.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Primipar ve Multipar Annelerin Yenidoğan Bakımına İlişkin Geleneksel İnanç ve Uygulamaları
Conventional Beliefs and Practices of Primiparous and Multiparous Mothers Regarding Neonatal Care
J Tradit Complem Med. 2021;4(3):358-68
doi: 10.5336/jtracom.2021-84359
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu araştırma, primipar ve multipar annelerin yenidoğan bakımına ilişkin geleneksel inanç ve uygulamalarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Annelerin sağlıkla ilgili inanç ve deneyimleri, yenidoğan bakım uygulamaları ile ilgili kararlarını ve davranışlarını etkilemektedir. Annelerin benimsediği geleneksel inanç ve uygulamalarında herhangi bir sakıncası olmayanların belirlenmesi, bilime dayandırılarak sahip çıkılması önemli iken, bu uygulamalardan zarar verenlerin (tuzlama, kundaklama, höllük, emzirmeye geç başlama, pudra kullanma vb.) tespit edilmesi ve ortadan kaldırılması da gerekmektedir. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ilişki arayıcı nitelikte olan araştırmanın evrenini, Yalova ilinde yer alan bir devlet hastanesinin kadın doğum, doğumhane ve çocuk servisine 01.07.2020-30.12.2020 tarihleri arasında başvuran anneler (n=502) oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş, araştırmaya alma ölçütlerini karşılayan tüm annelere ulaşılması hedeflenmiş ve 311 (evrenin %61,9'u) anne çalışma kapsamına alınmıştır. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından oluşturulan bilgi formu (15 soru) ve geleneksel inanç ve uygulamalar formu (40 soru) ile toplanmıştır. Bulgular: Annelerin primipar veya multipar olmalarına göre bebeklerinin ilk emzire zamanı, kundaklama, sarılık, kırkının çıkması, albasması, nazar, ilk banyo, pamukçuk, pişik ve göbek düştükten sonra yaptıkları geleneksel uygulamalarında anlamlı farklılık olduğu görüldü (p<0,05). Annelerin, primipar veya multipar olmasına göre geleneksel uygulamalara katılma oranlarının değiştiği belirlendi. Sonuç: Elde edilen sonuçlar, annenin doğum sayısının geleneksel uygulamalara yaklaşımını değiştirip değiştirmediğine ışık tutması nedeniyle önemlidir. Annelere ve ailelere riskli geleneksel uygulamaları ile ilgili davranışlarını önleme ve sosyal desteği artırmaya yönelik eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Anne; primipar; multipar; geleneksel uygulamalar; yenidoğan
Amaç: Bu araştırma, primipar ve multipar annelerin yenidoğan bakımına ilişkin geleneksel inanç ve uygulamalarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Annelerin sağlıkla ilgili inanç ve deneyimleri, yenidoğan bakım uygulamaları ile ilgili kararlarını ve davranışlarını etkilemektedir. Annelerin benimsediği geleneksel inanç ve uygulamalarında herhangi bir sakıncası olmayanların belirlenmesi, bilime dayandırılarak sahip çıkılması önemli iken, bu uygulamalardan zarar verenlerin (tuzlama, kundaklama, höllük, emzirmeye geç başlama, pudra kullanma vb.) tespit edilmesi ve ortadan kaldırılması da gerekmektedir. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ilişki arayıcı nitelikte olan araştırmanın evrenini, Yalova ilinde yer alan bir devlet hastanesinin kadın doğum, doğumhane ve çocuk servisine 01.07.2020-30.12.2020 tarihleri arasında başvuran anneler (n=502) oluşturmuştur. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş, araştırmaya alma ölçütlerini karşılayan tüm annelere ulaşılması hedeflenmiş ve 311 (evrenin %61,9'u) anne çalışma kapsamına alınmıştır. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından oluşturulan bilgi formu (15 soru) ve geleneksel inanç ve uygulamalar formu (40 soru) ile toplanmıştır. Bulgular: Annelerin primipar veya multipar olmalarına göre bebeklerinin ilk emzire zamanı, kundaklama, sarılık, kırkının çıkması, albasması, nazar, ilk banyo, pamukçuk, pişik ve göbek düştükten sonra yaptıkları geleneksel uygulamalarında anlamlı farklılık olduğu görüldü (p<0,05). Annelerin, primipar veya multipar olmasına göre geleneksel uygulamalara katılma oranlarının değiştiği belirlendi. Sonuç: Elde edilen sonuçlar, annenin doğum sayısının geleneksel uygulamalara yaklaşımını değiştirip değiştirmediğine ışık tutması nedeniyle önemlidir. Annelere ve ailelere riskli geleneksel uygulamaları ile ilgili davranışlarını önleme ve sosyal desteği artırmaya yönelik eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin verilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Anne; primipar; multipar; geleneksel uygulamalar; yenidoğan
