.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Şifa Arayışından Hastalık Bilgeliğine: Nitel Bir Araştırma
From the Pursuit of Healing to the Wisdom of Illness: A Qualitative Research
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022;7(1):221-32
doi: 10.5336/healthsci.2021-81308
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Modern tıp aracılığı ile aldığı tedaviler sonucu sağlığına kavuşamayan hastalar, kendi çabalarıyla kurumsallaşmış tıbbın imkânlarını bir kenara bırakarak, bazen çok basit bazen ise kompleks yöntemlerden faydalanarak şifa bulabilmektedir. Kendi çabalarıyla ulaştıkları şifa, bireylerin 'sıradan' hasta/hasta yakınından farklı özellikleri olduğunu düşündürmektedir. Bu doğrultuda yapılan araştırma sonucunda, 'hastalık bilgeliği' kavramsallaştırması ortaya çıkmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada, nitel araştırma yöntemi tercih edilmiş olup, bireylerin deneyimlerine odaklanıldığı için fenomenolojik desende çalışılmıştır. Yedisi hasta, 2'si hasta yakını olmak üzere 9 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Bulgular: Elde edilen verilerin analizi sonucunda 'hastalıktan önceki hayat', 'hastalığı fark etme süreci', 'teşhis süreci', 'kötü haberin verilmesi', 'hastalıkla mücadele süreci', 'iyileşme motivatörleri', 'hastalıkla birlikte değişimler', 'iyileştikten sonra gelen değişimler', 'hasta ve hasta yakınlarının hastalık bilgeliği çağrışımları', 'hasta ve hasta yakınlarını hastalık bilgeliğine götüren özellikler', 'modern tıbba yönelik eleştiriler' olmak üzere 11 tema ve her bir temanın altında alt temalar saptanmıştır. Sonuç: Hastalık bilgeliği kavramının ortaya çıkmasında hasta/hasta yakınlarının, modern tıp aracılığı ile sağlıklarına kavuşamadıklarını düşünmeleri ve hekimin kötü haberi verme tarzının etkili olduğunun, temelde bu 2 durumun hasta/hasta yakınlarını bireysel çabaları ile çare aramaya yönelttiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hastalık süreci; hastalıklarla mücadele; bilgelik
Amaç: Modern tıp aracılığı ile aldığı tedaviler sonucu sağlığına kavuşamayan hastalar, kendi çabalarıyla kurumsallaşmış tıbbın imkânlarını bir kenara bırakarak, bazen çok basit bazen ise kompleks yöntemlerden faydalanarak şifa bulabilmektedir. Kendi çabalarıyla ulaştıkları şifa, bireylerin 'sıradan' hasta/hasta yakınından farklı özellikleri olduğunu düşündürmektedir. Bu doğrultuda yapılan araştırma sonucunda, 'hastalık bilgeliği' kavramsallaştırması ortaya çıkmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmada, nitel araştırma yöntemi tercih edilmiş olup, bireylerin deneyimlerine odaklanıldığı için fenomenolojik desende çalışılmıştır. Yedisi hasta, 2'si hasta yakını olmak üzere 9 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Bulgular: Elde edilen verilerin analizi sonucunda 'hastalıktan önceki hayat', 'hastalığı fark etme süreci', 'teşhis süreci', 'kötü haberin verilmesi', 'hastalıkla mücadele süreci', 'iyileşme motivatörleri', 'hastalıkla birlikte değişimler', 'iyileştikten sonra gelen değişimler', 'hasta ve hasta yakınlarının hastalık bilgeliği çağrışımları', 'hasta ve hasta yakınlarını hastalık bilgeliğine götüren özellikler', 'modern tıbba yönelik eleştiriler' olmak üzere 11 tema ve her bir temanın altında alt temalar saptanmıştır. Sonuç: Hastalık bilgeliği kavramının ortaya çıkmasında hasta/hasta yakınlarının, modern tıp aracılığı ile sağlıklarına kavuşamadıklarını düşünmeleri ve hekimin kötü haberi verme tarzının etkili olduğunun, temelde bu 2 durumun hasta/hasta yakınlarını bireysel çabaları ile çare aramaya yönelttiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hastalık süreci; hastalıklarla mücadele; bilgelik
ABSTRACT
