.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Tip II Diyabet Hastalarında Algılanan Sosyal Destek ile Öz Etkililik Durumunun Belirlenmesi
Determining the Self-Efficacy Perceived with Social Support in Type II Diabetes Patients
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2019;11(3):305-12
doi: 10.5336/nurses.2019-64774
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Bu araştırma, Tip II diyabet hastalarında algılanan sosyal destek ile öz etkililik durumunun belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, kesitsel tasarımda ilişkisel tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Türkiye?nin doğusundaki bir üniversite hastanesinin endokrin servisinde Eylül 2017-Şubat 2018 tarihleri arasında tedavi gören 172 Tip II diyabet tanılı hasta araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada verilerin toplanmasında ?Tanıtıcı Özellikler Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Öz Etkililik Ölçeği? kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik dağılım, ortalama, bağımsız gruplarda t-testi, Kruskal-Wallis, varyans analizi ve korelasyon kullanılmıştır. Bulgular: Hastaların medeni durum, gelir durumu, çocuk sahibi olma durumu ile algılanan sosyal destek arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardır. Hastaların cinsiyet, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu ile öz etkililik arasında bulunan fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Diyabet hastalarının algıladığı sosyal destek ile özekililik arasında pozitif yönde güçlü bir anlamlı ilişki saptanmıştır. Sonuç: Diyabet hastalarının algıladığı sosyal destek arttıkça öz etkililik düzeyleri de artmaktadır. Bu doğrultuda, hemşirelerin hastaların sosyal destek sistemlerini mobilize etmelerinin öz etkililik düzeyini artırmada önemli olduğu anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Diyabet; hasta; hemşirelik; özetkililik; sosyal destek
Bu araştırma, Tip II diyabet hastalarında algılanan sosyal destek ile öz etkililik durumunun belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma, kesitsel tasarımda ilişkisel tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Türkiye?nin doğusundaki bir üniversite hastanesinin endokrin servisinde Eylül 2017-Şubat 2018 tarihleri arasında tedavi gören 172 Tip II diyabet tanılı hasta araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada verilerin toplanmasında ?Tanıtıcı Özellikler Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Öz Etkililik Ölçeği? kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik dağılım, ortalama, bağımsız gruplarda t-testi, Kruskal-Wallis, varyans analizi ve korelasyon kullanılmıştır. Bulgular: Hastaların medeni durum, gelir durumu, çocuk sahibi olma durumu ile algılanan sosyal destek arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardır. Hastaların cinsiyet, medeni durum, çocuk sahibi olma durumu ile öz etkililik arasında bulunan fark istatistiksel olarak anlamlıdır. Diyabet hastalarının algıladığı sosyal destek ile özekililik arasında pozitif yönde güçlü bir anlamlı ilişki saptanmıştır. Sonuç: Diyabet hastalarının algıladığı sosyal destek arttıkça öz etkililik düzeyleri de artmaktadır. Bu doğrultuda, hemşirelerin hastaların sosyal destek sistemlerini mobilize etmelerinin öz etkililik düzeyini artırmada önemli olduğu anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Diyabet; hasta; hemşirelik; özetkililik; sosyal destek
ABSTRACT
Objective: This research was conducted to determine the relationship between social support and outlook perceived by Type II diabetes patients. Material and Methods: The research was carried out as a correlation and descriptive study. The research is the endocrine service of a university hospital in eastern Turkey between September 2017-February 2018 172 patients with Type II diabetes. ?Introductory Characteristics Form, Multidimensional Perceived Social Support Scale and Abstractity Scale? were used to collect data in the research. Percentage distribution, mean, independent t-test, Kruskal-Wallis, variance analysis and correlation were used in the evaluation of the data. Results: There was a statistically significant difference between the marital status, income status, child ownership status and perceived social support of the patients. The difference between the gender, marital status, child ownership status and summarization of the patients was statistically significant. There was a significant positive strong correlation between social support perceived by diabetics and self-efficacy. Conclusion: In the study, as the social support perceived by the patients with diabetic increases, the level of summarization increases. It is understood that it is important for nurses to mobilize social support systems of patients.
Keywords: Diabetes; patient; nursing; self-efficacy; social support
Objective: This research was conducted to determine the relationship between social support and outlook perceived by Type II diabetes patients. Material and Methods: The research was carried out as a correlation and descriptive study. The research is the endocrine service of a university hospital in eastern Turkey between September 2017-February 2018 172 patients with Type II diabetes. ?Introductory Characteristics Form, Multidimensional Perceived Social Support Scale and Abstractity Scale? were used to collect data in the research. Percentage distribution, mean, independent t-test, Kruskal-Wallis, variance analysis and correlation were used in the evaluation of the data. Results: There was a statistically significant difference between the marital status, income status, child ownership status and perceived social support of the patients. The difference between the gender, marital status, child ownership status and summarization of the patients was statistically significant. There was a significant positive strong correlation between social support perceived by diabetics and self-efficacy. Conclusion: In the study, as the social support perceived by the patients with diabetic increases, the level of summarization increases. It is understood that it is important for nurses to mobilize social support systems of patients.
