.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Polikliniğine Başvuran Travma Olgularında Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeylerinin Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Çalışma
The Evaluation of the Depression, Anxiety and Stress Levels in Trauma Cases Admitted to Sivas Cumhuriyet University Medicine Faculty Forensic Medicine Polyclinic: A Descriptive Study
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2024;21(3):129-38
doi: 10.5336/forensic.2024-103599
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Adli tıp polikliniğine başvuran travma mağdurlarının adli olaya ilişkin verilerinin araştırılması, bu olguların adli tıbbi değerlendirmelerinde ruhsal etkilenim düzeylerinin tespit edilmesi ve psikiyatrik bulguların belirlenmesinde çalışılan belirti ölçeklerinin adli tıp pratiğinde de kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan alınan izin ile adli tıp polikliniğine adli makamlar tarafından 01/10/2022-31/01/2023 tarihleri arasında adli rapor temini için yönlendirilen ve çalışmaya katılmayı kabul eden kişilere psikometrik ölçekler (Depresyon-Anksiyete-Stres Ölçeği, Klinisyen Tarafından Uygulanan Travma Sonrası Stres Bozukluğu Ölçeği) uygulanmıştır. Olguların sosyodemografik verileri, adli olayla ilgili özellikleri, Türk Ceza Kanunu'na göre yaralanmalarının ağırlıkları ve adli raporları incelenerek analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda 70'i (%75,3) erkek olmak üzere 93 katılımcı yer almıştır. Kadın cinsiyet ve yaşamsal tehlikeye neden olan düzeyde yaralanmanın olması ile anksiyete arasında (p=0,001, p=0,049), birden fazla anatomik bölgede yaralanmanın olması ile depresyon arasında (p=0,020), birden fazla anatomik bölgede veya yaşamsal tehlikeye neden olan düzeyde yaralanmanın olması ile stres düzeyi arasında (p=0,033, p=0,006), yaşamsal tehlikeye neden olan düzeyde yaralanmaya maruziyet ile travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) arasında (p=0,001) istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Kadın katılımcıların anksiyete, depresyon ve TSSB ölçeklerinden aldıkları puan ortancaları, erkek katılımcılara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek tespit edilmiştir (p=0,003, p=0,047, p=0,019). Sonuç: Yaralanmanın bireyler üzerinde fiziksel etkilerinin yanı sıra ruhsal etkilerinin de göz ardı edilmemesi en temel insan haklarının gereğidir. Bu amaçla bireylerde fiziksel ve ruhsal etkilerinin olduğu travma gibi durumlarda adli tıbbi değerlendirme yapılırken ruhsal travma bulgularının tespit edilmesinde kullanılan psikometrik ölçeklerin, adli tıp pratiğinde kullanılabilirlik açısından faydalı olacağı kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Adli travmatoloji; ruhsal travma; travma sonrası stres bozukluğu; depresyon; anksiyete
Amaç: Adli tıp polikliniğine başvuran travma mağdurlarının adli olaya ilişkin verilerinin araştırılması, bu olguların adli tıbbi değerlendirmelerinde ruhsal etkilenim düzeylerinin tespit edilmesi ve psikiyatrik bulguların belirlenmesinde çalışılan belirti ölçeklerinin adli tıp pratiğinde de kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulundan alınan izin ile adli tıp polikliniğine adli makamlar tarafından 01/10/2022-31/01/2023 tarihleri arasında adli rapor temini için yönlendirilen ve çalışmaya katılmayı kabul eden kişilere psikometrik ölçekler (Depresyon-Anksiyete-Stres Ölçeği, Klinisyen Tarafından Uygulanan Travma Sonrası Stres Bozukluğu Ölçeği) uygulanmıştır. Olguların sosyodemografik verileri, adli olayla ilgili özellikleri, Türk Ceza Kanunu'na göre yaralanmalarının ağırlıkları ve adli raporları incelenerek analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda 70'i (%75,3) erkek olmak üzere 93 katılımcı yer almıştır. Kadın cinsiyet ve yaşamsal tehlikeye neden olan düzeyde yaralanmanın olması ile anksiyete arasında (p=0,001, p=0,049), birden fazla anatomik bölgede yaralanmanın olması ile depresyon arasında (p=0,020), birden fazla anatomik bölgede veya yaşamsal tehlikeye neden olan düzeyde yaralanmanın olması ile stres düzeyi arasında (p=0,033, p=0,006), yaşamsal tehlikeye neden olan düzeyde yaralanmaya maruziyet ile travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) arasında (p=0,001) istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Kadın katılımcıların anksiyete, depresyon ve TSSB ölçeklerinden aldıkları puan ortancaları, erkek katılımcılara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek tespit edilmiştir (p=0,003, p=0,047, p=0,019). Sonuç: Yaralanmanın bireyler üzerinde fiziksel etkilerinin yanı sıra ruhsal etkilerinin de göz ardı edilmemesi en temel insan haklarının gereğidir. Bu amaçla bireylerde fiziksel ve ruhsal etkilerinin olduğu travma gibi durumlarda adli tıbbi değerlendirme yapılırken ruhsal travma bulgularının tespit edilmesinde kullanılan psikometrik ölçeklerin, adli tıp pratiğinde kullanılabilirlik açısından faydalı olacağı kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Adli travmatoloji; ruhsal travma; travma sonrası stres bozukluğu; depresyon; anksiyete
ABSTRACT
Objective: It was aimed to investigate the data of trauma victims admitted to the forensic medicine outpatient clinic regarding the forensic event, to determine the level of psychological effects in forensic medical evaluations of these cases and to evaluate the usability of the symptom scales used in the determination of psychiatric problems in forensic medicine practice. Material and Methods: In this study, with the permission of Sivas Cumhuriyet University Non-Interventional Clinical Research Ethics Committee, psychometric scales (Depression Anxiety Stress Scale-21, Clinican-Administered PTSD Scale for DSM-5) were applied to the people who were referred to the forensic medicine outpatient clinic by the judicial authorities between 01/10/2022- 31/01/2023 for obtaining forensic reports and who agreed to participate in the study. Sociodemographic data, characteristics related to the forensic incident, severity of injuries according to the Turkish Penal Code and forensic reports of the cases were analyzed. Results: Our study included 93 participants, 70 of whom were male (75.3%). A statistically significant relationship was found between female gender and having a lifethreatening injury and anxiety (p=0.001, p=0.049), between having an injury in more than one anatomical region and depression (p=0.020), between having an injury in more than one anatomical region or life-threatening injury and stress level (p=0.033, p=0.006), and between exposure to life-threatening injury and post-traumatic stress disorder (PTSD) (p=0.001). The median scores of female participants on anxiety, depression and PTSD scales were statistically significantly higher than male participants (p=0.003, p=0.047, p=0.019). Conclusion: In addition to the physical effects of injury on individuals, it is a requirement of the most basic human rights that the mental effects should not be ignored. For this purpose, it has been concluded that psychometric scales used in the detection of psychological trauma findings during forensic medical evaluation in cases such as trauma with physical and psychological effects on individuals will be useful in terms of usability in forensic medicine practice.
Keywords: Forensic traumatology; psychological trauma; post-traumatic stress disorder; depression; anxiety
Objective: It was aimed to investigate the data of trauma victims admitted to the forensic medicine outpatient clinic regarding the forensic event, to determine the level of psychological effects in forensic medical evaluations of these cases and to evaluate the usability of the symptom scales used in the determination of psychiatric problems in forensic medicine practice. Material and Methods: In this study, with the permission of Sivas Cumhuriyet University Non-Interventional Clinical Research Ethics Committee, psychometric scales (Depression Anxiety Stress Scale-21, Clinican-Administered PTSD Scale for DSM-5) were applied to the people who were referred to the forensic medicine outpatient clinic by the judicial authorities between 01/10/2022- 31/01/2023 for obtaining forensic reports and who agreed to participate in the study. Sociodemographic data, characteristics related to the forensic incident, severity of injuries according to the Turkish Penal Code and forensic reports of the cases were analyzed. Results: Our study included 93 participants, 70 of whom were male (75.3%). A statistically significant relationship was found between female gender and having a lifethreatening injury and anxiety (p=0.001, p=0.049), between having an injury in more than one anatomical region and depression (p=0.020), between having an injury in more than one anatomical region or life-threatening injury and stress level (p=0.033, p=0.006), and between exposure to life-threatening injury and post-traumatic stress disorder (PTSD) (p=0.001). The median scores of female participants on anxiety, depression and PTSD scales were statistically significantly higher than male participants (p=0.003, p=0.047, p=0.019). Conclusion: In addition to the physical effects of injury on individuals, it is a requirement of the most basic human rights that the mental effects should not be ignored. For this purpose, it has been concluded that psychometric scales used in the detection of psychological trauma findings during forensic medical evaluation in cases such as trauma with physical and psychological effects on individuals will be useful in terms of usability in forensic medicine practice.