Objective: Patients those do not regain their health with the treatments they receive through modern medicine and therefore exhaust all possibilities of institutionalized medicine at times search for healing using methods of ranging complexity. This healing achieved by their own efforts point is considered to differ in terms of features in individuals than the 'ordinary' patient/patient relatives. Accordingly, as a result of the research carried out in this direction, the conceptualization of 'disease wisdom' has emerged. Material and Methods: The study used a qualitative research method and it was studied in a phenomenological pattern because it focused on the experiences of individuals. In-depth interviews were conducted with 9 participants that includes 7 patients and 2 patients' relatives. Results: The analysis of the data obtained from the interviews led to the identification of 11 main themes and respective sub themes, including, 'life before the disease', 'the process of noticing the disease', 'the diagnosis process', 'giving the bad news', 'the disease fighting process', 'motivations for recovery', 'changes with the disease', 'changes after healing', 'the illness wisdom connotations of the patients and their relatives', 'features that bring the patients and their relatives to the wisdom of the disease' and 'criticisms of modern medicine'. Conclusion: The study concluded that the emergence of the concept of disease wisdom and patient/patient's relatives' consequent search of alternative remedies were impacted by not regaining their health through modern medicine and the effectiveness of the physician's style of giving bad news was considered to be the two factors that led to the patient or their relatives seeking remedy through their individual efforts.
Keywords: Disease process; fight against diseases; wisdom
Objective: Patients those do not regain their health with the treatments they receive through modern medicine and therefore exhaust all possibilities of institutionalized medicine at times search for healing using methods of ranging complexity. This healing achieved by their own efforts point is considered to differ in terms of features in individuals than the 'ordinary' patient/patient relatives. Accordingly, as a result of the research carried out in this direction, the conceptualization of 'disease wisdom' has emerged. Material and Methods: The study used a qualitative research method and it was studied in a phenomenological pattern because it focused on the experiences of individuals. In-depth interviews were conducted with 9 participants that includes 7 patients and 2 patients' relatives. Results: The analysis of the data obtained from the interviews led to the identification of 11 main themes and respective sub themes, including, 'life before the disease', 'the process of noticing the disease', 'the diagnosis process', 'giving the bad news', 'the disease fighting process', 'motivations for recovery', 'changes with the disease', 'changes after healing', 'the illness wisdom connotations of the patients and their relatives', 'features that bring the patients and their relatives to the wisdom of the disease' and 'criticisms of modern medicine'. Conclusion: The study concluded that the emergence of the concept of disease wisdom and patient/patient's relatives' consequent search of alternative remedies were impacted by not regaining their health through modern medicine and the effectiveness of the physician's style of giving bad news was considered to be the two factors that led to the patient or their relatives seeking remedy through their individual efforts.
Keywords: Disease process; fight against diseases; wisdom
REFERANSLAR:
- Beyazyüz M, Göka E. Hasta Bedenin Ruhu. 1. Baskı. Ankara: CK Yayınevi; 2012.
- Mechanic D, Volkart EH. Stress, illness behavior, and the sick role. American Sociological Review. 1961;26(1):51-8. [Crossref]
- Helman CG. Disease versus illness in general practice. J R Coll Gen Pract. 1981;31(230):548-52. [PubMed] [PMC]
- Kübler-Ross E, ed. Büyükkal MB, çeviri editörü. Ölüm ve Ölmek Üzerine. 1. Baskı İstanbul: Boyner Holding Yayınları; 1997.
