Toplum Eczacısı-Hasta İlişkileri, Olası Sorunlar ve Çözüm Önerileri Hakkında Betimleyici Bir Araştırma: Çankırı İli Örneği
A Descriptive Research About Community Pharmacist-Patient Relations, Possible Problems and Solution: Çankırı City Sample
J Lit Pharm Sci. 2023;12(3):193-200
doi: 10.5336/pharmsci.2023-98808
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, sağlık sistemlerinde önemli rol oynayan, hasta veya sağlıklı kişilere danışmanlık yapan toplum eczacılarının hastalar ile iletişimleri ve iş süreçlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada anket formu kullanılmıştır. Form 2 bölümden oluşturulmuştur. İlk bölümde toplum eczacılarının sosyodemografik özelliklerine ilişkin sorular bulunmaktadır. İkinci bölümde ise eczacı-hasta iletişimine ilişkin soruların olduğu Likert tipi ifadeler yer almaktadır. Araştırmada anketler Çankırı ilinde bulunan 52 toplum eczanesinin tüm eczacılarına yüz yüze uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 47,4, eczacılık yaptıkları süre ortalaması 23,3 yıl bulunmuştur. Çankırı genelinde eczanelerde ortalama 2,9 kişi çalışmakta, günlük gelen hasta sayısı ise ortalama 93,1 kişidir. Çalışmada eczacıların bir hasta için ortalama 8,6 dk süre ayırdıkları bulunmuştur. Katılımcı toplum eczacılarının en yüksek puan ile katılımı ''eczacılık eğitimi sırasında iletişim dersi aldıkları'' ifadesine olmuştur (4,73±0,44). Sonrasında katılımın en yüksek olduğu ifadeler ise 4,53±0,57 puan ile ''Hastaya ilgili ve güler yüzlü davranırım'' ve 4,53±0,54 ile ''Hastalarla iletişim kurarken açık, anlaşılır bir dil kullanıyorum'' ifadeleridir. Katılımcı toplum eczacıları ''Hastaların genel olarak ilaç kullanımı konusunda bilgisi yetersiz'' ifadesine ise ortalama 3,51±1,12 puanla katılmışlardır. Araştırmada katılımcılar en düşük puan ile ''Hasta ile iletişimde sorun yaşıyorum'' ifadesine katılmışlardır (2,26±1,19). Katılımcı eczacılar 2,36±1,25 puan ile ''Hastaya hizmet sunumunda fiziki alanım yetersiz kalıyor'' ve 2,69±1,39 puan ile ''Kendimi tükenmiş hissediyorum'' ifadelerini değerlendirmişlerdir. Eczacılar 2,80±1,32 puan ile de ''Zaman zaman hastaların sözlü ya da fiziksel şiddetine maruz kalıyorum'' demişlerdir. Sonuç: İletişimin ve işleyişin eczacı ve hasta yönü olarak 2 yönlü değerlendirildiğinde, toplum eczacılarının iletişim şekli, yöntemleri ve hasta lehine tutumlarında daha olumlu oldukları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Eczacı; iletişim; halk sağlığı
Amaç: Bu çalışmada, sağlık sistemlerinde önemli rol oynayan, hasta veya sağlıklı kişilere danışmanlık yapan toplum eczacılarının hastalar ile iletişimleri ve iş süreçlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada anket formu kullanılmıştır. Form 2 bölümden oluşturulmuştur. İlk bölümde toplum eczacılarının sosyodemografik özelliklerine ilişkin sorular bulunmaktadır. İkinci bölümde ise eczacı-hasta iletişimine ilişkin soruların olduğu Likert tipi ifadeler yer almaktadır. Araştırmada anketler Çankırı ilinde bulunan 52 toplum eczanesinin tüm eczacılarına yüz yüze uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 47,4, eczacılık yaptıkları süre ortalaması 23,3 yıl bulunmuştur. Çankırı genelinde eczanelerde ortalama 2,9 kişi çalışmakta, günlük gelen hasta sayısı ise ortalama 93,1 kişidir. Çalışmada eczacıların bir hasta için ortalama 8,6 dk süre ayırdıkları bulunmuştur. Katılımcı toplum eczacılarının en yüksek puan ile katılımı ''eczacılık eğitimi sırasında iletişim dersi aldıkları'' ifadesine olmuştur (4,73±0,44). Sonrasında katılımın en yüksek olduğu ifadeler ise 4,53±0,57 puan ile ''Hastaya ilgili ve güler yüzlü davranırım'' ve 4,53±0,54 ile ''Hastalarla iletişim kurarken açık, anlaşılır bir dil kullanıyorum'' ifadeleridir. Katılımcı toplum eczacıları ''Hastaların genel olarak ilaç kullanımı konusunda bilgisi yetersiz'' ifadesine ise ortalama 3,51±1,12 puanla katılmışlardır. Araştırmada katılımcılar en düşük puan ile ''Hasta ile iletişimde sorun yaşıyorum'' ifadesine katılmışlardır (2,26±1,19). Katılımcı eczacılar 2,36±1,25 puan ile ''Hastaya hizmet sunumunda fiziki alanım yetersiz kalıyor'' ve 2,69±1,39 puan ile ''Kendimi tükenmiş hissediyorum'' ifadelerini değerlendirmişlerdir. Eczacılar 2,80±1,32 puan ile de ''Zaman zaman hastaların sözlü ya da fiziksel şiddetine maruz kalıyorum'' demişlerdir. Sonuç: İletişimin ve işleyişin eczacı ve hasta yönü olarak 2 yönlü değerlendirildiğinde, toplum eczacılarının iletişim şekli, yöntemleri ve hasta lehine tutumlarında daha olumlu oldukları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Eczacı; iletişim; halk sağlığı
