.: DERLEME
Yoğun Bakım Alan Hastaların Uyku Sorunları ve Hemşirelik Girişimleri
Sleep Problems of Patients Taking Critical Care and Nursing Interventions: Review
Turkiye Klinikleri J Nurs. 2009;1(1):24-31
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Temel yaşam gereksinimlerinden biri olan uyku, bireyin fizyolojik ve psikolojik iyilik halinin sürdürülebilmesi için çok önemlidir. Yoğun bakım ünitesi, ciddi sağlık sorunları olan hastaların bakım ve tedavisinin sürdürüldüğü, teknik açıdan donanımlı bir ortamdır. Bu ünitede yatan hastalarda ağrı, fiziksel durum, ilaç tedavisi, ölüm korkusu, ışıklandırma, çevresel gürültü hoş olmayan kokular, yabancı aletler, hemşirelik girişimleri invaziv girişimler, mahremiyet kaybı ve aileden uzak kalma gibi pek çok nedenle uyku sorunları sık görülmektedir. Araştırmalar, yoğun bakım alan hastalarda uykunun hem süre hem de kalite açısından olumsuz yönde etkilendiğini göstermektedir. Bu hastalar, uykuda geçirmeleri gereken sürenin önemli bir bölümünü uyanık olarak geçirmeleri nedeniyle uykunun terapötik etkisinden yeterince yararlanamamaktadır. Yeterli ve dinlendirici olmayan uyku, bireyin immün sistemini, yara iyileşme sürecini ve bilişsel fonksiyonlarını olumsuz yönde etkilemekte olup, stres düzeyini de arttırarak sağlığına kavuşmasını geciktirir. Uyku sorunları olan hastaların bakım ve tedavisini sürdüren hemşirelerin uyku bozukluklarını erken dönemde tanılama, var olan stresörleri azaltma, terapötik bir ortam yaratmak üzere gerekli çevresel düzenlemeyi sağlama gibi önemli rol ve sorumlulukları bulunmaktadır. Uyku fizyolojisini ve uyku sorunlarına yol açan faktörleri bilmek, hemşirenin uykuyu kalite ve süre açısından değerlendirmesini ve gerekli hemşirelik bakımını planlanmasını kolaylaştıracaktır. Ekip üyeleri ile de uykunun önemi, gerekliliği ve sağlığı geliştirici yönü konusunda bilgi alışverişinde bulunularak, yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların en üst düzeyde uyku ve dinlenmelerinin sağlanması yönünde işbirliği yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik bakımı; yoğun bakım; uyku
Temel yaşam gereksinimlerinden biri olan uyku, bireyin fizyolojik ve psikolojik iyilik halinin sürdürülebilmesi için çok önemlidir. Yoğun bakım ünitesi, ciddi sağlık sorunları olan hastaların bakım ve tedavisinin sürdürüldüğü, teknik açıdan donanımlı bir ortamdır. Bu ünitede yatan hastalarda ağrı, fiziksel durum, ilaç tedavisi, ölüm korkusu, ışıklandırma, çevresel gürültü hoş olmayan kokular, yabancı aletler, hemşirelik girişimleri invaziv girişimler, mahremiyet kaybı ve aileden uzak kalma gibi pek çok nedenle uyku sorunları sık görülmektedir. Araştırmalar, yoğun bakım alan hastalarda uykunun hem süre hem de kalite açısından olumsuz yönde etkilendiğini göstermektedir. Bu hastalar, uykuda geçirmeleri gereken sürenin önemli bir bölümünü uyanık olarak geçirmeleri nedeniyle uykunun terapötik etkisinden yeterince yararlanamamaktadır. Yeterli ve dinlendirici olmayan uyku, bireyin immün sistemini, yara iyileşme sürecini ve bilişsel fonksiyonlarını olumsuz yönde etkilemekte olup, stres düzeyini de arttırarak sağlığına kavuşmasını geciktirir. Uyku sorunları olan hastaların bakım ve tedavisini sürdüren hemşirelerin uyku bozukluklarını erken dönemde tanılama, var olan stresörleri azaltma, terapötik bir ortam yaratmak üzere gerekli çevresel düzenlemeyi sağlama gibi önemli rol ve sorumlulukları bulunmaktadır. Uyku fizyolojisini ve uyku sorunlarına yol açan faktörleri bilmek, hemşirenin uykuyu kalite ve süre açısından değerlendirmesini ve gerekli hemşirelik bakımını planlanmasını kolaylaştıracaktır. Ekip üyeleri ile de uykunun önemi, gerekliliği ve sağlığı geliştirici yönü konusunda bilgi alışverişinde bulunularak, yoğun bakım ünitesinde yatan hastaların en üst düzeyde uyku ve dinlenmelerinin sağlanması yönünde işbirliği yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik bakımı; yoğun bakım; uyku
ABSTRACT
Sleep is one of the basic life needs which is very important for ongoing physiologic and psychologic wellness. Critical care unit is a setting which is well equipped in order to treat and take care of the patients with severe health conditions. Sleep problems are frequently seen in patients taking critical care because of many reasons like pain, physical state, pharmacologic treatment, fear of death, lightining, environmental noise bad smell, unfamiliar machines, nursing interventions invasif interventions, loss of privacy, being away from the family. Researches showed that the quantity and the quality of the sleep of the patients taking critical care were affected negatively. As these patients were awake in most of the time that they should sleep, they did not benefit from therapeutic effects of sleep If a sleep is not enough an restful, immune system, wound healing process and cognitif functions will be negatively affected. also emotional stress will increase and so the recovery will delay. Nurses caring for the patients who have sleep problems, have important role and responsibilities on early assesment, reduction of stressors, arrangement of surrounding in order to prepare therapeutic environment. Having the knowledge of sleep physiology and the factors affecting sleep problems will help the nurses to facilitate sleep quality evaluation and the nursing care planning. Information about the importance, necessity and health promoting effects of sleep could be shared with the health care team members and also cooperation should be made in order to enhance the patients sleep and rest.
Keywords: Nursing care; critical care; sleep
Sleep is one of the basic life needs which is very important for ongoing physiologic and psychologic wellness. Critical care unit is a setting which is well equipped in order to treat and take care of the patients with severe health conditions. Sleep problems are frequently seen in patients taking critical care because of many reasons like pain, physical state, pharmacologic treatment, fear of death, lightining, environmental noise bad smell, unfamiliar machines, nursing interventions invasif interventions, loss of privacy, being away from the family. Researches showed that the quantity and the quality of the sleep of the patients taking critical care were affected negatively. As these patients were awake in most of the time that they should sleep, they did not benefit from therapeutic effects of sleep If a sleep is not enough an restful, immune system, wound healing process and cognitif functions will be negatively affected. also emotional stress will increase and so the recovery will delay. Nurses caring for the patients who have sleep problems, have important role and responsibilities on early assesment, reduction of stressors, arrangement of surrounding in order to prepare therapeutic environment. Having the knowledge of sleep physiology and the factors affecting sleep problems will help the nurses to facilitate sleep quality evaluation and the nursing care planning. Information about the importance, necessity and health promoting effects of sleep could be shared with the health care team members and also cooperation should be made in order to enhance the patients sleep and rest.
Keywords: Nursing care; critical care; sleep
.: İşlem Listesi