.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Türkiye'de Ağrıya Yönelik Akupresur Uygulaması ile İlgili Yapılmış Hemşirelik Tezlerinin İncelenmesi
Examining Nursing Theses About Acupressure for Pain Management in Turkey
J Tradit Complem Med. 2020;3(1):40-6
doi: 10.5336/jtracom.2020-73529
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu araştırma, Türkiye'de ağrıya yönelik akupresur uygulamalarını içeren lisansüstü hemşirelik tezlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada verilerin toplanması amacıyla öncelikle alanyazın taraması yapılmış, daha sonra Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı 'ağrı', 'akupres', 'akupresur', 'akupresör' anahtar kelimeleri ile taranmıştır. Tarama sonunda 2005-2019 yılları arasında Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Ana Bilim Dalında konu ile ilgili yapılmış 45 tez belirlenmiştir. Çalışmada, incelenen tezlerin araştırmaya alınma ölçütlerine uymayan 28 tez çalışmaya dâhil edilmemiştir. Bulgular: Veriler, 17 tezin çoğunluğunda kontrol ve deney grupları oluşturularak toplanmıştır. Tezlerden 8'inin yüksek lisans, 9'unun ise doktora düzeyinde yapıldığı görülmüştür. Akupresurun ağrıya etkisini inceleyen ilgili ilk tezin 2010 yılında yapıldığı, büyük çoğunluğunun (n=14) son beş yılda yapılmış olduğu tespit edilmiştir. Çalışmalar incelendiğinde; çalışmaların çoğunun (%35,2) doğum ağrısında akupresurun etkisini değerlendirmek amacıyla yapıldığı görülmüştür. Türkiye'de akupresur ile ilgili araştırmaların çoğunluğunun hemşirelik çalışmaları olduğu görülmüştür. Araştırmamızda incelenen yarı deneysel (n=2) ve deneysel (n=15) araştırma desenli tüm tezlerin sonuçlarına bakıldığında, akupresurun ağrıyı azaltmada etkili olduğu görülmüştür. Sonuç: Son yıllarda hemşirelik araştırmalarının önemli ilgi alanlarından biri olan akupresur, ağrıyı azaltmak amacıyla kullanılan nonfarmakolojik uygulamalar arasındadır. Araştırmada sonuç olarak, Türkiye'de akupresur uygulamasını konu alan tezlerin son yıllarda artış göstermekle birlikte sayıca yetersiz olduğu; konuya ilişkin akademik çalışmaların sayısının artmasının diğer araştırmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ağrı; akupresur; hemşirelik; nonfarmakolojik yöntem; tez
Amaç: Bu araştırma, Türkiye'de ağrıya yönelik akupresur uygulamalarını içeren lisansüstü hemşirelik tezlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada verilerin toplanması amacıyla öncelikle alanyazın taraması yapılmış, daha sonra Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı 'ağrı', 'akupres', 'akupresur', 'akupresör' anahtar kelimeleri ile taranmıştır. Tarama sonunda 2005-2019 yılları arasında Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Ana Bilim Dalında konu ile ilgili yapılmış 45 tez belirlenmiştir. Çalışmada, incelenen tezlerin araştırmaya alınma ölçütlerine uymayan 28 tez çalışmaya dâhil edilmemiştir. Bulgular: Veriler, 17 tezin çoğunluğunda kontrol ve deney grupları oluşturularak toplanmıştır. Tezlerden 8'inin yüksek lisans, 9'unun ise doktora düzeyinde yapıldığı görülmüştür. Akupresurun ağrıya etkisini inceleyen ilgili ilk tezin 2010 yılında yapıldığı, büyük çoğunluğunun (n=14) son beş yılda yapılmış olduğu tespit edilmiştir. Çalışmalar incelendiğinde; çalışmaların çoğunun (%35,2) doğum ağrısında akupresurun etkisini değerlendirmek amacıyla yapıldığı görülmüştür. Türkiye'de akupresur ile ilgili araştırmaların çoğunluğunun hemşirelik çalışmaları olduğu görülmüştür. Araştırmamızda incelenen yarı deneysel (n=2) ve deneysel (n=15) araştırma desenli tüm tezlerin sonuçlarına bakıldığında, akupresurun ağrıyı azaltmada etkili olduğu görülmüştür. Sonuç: Son yıllarda hemşirelik araştırmalarının önemli ilgi alanlarından biri olan akupresur, ağrıyı azaltmak amacıyla kullanılan nonfarmakolojik uygulamalar arasındadır. Araştırmada sonuç olarak, Türkiye'de akupresur uygulamasını konu alan tezlerin son yıllarda artış göstermekle birlikte sayıca yetersiz olduğu; konuya ilişkin akademik çalışmaların sayısının artmasının diğer araştırmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ağrı; akupresur; hemşirelik; nonfarmakolojik yöntem; tez
