.: ÖN SÖZ
ÖN SÖZ
PREFACE
Makale Dili: TR
Günümüzde giderek büyüyen ve karmaşıklaşan sağlık sorunları karşısında hekim merkezli yaklaşımla yönetilen, bütüncül olmayan sağlık sistemlerinin yetersiz kaldığı görülür. Sağlık sistemlerinin bütüncül ve eşitlikçi bir yapı kazanması, toplumun sağlık sorunlarına yanıt verebilmesi, disiplinlerarası işbirliği ve ekip çalışmasını gerektirir. Sağlık hizmetlerinde işbirliği ve ekip çalışması ile ilgili kavramlar konusunda ciddi terminoloji karmaşası vardır. Çok disiplinli (multidisipliner) terimi işbirlikçi ekip çalışmasını yeterince ifade edemediği için ekip üyeleri arasında daha derin işbirliği olduğunu ifade eden disiplinlerarası (interdisipliner) terimi kullanılır. Disiplinlerarası yaklaşımda, ortak amaca sahip pek çok farklı disiplin, karmaşık sorunlara esnek ve açık görüşlü çözümler üretmek için bir araya gelirler.
Halk sağlığı yaklaşımı ile sağlık sorunlarının çözümünde, bir toplumda sık görülen, çok sayıda ölüm, sakatlık ve işgücü kaybına neden olan hastalıklar ve korunma öncelik gerektirir. Kalp-damar hastalıkları, kanser, diyabet vb. kronik hastalıkların oluşması ya da ilerlemesini önlemek, tedavi etmekten daha etkili, kolay ve ucuzdur. Bir diğer önemli husus, birinci basamak sağlık hizmetinin farklı disiplinlerde eğitim görmüş kişiler tarafından verilecek kadar geniş boyutlu olmasıdır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), birinci basamak sağlık ekibinde yaklaşık otuz farklı disiplinden üye bulunabildiğini, ülkelerarası farklılıkların yanı sıra aynı ülkede değişen gereksinimlere göre de farklılık gösterebileceğini, özel alanlar (kronik hastalıklar, ruh sağlığı sorunları, yaşlı bakımı vb.) için geliştirilmiş farklı modeller olabileceğini belirtir.
Bu kitap ile 'Kanser Kontrolü ve Disiplinlerarası Yaklaşım' konusu ele alınmış olup, kanser kontrolü ile kastedilen korunma; erken tespit, tanı ve tedavi ile palyatif destek girişimleridir. Ancak, bu girişimlerin layığıyla yerine getirilmesi disiplinlerarası işbirliğini gerektirir. Kanser kontrolü halk sağlığı yaklaşımı ile irdelendiğinde öncelik korunmadır. Birincil korunmada kanser olmamak için alınan önlemler yer alır ki, bunlar tamamen sağlıklı yaşam tarzı edinmeye yönelik girişimlerdir. Bu kitabın alt başlıkları, sağlıklı yaşam tarzı edinmeye yönelik konulardan ibaret olup, konu yazarları da farklı disiplinleri temsil eden akademisyenlerdir. İkincil korunma ile kastedilen erken tespit ile tanıya yönlendirmedir ki, sağkalım istatistikleri irdelendiğinde, erken tanı ile zamanında uygun tedavi almanın ne denli hayat kurtarıcı olduğu daha net anlaşılır. DSÖ, her ülkenin kendi ulusal kanser kontrol programının olması gerektiğini, ancak uluslararası standartta güvenilir kanser kayıt veri tabanı (nüfus-tabanlı kanser kayıt) oluşturmadan kanser kontrolü yapılamayacağını belirtir. Bu kitabın alt başlıkları kapsamında önceliğin 'güvenilir kanser kayıt veri tabanı oluşturma" konusuna verilme nedeni de budur.
Bu kitap ile 'Kanser Kontrolü ve Disiplinlerarası Yaklaşım' konusunu ele almama olanak tanıyan Türkiye Klinikleri'ne teşekkür eder, bilgi ve deneyimleri ile katkıda bulunan tüm yazarlara şükranlarımı sunarım.
Prof. Dr. Melek Gülsün ÖZENTÜRK
Editör
Halk sağlığı yaklaşımı ile sağlık sorunlarının çözümünde, bir toplumda sık görülen, çok sayıda ölüm, sakatlık ve işgücü kaybına neden olan hastalıklar ve korunma öncelik gerektirir. Kalp-damar hastalıkları, kanser, diyabet vb. kronik hastalıkların oluşması ya da ilerlemesini önlemek, tedavi etmekten daha etkili, kolay ve ucuzdur. Bir diğer önemli husus, birinci basamak sağlık hizmetinin farklı disiplinlerde eğitim görmüş kişiler tarafından verilecek kadar geniş boyutlu olmasıdır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), birinci basamak sağlık ekibinde yaklaşık otuz farklı disiplinden üye bulunabildiğini, ülkelerarası farklılıkların yanı sıra aynı ülkede değişen gereksinimlere göre de farklılık gösterebileceğini, özel alanlar (kronik hastalıklar, ruh sağlığı sorunları, yaşlı bakımı vb.) için geliştirilmiş farklı modeller olabileceğini belirtir.
Bu kitap ile 'Kanser Kontrolü ve Disiplinlerarası Yaklaşım' konusu ele alınmış olup, kanser kontrolü ile kastedilen korunma; erken tespit, tanı ve tedavi ile palyatif destek girişimleridir. Ancak, bu girişimlerin layığıyla yerine getirilmesi disiplinlerarası işbirliğini gerektirir. Kanser kontrolü halk sağlığı yaklaşımı ile irdelendiğinde öncelik korunmadır. Birincil korunmada kanser olmamak için alınan önlemler yer alır ki, bunlar tamamen sağlıklı yaşam tarzı edinmeye yönelik girişimlerdir. Bu kitabın alt başlıkları, sağlıklı yaşam tarzı edinmeye yönelik konulardan ibaret olup, konu yazarları da farklı disiplinleri temsil eden akademisyenlerdir. İkincil korunma ile kastedilen erken tespit ile tanıya yönlendirmedir ki, sağkalım istatistikleri irdelendiğinde, erken tanı ile zamanında uygun tedavi almanın ne denli hayat kurtarıcı olduğu daha net anlaşılır. DSÖ, her ülkenin kendi ulusal kanser kontrol programının olması gerektiğini, ancak uluslararası standartta güvenilir kanser kayıt veri tabanı (nüfus-tabanlı kanser kayıt) oluşturmadan kanser kontrolü yapılamayacağını belirtir. Bu kitabın alt başlıkları kapsamında önceliğin 'güvenilir kanser kayıt veri tabanı oluşturma" konusuna verilme nedeni de budur.
Bu kitap ile 'Kanser Kontrolü ve Disiplinlerarası Yaklaşım' konusunu ele almama olanak tanıyan Türkiye Klinikleri'ne teşekkür eder, bilgi ve deneyimleri ile katkıda bulunan tüm yazarlara şükranlarımı sunarım.
Prof. Dr. Melek Gülsün ÖZENTÜRK
Editör
Today, it is seen that non-holistic health systems, managed with a physician-centered approach, are inadequate in facing ever-growing and complex health problems. Achieving a holistic and egalitarian structure of health systems and responding to the health problems of the society requires interdisciplinary cooperation and teamwork. There is serious complexity of terminology about concepts related to collaboration and teamwork in healthcare. Since the term multidisciplinary cannot adequately express collaborative teamwork, the term interdisciplinary is used, which means that there is deeper cooperation among the team members. In the interdisciplinary approach, many different disciplines with a common goal come together to produce flexible and open-minded solutions to complex problems.
In the solution of health problems with a public health approach, diseases that are common in a society that cause many deaths, disabilities and loss of labor and prevention from them require priority. To prevent chronic diseases such as cardiovascular diseases, cancer, diabetes etc. from developing or progressing is more effective, easier and cheaper than to treat it. Another important point is that primary health care is large enough to be provided by people with different disciplines. WHO states that the primary healthcare team can have members from about thirty different disciplines, may differ according to varying needs in the same country as well as cross-country differences, and there may be different models developed for special areas (chronic diseases, mental health problems, elderly care, etc.).
With this book, the topic "Cancer Control and Interdisciplinary Approach" has been addressed, and cancer control refers to prevention, early detection, diagnosis and treatment and palliative support initiatives. However, fulfilling these initiatives properly requires interdisciplinary cooperation. When cancer control is examined with a public health approach, prevention is the priority. Primary prevention includes measures to avoid cancer, which are attempts to achieve a healthy lifestyle. Subtitles of this book consist of topics related to obtaining a healthy lifestyle, and the authors are academics representing different disciplines. Secondary prevention refers to early detection and diagnosis, and when survival statistics are analyzed, it can be clearly understood how early diagnosis and appropriate treatment lifesaving can be. WHO states that each country must have its own national cancer control program, but cancer control cannot be performed without establishing a reliable cancer registry database (population-based cancer registry) at the international standard. This is the reason why priority is given to 'creating a reliable cancer registry database' within the subheadings of this book.
I would like to thank Türkiye Klinikleri for allowing me to present "Cancer Control and Interdisciplinary Approach" topic as a book and I would like to express my gratitude to all the authors who contributed with knowledge and experience.
Prof. Dr. Melek Gülsün ÖZENTÜRK
Editor
In the solution of health problems with a public health approach, diseases that are common in a society that cause many deaths, disabilities and loss of labor and prevention from them require priority. To prevent chronic diseases such as cardiovascular diseases, cancer, diabetes etc. from developing or progressing is more effective, easier and cheaper than to treat it. Another important point is that primary health care is large enough to be provided by people with different disciplines. WHO states that the primary healthcare team can have members from about thirty different disciplines, may differ according to varying needs in the same country as well as cross-country differences, and there may be different models developed for special areas (chronic diseases, mental health problems, elderly care, etc.).
With this book, the topic "Cancer Control and Interdisciplinary Approach" has been addressed, and cancer control refers to prevention, early detection, diagnosis and treatment and palliative support initiatives. However, fulfilling these initiatives properly requires interdisciplinary cooperation. When cancer control is examined with a public health approach, prevention is the priority. Primary prevention includes measures to avoid cancer, which are attempts to achieve a healthy lifestyle. Subtitles of this book consist of topics related to obtaining a healthy lifestyle, and the authors are academics representing different disciplines. Secondary prevention refers to early detection and diagnosis, and when survival statistics are analyzed, it can be clearly understood how early diagnosis and appropriate treatment lifesaving can be. WHO states that each country must have its own national cancer control program, but cancer control cannot be performed without establishing a reliable cancer registry database (population-based cancer registry) at the international standard. This is the reason why priority is given to 'creating a reliable cancer registry database' within the subheadings of this book.
I would like to thank Türkiye Klinikleri for allowing me to present "Cancer Control and Interdisciplinary Approach" topic as a book and I would like to express my gratitude to all the authors who contributed with knowledge and experience.
Prof. Dr. Melek Gülsün ÖZENTÜRK
Editor
.: İşlem Listesi