.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Total Diz Artroplastisi Ameliyatı Yapılan Hastaların Cerrahi Korku Düzeyleri ile Ameliyat Sonrası Anksiyeteve Mobilizasyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Tanımlayıcı ve İlişki Arayıcı Çalışma
Investigation of the Relationship Between Surgical Fear Levels with Postoperative Anxiety and Mobilization Levels in Patients Who Underwent Total Knee Arthroplasty: Descriptive and Relationship Seeking Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2023;15(2):299-307
doi: 10.5336/nurses.2022-94552
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, total diz artroplastisi (TDA) ameliyatı yapılan hastaların cerrahi korku düzeyleri ile ameliyat sonrası anksiyete ve mobilizasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Çalışma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Bir eğitim ve araştırma hastanesinin ortopedi ve travmatoloji servisinde TDA ameliyatı olan 93 hasta ile yüz yüze görüşülerek veriler toplandı. Verilerin toplanmasında ''hasta tanıtım formu'', ''Cerrahi Korku Ölçeği (CKÖ)'', ''Hasta Mobilizasyon Soru Formu'' ve ''Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği'' kullanıldı. Bulgular: Hastaların CKÖ puan ortalaması 21,2±23,3 olduğu; Durumluk Kaygı Ölçeği puan ortalaması 38,0±9; Sürekli Kaygı Ölçeği puan ortalamasının 44,2±4,3 idi. Hastaların ameliyattan sonra ayağa kalkma isteği 6,6±2,4 olarak belirlendi. Hastaların gün içerisindeki mobilizasyon sayısının 5,2±2,2 olduğu, gün içerisinde mobilizasyon sırasında ağrı düzeyinin 6,1±1,6 olduğu saptandı. Hastaların CKÖ ve alt boyut puanları ile Durumluk Kaygı Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptandı (p<0,001). Hastaların Durumluk Kaygı Ölçeği puanı ile ameliyattan sonra ayağa kalkma isteği puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu belirlendi (p=0,039). Sonuç: TDA ameliyatı olan hastaların hafif düzeyde korku yaşadıkları, orta düzeyde anksiyete yaşadıkları saptandı. Bu doğrultuda hastaların anksiyete düzeyini azaltmak ve mobilizasyon sayılarını artırmak için protokollerin geliştirilmesi, ortopedi ve travmatoloji servisinde çalışan hemşirelerin konu ile ilgili hastalara eğitim ve danışmanlık yapması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Anksiyete; cerrahi korku; hemşirelik bakımı; mobilizasyon; total diz artroplastisi
Amaç: Bu çalışma, total diz artroplastisi (TDA) ameliyatı yapılan hastaların cerrahi korku düzeyleri ile ameliyat sonrası anksiyete ve mobilizasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Çalışma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Bir eğitim ve araştırma hastanesinin ortopedi ve travmatoloji servisinde TDA ameliyatı olan 93 hasta ile yüz yüze görüşülerek veriler toplandı. Verilerin toplanmasında ''hasta tanıtım formu'', ''Cerrahi Korku Ölçeği (CKÖ)'', ''Hasta Mobilizasyon Soru Formu'' ve ''Durumluk-Sürekli Kaygı Ölçeği'' kullanıldı. Bulgular: Hastaların CKÖ puan ortalaması 21,2±23,3 olduğu; Durumluk Kaygı Ölçeği puan ortalaması 38,0±9; Sürekli Kaygı Ölçeği puan ortalamasının 44,2±4,3 idi. Hastaların ameliyattan sonra ayağa kalkma isteği 6,6±2,4 olarak belirlendi. Hastaların gün içerisindeki mobilizasyon sayısının 5,2±2,2 olduğu, gün içerisinde mobilizasyon sırasında ağrı düzeyinin 6,1±1,6 olduğu saptandı. Hastaların CKÖ ve alt boyut puanları ile Durumluk Kaygı Ölçeği puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptandı (p<0,001). Hastaların Durumluk Kaygı Ölçeği puanı ile ameliyattan sonra ayağa kalkma isteği puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu belirlendi (p=0,039). Sonuç: TDA ameliyatı olan hastaların hafif düzeyde korku yaşadıkları, orta düzeyde anksiyete yaşadıkları saptandı. Bu doğrultuda hastaların anksiyete düzeyini azaltmak ve mobilizasyon sayılarını artırmak için protokollerin geliştirilmesi, ortopedi ve travmatoloji servisinde çalışan hemşirelerin konu ile ilgili hastalara eğitim ve danışmanlık yapması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Anksiyete; cerrahi korku; hemşirelik bakımı; mobilizasyon; total diz artroplastisi