ABSTRACT
Objective: This study aims to determine the conventional beliefs and practices of primiparous and multiparous mothers regarding neonatal care. Beliefs and experiences of mothers on healthcare affect their decisions and behaviors regarding newborn care practices. While it is important to determine which of these conventional beliefs and practices are unobjectionable and embrace them based on sciences, we also need to identify and eliminate the harmful ones (salting, swaddling, holluk, starting breastfeeding late, using powder, etc.). Materials and Methods: Mothers (n=502) who applied to gynecology, delivery room and pediatric service of a state hospital in Yalova between 01.07.2020-30.12.2020 constitute the population of this descriptive- correlational study. Sampling selection was not made, the aim was to reach all mothers meeting the criteria for the study and 311 mothers (61.9%) were included. Research data was collected through information form (15-question) and a conventional belief and practice form (40-question). Results: There were significant differences (p<0.05) in conventional practices regarding the first breastfeeding time, swaddling, jaundice, waiting for baby to be forty days old, puerperal fever, evil eye, the first bath, candidosis, rashes and the cutting of the cord between primiparous and multiparous mothers. It was found that the rate of adopting conventional practices varied depending on whether the mothers were primiparous or multiparous. Conclusion: The results are important as they inform whether the number of mother's delivery changes her approach to conventional practices. It is recommended to provide training and consultancy to mothers and families to prevent risky conventional practices and increase social support.
Keywords: Mother; primaparous; multiparous; conventional practices; newborn
Objective: This study aims to determine the conventional beliefs and practices of primiparous and multiparous mothers regarding neonatal care. Beliefs and experiences of mothers on healthcare affect their decisions and behaviors regarding newborn care practices. While it is important to determine which of these conventional beliefs and practices are unobjectionable and embrace them based on sciences, we also need to identify and eliminate the harmful ones (salting, swaddling, holluk, starting breastfeeding late, using powder, etc.). Materials and Methods: Mothers (n=502) who applied to gynecology, delivery room and pediatric service of a state hospital in Yalova between 01.07.2020-30.12.2020 constitute the population of this descriptive- correlational study. Sampling selection was not made, the aim was to reach all mothers meeting the criteria for the study and 311 mothers (61.9%) were included. Research data was collected through information form (15-question) and a conventional belief and practice form (40-question). Results: There were significant differences (p<0.05) in conventional practices regarding the first breastfeeding time, swaddling, jaundice, waiting for baby to be forty days old, puerperal fever, evil eye, the first bath, candidosis, rashes and the cutting of the cord between primiparous and multiparous mothers. It was found that the rate of adopting conventional practices varied depending on whether the mothers were primiparous or multiparous. Conclusion: The results are important as they inform whether the number of mother's delivery changes her approach to conventional practices. It is recommended to provide training and consultancy to mothers and families to prevent risky conventional practices and increase social support.
Keywords: Mother; primaparous; multiparous; conventional practices; newborn
REFERANSLAR:
- Kaphle S, Hancock H, Newman LA. Childbirth traditions and cultural perceptions of safety in Nepal: critical spaces to ensure the survival of mothers and newborns in remote mountain villages. Midwifery. 2013;29(10):1173-81. [Crossref] [PubMed]
- Alparslan Ö, Demırel Y. Traditional neonatal care practices in Turkey. Jpn J Nurs Sci. 2013;10(1):47-54. [Crossref] [PubMed]
- World Health Organization [İnternet]. © 2021 WHO [Erişim tarihi: 25 Nisan 2021]. WHO Technical Consultation on Postpartum and Postnatal Care, Geneva, 2010. Erişim linki: [Link]
- Goto A, Nguyen QV, Nguyen TT, Pham NM, Chung TM, Trinh HP, et al. Associations of Psychosocial Factors with Maternal Confidence Among Japanese and Vietnamese Mothers. J Child Fam Stud. 2010;19(1):118-27. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Udgiri R. Cultural practices related to postnatal care: A hospital-based study. J Sci Soc. 2017;44(3):152-5. [Crossref]
- Yalçın H. Gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamalar: Karaman örneği [Traditional practices regarding pregnancy, childbirth, puerperium and baby care: the example of Karaman]. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi. 2012;55(1):19-31. [Link]
- Aydın S, Oskay Ü. Transcultural nursing in perinatology. Int J Human Science. 2013;10(1): 1607-19. [Link]
- Eğri GB, Konak A. Doğum sonu dönem ile ilgili geleneksel inanç ve uygulamalara Dünya'dan ve Türkiye'den örnekler [Birth end of the period related to traditional beliefs and practices examples from the world and Turkey]. Journal of World of Turks [ZFWT]. 2011;3(1):143-55. [Link]
- Eğri G, Gölbaşı Z. 15-49 yaş grubu evli kadınların doğum sonu dönemde bebek yakımına yönelik geleneksel uygulamaları [Traditional practices of married women aged 15-49 for postpartum baby burning]. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(5):313-20. [Link]
- Karabulutlu Ö. Kars ilinde doğum sonu dönemde yenidoğan bakımına yönelik yapılan geleneksel uygulamaların belirlenmesi [Determining of the traditional practices at postpartum period which is applied to maintenance of infant in Kars]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2014;7(4):295-302. [Link]
- Mrayan L, Abujilban S, Abuidhail J, Alshraifeen A. Traditional neonatal care practices in Jordan: A qualitative study. Nurs Health Sci. 2018;20(4):486-93. [Crossref] [PubMed]
- Tewabe T, Mandesh A, Gualu T, Alem G, Mekuria G, Zeleke H. Exclusive breastfeeding practice and associated factors among mothers in Motta town, East Gojjam zone, Amhara Regional State, Ethiopia, 2015: a cross-sectional study. Int Breastfeed J. 2016;12(1):12-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- TNSA [İnternet]. [Erişim tarihi: 02 Mayıs 2021]. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Raporu 2018. Ankara. Erişim linki: [Link]
- Gönenli S, Kocatürk AA, Çalık KY. Normal doğum yapan primipar annelerin erken doğum sonu dönemde emzirme başarısı ve etkileyen faktörler [Breastfeeding success rate during the early postpartum period among primiparous mothers who had vaginal delivery and associated factors]. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2019; 28(3):191-200. [Link]
- Hackman NM, Schaefer EW, Beiler JS, Rose CM, Paul IM. Breastfeeding outcome comparison by parity. Breastfeed Med. 2015; 10(3):156-62. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Baysal N. İnanç sistemi merkezli bir bakış ile Türk doğum geleneğinde su [Water in Turkish birth tradition with a central overview of the belief system]. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi. 2020;9(3):1106-24. [Crossref]
- Çınar İÖ, Aslan GK, Kartal A, İnci FH, Koştu NA. Annelerin 0-1 yaş bebek bakımında uyguladıkları geleneksel yöntemlerin incelenmesi [A study of mother's traditional infant care methods for infants less than a year old age]. TAF Prev Med Bull. 2015;14(5):378-86. [Crossref]
- Arabacı Z, Yıldırım JG, Dündar BN, Kadam Z. Bebeklerde uygulanan geleneksel yöntemler [Traditional applications administered ininfants]. Çocuk ve Medeniyet. 2016;1(1):61-86. [Link]
- Çevik A, Sultan A. Doğum sonu dönemde yapılan geleneksel uygulamalar [Traditional practices applied in pospartum period]. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2020;10(1):14-22. [Crossref]
- Demir S. Anneler için Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği'nin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları [Adaptation of the Parental Self-efficacy Scale Among Mothers: The study of validity and reliability]. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2015;2015(5):282-97. [Link]
- Shorey S, Chan SW, Chong YS, He HG. Maternal parental self-efficacy in newborn care and social support needs in Singapore: a correlational study. J Clin Nurs. 2014;23(15-16):2272-82. [Crossref] [PubMed]
- Akçay G, Kırlı U, Topal H, Topal Y, Hakan N, Özer EA. Muğla ilinde annelerin bebek bakımında uyguladıkları geleneksel yöntemler [Traditional methods used in the care of babies of mothers in Muğla province]. Ortadoğu Tıp Dergisi. 2019;11(3):263-70. [Crossref]
- Vargün B. Doğum ve doğum sonrasında anne ve bebeğin korunmasına ilişkin geleneksel uygulamalar [Traditional methods for the protection of mother and baby during birth and after birth]. Journal of Human Sciences. 2018;15(2):870-80. [Crossref]
- Önen C, Masyon D. 15-49 yaş arası kadınların doğum sonrasında bebeğe yönelik geleneksel uygulamaları ve etkileyen faktörler [Traditional infant care practices of the women aged 15-49 and affecting factors]. Sağlık ve Toplum. 2017;27(3):31-7. [Link]
- Demren Ö. Türk kültüründe bir korku kültü olarak Sivas'ta alkarısı ve albasması inanışı [The belief of alkarisi and albasmasi in Sivas as a fear cult in Turkish culture]. Antropoloji. 2018;(36):1-27. [Crossref]
- Deliktas A, Korukcu O, Kukulu K. Farklı gruplarda annelik deneyimi [Motherhood experience in different groups]. Clinical and Experimental Health Sciences. 2015;5(4):274-83. [Link]
- Güler S, Avcı S, Yiğit F, Ortabağ T. 0-12 Aylık bebeği olan annelerin bebek bakımında başvurdukları geleneksel uygulamalar ve tutumlarının belirlenmesi [The determination of attitudes and traditional applications which mothers having 0-12 months babies use in infant care]. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2018;4(1):35-50. [Link]
- Ergin A, Acar GA, Baltacı K. 0-24 aylık bebeği olan ebeveynlerin bebek bakımında uyguladıkları geleneksel yöntemler [Traditional methods in ınfant care by parents to 0-24 months old babies]. Güncel Pediatri. 2020;18(3):370-89. [Crossref]
- Pekyiğit A, Yıldız D, Fidancı BE, Bağrıyanık BÇ, Dehmen Ö, Koçak T, et al. Annelerin bebek bakımında kullandıkları geleneksel uygulamaların kuşaklararası boyutu [The intergenerational dimension of traditional practices used by mother in infant care]. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care. 2020;14(3):443-51. [Crossref]
- Şener Taplak A, Bayat M. Dangerous traditional practices known to be true regarding newborn care. JACSD. 2016;5:67-82. [Crossref]
- Güzel A, Yavaş SU, Kara F. İlk kez bebek sahibi olan annelerin bebek bakımında kullandıkları uygulamaların değerlendirilmesi [The evaluation of the applications used in baby care by the mothers with first babies]. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6(3):108-17. [Link]
- Lafçı D, Erdem E. 15-49 yaş grubu evli kadınların doğum sonu dönemde anne ve bebek bakımına yönelik geleneksel uygulamaları [Traditional practises regarding mother and infant care of 15-49 year old married women in the postpartum period]. Gaziantep Med J. 2014;20(3):226-36. [Crossref]
.: İşlem Listesi