Keywords: Forensic traumatology; psychological trauma; post-traumatic stress disorder; depression; anxiety
REFERANSLAR:
- Çolak B, Kokurcan A, Özsan HH. DSM'ler boyunca travma kavramının seyri [The course of the trauma concept throughout the DSMs]. Kriz Dergisi. 2010;18(3):19-26. [Crossref]
- Lokerman RD, Waalwijk JF, van der Sluijs R, Houwert RM, Leenen LPH, van Heijl M; Pre-hospital Trauma Triage Research Collaborative (PTTRC). Evaluating pre-hospital triage and decision-making in patients who died within 30 days post-trauma: a multi-site, multi-center, cohort study. Injury. 2022;53(5):1699-706. [Crossref] [PubMed]
- World Health Organization. Injuries and Violence: The Facts. Geneva: World Health Organization; 2014. [Link]
- Amerikan Psikiyatri Birliği. Köroğlu E, çeviri editörü. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı (DSM-5). 5. Baskı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 2013.
- Jones E, Wessely S. Psychological trauma: a historical perspective. Psychiatry. 2006;5(7):217-20. [Crossref]
- Bailey TD, Brown LS. Complex trauma: missed and misdiagnosis in forensic evaluations. Psychological Injury and Law. 2020;13(2):109-23. [Crossref]
- Bolu A, Erdem M, Öznur T. Travma sonrası stres bozukluğu [Posttraumatic stress disorder]. Anatolian Journal of Clinical Investigation. 2014;8(2):98-104. [Link]
- Özçetin A, Maraş A, Ataoğlu A, İçmeli C. Deprem sonucu gelişen travma sonrası stres bozukluğu ile kişilik bozuklukları arasında ilişki [The relationship between personality disorders and post-traumatic stress disorder developed after earthquake]. Duzce Medical Journal. 2008;10(2):8-18. [Link]
- Johansen VA, Wahl AK, Eilertsen DE, Hanestad BR, Weisaeth L. Acute psychological reactions in assault victims of non-domestic violence: peritraumatic dissociation, post-traumatic stress disorder, anxiety and depression. Nord J Psychiatry. 2006;60(6):452-62. [Crossref] [PubMed]
- Guay S, Beaulieu-Prévost D, Sader J, Marchand A. A systematic literature review of early posttraumatic interventions for victims of violent crime. Aggression and Violent Behavior. 2019;46:15-24. [Crossref]
- Messman TL, Laplena N, Wilensky S. Trauma-related disorders and posttraumatic stress disorder. Reference Module in Neuroscience and Biobehavioral Psychology. Elsevier; 2023. p.501-10. [Crossref]
- Morris MC, Compas BE, Garber J. Relations among posttraumatic stress disorder, comorbid major depression, and HPA function: a systematic review and meta-analysis. Clin Psychol Rev. 2012;32(4):301-15. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ponomareva OY, Ressler KJ. Genomic factors underlying sex differences in trauma-related disorders. Neurobiol Stress. 2021;14:100330. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Lovibond PF, Lovibond SH. The structure of negative emotional states: comparison of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) with the Beck Depression and Anxiety Inventories. Behav Res Ther. 1995;33(3):335-43. [Crossref] [PubMed]
- Brown TA, Chorpita BF, Korotitsch W, Barlow DH. Psychometric properties of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) in clinical samples. Behav Res Ther. 1997;35(1):79-89. [Crossref] [PubMed]
- Henry JD, Crawford JR. The short-form version of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS-21): construct validity and normative data in a large non-clinical sample. Br J Clin Psychol. 2005;44(Pt 2):227-39. [Crossref] [PubMed]
- Yılmaz Ö, Boz H, Arslan A. Depresyon Anksiyete Stres Ölçeğinin (DASS-21) Türkçe Kısa Formunun geçerlilik-güvenilirlik çalışması [The validity and reliability of Depression Stress and Anxiety Scale (DASS21) Turkish short form]. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2017;2(2):78-91. [Link]