ABSTRACT
Objective: This study was carried out to examine the relationship between surgical fear levels and postoperative anxiety and mobilization levels in patients who underwent total knee arthroplasty surgery. Material and Methods: The study is of descriptive and relation-seeking type. Data were collected by face-to-face interviews with 93 patients who had total knee arthroplasty surgery in the orthopedics and traumatology service of a training and research hospital. ''Patient information form'', ''Surgical Fear Scale'', ''Patient Mobilization Questionnaire'' and ''State-Trait Anxiety Scale'' were used to collect data. Results: The mean score of the patients on the Surgical Fear Scale was 21.2±23.3; State Anxiety Inventory mean score was 38.0±9; Trait Anxiety Scale mean score was 44.2±4.3. The patients'' willingness to stand up after the operation was determined as 6.6±2.4. It was determined that the number of mobilizations of the patients during the day was 5.2±2.2, and the level of pain during mobilization during the day was 6.1±1.6. A statistically significant correlation was found between the patients'' Surgical Fear Scale and sub-dimension scores and State Anxiety Scale scores (p<0.001). It was determined that there was a statistically significant relationship between the patients'' State Anxiety Scale score and their willingness to stand up after surgery (p=0.039). Conclusion: It was determined that patients who had total knee arthroplasty surgery experienced mild fear and moderate anxiety. It is recommended to develop protocols in order to reduce the anxiety level of patients and increase the number of mobilizations, and that nurses working in the orthopedics and traumatology service provide education and counseling to patients on the subject.
Keywords: Anxiety; surgical fear; nursing care; mobilization; total knee arthroplasty
Objective: This study was carried out to examine the relationship between surgical fear levels and postoperative anxiety and mobilization levels in patients who underwent total knee arthroplasty surgery. Material and Methods: The study is of descriptive and relation-seeking type. Data were collected by face-to-face interviews with 93 patients who had total knee arthroplasty surgery in the orthopedics and traumatology service of a training and research hospital. ''Patient information form'', ''Surgical Fear Scale'', ''Patient Mobilization Questionnaire'' and ''State-Trait Anxiety Scale'' were used to collect data. Results: The mean score of the patients on the Surgical Fear Scale was 21.2±23.3; State Anxiety Inventory mean score was 38.0±9; Trait Anxiety Scale mean score was 44.2±4.3. The patients'' willingness to stand up after the operation was determined as 6.6±2.4. It was determined that the number of mobilizations of the patients during the day was 5.2±2.2, and the level of pain during mobilization during the day was 6.1±1.6. A statistically significant correlation was found between the patients'' Surgical Fear Scale and sub-dimension scores and State Anxiety Scale scores (p<0.001). It was determined that there was a statistically significant relationship between the patients'' State Anxiety Scale score and their willingness to stand up after surgery (p=0.039). Conclusion: It was determined that patients who had total knee arthroplasty surgery experienced mild fear and moderate anxiety. It is recommended to develop protocols in order to reduce the anxiety level of patients and increase the number of mobilizations, and that nurses working in the orthopedics and traumatology service provide education and counseling to patients on the subject.
