.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Türkiye'nin İki Farklı İlinde (Kars-İzmir) Yaşlılarda Polifarmasiyi Etkileyen Faktörler
Factors Affecting Polypharmacy in Elderly in Two Different (Kars-İzmir) Cities of Turkey
Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2014;34(1):71-80
doi: 10.5336/medsci.2013-36059
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Çoklu ilaç kullanımının ileri yaş bireylerde yaygın olduğu bilinmektedir. Bu çalışma; çevresel ve kişisel hangi yaşam unsurlarının bu durumu etkileyebileceğini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Olgu serisini tanımlayıcı, kesitsel tipte olan bu çalışmada; Kars ve İzmir ilinde Aile Sağlığı Birimi'ne kesin kayıtlı 65 ve üzeri yaş grubu 187 kişi incelenmiştir. Bağımlı değişken olan polifarmasi, beş ve üzeri ilaç kullanımı olarak değerlendirilmiştir. Bireylerin yaşam ve sağlık durumlarını inceleyen veri toplama formu yüz-yüze görüşülerek uygulanmıştır. Beden kitle indeksi (BKİ) görüşme sırasında belirlenmiştir. Bulgular: Çalışma grubunda %15,0 oranında polifarmasi saptanmıştır. Kars ilinde bu oranın % 23,0, İzmir ilinde % 8,0 olduğu görülmüştür. Cinsiyet, yaşam ortamı ve geçmiş fizik aktivite durumu ile polifarmasi arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Yaş, öğrenim durumu, ekonomik durum algısı, BKİ ve geçmiş kilo durumu ile polifarmasinin ilişkili olduğu görülmüştür. Ayda bir kezden daha sık hekime başvuran ve ilaç kullanım süresi 15 yıldan uzun olanlarda, polifarmasi yüksek oranda görülmüştür. Yaşıyla orantılı olarak fizik aktivitesi olan bireylerde polifarmasi, olmayanlara göre düşük oranda izlenmiştir. İyi bir yaşam sürdüğünü düşünenlerin %8,3'ünde polifarmasi izlenirken, yaşamlarından hoşnut olmadıklarını belirten grupta polifarmasi % 30,9 oranında görülmüş, ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Kafa karıştırıcı unsurlara göre düzeltildikten sonra, Kars ilinde yaşayanlarda polifarmasi riski İzmir ilinde yaşayanlara göre 3,43 kat yüksek bulunmuştur (%95 güven aralığı =1,426-8,262). Sonuç: Bu çalışmada çevresel yaşam koşullarının, geriatride polifarmasi yönünden etkili olabileceğini düşündüren sonuçlar elde edilmiştir. Ancak öğrenim durumunun yüksek olması, ekonomik durumun iyi olarak algılanması, aktif yaşam, kilo kontrolü ve yaşamından hoşnut olma gibi bireysel unsurların yaşanılan kentten bağımsız olarak polifarmasi oranını önemli ölçüde düşürdüğü saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yaşlı; polifarmasi; çevre
Amaç: Çoklu ilaç kullanımının ileri yaş bireylerde yaygın olduğu bilinmektedir. Bu çalışma; çevresel ve kişisel hangi yaşam unsurlarının bu durumu etkileyebileceğini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Olgu serisini tanımlayıcı, kesitsel tipte olan bu çalışmada; Kars ve İzmir ilinde Aile Sağlığı Birimi'ne kesin kayıtlı 65 ve üzeri yaş grubu 187 kişi incelenmiştir. Bağımlı değişken olan polifarmasi, beş ve üzeri ilaç kullanımı olarak değerlendirilmiştir. Bireylerin yaşam ve sağlık durumlarını inceleyen veri toplama formu yüz-yüze görüşülerek uygulanmıştır. Beden kitle indeksi (BKİ) görüşme sırasında belirlenmiştir. Bulgular: Çalışma grubunda %15,0 oranında polifarmasi saptanmıştır. Kars ilinde bu oranın % 23,0, İzmir ilinde % 8,0 olduğu görülmüştür. Cinsiyet, yaşam ortamı ve geçmiş fizik aktivite durumu ile polifarmasi arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Yaş, öğrenim durumu, ekonomik durum algısı, BKİ ve geçmiş kilo durumu ile polifarmasinin ilişkili olduğu görülmüştür. Ayda bir kezden daha sık hekime başvuran ve ilaç kullanım süresi 15 yıldan uzun olanlarda, polifarmasi yüksek oranda görülmüştür. Yaşıyla orantılı olarak fizik aktivitesi olan bireylerde polifarmasi, olmayanlara göre düşük oranda izlenmiştir. İyi bir yaşam sürdüğünü düşünenlerin %8,3'ünde polifarmasi izlenirken, yaşamlarından hoşnut olmadıklarını belirten grupta polifarmasi % 30,9 oranında görülmüş, ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Kafa karıştırıcı unsurlara göre düzeltildikten sonra, Kars ilinde yaşayanlarda polifarmasi riski İzmir ilinde yaşayanlara göre 3,43 kat yüksek bulunmuştur (%95 güven aralığı =1,426-8,262). Sonuç: Bu çalışmada çevresel yaşam koşullarının, geriatride polifarmasi yönünden etkili olabileceğini düşündüren sonuçlar elde edilmiştir. Ancak öğrenim durumunun yüksek olması, ekonomik durumun iyi olarak algılanması, aktif yaşam, kilo kontrolü ve yaşamından hoşnut olma gibi bireysel unsurların yaşanılan kentten bağımsız olarak polifarmasi oranını önemli ölçüde düşürdüğü saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Yaşlı; polifarmasi; çevre
