.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
The Relationship Between Traditional and Complementary Therapy Usage, Attitudes, and Health Literacy in Individuals with Hypothyroidism: A Descriptive Study
Hipotiroidisi Olan Bireylerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tedavi Kullanım Durumları, Tutumları ve Sağlık Okuryazarlığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Tanımlayıcı Çalışma
J Tradit Complem Med. 2025;8(2):76-87
doi: 10.5336/jtracom.2024-107881
Makale Dili: EN
Tam Metin
ABSTRACT
Objective: This study aimed to investigate the relationship between the use of traditional and complementary medicine usage, attitudes and health literacy among individuals with hypothyroidism. Material and Methods: This descriptive and correlational study was carried out with 200 individuals with hypothyroidism. The data were collected using the Patient Information Form, the Holistic Complementary and Alternative Medicine Questionnaire and the Turkish Health Literacy Scale-32. Results: Findings revealed that 43% of the participants were aware of traditional and complementary medicine methods, while 20% actively used them. The most commonly utilized traditional and complementary medicine approaches included herbal remedies, particularly dill and walnut products. Participants exhibited generally positive attitudes toward traditional and complementary medicine, but their health literacy levels had lower scores observed in the dimension of evaluating health information. Educational status was found to influence attitudes toward traditional and complementary medicine, as university graduates displayed more favorable perspectives. Moreover, a positive correlation between health literacy and attitudes toward traditional and complementary medicine was identified, with health literacy accounting for 4.5% of the variance in traditional and complementary medicine attitudes. Conclusion: Increasing health literacy levels can enable individuals to make more informed decisions regarding traditional and complementary medicine use and health behaviors overall. It is thought that efforts to increase health literacy may contribute to individuals developing a more conscious and positive perspective towards traditional and complementary medicine.
Keywords: Attitude; health literacy; hypothyroidism; complementary therapies
Objective: This study aimed to investigate the relationship between the use of traditional and complementary medicine usage, attitudes and health literacy among individuals with hypothyroidism. Material and Methods: This descriptive and correlational study was carried out with 200 individuals with hypothyroidism. The data were collected using the Patient Information Form, the Holistic Complementary and Alternative Medicine Questionnaire and the Turkish Health Literacy Scale-32. Results: Findings revealed that 43% of the participants were aware of traditional and complementary medicine methods, while 20% actively used them. The most commonly utilized traditional and complementary medicine approaches included herbal remedies, particularly dill and walnut products. Participants exhibited generally positive attitudes toward traditional and complementary medicine, but their health literacy levels had lower scores observed in the dimension of evaluating health information. Educational status was found to influence attitudes toward traditional and complementary medicine, as university graduates displayed more favorable perspectives. Moreover, a positive correlation between health literacy and attitudes toward traditional and complementary medicine was identified, with health literacy accounting for 4.5% of the variance in traditional and complementary medicine attitudes. Conclusion: Increasing health literacy levels can enable individuals to make more informed decisions regarding traditional and complementary medicine use and health behaviors overall. It is thought that efforts to increase health literacy may contribute to individuals developing a more conscious and positive perspective towards traditional and complementary medicine.
Keywords: Attitude; health literacy; hypothyroidism; complementary therapies
ÖZET
Amaç: Bu çalışmada hipotiroidisi olan bireylerde geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullanım durumları, tutumları ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipteki bu çalışma 200 hipotiroidisi olan birey ile yürütülmüştür. Veriler; Hasta Bilgi Formu, Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutum Ölçeği ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Araştırma bulguları katılımcıların %43'ünün geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerinden haberdar olduğunu, %20'sinin ise aktif olarak kullandığını göstermiştir. En sık kullanılan geleneksel ve tamamlayıcı tıp yaklaşımları bitkisel tedaviler, özellikle de dereotu ve ceviz ürünleri olmuştur. Katılımcılar geleneksel ve tamamlayıcı tıbba karşı genel olarak olumlu tutumlar sergilemiş ancak sağlık okuryazarlık düzeylerinin sağlık bilgilerini değerlendirme boyutunda daha düşük puanlar aldığı gözlenmiştir. Eğitim durumunun geleneksel ve tamamlayıcı tıbba yönelik tutumları etkilediği, üniversite mezunlarının daha olumlu bakış açısı gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca, sağlık okuryazarlığı ile geleneksel ve tamamlayıcı tıbba yönelik tutumlar arasında pozitif bir korelasyon tespit edilmiş ve sağlık okuryazarlığı, geleneksel ve tamamlayıcı tıp tutumlarındaki varyansın %4,5'ini oluşturduğu bulunmuştur. Sonuç: Sağlık okuryazarlığı düzeylerinin artırılması, bireylerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullanımı ve genel sağlık davranışları konusunda daha bilinçli kararlar almasını sağlayabilir. Sağlık okuryazarlığını artırma çabalarının, bireylerin geleneksel ve tamamlayıcı tıbba karşı daha bilinçli ve olumlu bir bakış açısı geliştirmesine katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tutum; sağlık okuryazarlığı; hipotiroidizm; tamamlayıcı terapiler
Amaç: Bu çalışmada hipotiroidisi olan bireylerde geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullanım durumları, tutumları ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipteki bu çalışma 200 hipotiroidisi olan birey ile yürütülmüştür. Veriler; Hasta Bilgi Formu, Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutum Ölçeği ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Araştırma bulguları katılımcıların %43'ünün geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemlerinden haberdar olduğunu, %20'sinin ise aktif olarak kullandığını göstermiştir. En sık kullanılan geleneksel ve tamamlayıcı tıp yaklaşımları bitkisel tedaviler, özellikle de dereotu ve ceviz ürünleri olmuştur. Katılımcılar geleneksel ve tamamlayıcı tıbba karşı genel olarak olumlu tutumlar sergilemiş ancak sağlık okuryazarlık düzeylerinin sağlık bilgilerini değerlendirme boyutunda daha düşük puanlar aldığı gözlenmiştir. Eğitim durumunun geleneksel ve tamamlayıcı tıbba yönelik tutumları etkilediği, üniversite mezunlarının daha olumlu bakış açısı gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca, sağlık okuryazarlığı ile geleneksel ve tamamlayıcı tıbba yönelik tutumlar arasında pozitif bir korelasyon tespit edilmiş ve sağlık okuryazarlığı, geleneksel ve tamamlayıcı tıp tutumlarındaki varyansın %4,5'ini oluşturduğu bulunmuştur. Sonuç: Sağlık okuryazarlığı düzeylerinin artırılması, bireylerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullanımı ve genel sağlık davranışları konusunda daha bilinçli kararlar almasını sağlayabilir. Sağlık okuryazarlığını artırma çabalarının, bireylerin geleneksel ve tamamlayıcı tıbba karşı daha bilinçli ve olumlu bir bakış açısı geliştirmesine katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tutum; sağlık okuryazarlığı; hipotiroidizm; tamamlayıcı terapiler
REFERANSLAR:
- Çiftçi A, Karaca E. Hipotiroidi tanısı almış kadınların yaşam kalitesi ile besin tüketim alışkanlıkları ve bazı antropometrik parametreler arasındaki ilişkinin saptanması [The relationship between quality of life and dietary habits and some anthropometric parameters of women with hypothyroid]. Acıbadem Üniv. Sağlık Bilim. Derg. 2020;12(1):87-93. [Crossref]
- Aktaş B. Hemşirelik öğrencilerinin bütüncül tamamlayıcı ve alternatif tıbba karşı tutumları [Attitudes of nursing students toward holistic complementary and alternative medicine]. Journal of Academic Research in Nursing. 2017;3(2):55-9. [Link]
- Charoencheewakul C, Laohasiriwong W, Suwannaphant K, Sopon A. Health literacy and complementary and alternative medicine use among type 2 diabetes mellitus patients in the Northeast of Thailand. Kathmandu Univ Med J (KUMJ). 2019;17(66):107-13. [PubMed]
- Ünsat E, Albayrak S. Geleneksel ve tamamlayıcı tıbba yönelik tutumlar: KETEM örneği [Attitudes towards traditional and complementary medicine: example of KETEM]. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2023;25(3):23-32. [Link]
- Dursun Sİ, Vural B, Keskin B, Kaçar HK, Beyhan A, Kadıoğlu H. Yetişkinlerde geleneksel/tamamlayıcı tıp tutumu ile sağlık okuryazarlığı ve sağlık algısı arasındaki ilişki [The relationship between traditional/complementary medical attitude and health literacy and health perception in adults]. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2019;1(1):1-10. [Link]
- Çopurlar CK, Kartal M. Sağlık okuryazarlığı nedir? nasıl değerlendirilir? neden önemli? [What is health literacy? how to measure it? why is it important?] Turk J Fam Med Prim Care. 2016;10(1). [Crossref]
- Buran G, Kaçan CY. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı ile geleneksel ve tamamlayıcı tıp tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Examining the relationship between nursing students? health literacy and traditional and complementary medicine attitudes]. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;12(1):118-25. [Crossref]
- Köse E, Oturak G, Ekerbiçer H. Bir grup tıp fakültesi öğrencisinde geleneksel ve tamamlayıcı tıp tutumu ve sağlık okuryazarlığı ilişkisinin incelenmesi [Examination of the relationship between traditional and complementary medicine attitude and health literacy in a group of medical faculty students]. Sakarya Tıp Dergisi. 2021;11(2):373-80. [Link]
- Hyland ME, Lewith GT, Westoby C. Developing a measure of attitudes: the holistic complementary and alternative medicine questionnaire. Complement Ther Med. 2003;11(1):33-8. [PubMed]
- Erci B. Attitudes towards holistic complementary and alternative medicine: a sample of healthy people in Turkey. J Clin Nurs. 2007;16(4):761-8. [Crossref] [PubMed]
- Okyay P, Abacıgil F, Harlak H. Türkiye sağlık okuryazarlığı ölçekleri güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32). 2016:43-61. [Link]
- Alzahrani AS, Price MJ, Greenfield SM, Paudyal V. Global prevalence and types of complementary and alternative medicines use amongst adults with diabetes: systematic review and meta-analysis. Eur J Clin Pharmacol. 2021;77(9):1259-74. [PubMed] [PMC]
- Jędrzejewska A, Ślusarska BJ, Szadowska-Szlachetka Z, Rudnicka-Drożak E, Panasiuk L. Use of complementary and alternative medicine in patients with cancer and their relationship with health behaviours-cross-sectional study. Ann Agric Environ Med. 2021;28(3):475-82. [PubMed]
- Bordbar M, Pasalar M, Aresehiri R, Haghpanah S, Zareifar S, Amirmoezi F. A cross-sectional study of complementary and alternative medicine use in patients with coagulation disorders in Southern Iran. J Integr Med. 2017;15(5):359-64. [Crossref] [PubMed]
- Şimşek B, Aksoy DY, Basaran NC, Taş D, Albasan D, Kalaycı MZ. Mapping traditional and complementary medicine in Turkey. Eur J Integr Med. 2017;15:68-72. [Crossref]
- Lee EL, Richards N, Harrison J, Barnes J. Prevalence of use of traditional, complementary and alternative medicine by the general population: a systematic review of national studies published from 2010 to 2019. Drug Saf. 2022;45(7):713-35. [PubMed] [PMC]
- Alay İ, Dagdeviren H, Kanawati A, Eren E, Kaya C, Cengiz H. Jinekoloji polikliniğine başvuran hastalarda tamamlayıcı alternatif tıp uygulamalarının kullanımı [Complementary and alternative medicine practices in patients who admitted to gynecology outpatient clinic]. Ahi Evran Med J. 2018;2(3):53-7. [Link]
- Cevik C, Tari Selcuk K. Prevalence and Correlates of the Use of Complementary and Alternative Medicine in Adults Living in a Rural Area. Holist Nurs Pract. 2019;33(1):36-44. [Crossref] [PubMed]