- Weathers FW, Bovin MJ, Lee DJ, Sloan DM, Schnurr PP, Kaloupek DG, et al. The Clinician-Administered PTSD Scale for DSM-5 (CAPS-5): Development and initial psychometric evaluation in military veterans. Psychol Assess. 2018;30(3):383-95. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Boysan M, Güzel Özdemir P, Yılmaz E, Selvi Y, Özdemir O, Kefeli MC. Psychometric properties of the Turkish version of the Clinician-Administered PTSD scale for diagnostic and statistical manual of mental disorders, (Turkish CAPS-5). Psychiatry and Clinical Psychopharmacology. 2017;27(2):173-84. [Crossref]
- Herbert HK, Hyder AA, Butchart A, Norton R. Global health: injuries and violence. Infect Dis Clin North Am. 2011;25(3):653-68, x. [Crossref] [PubMed]
- Hatch SL, Dohrenwend BP. Distribution of traumatic and other stressful life events by race/ethnicity, gender, SES and age: a review of the research. Am J Community Psychol. 2007;40(3-4):313-32. [Crossref] [PubMed]
- Olaya B, Alonso J, Atwoli L, Kessler RC, Vilagut G, Haro JM. Association between traumatic events and post-traumatic stress disorder: results from the ESEMeD-Spain study. Epidemiol Psychiatr Sci. 2015;24(2):172-83. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Koenen KC, Ratanatharathorn A, Ng L, McLaughlin KA, Bromet EJ, Stein DJ, et al. Posttraumatic stress disorder in the World Mental Health Surveys. Psychol Med. 2017;47(13):2260-74. [PubMed] [PMC]
- Wiseman TA, Curtis K, Lam M, Foster K. Incidence of depression, anxiety and stress following traumatic injury: a longitudinal study. Scand J Trauma Resusc Emerg Med. 2015;23:29. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Guest R, Tran Y, Gopinath B, Cameron ID, Craig A. Prevalence and psychometric screening for the detection of major depressive disorder and post-traumatic stress disorder in adults injured in a motor vehicle crash who are engaged in compensation. BMC Psychol. 2018;6(1):4. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Clement E, Murphy P, Lee A, Ericson A, Gratton C, Clements T, et al. Mindfulness as an intervention after multisystem trauma. Trauma. 2021;23(4):338-46. [Crossref]
- Resick PA, Monson CM, Rizvi SL. Posttraumatic stress disorder. In: Craighead WE, Miklowitz DJ, Craighead LW, eds. Psychopathology: History, Diagnosis, and Empirical Foundations. 2nd ed. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons Inc.; 2013. p.244-84.
- Özdemir B, Çelik C. Travma sonrası stres bozukluğunun kliniği ve ayırıcı tanısı [Clinical and differential diagnosis of post-traumatic stress disorder]. Turkiye Klinikleri Psychiatry-Special Topics. 2015;8(1):21-30. [Link]
- Tatsiy VY, Zhuravel VA, Avdeeva GK. Independent forensic medical examination as a mean of proving the facts of a torture usage. Wiad Lek. 2019;72(12 cz 2):2596-601. [PubMed]
- Wenzel T, Frewer A, Mirzaei S. The DSM 5 and the Istanbul Protocol: Diagnosis of psychological sequels of torture. Torture. 2015;25(1):51-61. [Crossref] [PubMed]
- Akgül Kalkan E, Polat O. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde 1996-2016 yılları arasında Türkiye aleyhine işkence yasağının ihlali ile sonuçlanan davaların adli tıp boyutunun değerlendirmesi [Forensic medical aspect of European Court of Human Rights (ECHR) judgements against Turkey on violation of prohibition of torture from 1996 to 2016]. Klinik Tıp Bilimleri. 2018;6(2):25-9. [Link]
- Ünüvar Ü, Yılmaz D. Türkiye'de İşkencenin 22 Yılı: TİHV Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri 1991-2012 Yılları Arasındaki Başvuruların Değerlendirilmesi. Ankara: TİHV Yayınları; 2015.
.: İşlem Listesi