ABSTRACT
Objective: It is known that mutiple drug use is common in elderly individuals. This study has been done to determine which enviromental and personal elements of life influence it. Material and Methods: This is a cross-sectional and descriptive case series. In this study, 187 people aged ≥ 65 were examined in the provinces of Kars and İzmir, in Family Health Centers. Dependent variable was polypharmacy, as accepted using five or more drugs. A data collection form which consisted of the questions to identify the standard of living and the health situation was applied with a face to face interview. The body mass index (BMI) was calculated simultaneously. Results: In this study, polypharmacy rate was 15.0% in all patients. In Kars, it was 23.0%, and in Izmir 8.0%. There was no significant relation of polypharmacy with gender or living environment . Significant relations were observed with age, educational status, economical level, BMI, long life, and body weight.. Participants having one or more medical visits in a month, and receiving a medication longer than 15 years had higher polypharmacy rates. Polypharmacy rate was lower in physically active people according to age groups. The over-weight group had a high polypharmacy rate. In participants having life satisfaction, polypharmacy rate was lower (8.3%) than the others (30.9%). After adjusting for confounding factors, polypharmacy was 3.43-fold (95% confidence interval=1.426-8.262) higher in Kars compared to in Izmir. Conclusion: In this study, the results obtained suggests that environmental living conditions may affect polypharmacy in elderly. However, individual factors such as higher educational status, good economic perception, active living, weight control, and being happy significantly decrease polypharmacy rate regardless of the city lived in.
Keywords: Elderly; polypharmacy; environment
Objective: It is known that mutiple drug use is common in elderly individuals. This study has been done to determine which enviromental and personal elements of life influence it. Material and Methods: This is a cross-sectional and descriptive case series. In this study, 187 people aged ≥ 65 were examined in the provinces of Kars and İzmir, in Family Health Centers. Dependent variable was polypharmacy, as accepted using five or more drugs. A data collection form which consisted of the questions to identify the standard of living and the health situation was applied with a face to face interview. The body mass index (BMI) was calculated simultaneously. Results: In this study, polypharmacy rate was 15.0% in all patients. In Kars, it was 23.0%, and in Izmir 8.0%. There was no significant relation of polypharmacy with gender or living environment . Significant relations were observed with age, educational status, economical level, BMI, long life, and body weight.. Participants having one or more medical visits in a month, and receiving a medication longer than 15 years had higher polypharmacy rates. Polypharmacy rate was lower in physically active people according to age groups. The over-weight group had a high polypharmacy rate. In participants having life satisfaction, polypharmacy rate was lower (8.3%) than the others (30.9%). After adjusting for confounding factors, polypharmacy was 3.43-fold (95% confidence interval=1.426-8.262) higher in Kars compared to in Izmir. Conclusion: In this study, the results obtained suggests that environmental living conditions may affect polypharmacy in elderly. However, individual factors such as higher educational status, good economic perception, active living, weight control, and being happy significantly decrease polypharmacy rate regardless of the city lived in.
Keywords: Elderly; polypharmacy; environment
.: İşlem Listesi