- Ince N, Kaya Ş, Esen Yıldız İ, Parlak E, Bayar B. Use of complementary and alternative medicine in patients with chronic viral hepatitis in Turkey. Complement Ther Med. 2020;48:102229. [Crossref] [PubMed]
- Özen Ö, Balcıoğlu H. Aile hekimliği polikliniğine başvuran 18 yaş üzeri erişkinlerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp kullanım sıklığı, bu konudaki bilgi ve tutumlarının incelenmesi: Kesitsel çalışma [Examination of the frequency of use of traditional and complementary medicine, knowledge and attituders of adults over the age of 18 who applied to the family medicine outpatient clinic: cross-sectional study]. Journal of Traditional Medical Complementary Therapies. 2024;7(1):76-81. [Crossref]
- Kılıç G, Polat Ö, Eşbah AÜ. Cerrahi tedavi planlanan lomber disk hernisi hastalarında geleneksel ve tamamlayıcı tıp tekniklerinin kullanımı: anket çalışması [The use of traditional and complementary medicine techniques in patients with lumbar disc herniation and undergoing surgical treatment: a questionnaire study]. Sağlık Bilimlerinde Değer. 2023;13(1):67-72. [Crossref]
- Hacılar E, Okka B, Şahin TK, Demir GS. 18 yaş üstü bireylerin geleneksel ve tamamlayıcı tıp yöntemleri hakkında tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi: Kesitsel bir araştırma [Evaluation of attitudes and behaviors of individuals over the age of 18 about traditional and complementary medicine methods: a cross-sectional study]. J Tradit Complem Med. 2024;7(1):66-75. [Crossref]
- Mortada EM. Evidence-based complementary and alternative medicine in current medical practice. Cureus. 2024;16(1):e52041. [PubMed] [PMC]
- Şensoy N, Özdinç Ş, Yılmaz O, Çetin MD, Tola D, Doğantekin P, et al. Üniversite hastanesine başvuran hastaların tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanımına yönelik tutum ve davranışları [The attitudes and behaviors of patients admitted to university hospital towards complementary and alternative therapies]. Kocatepe Tıp Dergisi. 2020;21(3):258-63. [Crossref]
- Çürük GN, Özdemir Alkanat H. Kronik hastalığı olan bireylerin COVID-19 pandemisinde tamamlayıcı alternatif tedaviye yönelik tutum ve davranışları: Tanımlayıcı bir araştırma [Attitudes and behaviors of individuals with chronic disease toward complementary alternative methods in the COVID-19 pandemic: a descriptive study]. Journal of Traditional Medical Complementary Therapies. 2023;6(3):219-28. [Crossref]
- Özkan S, Baran Aksakal FN, Çalışkan D, Dikmen AU, Tüzün H, Taşçı Ö, et al. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Düzeyi ve İlişkili Faktörleri Araştırması. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü. 2018. [Link]
- Bektaş Akpınar N, Akpınar Ç, Özcan Yüce U. Böbrek ve üreter taşı olan hastaların ağrı düzeyi ile tamamlayıcı ve bütünleyici tedavi kullanımı arasındaki ilişki: Tanımlayıcı bir çalışma [The relationship between pain and use of complementary and integrative therapy in patients with kidney and ureteral stones: a descriptive study]. J Tradit Complem Med. 2024;7(1):1-7. [Crossref]
- Gökçe H, Gürdoğan EP. Complementary and alternative therapy usage status and attitudes of hypertension patients. Euras J Fam Med. 2019;8(2):59-68. [Crossref]
- Temel AB, Çimen Z. Kronik hastalığı olan yaşlı bireylerde sağlık okuryazarlığı, sağlık algısı ve ilişkili faktörler [Investigation of health literacy, perception of health and related factors in elderly patients with chronic illness]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2017;33(3):105-25. [Link]
- Erdoğan Yüce G, Muz G. Kronik hastalığı olan bireylerde sağlık okuryazarlığı düzeyinin kronik hastalığa uyum ile ilişkisi: Kesitsel bir çalışma [Investigation of the relationship between health literacy level and adjustment to chronic disease in individuals with chronic disease: a cross-sectional study]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023;12(3):1115-23. [Crossref]
- Dehghan M, Rad MM, Lari LA, Ghorbani-Nejad B, Mohebi-Rad M. The relationship between use of complementary and alternative medicine and health literacy in chronically ill outpatient cases: a cross-sectional study in southeastern Iran. Front Public Health. 2023;11:988388. [Crossref]
.: İşlem Listesi