ABSTRACT
Obljective: The aim of this study is to make an overview of postgraduate theses made in Turkey about acupressure practices for pain management. Material and Methods: Firstly a literature review was conducted for the purpose of data collection and then the National Council of Higher Education Dissertation Center Database was screened for the keywords 'pain', 'acupres' 'cupressure' As a result of this search, 45 nursing theses were found to be relevant from the Institute of Health Sciences Department of Nursing between 2005 and January 2019. In this study, 28 theses that do not meet the criteria for inclusion of the theses examine dare not included in the study. Results: Data were collected by creating experiment and control groups in the majority of the 17 theses. 8 theses were master' and 9 were PhD theses. The first nursing thesis that applied acupressure for pain was found to have been conducted in 2010. When the studies were examined; most of the studies (35.2%) were performed to evaluate the effect of acupressure on labor pain. When the results of the thesis examined in our study with semi- experimental (n=2) and experimental (n=15) research design, it is seen that acupressure is effective in reducing pain. Conclusion: In recent years, acupressure, which is one of the important areas of interest in nursing research, is one of the nonpharmacological applications used to reduce pain. As a result, it is argued that the number of the theses about acupressure in Turkey seems to be low in number, despite of the increase in recent years and it is important to conduct more and academic studies as with the subject.
Keywords: Pain; acupressure; nursing; nonpharmacological method; theses
Obljective: The aim of this study is to make an overview of postgraduate theses made in Turkey about acupressure practices for pain management. Material and Methods: Firstly a literature review was conducted for the purpose of data collection and then the National Council of Higher Education Dissertation Center Database was screened for the keywords 'pain', 'acupres' 'cupressure' As a result of this search, 45 nursing theses were found to be relevant from the Institute of Health Sciences Department of Nursing between 2005 and January 2019. In this study, 28 theses that do not meet the criteria for inclusion of the theses examine dare not included in the study. Results: Data were collected by creating experiment and control groups in the majority of the 17 theses. 8 theses were master' and 9 were PhD theses. The first nursing thesis that applied acupressure for pain was found to have been conducted in 2010. When the studies were examined; most of the studies (35.2%) were performed to evaluate the effect of acupressure on labor pain. When the results of the thesis examined in our study with semi- experimental (n=2) and experimental (n=15) research design, it is seen that acupressure is effective in reducing pain. Conclusion: In recent years, acupressure, which is one of the important areas of interest in nursing research, is one of the nonpharmacological applications used to reduce pain. As a result, it is argued that the number of the theses about acupressure in Turkey seems to be low in number, despite of the increase in recent years and it is important to conduct more and academic studies as with the subject.
Keywords: Pain; acupressure; nursing; nonpharmacological method; theses
REFERANSLAR:
- Aslan FE. Tarihsel süreçte ağrı. In: Aslan FE, editör. Ağrı Doğası ve Kontrolü. 1. Baskı. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi; 2014;45-8.
- Zaybak A, Güneş UY, Tamsel S, Khorshid L, Eşer I. Does obesity prevent the needle from reaching muscle in intramuscular injections? J Adv Nurs. 2008;58(6):552-6. [Crossref] [PubMed]
- Basaranoglu G, Basaranoglu M, Erden V, Delatioglu H, Pekel AF, Saitoglu L. The effects of valsalva manoeuvres on venepuncture pain. Eur J Anesthesiol. 2006;23(7):591-3. [Crossref] [PubMed]
- Pirbudak Çöçelli L, Bacaksız BD, Ovayolu N. [The nurse factor in pain therapy]. Gaziantep Medical Journal. 2008;14:53-58.
