.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Serum Total Kolesterol Referans Sınırlarının Aykırı Değer Analizi ile İncelenmesi: Metodolojik Çalışma
Examination of Serum Total Cholesterol Reference Limits with Outlier Analysis: A Methodological Study
Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2025;45(1):1-7
doi: 10.5336/medsci.2024-102657
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Serum kolesterol düzeyinin yüksek olması kalp damar hastalığı riskini arttırır. Serum kolesterol referans değerleri riskin belirlenmesinde önem taşır. Bu makalenin amacı, serum total kolesterol için referans sınırları aykırı değer yaklaşımı ile değerlendirmektir. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada total kolesterol için sınır değerlerin bulunmasında Box-Plot yöntemi kullanılmıştır. Yöntem aşırı istatistik bilgi gerektirmeyen, istatistik tabloların kullanılmasına ihtiyaç duymayan, yorumlanması ve uygulanması kolay bir yöntem olduğu için tercih edilmiştir. Veriler, herhangi bir sebeple 1 Ocak 2023-11 Aralık 2023 tarihleri arasında bir üniversite hastanesi polikliniklerine farklı nedenlerle başvurmuş, başvuru sonrası bir kısmı tanı almış, bir kısmı ise herhangi bir tanı almamış olan 1-93 arası yaşlara sahip 24.782'si kadın, 1-97 arası yaşlara sahip 17.403'ü erkek olmak üzere toplam 42.185 kişinin arşiv bilgilerinden yararlanarak retrospektif olarak elde edilmiştir. Bulgular: Elde edilen bulgulara göre erkek çocuk ve adölesanlar için total serum kolesterol değerinin sınıflandırılması ≤62 düşük, 63- 169 kabul edilebilir, 170-199 sınırda yüksek, 200-228 yüksek ve ≥229 çok yüksek şeklinde belirlenmiştir. Yetişkin erkekler için ise bu sınıflar sırasıyla ≤55 düşük, 56-199 kabul edilebilir, 200-239 sınırda yüksek, 240-289 yüksek ve ≥290 çok yüksek şeklindedir. Kadınlar için adölesan ve çocuklarda ≤71 düşük, 72-169 kabul edilebilir, 170-199 sınırda yüksek, 200-225 yüksek ve ≥226 çok yüksek şeklinde belirlenmiştir. Yetişkin kadınlar için ise bu sınıflar sırasıyla ≤72 düşük, 73-199 kabul edilebilir, 200-239 sınırda yüksek, 240-295 yüksek ve ≥296 çok yüksek şeklindedir. Sonuç: Klinik değerlendirmelerde kesim değeri (cutoff) kullanılmakla beraber alt ve üst referans değerlerin de dikkate alınması gereklidir. Serum total kolesterolü için çalışmadan elde edilen referans sınırlar daha net ve hekimlerin tanı koymak için kullanabileceği daha spesifik değerlerdir.
Anahtar Kelimeler: Serum total kolesterol; aykırı değer analizi; referans sınırlar; parametrik olmayan yöntem
Amaç: Serum kolesterol düzeyinin yüksek olması kalp damar hastalığı riskini arttırır. Serum kolesterol referans değerleri riskin belirlenmesinde önem taşır. Bu makalenin amacı, serum total kolesterol için referans sınırları aykırı değer yaklaşımı ile değerlendirmektir. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada total kolesterol için sınır değerlerin bulunmasında Box-Plot yöntemi kullanılmıştır. Yöntem aşırı istatistik bilgi gerektirmeyen, istatistik tabloların kullanılmasına ihtiyaç duymayan, yorumlanması ve uygulanması kolay bir yöntem olduğu için tercih edilmiştir. Veriler, herhangi bir sebeple 1 Ocak 2023-11 Aralık 2023 tarihleri arasında bir üniversite hastanesi polikliniklerine farklı nedenlerle başvurmuş, başvuru sonrası bir kısmı tanı almış, bir kısmı ise herhangi bir tanı almamış olan 1-93 arası yaşlara sahip 24.782'si kadın, 1-97 arası yaşlara sahip 17.403'ü erkek olmak üzere toplam 42.185 kişinin arşiv bilgilerinden yararlanarak retrospektif olarak elde edilmiştir. Bulgular: Elde edilen bulgulara göre erkek çocuk ve adölesanlar için total serum kolesterol değerinin sınıflandırılması ≤62 düşük, 63- 169 kabul edilebilir, 170-199 sınırda yüksek, 200-228 yüksek ve ≥229 çok yüksek şeklinde belirlenmiştir. Yetişkin erkekler için ise bu sınıflar sırasıyla ≤55 düşük, 56-199 kabul edilebilir, 200-239 sınırda yüksek, 240-289 yüksek ve ≥290 çok yüksek şeklindedir. Kadınlar için adölesan ve çocuklarda ≤71 düşük, 72-169 kabul edilebilir, 170-199 sınırda yüksek, 200-225 yüksek ve ≥226 çok yüksek şeklinde belirlenmiştir. Yetişkin kadınlar için ise bu sınıflar sırasıyla ≤72 düşük, 73-199 kabul edilebilir, 200-239 sınırda yüksek, 240-295 yüksek ve ≥296 çok yüksek şeklindedir. Sonuç: Klinik değerlendirmelerde kesim değeri (cutoff) kullanılmakla beraber alt ve üst referans değerlerin de dikkate alınması gereklidir. Serum total kolesterolü için çalışmadan elde edilen referans sınırlar daha net ve hekimlerin tanı koymak için kullanabileceği daha spesifik değerlerdir.