Keywords: Diabetes; patient; nursing; self-efficacy; social support
REFERANSLAR:
- Muz Uçakan G, Zincir H, Zararsız G. [The self esteem and self efficacy levels of the patients with Type II diabetes mellitus]. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2015;7(1):29-37. [Crossref]
- Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İstatistik Verileri, Ankara, 2015. https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tacese/yuklemeler/istatistik/saglik_istatistikleri_yilligi_2015.pdf
- Republic of Turkey, Ministry of Health, Directorate General Primary Health Care Services. Türkiye Diyabet Önleme ve Kontrol Programı Eylem Planı (Türkiye'de Durum) 2011-2014. Sağlık Bakanlığı Yayın No:816. Ankara: Anıl Matbaası; 2011. p.14.
- Yanık YT, Erol Ö. [Evaluation of self-efficacy levels of individuals with Type 2 diabetes]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;19(3):166-74.
- Orhan B, Karabacak BG. [Association between cognitive and social factors and metabolic control parameters in patients with Type 2 diabetes]. Clin Exp Health Sci. 2016;6(1):1-8. [Crossref]
- İnkaya BV, Karadağ E. Tip 2 diyabetli bireylerin hastalıkları ve tedavilerine yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemşirelik Forumu Dergisi. 2011;3(1):7-14.
- Al-Kahawaldeh OA, Al-Hassan MA, Froelicher ES. Self-efficacy, self-management, and glycemic control in adults with type 2 diabetes mellitus. J Diabetes Complications. 2012; 26(1):10-6. [Crossref] [PubMed]
- Bernal H, Woolley S, Schensul JJ, Dickinson JK. Correlates of self-efficacy in diabetes self-care among Hispanic adults with diabetes. Diabetes Educ. 2000;26(4):673-80. [Crossref] [PubMed]
- Yu CH, Parsons JA, Mamdani M, Lebovic G, Hall S, Newton D, et al. A web-based intervention to support self-management of patients with type 2 diabetes mellitus: effect on self-efficacy, self-care and diabetes distress. BMC Med Inform Decis Mak. 2014;14:117. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Shi Q, Ostwald SK, Wang S. Improving glycaemic control self-efficacy and glycaemic control behaviour in Chinese patients with Type 2 diabetes mellitus: randomised controlled trial. J Clin Nurs. 2010;19(3-4):398-404. [Crossref] [PubMed]
- Mayberry LS, Osborn CY. Family support, medication adherence, and glycemic control among adults with type 2 diabetes. Diabetes Care. 2012;35(6):1239-45. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Miller TA, Dimatteo MR. Importance of family/social support and impact on adherence to diabetic therapy. Diabetes Metab Syndr Obes. 2013;6:421-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Park H, Kim MT. Impact of social role strain, depression, social support and age on diabetes self-efficacy in Korean women with type 2 diabetes. J Cardiovasc Nurs. 2012;27(1):76-83. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Karakurt P, Aşılar HR, Yıldırım A. [Evaluation of the self-care agency and perceived social support in patients with diabetes mellitus]. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2013;14(1):1-9.
- Eker D, Arkar H. [The multidimensional scale of perceived social support Turkish validity reliability]. Türk Psikoloji Dergisi. 1995;10(34): 17-25.
- Adeniyi AF, Idowu OA, Ogwumike OO, Adeniyi CY. Comparative influence of self-efficacy, social support and perceived barriers on low physical activity development in patients with type 2 diabetes, hypertension or stroke. Ethiop J Health Sci. 2012;22(2):113-9.
- Bijl JV, Poelgeest-Eeltink AV, Shortridge-Baggett L. The psychometric properties of the diabetes management self-efficacy scale for patients with type diabetes mellitus. J Adv Nurs. 1999;30(2):352-9. [Crossref] [PubMed]
- Usta Yeşilbalkan Ö. [Investigating factors affecting self efficacy and self adequacy in selfcare of patients with Type II diabetes mellitus]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2004;20(2):11-29.
- Kara M, van der Bijl JJ, Shortridge-Baggett LM, Asti T, Erguney S. Cross-cultural adaptation of the Diabetes Management Self-Efficacy Scale for patients with type 2 diabetes mellitus: scale development. Int J Nurs Stud. 2006;43(5):611-21. [Crossref] [PubMed]
- Bohanny W, Wu SF, Liu CY, Yeh SH, Tsay SL, Wang TJ. Health literacy, self-efficacy, and self-care behaviors in patients with type 2 diabetes mellitus. J Am Assoc Nurse Pract. 2013;25(9):495-502. [Crossref] [PubMed]
- Arslantaş H, Ergin F. [Loneliness, depression, social support and related factors in individuals between 50 and 65 years]. Turkish Journal of Geriatrics. 2011;14(2):135-44.
- Ünsal E, Kızılcı S. [The correlations between the knowledge, self care agency and level of A1c in diabetic individuals]. DEUHYO ED. 2009;2(2):16-26.
- Hacıhasanoğlu R, Yıldırım A. [Evaluation of the effect of self-care power on quality of life in hemodialysis patients]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2009;25(1):87-100.
.: İşlem Listesi