- Çevik B, Taşcı S. [Effect of acupressure application on pain management]. Journal of Health Science. 2017;26(3):257-61.
- Eichenfield LF, Funk A, Fallon-Friedlander S, Cunningham BB. A clinical study to evaluate the efficacy of Ela-Max (4% liposomallidocaine) as compared with eutecticmixture of local anesthetic scream for pain reduction in venipuncture in children. Pediatrics. 2002;109(6):1093-9. [Crossref] [PubMed]
- MacLean S, Obispo J, Young KD. The gap between pediatric emergency department procedural pain management treatments available and actual practice. Pediatr Emerg Care. 2007;23(2):87-93. [Crossref] [PubMed]
- Farion KJ, Splinter KL, Newhook K, Gaboury I, Splinter WM. The effect of vapocoolant spray on pain due to intravenous cannulation in children: a randomized controlled trial. CMAJ. 2008;179(1):31-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Leufer T, Cleary-Holdforth J. Evidence-based practice: improving patient outcomes. Nurs Stand. 2009;23(32):35-9. [Crossref] [PubMed]
- Melynk BM, Fineout-Overholt E, Stillwell SB, Williamson KM. Evidence-based practice: step by step: igniting a spirit of inquiry: an essential foundation for evidence-based practice. Am J Nurs. 2009;109(11):49-52. [Crossref] [PubMed]
- Güneş Ü. [Steps of evidence-based practice process in nursing]. International Refereed Journal of Nursing Researches. 2017;9:171-87. [Crossref]
- Weiss-Farnan P. Acupressure. In: Lindquist R, Tracy MF, Snyder M, eds. Complementary and Alternative Therapies in Nursing. 7th ed. New York: Springer Publishing Company; 2014. p.431-45.
- Larson C. Alternative Medicine. 1st ed. London: Greenwood Press; 2007. p.1-209.
- Zhu B, Rong PJ, Li YQ, Mei ZG, He W. Acupoints stimulated effective regularity and its mechanisms. WJAM. 2009;19(1):6-10.
- Ayçeman N. Kurs Notları. 1. Uluslararası ve 3. Ulusal Tamamlayıcı Terapiler ve Destekleyici Bakım Uygulamaları Kongresi, "Tüm Boyutları ile Tamamlayıcı Terapiler", Kongre Kitabı. Antalya: 2016. p.9-14.
- Ohashi W. Do-It-Yourself Shiatsu: How to Perform the Ancient Japanese Art of Acupressure. Lindner V, editör. 1st ed. UK: Penguin Compass; 2001. p.144.
- Ahmedov Ş. Akupresür El Kitabı. Yaman Lesinger F, editör. 1. Baskı. Ankara: Spor Yayınevi ve Kitabevi: 2015. p.112.
- Liu L, Ke G, Jiang X, World Scientific (Firm). Introduction To Tui Na. Duan A, translated by. 2nd ed. Singapore: World Century Publishing Comporation; 2013. p.531.
- Başer M, Taşcı S. Kanıta Dayalı Rehberleriyle Tamamlayıcı ve Destekleyici Uygulamalar. 1. Baskı. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2015. p.285.
- İnternet: T.C. Resmî Gazete. (2014). Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. Sayı: 29158. URL: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/10/20141027.pdf. Son Erişim Tarihi: 06.01.2020.
- Akers J, Centre for Reviews and Dissemination. Systematic Reviews: CRD's Guidance for Undertaking Reviews in Health Care. 3rd ed. York: Centre for Reviews and Dissemination; 2009. p. 1-281.
- Mucuk S. LI4 ve SP6 akupunktur noktasına yapılan uyarının doğum ağrısı ve süresine etkisi (Doktora tezi). Kayseri, Erciyes Üniversitesi, 2010.
- Yeşilçiçek Çalık K. Doğum eyleminde sp6 noktasına uygulanan basının gebelerde algılanan doğum ağrısına ve doğum eyleminin süresine etkisi (Doktora tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi, 2010.