Keywords: Anxiety; surgical fear; nursing care; mobilization; total knee arthroplasty
REFERANSLAR:
- Sönmez MM, Berk A, Uğurlar M, Ertürer RE, Akman Ş, Öztürk İ. Total diz protezi uygulanan hastaların orta dönem klinik ve radyolojik sonuçlarının değerlendirilmesi [Midterm clinical and radiological outcomes of total knee arthroplasty]. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni. 2016;50(2):115-23. [Crossref]
- Yıldırım A, Şendir M. Total diz protezi ameliyatı olan hastalarda postoperatif ağrının tanılanması ve ağrı yönetimi [Postoperative pain assessment and pain management in patients undergoing total knee replacement]. SBÜHD Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2019;1(3):157-64. [Link]
- Kurtz S, Ong K, Lau E, Mowat F, Halpern M. Projections of primary and revision hip and knee arthroplasty in the United States from 2005 to 2030. J Bone Joint Surg Am. 2007;89(4):780-5. [Crossref] [PubMed]
- Ceyhan E, Gursoy S, Akkaya M, Ugurlu M, Koksal I, Bozkurt M. Toward the Turkish National Registry System: A Prevalence Study of Total Knee Arthroplasty in Turkey. J Arthroplasty. 2016;31(9):1878-84. [Crossref] [PubMed]
- Akyüz E, Ünlü H, Uğurlu Z, Elbaş NH. Ortopedik cerrahi geçiren hastaların yaşadıkları psikososyal sorunlar ve yaşam kalitesindeki değişiklikler [Psychosocial problems and changes in quality of life experienced by patients who underwent orthopedic surgery]. Sağlık ve Toplum. 2021;31(3):79-93. [Link]
- Taşdemir N, Tank DY, Çetinkaya B. Hastaların ameliyat öncesi dönemde korku düzeyleri ile öğrenim gereksinimleri arasındaki ilişki [Relationship between patients' fear levels and learning needs at preoperative period]. Sağlık Akademisi Kastamonu. 2021;7(1):50-61. [Crossref]
- Dirimeşe E. Ameliyat öncesi dönemde hasta bakımı. Çelik S, editör. Güncel Yöntemlerle Cerrahi Hastalıklarda Bakım. 1. Baskı. Antalya: Çukurova Nobel Tıp Kitabevi; 2018. p.26-40.
- Erdil F. Cerrahi hemşireliği. Erdil F, Elbaş NÖ, editörler. Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği. 7. Baskı. Ankara: Aydoğdu Matbaası; 2016. p.97-19.
- Vermişli S, Çam K. Ürolojik radikal cerrahi sonrası erken mobilizasyonun etkinliği [The efficacy of early mobilization after urologic radical surgery]. Bulletin of Urooncology. 2015;14:324-6. [Crossref]
- Kaya Ç, Bilik Ö. Total diz protezi ameliyatı planlanan bireylere neden danışmanlık verilmeli? [Why should consultancy be offered to the patients scheduled for total knee artroplasty?]. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2020;3(1):25-30. [Link]
- Uğurlu AK, Kula Şahin S, Seçginli S, Eti Aslan F. Ameliyat sonrası ilk 24 saatte erken ayağa kaldırmanın hızlı iyileşmeye etkisi: sistematik derleme [The effect of standing up early in the first 24 hours after surgery on rapid improvement: systematic review]. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2017;9(4):280-8. [Crossref]
- Van Den Eeden YN, De Turck BJ, Van Den Eeden FM. 24 hours stay after hip replacement: implementation of a patient-centered time-based fast-track program. Acta Orthopaedica. 2017;88(1):24-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Theunissen M, Jonker S, Schepers J, Nicolson NA, Nuijts R, Gramke HF, et al. Validity and time course of surgical fear as measured with the Surgical Fear Questionnaire in patients undergoing cataract surgery. PLoS One. 2018;13(8):e0201511. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bağdigen M, Karaman Özlü Z. Validation of the Turkish Version of the Surgical Fear Questionnaire. J Perianesth Nurs. 2018;33(5):708-714. [Crossref] [PubMed]
- Öner N, LeCompte A. Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. 2. Baskı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları; 1985.
