.: ÖN SÖZ
ÖN SÖZ
PREFACE
Makale Dili: TR
Değerli Okuyucularım,
İlk insandan bugüne sürekli gelişmeye devam eden tıp bilimi, belki de tarihinde ilk defa insan genomuna müdahale edebilir yetkinliğe ulaştı. Şu ana kadar tedavi edemediğimiz ya da tanı koymakta zorlandığımız birçok hastalık için artık daha rahat olacağımız müjdesi hepimizi heyecanlandırıyor. Lâkin günümüze kadar doğallığını öyle ya da böyle koruyabilmiş insan dâhil tabiattaki tüm canlıların genetiğine müdahale imkânının elde edilmiş olması da ciddi endişeleri beraberinde getiriyor. Uzun zamandır üzerinde çalışılan bitki ve hayvan genetik materyallerinin yanında artık sıra insan genomuna geldi korkarım ki. İnsanlığın kaderini temelden etkileyebilecek bu yeni teknolojiler ciddi etik değerlendirmelere ve gerekli sınırlandırmaların küresel anlaşmalarla sağlanmasına ihtiyaç duymakta. İnsanın yaşamının, sağlığının ve genetik mirasının korunması, yaşamsal gerekçeler olmaksızın hiçbir zarar verilmeden tıbbi yeniliklerden maksimum faydayı elde etmesi, yeni teknoloji ve tedavi imkânlarına eşit ve adil olarak erişebilmesi gibi nerede ise üzerinde tam uzlaşı sağlanmış bütün ilke ve değerlerimizin üzerine, aşina olmadığımız yeni bir tehdidin gölgesi düşmüş durumda. Bugün dünyada gen düzenleme teknolojileri bir yandan geliştirilmeye gayret edilirken bir yandan da olası zararlarının nasıl sınırlandırılabileceği konusunda ciddi tartışmalar sürüp gitmekte. Bu nedenle genetik müdahale çalışmaları ve yol açtıkları etik tartışmalar üzerine son zamanlarda daha çok eğilmek durumunda kaldık ve bu kitapta da birçok başlık altında konuyu irdelemeye gayret ettik. Bu yorucu çalışmaya değerli zamanlarını ayırıp çok önemli katkılar sunan kıymetli yazarlarımıza teşekkürü borç biliyorum.
Tam da kitabın editörlük çalışmaları nihayete ermek üzereyken, ülkemizde tıp etiği alanında çok önemli bilimsel çalışmalara imza atmış olan ve kitabımızda da önemli bir bölümün yazarı olan Prof. Dr. Hakan Ertin Hoca'mızın vefat haberini üzüntüyle aldık. Türkiye'de tıp etiği alanının gelişmesinde ve çok sayıda öğrenci ve genç akademisyenin yetişmesinde büyük emeği olan değerli hocamızın aziz hatıralarına ithaf ediyoruz bu kitabı. Ruhu şâd olsun.
Son olarak kitabın siz değerli okuyucularımıza genetik müdahalenin geldiği seviye, yarattığı fırsat ve tehditler konusunda yeni bilgiler kazandıracağını ve sizleri sahip olduğunuz çok farklı bakış açıları ile bu tartışmalara katkı vermeye teşvik edeceğini umut ediyor, en derin saygı ve sevgilerimi sunuyorum.
Doç. Dr. İbrahim TOPÇU
Editör
İlk insandan bugüne sürekli gelişmeye devam eden tıp bilimi, belki de tarihinde ilk defa insan genomuna müdahale edebilir yetkinliğe ulaştı. Şu ana kadar tedavi edemediğimiz ya da tanı koymakta zorlandığımız birçok hastalık için artık daha rahat olacağımız müjdesi hepimizi heyecanlandırıyor. Lâkin günümüze kadar doğallığını öyle ya da böyle koruyabilmiş insan dâhil tabiattaki tüm canlıların genetiğine müdahale imkânının elde edilmiş olması da ciddi endişeleri beraberinde getiriyor. Uzun zamandır üzerinde çalışılan bitki ve hayvan genetik materyallerinin yanında artık sıra insan genomuna geldi korkarım ki. İnsanlığın kaderini temelden etkileyebilecek bu yeni teknolojiler ciddi etik değerlendirmelere ve gerekli sınırlandırmaların küresel anlaşmalarla sağlanmasına ihtiyaç duymakta. İnsanın yaşamının, sağlığının ve genetik mirasının korunması, yaşamsal gerekçeler olmaksızın hiçbir zarar verilmeden tıbbi yeniliklerden maksimum faydayı elde etmesi, yeni teknoloji ve tedavi imkânlarına eşit ve adil olarak erişebilmesi gibi nerede ise üzerinde tam uzlaşı sağlanmış bütün ilke ve değerlerimizin üzerine, aşina olmadığımız yeni bir tehdidin gölgesi düşmüş durumda. Bugün dünyada gen düzenleme teknolojileri bir yandan geliştirilmeye gayret edilirken bir yandan da olası zararlarının nasıl sınırlandırılabileceği konusunda ciddi tartışmalar sürüp gitmekte. Bu nedenle genetik müdahale çalışmaları ve yol açtıkları etik tartışmalar üzerine son zamanlarda daha çok eğilmek durumunda kaldık ve bu kitapta da birçok başlık altında konuyu irdelemeye gayret ettik. Bu yorucu çalışmaya değerli zamanlarını ayırıp çok önemli katkılar sunan kıymetli yazarlarımıza teşekkürü borç biliyorum.
Tam da kitabın editörlük çalışmaları nihayete ermek üzereyken, ülkemizde tıp etiği alanında çok önemli bilimsel çalışmalara imza atmış olan ve kitabımızda da önemli bir bölümün yazarı olan Prof. Dr. Hakan Ertin Hoca'mızın vefat haberini üzüntüyle aldık. Türkiye'de tıp etiği alanının gelişmesinde ve çok sayıda öğrenci ve genç akademisyenin yetişmesinde büyük emeği olan değerli hocamızın aziz hatıralarına ithaf ediyoruz bu kitabı. Ruhu şâd olsun.
Son olarak kitabın siz değerli okuyucularımıza genetik müdahalenin geldiği seviye, yarattığı fırsat ve tehditler konusunda yeni bilgiler kazandıracağını ve sizleri sahip olduğunuz çok farklı bakış açıları ile bu tartışmalara katkı vermeye teşvik edeceğini umut ediyor, en derin saygı ve sevgilerimi sunuyorum.
Doç. Dr. İbrahim TOPÇU
Editör
Dear Readers,
For the first time in the history of medical science that has been continuously developing since the first human, it has reached the competence to intervene in the human genome. We are all excited by the good news that we will be more comfortable for many diseases that we have not been able to treat until now or that we have difficulties for diagnosing. However, the opportunity to intervene in the genetics of all living things in nature, including humans, who have been able to preserve their naturalness in one way or another until today, brings serious concerns. Besides the plant and animal genetic materials that have been studied for a long time, I am afraid it is now the time for the human genome. These new technologies, which can fundamentally affect the fate of humanity, need serious ethical evaluations and the necessary restrictions to be achieved through global agreements. Almost all of our agreed principles and values, such as protecting people's lives, health and genetic heritage, obtaining the maximum benefit from medical innovations without causing any harm except for vital reasons, and accessing new technology and treatment opportunities equally and fairly, are under threat. In the world today, while gene editing technologies are striving to be developed, there is serious debate on how to limit their potential harms. Therefore, we have had to focus more recently on genetic intervention studies and the ethical debates they cause, and we have tried to examine the subject under many headings in this book. I would like to thank our esteemed authors who have devoted their precious time and made very important contributions to this exhausting study.
Just as the editorial work of the book was about to come to an end, we sadly received the news that Professor Hakan Ertin passed away, who has carried out very important scientific studies in the field of medical ethics in our country and is the author of an important chapter in our book. We dedicate this book to our esteemed teacher and author.
Finally, I hope that the book will provide you, our valuable readers, new informations about the level of genetic intervention and the opportunities and threats it creates, and that it will encourage you to contribute to these discussions with the very different perspectives you have. I present my deepest respect and love.
Assoc. Prof. İbrahim TOPÇU, MD
Editor
For the first time in the history of medical science that has been continuously developing since the first human, it has reached the competence to intervene in the human genome. We are all excited by the good news that we will be more comfortable for many diseases that we have not been able to treat until now or that we have difficulties for diagnosing. However, the opportunity to intervene in the genetics of all living things in nature, including humans, who have been able to preserve their naturalness in one way or another until today, brings serious concerns. Besides the plant and animal genetic materials that have been studied for a long time, I am afraid it is now the time for the human genome. These new technologies, which can fundamentally affect the fate of humanity, need serious ethical evaluations and the necessary restrictions to be achieved through global agreements. Almost all of our agreed principles and values, such as protecting people's lives, health and genetic heritage, obtaining the maximum benefit from medical innovations without causing any harm except for vital reasons, and accessing new technology and treatment opportunities equally and fairly, are under threat. In the world today, while gene editing technologies are striving to be developed, there is serious debate on how to limit their potential harms. Therefore, we have had to focus more recently on genetic intervention studies and the ethical debates they cause, and we have tried to examine the subject under many headings in this book. I would like to thank our esteemed authors who have devoted their precious time and made very important contributions to this exhausting study.
Just as the editorial work of the book was about to come to an end, we sadly received the news that Professor Hakan Ertin passed away, who has carried out very important scientific studies in the field of medical ethics in our country and is the author of an important chapter in our book. We dedicate this book to our esteemed teacher and author.
Finally, I hope that the book will provide you, our valuable readers, new informations about the level of genetic intervention and the opportunities and threats it creates, and that it will encourage you to contribute to these discussions with the very different perspectives you have. I present my deepest respect and love.
Assoc. Prof. İbrahim TOPÇU, MD
Editor
.: İşlem Listesi