- Gönenç İM. Doğum ağrısının yönetiminde kullanılan nonfarmakolojik yöntemlerden masaj ve akupressür'ün algılanan doğum ağrısına, gebenin anksiyetesine ve maliyete etkisi (Doktora tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi, 2013.
- Serçe S. Kemik metastazı olan kanser hastalarına uygulanan akupresin ağrıya etkisi (Yüksek Lisans tezi). Gaziantep, Gaziantep Üniversitesi, 2015.
- Öncü Çelik H. Travayda yapılan akupressur uygulamasının doğum ağrısı ve doğumun süresine etkisi (Yüksek Lisans tezi). İstanbul, İstanbul Medipol Üniversitesi, 2016.
- Tanrıverdi S. Akupresür uygulamasının lomber disk hernisi ameliyatı sonrası ağrı üzerine etkisi (Yüksek Lisans tezi). Malatya, İnönü Üniversitesi, 2016.
- Çevik B. Hemodiyaliz tedavisi alan hastalara uygulanan akupresin üst ekstremite ağrı şiddeti ve yaşam kalitesine etkisi (Doktora tezi). Kayseri, Erciyes Üniversitesi, 2016.
- Koç Özkan, T. Çocuklara uygulanan akupresürün kan alımı sırasındaki akut ağrıya etkisi (Doktora tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi, 2017.
- Dinçer D. Sanyinjiao (SP6) Noktasına Uygulanan Akupresür'ün Primer Dismenore Üzerine Etkisi (Doktora tezi). İstanbul, İstanbul Üniversitesi, 2018.
- Aydemir T. Diz osteoartriti olan bireylere uygulanan akupres'in ağrı, fonksiyonel durum ve yaşam kalitesine etkisi (Yüksek Lisans tezi). Nevşehir, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, 2018.
- Oğul T. Topuk kanı alma işleminden önce yenidoğanlara uygulanan akupresürün girişimsel ağrıya etkisi (Yüksek Lisans tezi). Çanakkale, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2018.
- Şen S. Kalp Cerrahisi sonrası yapılan akupresür uygulamasının ağrı, anksiyete ve uyku kalitesi üzerine etkisi (Doktora tezi). Sakarya, Sakarya Üniversitesi, 2018.
- Anuş Topdemir E. Laparoskopik kolesistektomi sonrası akupresür ve reiki uygulamasının hastaların ağrı ve konfor düzeyine etkisi (Doktora tezi). Malatya, İnönü Üniversitesi, 2019.
- Akgün M. Sezeryan sonrası ağrı üzerine akupresör'ün etkisinin incelenmesi: randomize, tek körlü, plasebo kontrollü çalışma (Yüksek Lisans tezi). Antalya, Akdeniz Üniversitesi, 2019.
- Çapar Y. Doğum ağrısının yönetiminde sıcak ve soğuk akupresür uygulamasının doğum ağrısı algısına ve doğum süresine etkisi (Yüksek Lisans tezi). Erzurum, Atatürk Üniversitesi, 2019.
- Deniz AÖ. Yenidoğanda topuk kanı alma sırasında uygulanan ayak refleksolojisi ve akupresur yöntemlerinin ağrıya etkisi (Doktora tezi). Eskişehir, Osmangazi Üniversitesi, 2019.
- Deniz D. LI4 akupresör noktasına uygulanan basının doğum ağrısına ve doğum süresine etkisi (Yüksek Lisans tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi, 2019.
- Gupta HV, Gupta VV, Kaur A, Singla R, Chitkara N, Bajaj KV, et al. Comparison between the analgesic effect of two techniques on the level of pain perception during venipuncture in children up to 7 years of age: a quasi-experimental study. J Clin Diagn Res. 2014;8(8):PC01-4. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Mutlu B, Balcı S. Effects of balloon inflation and cough trick methods on easing pain in children during the drawing of venous blood samples: a randomized controlled trial. J Spec Pediatr Nurs. 2015;20(3):178-86. [Crossref] [PubMed]
- Okur H. [Experimental research methodologies]. Çocuk Cerrahisi Dergisi. 2016;30(Ek sayı 1):7-11.
- Akın B, Koçoğlu D. [Randomized controlled trials]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2017;4(1):73-92.
.: İşlem Listesi