Anahtar Kelimeler: Serum total kolesterol; aykırı değer analizi; referans sınırlar; parametrik olmayan yöntem
ABSTRACT
Objective: High serum cholesterol levels increase the risk of cardiovascular disease. Serum cholesterol reference values are important in determining the risk. The aim of this article is to evaluate the reference limits for serum total cholesterol using the outlier approach. Material and Methods: In this study, Box-Plot method was used to find limit values for total cholesterol. The method was preferred because it does not require excessive statistical knowledge, does not require the use of statistical tables, and is easy to interpret and apply. The data were obtained retrospectively by using the archival data of a total of 42,185 individuals, 24,782 females aged 1-93 years, 17,403 males aged 1-97 years, who were admitted to a university hospital outpatient clinic for any reason between January 1, 2023 and December 11, 2023, some of whom were diagnosed and some of whom were not diagnosed after admission. Results: According to the findings, the classification and limits of total serum cholesterol value for male adolescents were determined as ≤62 low, 63-169 acceptable, 170-199 borderline high, 200-228 high and ≥229 very high. For adult males, these limits are ≤55 low, 56-199 acceptable, 200-239 borderline high, 240-289 high, and ≥290 very high, respectively. For adolescent female were defined as ≤71 low, 72-169 acceptable, 170-199 borderline high, 200-225 high, and≥226 very high. For adult female, these limits are ≤72 low, 73-199 acceptable, 200-239 borderline high, 240-295 high, and≥296 very high, respectively. Conclusion: Although cut-off values are used in clinical evaluations, upper and lower reference values should also be considered. The reference limits obtained from the study for serum total cholesterol are clearer and more specific values that physicians can use for diagnosis.
Keywords: Serum total cholesterol; outlier analysis; reference limits; nonparametric method
Objective: High serum cholesterol levels increase the risk of cardiovascular disease. Serum cholesterol reference values are important in determining the risk. The aim of this article is to evaluate the reference limits for serum total cholesterol using the outlier approach. Material and Methods: In this study, Box-Plot method was used to find limit values for total cholesterol. The method was preferred because it does not require excessive statistical knowledge, does not require the use of statistical tables, and is easy to interpret and apply. The data were obtained retrospectively by using the archival data of a total of 42,185 individuals, 24,782 females aged 1-93 years, 17,403 males aged 1-97 years, who were admitted to a university hospital outpatient clinic for any reason between January 1, 2023 and December 11, 2023, some of whom were diagnosed and some of whom were not diagnosed after admission. Results: According to the findings, the classification and limits of total serum cholesterol value for male adolescents were determined as ≤62 low, 63-169 acceptable, 170-199 borderline high, 200-228 high and ≥229 very high. For adult males, these limits are ≤55 low, 56-199 acceptable, 200-239 borderline high, 240-289 high, and ≥290 very high, respectively. For adolescent female were defined as ≤71 low, 72-169 acceptable, 170-199 borderline high, 200-225 high, and≥226 very high. For adult female, these limits are ≤72 low, 73-199 acceptable, 200-239 borderline high, 240-295 high, and≥296 very high, respectively. Conclusion: Although cut-off values are used in clinical evaluations, upper and lower reference values should also be considered. The reference limits obtained from the study for serum total cholesterol are clearer and more specific values that physicians can use for diagnosis.
Keywords: Serum total cholesterol; outlier analysis; reference limits; nonparametric method
REFERANSLAR:
- Geffré A, Friedrichs K, Harr K, Concordet D, Trumel C, Braun JP. Reference values: a review. Vet Clin Pathol. 2009;38(3):288-98. [Crossref] [PubMed]
- Beasley CM Jr, Crowe B, Nilsson M, Wu L, Tabbey R, Hietpas RT, et al. Reference limits for outlier analyses in randomized clinical trials. Ther Innov Regul Sci. 2017;51(6):683-737. [Crossref] [PubMed]
- Higgins C. An introduction to reference intervals (1)-some theoretical considerations. Point of Care The Journal of Near-Patient Testing & Technology. 2012;11(1):2-5. [Crossref]
- Solberg HE. Establishment And Use Of Reference Values. In: Burtis CA, Ashwood E, Bruns D, eds. Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. 4th Ed. Saunders; 2005. p.425-48.
- Haggström M. Establishment and clinical use of reference ranges. WikiJournal of Medicine. 2014;1(1). [Crossref]
- Leese M. Outlier detection in psychiatric epidemiology. Epidemiol Psichiatr Soc. 1997;6(3):155-8. [Crossref] [PubMed]
- Rana P, Pahuja D, Gautam R. A critical review on outlier detection techniques. International Journal of Science and Research. 2014;3(12):2394-403. [Link]
- Rajwar SK, Mukherjee I, Manjhi PK. Anomaly detection using outlier detection methods: a survey. International Journal of Management, Technology And Engineering. 2018;8(12):4284-90. [Link]
- Gaspar J, Catumbela E, Marques B, Freitas A. A systematic review of outliers detection techniques in medical data: preliminary study. HEALTHINF 2011: Proceedings of the International Conference on Health Informatics; 2011 Jan 26-29; Rome, Italy; 2011. p.575-582. [Crossref]
- Rajeswari N, Nachammai S, Jemima PE, Rajeswari AM. Unexpected health issues prediction in medical data using apriori rare based outlier detection method. ViTECoN 2019: International Conference on Vision Towards Emerging Trends in Communication and Networking; 2019 March 30-31; Vellore, India; 2019. p.1-6. [Crossref]
- Chrominski K, Tkacz M. Comparison of outlier detection methods in biomedical data. Journal Of Medical Informatics&Technologies. 2010;16:89-94. [Link]
- Dirican E, Çolak C, Akkuş Z. Toplam Kolesterol, Ldl, Hdl ve Trigliserit seviyelerinin yaşa göre değişiminin farklı regresyon modelleriyle incelenmesi [The investigation of total cholesterol, Ldl, Hdl and Triglycerides levels with respect to age by different regression models]. Dicle Tıp Dergisi. 2017;44(1):81-9. [Crossref]
- Hodge VJ, Austin J. A survey of outlier detection methodologies. Artif Intell Rev. 2004;22(2):85-126. [Crossref]
- Barnett V, Lewis T. Outliers in Statistical Data. 1st ed. Great Britain: John Wiley & Sons; 1978.
- Samara MA, Bennis I, Abouaissa A, Lorenz P. A survey of outlier detection techniques in IoT: review and classification. J Sens Actuator Netw. 2022;11(1):4. [Crossref]
- Vijendra S, Pathak S. Robust outlier detection technique in data mining: a univariate approach. Comput Sci. ArXiv. 2014. [Link]
- Smiti A. A critical overview of outlier detection methods. Comput Sci Rev. 2020;38(1):100306. [Crossref]
- Alharbe N, Rakrouki MA, Aljohani A. A healthcare quality assessment model based on outlier detection algorithm. Processes. 2022;10(6):1199. [Crossref]
- Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği. Dislipidemi Tanı ve Tedavi Kılavuzu. 9. Baskı. Ankara: Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti.; 2021. [Link]
- Tharu BP, Tsokos CP. A statistical study of serum cholesterol level by gender and race. J Res Health Sci. 2017;17(3):e00386. [PubMed]
- Solberg HE, Gräsbeck R. Reference values. Adv Clin Chem. 1989;27:1-79. [Crossref] [PubMed]
- Jones G, Barker A. Reference intervals. Clin Biochem Rev. 2008;29 Suppl 1(Suppl 1):S93-7. [PubMed] [PMC]
- Jyothi PN, Lakshmi DR, Rama Rao KVSN. A supervised approach for detection of outliers in healthcare claims data. JESTR. 2020;13(1):204-13. [Crossref]
.: İşlem Listesi