.: BÖLÜMLER
Yenidoğan ve Çocuk Hemşireliğine Kuramsal Yenilikçi Bakış: Biyoritmik Bakım
Theoretical Innovative Perspective on Neonatal and Pediatric Nursing: Biorhythmic Care
Erkal İlhan S. Yenidoğan ve çocuk hemşireliğine kuramsal yenilikçi bakış: Biyoritmik bakım. Pek H, editör. Yenidoğan ve Çocuk Hemşireliğinde Yenilikçi Yaklaşımlar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2023. p.1-9.
Makale Dili: TR
ÖZET
Her canlı ve her insan biyoritmik süreçlere sahiptir. Biyolojik ritimlerden biri sirkadiyen ritimdir. Biyolojik ritimler her ya grubunda farlı özellikler göstermektedir. Yenidoğan bebeklerde sirkadyen ritim devamlılığının sağlayan faktörler arasında gece uyku sırasında karanlık ortamın sağlanması, bebeğin gündüz ve gece ile uyumlu anne sütü ile beslenmesi, vücut sıcaklığının korunması önemli bir yer tutar. Uyku/uyanıklık ritminin gelişimi fetal dönemde başlamaktadır. İnsan fetüsünde ve bebeklerde, sirkadiyen sistem gelişimi ve sağlık arasındaki bağlantı, ayrıca biyolojik saatin gelişimini etkileyen faktörler hakkında yapılan çalışmalar azdır. Prematüre yenidoğanlarda yaşamın ilk haftalarında, zamanında doğmuş yenidoğanlara göre fizyolojik süreçlerinde daha az sirkadiyen ritim gösterirler. Prematüre yoğun bakım ünitesinde ışık ve ses düzenlemeleri, postüral destek, besleyici olmayan emme, kanguru bakımı gibi bakım girişimleri bebeğin uyum sağlamasını arttırmaktadır. Prematüre yenidoğan bakımında hastane ortamının bebek üzerine etkilerini belirleyen çalışmalar mevcuttur. İnsanın gelişim evreleri incelendiğinde fetüs halinden başlayan bir süreçte biyolojik ritimler gelişmekte ve yaşam boyu devam eden döngülere dönüşmektedir. Bu nedenle yenidoğanın biyolojik ritimlerinin korunması, devam ettirilmesi ve bozulması durumunda yeniden düzenlenmesi konusunda ''Biyoritmik Bakım'' kavramı ve yaklaşımı önemli hale gelmektedir. Bu kavram literatürde yer almamaktadır. İlk olarak bu makalede söz edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik teorisi; biyolojik ritim; hemşirelik bakımı
Her canlı ve her insan biyoritmik süreçlere sahiptir. Biyolojik ritimlerden biri sirkadiyen ritimdir. Biyolojik ritimler her ya grubunda farlı özellikler göstermektedir. Yenidoğan bebeklerde sirkadyen ritim devamlılığının sağlayan faktörler arasında gece uyku sırasında karanlık ortamın sağlanması, bebeğin gündüz ve gece ile uyumlu anne sütü ile beslenmesi, vücut sıcaklığının korunması önemli bir yer tutar. Uyku/uyanıklık ritminin gelişimi fetal dönemde başlamaktadır. İnsan fetüsünde ve bebeklerde, sirkadiyen sistem gelişimi ve sağlık arasındaki bağlantı, ayrıca biyolojik saatin gelişimini etkileyen faktörler hakkında yapılan çalışmalar azdır. Prematüre yenidoğanlarda yaşamın ilk haftalarında, zamanında doğmuş yenidoğanlara göre fizyolojik süreçlerinde daha az sirkadiyen ritim gösterirler. Prematüre yoğun bakım ünitesinde ışık ve ses düzenlemeleri, postüral destek, besleyici olmayan emme, kanguru bakımı gibi bakım girişimleri bebeğin uyum sağlamasını arttırmaktadır. Prematüre yenidoğan bakımında hastane ortamının bebek üzerine etkilerini belirleyen çalışmalar mevcuttur. İnsanın gelişim evreleri incelendiğinde fetüs halinden başlayan bir süreçte biyolojik ritimler gelişmekte ve yaşam boyu devam eden döngülere dönüşmektedir. Bu nedenle yenidoğanın biyolojik ritimlerinin korunması, devam ettirilmesi ve bozulması durumunda yeniden düzenlenmesi konusunda ''Biyoritmik Bakım'' kavramı ve yaklaşımı önemli hale gelmektedir. Bu kavram literatürde yer almamaktadır. İlk olarak bu makalede söz edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik teorisi; biyolojik ritim; hemşirelik bakımı
ABSTRACT
Every living thing and every human has biorhythmic processes. One of the biological rhythms is the circadian rhythm. Biological rhythms show different characteristics in each age group. Among the factors that ensure the continuity of the circadian rhythm in newborn babies, providing a dark environment during sleep at night, feeding the baby with breast milk compatible with day and night, and maintaining body temperature have an important place. The development of the sleep/wake rhythm begins in the fetal period. Studies on the link between circadian system development and health in human fetuses and infants, as well as on factors affecting the development of the biological clock, are scarce. Premature newborns show less circadian rhythm in their physiological processes in the first weeks of life than term newborns. In the premature intensive care unit, care interventions such as light and sound arrangements, postural support, non-nutritive sucking, kangaroo care increase the adaptation of the baby. There are studies that determine the effects of the hospital environment on the baby in premature newborn care. When the developmental stages of human beings are examined, biological rhythms develop in a process starting from the fetus state and turn into cycles that continue throughout life. For this reason, the concept and approach of ''Biorhythmic Care'' becomes important in terms of preserving, maintaining and rearranging the biological rhythms of the newborn in case of deterioration. This concept is not found in the literature. It is mentioned first in this article.
Keywords: Nursing theory; biological rhythm; nursing care
Every living thing and every human has biorhythmic processes. One of the biological rhythms is the circadian rhythm. Biological rhythms show different characteristics in each age group. Among the factors that ensure the continuity of the circadian rhythm in newborn babies, providing a dark environment during sleep at night, feeding the baby with breast milk compatible with day and night, and maintaining body temperature have an important place. The development of the sleep/wake rhythm begins in the fetal period. Studies on the link between circadian system development and health in human fetuses and infants, as well as on factors affecting the development of the biological clock, are scarce. Premature newborns show less circadian rhythm in their physiological processes in the first weeks of life than term newborns. In the premature intensive care unit, care interventions such as light and sound arrangements, postural support, non-nutritive sucking, kangaroo care increase the adaptation of the baby. There are studies that determine the effects of the hospital environment on the baby in premature newborn care. When the developmental stages of human beings are examined, biological rhythms develop in a process starting from the fetus state and turn into cycles that continue throughout life. For this reason, the concept and approach of ''Biorhythmic Care'' becomes important in terms of preserving, maintaining and rearranging the biological rhythms of the newborn in case of deterioration. This concept is not found in the literature. It is mentioned first in this article.
Keywords: Nursing theory; biological rhythm; nursing care
.: İşlem Listesi