.: DERLEME
Organ ve Doku Nakli Yasasının Yarar Etiği İçerisindeki Geçerlilik-Uygunluk ve İnanma Faydaları Açısından Değerlendirilmesi
An Evaluation on Organ and Tissue Transplantation Code According to Commonly Used Concept of Utalitarianism, Utility of Appropriateness, Utility of Validity and Utility of Belief: Review
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2015;23(3):103-19
doi: 10.5336/mdethic.2015-47401
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Yeryüzünün en eski mesleklerinden biri olan hekimlik, bilim ve teknolojinin yeniliklerinden, insanın, sağlığını yeniden kazanması, koruma ve sürdürmesi adına en çok yararlanmaktadır. Organ nakilleri, son dönem organ yetmezliklerinin tedavisinde tüm dünyada giderek yaygınlaşan bir tedavi yöntemidir. Hem alıcı hem de vericiyi aynı anda ilgilendiren bir yöntem olması açısından çok boyutlu değerlendirilmesi gerekir. Hekimlik uğraşı içinde etik; ahlak üzerine felsefe yapma eylemidir. Etik, bir şeyin iyi olduğuna nasıl ve hangi yollarla hükmedileceğini gösterir. On sekizinci yüzyılda gelişen J.Bentham ve J.S.Mill tarafından sunulan faydacılık yaklaşımı eylemin değerini, eylemin sonucunda meydana getirdiği yarar ile ölçmeye odaklı bir etik yaklaşımdır. Bu çalışmada, yarar etiğinin son dönemde sıklıkla vurgulanan uygunluk yararı, geçerlilik yararı ve inanma yararı gibi kavramlarıyla Organ ve doku nakilleri ve son şekli ile 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çok sayıda ortaya çıkan benzer durumlarda şüpheye yer vermeyecek çözüm yollarının ortaya konabilmesi, eylemin yararına olan inancın da korunması ve desteklenmesi açısından sonuçlarına güvenilir eylemlerle yürütülmesi şarttır. Sağlık Mevzuatı içinde yer alan öteki düzenlemelerin de yarar etiği temelinde ayrıntılandırılan uygunluk yararı, geçerlilik yararı ve inanma yararı kavramları ile değerlendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Organ transplantasyonu; etik; doku nakli-transplantasyonu
Yeryüzünün en eski mesleklerinden biri olan hekimlik, bilim ve teknolojinin yeniliklerinden, insanın, sağlığını yeniden kazanması, koruma ve sürdürmesi adına en çok yararlanmaktadır. Organ nakilleri, son dönem organ yetmezliklerinin tedavisinde tüm dünyada giderek yaygınlaşan bir tedavi yöntemidir. Hem alıcı hem de vericiyi aynı anda ilgilendiren bir yöntem olması açısından çok boyutlu değerlendirilmesi gerekir. Hekimlik uğraşı içinde etik; ahlak üzerine felsefe yapma eylemidir. Etik, bir şeyin iyi olduğuna nasıl ve hangi yollarla hükmedileceğini gösterir. On sekizinci yüzyılda gelişen J.Bentham ve J.S.Mill tarafından sunulan faydacılık yaklaşımı eylemin değerini, eylemin sonucunda meydana getirdiği yarar ile ölçmeye odaklı bir etik yaklaşımdır. Bu çalışmada, yarar etiğinin son dönemde sıklıkla vurgulanan uygunluk yararı, geçerlilik yararı ve inanma yararı gibi kavramlarıyla Organ ve doku nakilleri ve son şekli ile 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çok sayıda ortaya çıkan benzer durumlarda şüpheye yer vermeyecek çözüm yollarının ortaya konabilmesi, eylemin yararına olan inancın da korunması ve desteklenmesi açısından sonuçlarına güvenilir eylemlerle yürütülmesi şarttır. Sağlık Mevzuatı içinde yer alan öteki düzenlemelerin de yarar etiği temelinde ayrıntılandırılan uygunluk yararı, geçerlilik yararı ve inanma yararı kavramları ile değerlendirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Organ transplantasyonu; etik; doku nakli-transplantasyonu
ABSTRACT
Medicine, one of the oldest professions on earth, takes utmost advantage of the innovations of science and technology in order to make people recover and preserve their health. Organ transplantation has been a treatment method, increasingly getting widespread in the world for the treatment of organ failure. Transplantation requires a multidimensional evaluation since it is a method that involves both a donor and a recipient. In the field of medicine, ethics is the act of philosophizing on morality. Ethics shows us how to rule on whether an action is good. Utilitarianism that developed in the 18th century and was pioneered by J. Bentham and J. S. Mill is an ethical approach focusing on measuring the value of an action based on the utility it provides. This study sets out to evaluate organ and tissue transplantation and the final version of the Law no. 2238 on the Harvesting, Storage, Grafting, and Transplantation of Organs and Tissues, resorting to commonly used concepts of utilitarianism, i.e. utility of appropriateness, utility of validity and utility of belief. In similar situations, it is of particular importance to provide solutions that leave no room for doubt and to carry out reliable actions in order to maintain and support the belief in the utility of an action. It is suggested that other regulations in the health legislation are evaluated in the light of utility of appropriateness, utility of validity and utility of belief, involved in utilitarian ethics
Keywords: Organ transplantation; ethics; tissue transplantation
Medicine, one of the oldest professions on earth, takes utmost advantage of the innovations of science and technology in order to make people recover and preserve their health. Organ transplantation has been a treatment method, increasingly getting widespread in the world for the treatment of organ failure. Transplantation requires a multidimensional evaluation since it is a method that involves both a donor and a recipient. In the field of medicine, ethics is the act of philosophizing on morality. Ethics shows us how to rule on whether an action is good. Utilitarianism that developed in the 18th century and was pioneered by J. Bentham and J. S. Mill is an ethical approach focusing on measuring the value of an action based on the utility it provides. This study sets out to evaluate organ and tissue transplantation and the final version of the Law no. 2238 on the Harvesting, Storage, Grafting, and Transplantation of Organs and Tissues, resorting to commonly used concepts of utilitarianism, i.e. utility of appropriateness, utility of validity and utility of belief. In similar situations, it is of particular importance to provide solutions that leave no room for doubt and to carry out reliable actions in order to maintain and support the belief in the utility of an action. It is suggested that other regulations in the health legislation are evaluated in the light of utility of appropriateness, utility of validity and utility of belief, involved in utilitarian ethics
Keywords: Organ transplantation; ethics; tissue transplantation
.: İşlem Listesi