ABSTRACT
Objective: In this study, it is aimed to evaluate the communication patients and pharmacists who play an important role in health systems and counsel patients or healthy people. Material and Methods: Questionnaire form was used in the research. The form is composed of 2 parts. The first part consists of questions about the sociodemographic characteristics of community pharmacists. In the second part, there are Likert-type statements that include questions about pharmacist-patient communication. In the research, the questionnaires were applied face to face to all pharmacy pharmacists in Çankırı. In the study, all 52 community pharmacists in Çankırı were interviewed. Results: The average age of the participants is 47.4 years, and the average time they have worked as a pharmacist is 23.3 years. An average of 2.9 people work in pharmacies in Çankırı, and the daily average number of patients is 93.1. It has been found that pharmacists spend an average of 8.6 minutes for a patient. The highest score of the participant community pharmacists (4.73±0.44) was that they took a communication course during their pharmacy education. Then ''I treat the patient with care and a smile'' 4.53±0.57 and 4.53±0.57 ''I use clear and understandable language when communicating with patients''. Participating pharmacists evaluated the statement ''Patients have insufficient knowledge about drug use in general'' with a score of 3.51±1.12. In the study, the participants agreed with the statement ''I have problems in communicating with the patient'' with the lowest score (2.26±1.19). Community pharmacists evaluated the statements ''My physical space is insufficient in providing service to the patient'' with 2.36±1.25 points and ''I feel exhausted'' with 2.69±1.39 points. Community pharmacists with a score of 2.80±1.32 said ''I am exposed to verbal or physical violence from patients from time to time''. Conclusion: When the communication and functioning are evaluated in 2 ways as community pharmacist and patient aspects, it has been seen that community pharmacists are more positive in their communication style, methods and attitudes in favor of the patient.
Keywords: Pharmacist; communication; public health
Objective: In this study, it is aimed to evaluate the communication patients and pharmacists who play an important role in health systems and counsel patients or healthy people. Material and Methods: Questionnaire form was used in the research. The form is composed of 2 parts. The first part consists of questions about the sociodemographic characteristics of community pharmacists. In the second part, there are Likert-type statements that include questions about pharmacist-patient communication. In the research, the questionnaires were applied face to face to all pharmacy pharmacists in Çankırı. In the study, all 52 community pharmacists in Çankırı were interviewed. Results: The average age of the participants is 47.4 years, and the average time they have worked as a pharmacist is 23.3 years. An average of 2.9 people work in pharmacies in Çankırı, and the daily average number of patients is 93.1. It has been found that pharmacists spend an average of 8.6 minutes for a patient. The highest score of the participant community pharmacists (4.73±0.44) was that they took a communication course during their pharmacy education. Then ''I treat the patient with care and a smile'' 4.53±0.57 and 4.53±0.57 ''I use clear and understandable language when communicating with patients''. Participating pharmacists evaluated the statement ''Patients have insufficient knowledge about drug use in general'' with a score of 3.51±1.12. In the study, the participants agreed with the statement ''I have problems in communicating with the patient'' with the lowest score (2.26±1.19). Community pharmacists evaluated the statements ''My physical space is insufficient in providing service to the patient'' with 2.36±1.25 points and ''I feel exhausted'' with 2.69±1.39 points. Community pharmacists with a score of 2.80±1.32 said ''I am exposed to verbal or physical violence from patients from time to time''. Conclusion: When the communication and functioning are evaluated in 2 ways as community pharmacist and patient aspects, it has been seen that community pharmacists are more positive in their communication style, methods and attitudes in favor of the patient.
Keywords: Pharmacist; communication; public health
REFERANSLAR:
- Şengün H. Sağlık hizmetlerinde iletişim yönetimi [Communication management in healtcare services]. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi. 2016;79(1):38-42. [Crossref]
- Karadağ M, Işık O, Cankul İH, Abuhanoğlu H. Hekim ve hemşirelerin iletişim becerilerinin değerlendirilmesi [Evaluation of communication skills of physicians and nurses]. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2015;17(1):160-79. [Link]
- Başol E. Hasta ile sağlık çalışanları (doktor ve hemşire) arasındaki iletişim sorunları ve çözüm önerileri [Patients with health professionals (doctors and nurses) communication between the problems and solutions]. International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal. 2018;4(1):76-93. [Link]
- Hamzacebi K, Gümüşel B. Kanıta dayalı eczacılık [Evidence based pharmacy practice]. Marmara Pharmaceutical Journal. 2012;16(3):155-8. [Link]
- Ulutaş E, Şahne BS, Yeğenoğlu S. Eczacılıkta iletişimin rolü [The role of communication in pharmacy]. Marmara Pharmaceutical Journal. 2015;19(3):200-7. [Link]
- Aksu B, Yeğen G, Yeşilada A. Eczacı-hasta iletişimi konusunda İstanbul ili anket çalışması [A survey study in İstanbul on communication between pharmacist and patient]. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi. 2019;43(1):28-43. [Link]
- Aktay G, Öztürk B, Ünüvar S. Eczacı ve hasta arasındaki iletişimin hastaların gözünden değerlendirilmesi [Evaluation of communication between pharmacist and patient from the patient's point of view]. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2019;4(2):189-97. [Crossref]
- Demir M, Eke E. Değişen eczacı rolleri bağlamında hastaların eczacılık hizmetleri ile ilgili memnuniyetlerinin değerlendirilmesi [Evaluation of patient satisfaction with pharmacy services in the context of changing pharmacist roles]. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2020;22(2):555-74. [Crossref]
- Dyck A, Deschamps M, Taylor J. Pharmacists' discussions of medication side effects: a descriptive study. Patient Educ Couns. 2005;56(1):21-7. [Crossref] [PubMed]
- Üstünes L. Eczacılığın geleceği [Eczacılığın geleceği]. Anatolian Journal of Pharmaceutical Sciences. 2022;1(1):1-6. [Link]
- Ranelli PL, Coward RT. Communication between pharmacists and patients: the role of place of residence in determining the expectations of older adults. Pharmacotherapy. 1997;17(1):148-62. [Crossref] [PubMed]
- Alkhawajah AM, Eferakeya AE. The role of pharmacists in patients' education on medication. Public Health. 1992;106(3):231-7. [Crossref] [PubMed]
- Mesquita AR, Lyra DP Jr, Brito GC, Balisa-Rocha BJ, Aguiar PM, de Almeida Neto AC. Developing communication skills in pharmacy: a systematic review of the use of simulated patient methods. Patient Educ Couns. 2010;78(2):143-8. [Crossref] [PubMed]
- Resnik DB, Ranelli PL, Resnik SP. The conflict between ethics and business in community pharmacy: what about patient counseling? J Bus Ethics. 2000;28(2):179-86. [Crossref] [PubMed]
- Shrank WH, Avorn J. Educating patients about their medications: the potential and limitations of written drug information. Health Aff (Millwood). 2007;26(3):731-40. [Crossref] [PubMed]
- Çalgan Z, Aslan D, Yeğenoğlu S. Serbest eczacıların çalışma koşulları ve mesleki tutumlarına ilişkin değerlendirmeler: Ankara kent merkezi örneği [Assessments regarding working conditions and job attitudes of community pharmacists: an example from Ankara city center]. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi. 2008;37(4):257-68. [Crossref]
- Pilnick A. "Patient counselling" by pharmacists: four approaches to the delivery of counselling sequences and their interactional reception. Soc Sci Med. 2003;56(4):835-49. [Crossref] [PubMed]
- Kocabacak S. Türkiye'de serbest eczanelerin sorunlarına yönelik bir araştırma [A research related to problems of community pharmacies in Turkey]. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2011;14(2):95-124. [Link]
- Tindall WN, Beardsley RS, Kimberlin, CL. Communication skills in pharmacy practice. A practical guide for students and practitioners. American Journal of Hospital Pharmacy. 1990;47(4):944-7. [Crossref]
- Çalgan Z, Yeğenoğlu S, Aslan D. Eczacılarda mesleki bir sağlık sorunu: tükenmişlik [A professional health problem among pharmacists: burnout]. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi. 2009;29(1):61-74. [Link]
- Akıcı A, Alp Fİ, Dülger GA, Elçioğlu K, Gümüşel B, Gündüz Ö, et al. Serbest eczanelerde ilaç sunumu sürecinde karşılaşılan sorunlar: akılcı ilaç kullanımı yönünden değerlendirme [Problems pharmacists face in the community pharmacies during the dispensing process - a perspective through the rational drug use]. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi. 2009;29(1):75-82. [Link]
- Kerr A, Strawbridge J, Kelleher C, Mertens F, Pype P, Deveugele M, et al. How can pharmacists develop patient-pharmacist communication skills? A realist review protocol. Syst Rev. 2017;6(1):14. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bilgener E, Ünal A. Eczacılık hizmetlerinden memnuniyetin belirlenmesi Çorum ili örneği [Determining of satisfaction from pharmacy services Çorum city sample]. Ankara Ecz. Fak. Derg. 2019;43(3):259-73. [Crossref]
- Alpdoğan C, Altındiş S. Eczacıların akılcı ilaç kullanımı ile ilgili yaklaşımları [Pharmacy's approaches to rational drug use]. Sakarya Tıp Dergisi. 2019;9(1):103-12. [Link]
.: İşlem Listesi