This study was methodologically conducted to develop a scale for determining ethical attitudes among dietitians and to assess the validity and reliability of the scale. The research was carried out in Türkiye between September 2021 and January 2022. A draft scale, formed through literature review, served as the data collection tool. Expert opinions were sought for the scope validity of the research. The "Ethical Attitude Scale for Dietitians," with 48 items designed for nutrition and dietetics professionals, underwent a scope validity study in the initial stage. Opinions from 21 experts on this subject were collected between August and October 2021. Confirmatory factor analysis and exploratory factor analysis methods were employed for construct validity in the study. A total of 440 dietitians participated in the research, with 412 females (93.6%) and 28 males (6.4%). The majority of dietitians (83.3%) were in the age range of 20-29, and 43.6% had 1-5 years of professional experience. In the reliability analysis of the scale, the Cronbach's Alpha value was found to be 0.827, the Spearman-Brown reliability coefficient was 0.725, and the Guttman Split Half reliability value was 0.724. The exploratory factor analysis resulted in a structure comprising 6 sub-factors and 27 items, explaining a total variance of 50.9%. Confirmatory factor analysis fit indices were as follows: chi-square degrees of freedom 1.766, adjusted goodnessof-fit index 0.887, and square root of the mean squared residuals 0.043. In conclusion, the Ethical Attitude Scale for Dietitians is a valid, reliable tool for assessing ethical attitudes among dietitians.
Keywords: Ethical attitude; dietitian; validity; reliability
Bu çalışma, diyetisyenlerde etik tutumu belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirmek ve geliştirilen ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını belirlemek amacıyla metodolojik olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma, Türkiye'de Eylül 2021 ile Ocak 2022 arasında yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak literatür taranarak oluşturulan taslak ölçek kullanılmıştır. Araştırmanın kapsam geçerliği için uzman görüşlerine başvurulmuştur. İlk aşamada, beslenme ve diyetetik meslek üyelerine yönelik hazırlanan 48 madde içeren "Diyetisyenlerde Etik Tutum Ölçeği"nin kapsam geçerliği çalışması için Ağustos-Ekim 2021 tarihlerinde bu konuyla ilgili 21 uzmanın görüşleri alınmıştır. Çalışmada yapı geçerliği için doğrulayıcı faktör analizi ve açıklayıcı faktör analizi yöntemlerine başvurulmuştur. Araştırmaya 412 kadın (%93,6) ve 28 erkek (%6,4) olmak üzere toplamda 440 diyetisyen katılmıştır. Diyetisyenlerin büyük çoğunluğunun (%83,3) yaşı 20-29 arasında olup, %43,6'sının meslekte çalışma yılı 1-5 yıl arasındadır. Ölçeğin güvenirliğiyle ilgili yapılan analizde Cronbach Alfa değeri 0,827, Spearman-Brown güvenirlik katsayısı 0,725 ve Guttman Split Half güvenirlik değeri 0,724 olarak bulunmuştur. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyans değeri %50,9, 6 alt faktör ve 27 madde içeren bir yapı elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi uyum değerleri; ki-kare serbestlik derecesi 1,766, düzeltilmiş uyum iyiliği indeksi 0,887 ve ortalama hataların karekökü değeri 0,043 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak diyetisyenlerde etik tutum ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu ve diyetisyenlerde etik tutum düzeylerinin ölçülmesinde kullanılabileceği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Etik tutum; diyetisyen; geçerlilik; güvenirlik
- Butts JB, Rich KL. Introduction to ethics. Nursing Ethics: Across the Curriculum and Into Practice. 3rd ed. Sudbury, Mass: Jones and Bartlett Publishers; 2013. p.3-30.
- Tiruneh MA, Ayele BT. Practice of code of ethics and associated factors among medical doctors in Addis Ababa, Ethiopia. PLoS One. 2018;13(8):e0201020. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Komić D, Maru?ić SL, Maru?ić A. Research integrity and research ethics in professional codes of ethics: survey of terminology used by professional organizations across research disciplines. PLoS One. 2015;10(7):e0133662. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Okuroğlu Karahan G, Bahçecik N, Alpar Ecevit S. Felsefe ve hemşirelik etiği [Philosophy and nursing ethics]. Kilikya Felsefe Dergisi. 2014;(1):54-61. [Crossref]
- Chadwick R, Wilson D. The Emergence and development of bioethics in the Uk. Med Law Rev. 2018;26(2):183-201. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Banks S. From professional ethics to ethics in professional life: implications for learning, teaching and study. Ethics and Social Welfare. 2009;3(1):55-63. [Link]
- Peregrin T. Revisions to the code of ethics for the nutrition and dietetics profession. J Acad Nutr Diet. 2018;118(9):1764-7. [Crossref] [PubMed]
- Tayfur M, Barış O, Baştaş N. Diyetisyenlik Eğitimi ve Meslek Etiği. 4. Baskı. Ankara: Hatiboğlu Yayınları; 2019. p.269-78.
- Anderson SL. Dietitians' practices and attitudes regarding the Code of Ethics for the Profession of Dietetics. J Am Diet Assoc. 1993;93(1):88-91. [Crossref] [PubMed]
- Zamanzadeh V, Ghahramanian A, Rassouli M, Abbaszadeh A, Alavi-Majd H, Nikanfar AR. Design and implementation content validity study: development of an instrument for measuring patient-centered communication. J Caring Sci. 2015;4(2):165-78. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yeşilyurt S, Çapraz C. Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası [A road map for the content validity used in scale development studies]. Erzincan Üniversitesi Egitim Fakultesi Dergisi. 2018;20(1):251-64. [Crossref]
- Ayre C, Scally A. Critical values for lawshe's content validity ratio. Measurement and Evaluation in Counseling and Development. 2013;47(1):79-86. [Crossref]
- Li N, Huang J, Feng Y. Construction and confirmatory factor analysis of the core cognitive ability index system of ship C2 system operators. PLoS One. 2020;15(8):e0237339. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Çelik S. Türkiye'de illerin bitkisel üretiminin faktör analizi ile incelenmesi [Examination of plant production of provinces in Türkiye by factor analysis]. YYÜ TAR BİL DERG. 2012;22(2):69-76. [Link]
- Alpar R. Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik. 5. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; 2018. p.494-597.
- Özdemir N, Buzlu S. The Turkish validity and reliability study of the nurse codependency questionnaire J Psychiatric Nurs. 2020;11(1):35-40. [Crossref]
- Erkorkmaz U, Etikan I, Demir A, Özdamar K, Sanisoğlu Y. Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri [Confirmatory factor analysis and fit indices: review]. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Science. 2013;33(1):210-23. [Crossref]
- Kim H, Ku B, Kim JY, Park YJ, Park YB. Confirmatory and exploratory factor analysis for validating the phlegm pattern questionnaire for healthy subjects. Evid Based Complement Alternat Med. 2016;2016:2696019. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Xia Y, Yang Y. RMSEA, CFI, and TLI in structural equation modeling with ordered categorical data: the story they tell depends on the estimation methods. Behav Res Methods. 2019;51(1):409-28. [Crossref] [PubMed]
- Çapık C. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı [Use of confirmatory factor analysis in validity and reliability studies]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(3):196-205. [Link]
- Ashifa KM. SEM analysis of human rights youth advocacy model. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education. 2021;12:113-8. [Crossref]
- Tavakol M, Dennick R. Making sense of Cronbach's alpha. Int J Med Educ. 2011;2:53-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Koller I, Levenson MR, Glück J. What do you think you are measuring? A mixed-methods procedure for assessing the content validity of test items and theory-based scaling. Front Psychol. 2017;8:126. [Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi