, Bjune G. Patient and health care system delays in the start of tuberculosis treatment inNorway. BMC Infect Dis. 2006;6:33. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Tamhane A, Ambe G, Vermund SH, Kohler CL, Karande A, Sathiakumar N. Pulmonary tuberculosis in mumbai, India: factors responsible for patient and treatment delays. Int J Prev Med. 2012;3(8):569-80. [PubMed] [PMC]
- Güneylioglu D, Yilmaz A, Bilgin S, Bayram U, Akkaya E. Factors affecting delays in diagnosis and treatment of pulmonary tuberculosis in a tertiary care hospital in Istanbul, Turkey. Med Sci Monit. 2004;10(2):CR62-7. [PubMed]
- Çalışır HC, Yurdakul AS, Öğretensoy M. Tüberküloz kontrolünde hasta ve doktor gecikmesi [Patient and doctor delay in tuberculosis control]. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2001;49(2):252-8. [Link]
- Pirkis JE, Speed BR, Yung AP, Dunt DR, MacIntyre CR, Plant AJ. Time to initiation of anti-tuberculosis treatment. Tuber Lung Dis. 1996;77(5):401-6. [Crossref] [PubMed]
- Lewinsohn DM, Leonard MK, LoBue PA, Cohn DL, Daley CL, Desmond E, et al. Official American Thoracic Society/Infectious Diseases Society of America/Centers for disease control and prevention clinical practice guidelines: diagnosis of tuberculosis in adults and children. Clin Infect Dis. 2017;64(2):111-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Byrd RP Jr, Mehta JB, Roy TM. Delay in diagnosis among hospitalized patients with active tuberculosis--predictors and outcomes. Am J Respir Crit Care Med. 2003;167(2):278; author reply 278. [Crossref] [PubMed]
- Tatar D, Senol G, Kirakli C, Edipoglu O, Cimen P. Contributing factors to mortality rates of pulmonary tuberculosis in intensive care units. J Chin Med Assoc. 2018;81(7):605-10. [Crossref] [PubMed]
- Zahar JR, Azoulay E, Klement E, De Lassence A, Lucet JC, Regnier B, et al. Delayed treatment contributes to mortality in ICU patients with severe active pulmonary tuberculosis and acute respiratory failure. Intensive Care Med. 2001;27(3):513-20. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Hosoglu S, Tanrikulu AC, Dagli C, Akalin S. Tuberculosis among health care workers in a short working period. Am J Infect Control. 2005;33(1):23-6. [Crossref] [PubMed]
- Kılınç O, Uçan ES, Çakan A, Ellidokuz H, Özol D, Sayıner A, et al. İzmir'de sağlık çalışanları arasında tüberküloz hastalığı riski: tüberküloz meslek hastalığı olarak kabul edilebilir mi [Risk of tuberculous disease among health care workers in İzmir: can tuberculosis be considered as an occupational disease]. Toraks Dergisi. 2000;1(1):19-24. [Link]
.: İşlem Listesi