- Damar HT, Bilik Ö. Roy uyum modeline temellendirilmiş total diz protezi ameliyatına hazırlık programı [The total knee replacement surgery preparation program is based on roy adaptation model]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 2014;7(4):321-9. [Link]
- Özgür Ş. Total diz protezi uygulanan hastalarda postoperatif ağrı düzeyi ve ağrı yönetiminin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstabul Medipol Üniverstesi; 2017. [Erişim tarihi: 12 Şubat 2022] Erişim linki: [Link]
- Kaya M, Özlü ZK. Elektif cerrahi bekleyen hastalarda cerrahi korkunun sosyal destek algısı ile ilişkisinin belirlenmesi [The determination of the relationship between the perception of surgical fear and social support in patients who undergoing elective surgery]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;22(4):281-90. [Crossref]
- Ruhaiyem ME, Alshehri AA, Saade M, Shoabi TA, Zahoor H, Tawfeeq NA. Fear of going under general anesthesia: A cross-sectional study. Saudi J Anaesth. 2016;10(3):317-21. [Crossref] [PubMed]
- Celik F, Edipoglu IS. Evaluation of preoperative anxiety and fear of anesthesia using APAIS score. Eur J Med Res. 2018;23(1):41. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Mete Z, Avcı Işık S. Total diz protezi ameliyatı planlanan hastaların cerrahi korku düzeyleri ile ameliyat sonrası ağrı düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi [Determination of the relationship between surgical fear levels and postoperative pain levels in patients undergoing total knee prosthesis surgery]. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2020;12(3):337-47. [Crossref]
- Grieve RJ. Day surgery preoperative anxiety reduction and coping strategies. Br J Nurs. 2002;11(10):670-8. [Crossref] [PubMed]
- Kehlet H, Wilmore DW. Evidence-based surgical care and the evolution of fast-track surgery. Ann Surg. 2008;248(2):189-98. [Crossref] [PubMed]
- Smeltzer SC, Bare BG. Textbook of Medical Surgical Nursing. 9th ed. Philadelphia: Lippincott Williams&Wilkins Comp; 2000.
- Bakirhan S, Unver B, Karatosun V. Tek tarafli ve iki tarafli total diz artroplastili hastalarin ameliyat sonrasi erken dönem fonksiyonel hareketlerinin karşilaştirilmasi [Comparison of early postoperative functional activity levels of patients undergoing unilateral and bilateral total knee arthroplasty]. Acta Orthop Traumatol Turc. 2009;43(6):478-83. Turkish. [Crossref] [PubMed]
- Yolcu S, Akın S, Durna Z. Ameliyat sonrası dönemde hastaların hareket düzeyleri ve hareket düzeyleri ile ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi [The evaluation of mobility levels of postoperative patients and associated factors]. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2016;13(2):129-38. [Link]
- Karakodovan A, Eti Aslan F. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarında Bakım. 3. Baskı. Ankara: Akademisyen Kitapevi; 2013.
- Yılmaz Güven D. Diz artroplastisi yapılan hastalarda ayak refleksolojisinin ağrı ve anksiyete üzerine etkisi [Doktora tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2018. [Erişim Tarihi: 28 Aralık 2021]. Erişim linki: [Link]
- Yılmaz M, Gürler H. Hastaların ameliyat sonrası yaşadıkları ağrıya yönelik hemşirelik yaklaşımları: hasta görüşleri [Nursing approaches toward postoperative pain in patients: patients' opinions]. Ağrı. 2011;23(2):71-9. [Link]
- Özgür Ş, Rızalar S. Total diz protezi uygulanan hastalarda postoperatif ağrı yönetiminin incelenmesi [Investigation of postoperative pain management in patients who underwent total knee prothesis]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;10(2):237-46. [Crossref]
- Peters ML, Sommer M, van Kleef M, Marcus MA. Predictors of physical and emotional recovery 6 and 12 months after surgery. Br J Surg. 2010;97(10):1518-27. [Crossref] [PubMed]
- Yılmaz Y, Durmuş K, Yılmaz İnal F, Daşkaya H, Çiftçi T, Toptaş M, et al. Septoplasti operasyonlarında preoperatif ve postoperatif anksiyetenin postoperatif ağrı ve analjezik ihtiyacına etkisi [The effects of preoperative and postoperative anxiety on postoperative pain and analgesic consumption in septoplasty]. Dicle Tıp Dergisi. 2014;41(2):288-93. [Link]
- Vadivelu N, Mitra S, Narayan D. Recent advances in postoperative pain management. Yale J Biol Med. 2010;83(1):11-25. [PubMed] [PMC]
- Kelleci M, Aydın D, Sabancıoğulları S, Doğan S. Hastanede yatan hastaların bazı tanı gruplarına göre anksiyete ve depresyon düzeyleri [Anxiety and depsession levels of in-patients according to some diagnostic groups]. Klinik Psikiyatri. 2009;12(2):90-8. [Link]
- Uzun M. Artroplastik cerrahi uygulanan hastalarda mobilizasyona bağlı anksiyete ve korku düzeyinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2019. [Erişim tarihi: 10 Ocak 2022]. Erişim linki: [Link]
.: İşlem Listesi