- Lipowski ZJ. Physical illness, the individual and the coping processes. Psychiatry Med. 1970;1(2):91-102. [Crossref] [PubMed]
- Okyayuz Ü. Ölüm ve ölümcül hastalık [Death and deadly disease]. Kriz Dergisi. 1995;3(1-2):167-71. [Crossref]
- Cockerham WC. Medical Sociology. 10th ed. Upper Saddle River: Pearson Prentice Hall; 2007. [Link]
- Pescosolido AB. Beyond rational choice: the social dynamics of how people seek help. American Journal of Sociology. 1992;97(4): 1096-38. [Crossref]
- Göka E. Ölme: Ölümün ve Geride Kalanların Psikolojisi. 2. Baskı. İstanbul: Timaş Yayıncılık; 2010.
- Hudgins MK, Kellermann PF, eds. Ünal S, çeviri editörü. Travmadan Sağkalanlarla Psikodrama: Acıyı Eyleme Dökmek. 1. Baskı. Ankara: Nobel Yayıncılık; 2013.
- Helge D, ed. Koca G, çeviri editörü. Acıyı Güce Dönüştürmek. 1. Baskı. İstanbul: Sistem Yayıncılık; 2003.
- Tedeschi RG, Calhoun LG. Target article: "Posttraumatic growth: conceptual foundations and empirical evidence". Psychological Inquiry. 2004;15(1):1-18. [Crossref]
- Baltes PB, Staudinger UM. The search for a psychology of wisdom. Current Directions in Psychological Science. 1993;2(3):75-81. [Crossref]
- Greene JA, Brown SC. The wisdom development scale: further validity investigations. Int J Aging Hum Dev. 2009;68(4):289-320. [Crossref] [PubMed]
- Özkan Z. Bilgeliğe Yöneliş Kişisel Gelişimin Dinamikleri. 3. Baskı. İstanbul: Hayat Yayıncılık; 2003.
- Kılıç T. Yaşamını Bilgelikle Taçlandır. 1. Baskı. İstanbul: Hiperlink; 2014.
- Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 8. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2011.
- Mayring P, ed. Gümüş A, Durgun MS, çeviri editörleri. Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş. 1. Baskı. Ankara: Bilgesu Yayınları; 2011.
- Dünya Hekimler Birliği, Hasta Hakları Bildirgesi. 2013. Erişim Tarihi: 13 Nisan 2019. Erişim linki: [Link]
- Girgis A, Sanson-Fisher RW, McCarthy WH. Communicating with patients: surgeons' perceptions of their skills and need for training. Aust N Z J Surg. 1997;67(11):775-80. [Crossref] [PubMed]
- Paasche-Orlow MK, Riekert KA, Bilderback A, Chanmugam A, Hill P, Rand CS, et al. Tailored education may reduce health literacy disparities in asthma self-management. Am J Respir Crit Care Med. 2005;172(8):980-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sarkar U, Karter AJ, Liu JY, Moffet HH, Adler NE, Schillinger D. Hypoglycemia is more common among type 2 diabetes patients with limited health literacy: the Diabetes Study of Northern California (DISTANCE). J Gen Intern Med. 2010;25(9):962-8. Erratum in: J Gen Intern Med. 2010;25(11):1258. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Powell CK, Hill EG, Clancy DE. The relationship between health literacy and diabetes knowledge and readiness to take health actions. Diabetes Educ. 2007;33(1):144-51. [Crossref] [PubMed]
- Öz F, Bahadır Yılmaz E. Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: psikolojik sağlamlık [A significant concept in protecting mental health: resilience]. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2009;16(3):82-9. [Link]
- Tanyi Z, Mirnics Z, Ferenczi A, Smohai M, Mészáros V, Kovács D, et al. Cancer as a source of posttraumatic growth: a brief review. Psychiatr Danub. 2020;32(Suppl 4):401-11. [PubMed]
- Barakat LP, Alderfer MA, Kazak AE. Posttraumatic growth in adolescent survivors of cancer and their mothers and fathers. Journal of Pediatric Psychology. 2005;31(4):413-9. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi