.: DERLEME
Yeni Koronavirüs 2019 (COVID-19) Salgınının Ağız ve Diş Sağlığı Çalışanları ve Uygulamaları Açısından Önemi
The Importance of Novel Coronavirus 2019 (COVID-19) for Oral and Dental Professionals and Treatments
Turkiye Klinikleri J Dental Sci. 2021;27(2):318-23
doi: 10.5336/dentalsci.2020-75465
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Çin'de görülen koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease2019 (COVID-19)] tüm dünyada hızlıca yayılan ve günümüz itibarıyla 1 milyondan fazla kişiyi enfekte eden ve 100 bini aşkın kişinin de ölümüne neden olan viral bir pandemidir. Damlacık yoluyla bulaştığı bilinen bu enfeksiyonda, ağız ve diş sağlığını ilgilendiren elektif tedavilerin ertelenmesi önerilmektedir. Ancak acil müdahaleler devam etmektedir, ağız ve diş sağlığı merkezleri, hastalarla yüz yüze iletişimin olduğu; tükürük, kan ve diğer vücut sıvılarına sık sık maruz kalınan ve damlacık oluşturan döner aletler kullanılan ortamlardır. Bu bağlamda, ağız ve diş sağlığı çalışanları ve hastaların COVID-19'dan korunma ve yayılımın durdurulmasında önleyici tedbirler alması, enfeksiyondan kişisel korunma ve çevrelerini koruma konusunda sağlık otoritelerince yayınlanan genelgelere uyması gerekmektedir. Bu makalede, COVID-19'un bulaşmasının önlenmesinde hasta değerlendirmesi, tedavi öncesinde klinik ortamda sağlanması gereken optimal şartlar sıralanacaktır. Ayrıca tedavi sırasında, diş hekimin ve yardımcı personelin enfeksiyon kontrolünü nasıl etkin biçimde sağlayabilecekleri tedavi sonrasında yüzeylerin ne şekilde dezenfekte edileceği, atıkların ne şekilde uzaklaştırılacağı ve kliniğin bir sonraki hastaya ne şekilde hazırlanması gerektiği konusunda uygulanacak adımlar ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Bunun yanında ağız ve diş sağlığı çalışanlarının, tedaviler esnasında ergonomik çalışma yolları da tartışılacaktır. Ağız ve diş sağlığı çalışanlarının, COVID-19 ile enfekte olması ve acil tedavi için kliniğe başvuran hastaların çapraz enfeksiyon riski göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan önleyici tedbirlerin takip edilmesi ve bu uyarılara disiplinli bir şekilde uyum sağlanması çok büyük önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Virology, cross-infection, dental staff hospital, pandemics, infection-control
Çin'de görülen koronavirüs hastalığı-2019 [coronavirus disease2019 (COVID-19)] tüm dünyada hızlıca yayılan ve günümüz itibarıyla 1 milyondan fazla kişiyi enfekte eden ve 100 bini aşkın kişinin de ölümüne neden olan viral bir pandemidir. Damlacık yoluyla bulaştığı bilinen bu enfeksiyonda, ağız ve diş sağlığını ilgilendiren elektif tedavilerin ertelenmesi önerilmektedir. Ancak acil müdahaleler devam etmektedir, ağız ve diş sağlığı merkezleri, hastalarla yüz yüze iletişimin olduğu; tükürük, kan ve diğer vücut sıvılarına sık sık maruz kalınan ve damlacık oluşturan döner aletler kullanılan ortamlardır. Bu bağlamda, ağız ve diş sağlığı çalışanları ve hastaların COVID-19'dan korunma ve yayılımın durdurulmasında önleyici tedbirler alması, enfeksiyondan kişisel korunma ve çevrelerini koruma konusunda sağlık otoritelerince yayınlanan genelgelere uyması gerekmektedir. Bu makalede, COVID-19'un bulaşmasının önlenmesinde hasta değerlendirmesi, tedavi öncesinde klinik ortamda sağlanması gereken optimal şartlar sıralanacaktır. Ayrıca tedavi sırasında, diş hekimin ve yardımcı personelin enfeksiyon kontrolünü nasıl etkin biçimde sağlayabilecekleri tedavi sonrasında yüzeylerin ne şekilde dezenfekte edileceği, atıkların ne şekilde uzaklaştırılacağı ve kliniğin bir sonraki hastaya ne şekilde hazırlanması gerektiği konusunda uygulanacak adımlar ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Bunun yanında ağız ve diş sağlığı çalışanlarının, tedaviler esnasında ergonomik çalışma yolları da tartışılacaktır. Ağız ve diş sağlığı çalışanlarının, COVID-19 ile enfekte olması ve acil tedavi için kliniğe başvuran hastaların çapraz enfeksiyon riski göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan önleyici tedbirlerin takip edilmesi ve bu uyarılara disiplinli bir şekilde uyum sağlanması çok büyük önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Virology, cross-infection, dental staff hospital, pandemics, infection-control
ABSTRACT
The Novel Coronavirus (COVID-19) is a viral pandemic that spreads rapidly all over the world and infects more than 1 million people today, causing more than 100,000 deaths. This infection spreads via droplets and it recommends postponing elective treatments related to oral and dental health. However, urgent interventions are being continuing. Oral and dental health centers are the high-risk places where the healthcare professionals and patients communicates face-to-face with close contact. Moreover, rotating handpieces may lead droplets, salivary and blood content of patients may highly contagious. Therefore, dental professionals should take preventive measures to prevent COVID-19 from spreading, self-protection against possible CODID-19 infections and to avoid cross-infection. In this article, patient assessment and optimal conditions for clinics before treatments are performed will be reported. In addition, during and post-treatment steps which includes sterilization-disinfection methods and medical waste removal protocols will be reviewed. Also, ergonomic ways, postures of working during dental treatments will be discussed in detail in preventing transmission of COVID-19. The risk of dental professionals to be infected with COVID-19 and cross-infection in terms of public health should not be underestimated. For this reason, preventive measures published by the Ministry of Health should be followed and applied in a disciplined manner.
Keywords: Viroloji, çapraz enfeksiyon, diş hekimliği personeli, pandemi, enfeksiyon kontrolü
The Novel Coronavirus (COVID-19) is a viral pandemic that spreads rapidly all over the world and infects more than 1 million people today, causing more than 100,000 deaths. This infection spreads via droplets and it recommends postponing elective treatments related to oral and dental health. However, urgent interventions are being continuing. Oral and dental health centers are the high-risk places where the healthcare professionals and patients communicates face-to-face with close contact. Moreover, rotating handpieces may lead droplets, salivary and blood content of patients may highly contagious. Therefore, dental professionals should take preventive measures to prevent COVID-19 from spreading, self-protection against possible CODID-19 infections and to avoid cross-infection. In this article, patient assessment and optimal conditions for clinics before treatments are performed will be reported. In addition, during and post-treatment steps which includes sterilization-disinfection methods and medical waste removal protocols will be reviewed. Also, ergonomic ways, postures of working during dental treatments will be discussed in detail in preventing transmission of COVID-19. The risk of dental professionals to be infected with COVID-19 and cross-infection in terms of public health should not be underestimated. For this reason, preventive measures published by the Ministry of Health should be followed and applied in a disciplined manner.
Keywords: Viroloji, çapraz enfeksiyon, diş hekimliği personeli, pandemi, enfeksiyon kontrolü
REFERANSLAR:
- Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al; China Novel Coronavirus Investigating and Research Team. A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019. N Engl J Med. 2020;382(8):727-33. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y, et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet. 2020;395(10223):497-506. Erratum in: Lancet. 2020;: [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Guan W, Ni Z, Hu Y, Liang W, Ou C, He J, et al. Clinical characteristics of 2019 novel coronavirus infection in China. 2020. [Crossref]
- Wang D, Hu B, Hu C, Zhu F, Liu X, Zhang J, et al. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients With 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan, China. JAMA. 2020;323(11):1061-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y, et al. Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. Lancet. 2020;395(10223):507-513. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Chan JF, Yuan S, Kok KH, To KK, Chu H, Yang J, et al. A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster. Lancet. 2020;395(10223):514-523. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Spagnuolo G, De Vito D, Rengo S, Tatullo M. COVID-19 Outbreak: An Overview on Dentistry. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(6):2094. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Xie X, Li Y, Sun H, Liu L. Exhaled droplets due to talking and coughing. J R Soc Interface. 2009;6 Suppl 6(Suppl 6):S703-14. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Cleveland JL, Gray SK, Harte JA, Robison VA, Moorman AC, Gooch BF. Transmission of blood-borne pathogens in US dental health care settings: 2016 update. J Am Dent Assoc. 2016;147(9):729-38. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Harrel SK, Molinari J. Aerosols and splatter in dentistry: a brief review of the literature and infection control implications. J Am Dent Assoc. 2004;135(4):429-37. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kampf G, Todt D, Pfaender S, Steinmann E. Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents. J Hosp Infect. 2020;104(3):246-251. Erratum in: J Hosp Infect. 2020; [Crossref] [PubMed] [PMC]
- To KK, Tsang OT, Yip CC, Chan KH, Wu TC, Chan JM, et al. Consistent Detection of 2019 Novel Coronavirus in Saliva. Clin Infect Dis. 2020;71(15):841-3. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Peng X, Xu X, Li Y, Cheng L, Zhou X, Ren B. Transmission routes of 2019-nCoV and controls in dental practice. Int J Oral Sci. 2020;12(1):9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- van Doremalen N, Bushmaker T, Morris DH, Holbrook MG, Gamble A, Williamson BN, et al. Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1. N Engl J Med. 2020;382(16):1564-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- World Health Organization [İnternet]. © 2020 WHO [Erişim Tarihi: 17 Şubat 2020]. Clinical management of severe acute respiratory infection when novel coronavirus (2019-nCoV) infection is suspected: interim guidance. Erişim linki: [Link]
- Samaranayake LP, Reid J, Evans D. The efficacy of rubber dam isolation in reducing atmospheric bacterial contamination. ASDC J Dent Child. 1989;56(6):442-4. [PubMed]
- Meng L, Hua F, Bian Z. Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): Emerging and Future Challenges for Dental and Oral Medicine. J Dent Res. 2020;99(5):481-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Andersson L, Andreasen JO, Day P, Heithersay G, Trope M, Diangelis AJ, et al; International Association of Dental Traumatology. International Association of Dental Traumatology guidelines for the management of traumatic dental injuries: 2. Avulsion of permanent teeth. Dent Traumatol. 2012;28(2):88-96. [Crossref] [PubMed]
- Diangelis AJ, Andreasen JO, Ebeleseder KA, Kenny DJ, Trope M, Sigurdsson A, et al; International Association of Dental Traumatology. International Association of Dental Traumatology guidelines for the management of traumatic dental injuries: 1. Fractures and luxations of permanent teeth. Dent Traumatol. 2012;28(1):2-12. Erratum in: Dent Traumatol. 2012;28(6):499. [Crossref] [PubMed]
- Hu T, Li G, Zuo Y, Zhou X. Risk of hepatitis B virus transmission via dental handpieces and evaluation of an anti-suction device for prevention of transmission. Infect Control Hosp Epidemiol. 2007;28(1):80-2. [Crossref] [PubMed]
- Shah AF, Tangade P, Batra M, Kabasi S. Ergonomics in dental practice. Int J Dent Health Sci. 2014;1(1):68-78. [Link]
- Kairova LG, Ivanov I, Ivano M, Pejcheva K. Ergonomization of the working environment and building up of healthy working posture of dental students. Journal of IMAB-Annual Proceeding. 2012;18(4):243-250. [Crossref]
- Akar S. Diş Hekimi Asistanlığı: Ağız ve Diş Sağlığı Teknikerleri İçin Klinik Pratiğine Yönelik Rehber. İstanbul: Quintessence Yayıncılık; 2018. (Baskı sayısı eklenmelidir.)
- Dave M, Seoudi N, Coulthard P. Urgent dental care for patients during the COVID-19 pandemic. Lancet. 2020;395(10232):1257. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi