.: ÖN SÖZ
Ön Söz
Preface
Makale Dili: TR
Tarih boyunca sağlıklı ve kaliteli bir yaşam tüm bireylerin en büyük beklentilerinden biridir. Ancak insanın sağlığının ve yaşam kalitesinin bozulmasında var olan hastalıkların önemli rolü bulunmaktadır. Bu nedenle insan, sağlığını koruyabilmek için hastalığı yok edecek ilaçları bulmaya çalışmıştır. İlkel toplumlarda hastayı iyileştiren kişiler toplumda önemli bir statü sağlamışlar ve ilaç olarak çoğunlukla bitkileri kullanmışlardır. Bu nedenle bitkilerle tedavi çok uzun yıllardan gelen deneyimleri ile gelenekselleşerek modern fitoterapinin başlangıcını oluşturmuştur.
Bitkilerden yararlanılarak yapılan tedavi fitoterapi olarak bilinir ve sağlıkta kullanılan bitkiler de tıbbi bitkiler olarak isimlendirilir. Tıbbi bitkiler ilaç endüstrisinde ya içerdiği kimyasal madde(ler) nedeniyle ilacın hammaddesini oluştururlar veya ekstreleri hâlinde hazırlanıp tedavide ilaç olarak yer alırlar. Tamamlayıcı veya destekleyici olarak bütünleşik tedavide önemli bir yeri olan rasyonel veya akılcı fitoterapi uygulamaları özel uzmanlık alanıdır, bilimsel bilgi ve deneyimle oluşan birikime dayanmaktadır. Fitoterapide kısa sürede edinildiği zannedilen bilgiler ile başarılı sonuç alınamadığı gibi zararlı etkilerinin görüldüğü de ne yazık ki bilinmektedir.
Fitoterapi uygulamalarının temeli bitkisel materyal ile ilgili bilgilere ve klinik uygulamalara ait çalışmalara dayanmaktadır. Doğru tıbbi bitkinin üretimi; işlenmesi ve standardize edilmesi; üretimi; kalite kontrol analizleri ve yerine getirilmesi zorunlu olan yasal işlemler bitkisel kaynaktan bitmiş ürüne geçişte 5 temel basamaktır. Uygulamalara ait çalışmalar ise geleneksel kullanıma dayalı değil ise in vitro, in vivo, ex vivo ve klinik çalışmalarla doğrulanarak gerçekleştirilir. Fitoterapide yer alan bitmiş ürünlerin kullanılmadan önce, kimyasal içeriklerinin, yan etkilerinin, toksisite ve etkileşmelerinin ve doza bağlı aktivite çalışmalarının detaylı olarak bilinmesi gereklidir.
Fitoterapide öncelikle kullanılmakta olan tıbbi bitkilerin botanik bilgilerinin iyi tanımlanması şarttır. Kullanılacak tıbbi bitkiler ya sertifikalı tohumlardan yapılan kültür çalışmaları sonucunda elde edilir veya doğadan uzman kişilerce toplanır. Kötü amaçlı değilse, toplumda yaygın olan 'doğal olan bitkisel ürünlerin zararsız olduğu' inancı nedeniyle dikkat edilmeden veya bilgi eksikliğiyle yanlış bitkilerin doğadan toplanması çok sık görülen bir husustur. İçerikleri, yan etkileri, ilaç ve gıdalarla olan etkileşimleri bilinmeyen bitkilerin kullanılmasıyla hazırlanan ürünler, istenmeyen zararlı etkilere hatta ölümlere neden olabilmektedir.
Türkiye Klinikleri; son zamanlarda yaygınlaşan fitoterapi uygulamaları üzerinde kaynak oluşturmak ve yaşanmakta olan bilgi kirliliğine dikkat çekmek için 'Fitoterapi' çalışmasını hazırlamıştır. Editörlüğünü Farmakognozi ve Fitoterapi Derneği'nin üstlendiği bu çalışmada; fitoterapi eğitimlerindeki ve ürünlerin ruhsatlandırılmasındaki yasal durum ve fitoterapinin geleceği; hammadde ve ürün üzerinde yapılması gereken biyolojik, kimyasal analizler; preklinik çalışmalarının ve kalite kontrolünün önemi; tıbbi bitkilerde standardizasyon ve metabolamiks çalışmalar; fitovigilans ve önemi; tıbbi çayların fitoterapideki yeri ile fitoterapi uygulamalarından bazı örnekler yer almaktadır. Fitoterapi alanında uzun yıllardan beri çalışmalar yapan yazarlarımızın birikimlerinden yararlanılarak hazırlanan bu yayın ile sağlanması beklenen yarar, fitoterapi konusuna ilgi duyanlar için bilimsel bir katkı sağlaması ve eğer toplum sağlığı önemli ise, fitoterapi uygulamalarının yeterli bilimsel altyapısı ve birikimi olanlarca yürütülmesi konusunda farkındalık oluşturması olacaktır.
Prof. Dr. Arif Ahmet BAŞARAN
Editör
Bitkilerden yararlanılarak yapılan tedavi fitoterapi olarak bilinir ve sağlıkta kullanılan bitkiler de tıbbi bitkiler olarak isimlendirilir. Tıbbi bitkiler ilaç endüstrisinde ya içerdiği kimyasal madde(ler) nedeniyle ilacın hammaddesini oluştururlar veya ekstreleri hâlinde hazırlanıp tedavide ilaç olarak yer alırlar. Tamamlayıcı veya destekleyici olarak bütünleşik tedavide önemli bir yeri olan rasyonel veya akılcı fitoterapi uygulamaları özel uzmanlık alanıdır, bilimsel bilgi ve deneyimle oluşan birikime dayanmaktadır. Fitoterapide kısa sürede edinildiği zannedilen bilgiler ile başarılı sonuç alınamadığı gibi zararlı etkilerinin görüldüğü de ne yazık ki bilinmektedir.
Fitoterapi uygulamalarının temeli bitkisel materyal ile ilgili bilgilere ve klinik uygulamalara ait çalışmalara dayanmaktadır. Doğru tıbbi bitkinin üretimi; işlenmesi ve standardize edilmesi; üretimi; kalite kontrol analizleri ve yerine getirilmesi zorunlu olan yasal işlemler bitkisel kaynaktan bitmiş ürüne geçişte 5 temel basamaktır. Uygulamalara ait çalışmalar ise geleneksel kullanıma dayalı değil ise in vitro, in vivo, ex vivo ve klinik çalışmalarla doğrulanarak gerçekleştirilir. Fitoterapide yer alan bitmiş ürünlerin kullanılmadan önce, kimyasal içeriklerinin, yan etkilerinin, toksisite ve etkileşmelerinin ve doza bağlı aktivite çalışmalarının detaylı olarak bilinmesi gereklidir.
Fitoterapide öncelikle kullanılmakta olan tıbbi bitkilerin botanik bilgilerinin iyi tanımlanması şarttır. Kullanılacak tıbbi bitkiler ya sertifikalı tohumlardan yapılan kültür çalışmaları sonucunda elde edilir veya doğadan uzman kişilerce toplanır. Kötü amaçlı değilse, toplumda yaygın olan 'doğal olan bitkisel ürünlerin zararsız olduğu' inancı nedeniyle dikkat edilmeden veya bilgi eksikliğiyle yanlış bitkilerin doğadan toplanması çok sık görülen bir husustur. İçerikleri, yan etkileri, ilaç ve gıdalarla olan etkileşimleri bilinmeyen bitkilerin kullanılmasıyla hazırlanan ürünler, istenmeyen zararlı etkilere hatta ölümlere neden olabilmektedir.
Türkiye Klinikleri; son zamanlarda yaygınlaşan fitoterapi uygulamaları üzerinde kaynak oluşturmak ve yaşanmakta olan bilgi kirliliğine dikkat çekmek için 'Fitoterapi' çalışmasını hazırlamıştır. Editörlüğünü Farmakognozi ve Fitoterapi Derneği'nin üstlendiği bu çalışmada; fitoterapi eğitimlerindeki ve ürünlerin ruhsatlandırılmasındaki yasal durum ve fitoterapinin geleceği; hammadde ve ürün üzerinde yapılması gereken biyolojik, kimyasal analizler; preklinik çalışmalarının ve kalite kontrolünün önemi; tıbbi bitkilerde standardizasyon ve metabolamiks çalışmalar; fitovigilans ve önemi; tıbbi çayların fitoterapideki yeri ile fitoterapi uygulamalarından bazı örnekler yer almaktadır. Fitoterapi alanında uzun yıllardan beri çalışmalar yapan yazarlarımızın birikimlerinden yararlanılarak hazırlanan bu yayın ile sağlanması beklenen yarar, fitoterapi konusuna ilgi duyanlar için bilimsel bir katkı sağlaması ve eğer toplum sağlığı önemli ise, fitoterapi uygulamalarının yeterli bilimsel altyapısı ve birikimi olanlarca yürütülmesi konusunda farkındalık oluşturması olacaktır.
Prof. Dr. Arif Ahmet BAŞARAN
Editör
From ancient times one of the greatest aim of human beings is a healthy life in good standarts. However,the existing diseases have important role in worsening health and life quality of humans. In order to have a long and healthy life, it is clear that finding efficient medicines to defeat diseases is essential. It is well known that in primitive societies the ones who healed patients had an exclusive status in the society and used mostly secret formulations made from herbs as medicine. Since then using herbs is always popular in healing and preventing from diseases and plants used for this purpose are known as medicinal plants.
Phytotherapy is defined as the use of plant-derived medications in the treatment and prevention of disease and depends on the basis of the traditional usage of the medicinal plants. A plant which is important in drug industry, act either as a raw material for its active chemical compound(s) or as medicine mainly in extract forms. It is a well known fact that there is an intensive scientific experimental and theoretical background behind the rational or smart phytotherapy and has a considerable important complementary and supportive function in integrative therapy, if done correctly. Actually medications in phytotherapy needs specialization and experience and applications done with insufficient and missing knowledge are usually unsuccessful and may cause detrimental results, even deaths.
Phytotherapy consists of two main parts: one is the material used and the other is clinical studies. Production, processing and standardization, manufacturing, quality control studies and legal procedures are the five essential steps in preparing plant products. The botanical properties of the plant used has to be identified very strictly. The plant material is obtained either from wild nature collected with experienced staff or after cultivation with certified seeds. Collecting from wild nature is very common and ,away from unwanted intentions, depending on the wrong belief that 'anything collected from nature is safe', wrong plants may sometimes be collected carelessly or by mistake with unexperienced persons. The plants collected in this way possibly may show similarity in shape or name but their chemical contents, side effects or interactions with other foods or drugs are unknown and when applied, serious undesirable effects may happen. The second part of phytotherapy is applications. Applications, if not depending on traditional usage, are the medications done after the results of in vitro, in vivo, ex vivo and clinical trials. In order to see a dose dependent activity the chemical contents, side effects, toxicity and interactions have to be inestigated in detail.
Türkiye Klinikleri has decided to publish a study in phytotherapy and the aim of this decision is to prepare a scientific source in plant derived medications for those who are interested in phytotherapy and draw attention to informative pollution on this area. Pharmacognosy and Phytotherapy Society of Turkey has undertaken the editorialship of this issue and topics like education and legal status in Turkey and short and long term expectations in phytotherapy for our country; the importance of biological, chemical and quality control analysis on plant materials and endproducts; preclinic and metabolamix studies in medicinal plants; importance of phytovigilance; herbal teas in phytotherapy applications and lastly some applications in phytotherapy are reviewed. The authors who have taken part in this study are competent on this area with their scientific experience and knowledge for a long time are. It is believed that this issue will provide a confidential scientific information in phytotherapy as well as create awareness on applications in phytotherapy underlying that medications need to be done only by those who have adequate experience and knowledge, if public health is the matter.
Prof. Dr. Arif Ahmet BAŞARAN
Editor
Phytotherapy is defined as the use of plant-derived medications in the treatment and prevention of disease and depends on the basis of the traditional usage of the medicinal plants. A plant which is important in drug industry, act either as a raw material for its active chemical compound(s) or as medicine mainly in extract forms. It is a well known fact that there is an intensive scientific experimental and theoretical background behind the rational or smart phytotherapy and has a considerable important complementary and supportive function in integrative therapy, if done correctly. Actually medications in phytotherapy needs specialization and experience and applications done with insufficient and missing knowledge are usually unsuccessful and may cause detrimental results, even deaths.
Phytotherapy consists of two main parts: one is the material used and the other is clinical studies. Production, processing and standardization, manufacturing, quality control studies and legal procedures are the five essential steps in preparing plant products. The botanical properties of the plant used has to be identified very strictly. The plant material is obtained either from wild nature collected with experienced staff or after cultivation with certified seeds. Collecting from wild nature is very common and ,away from unwanted intentions, depending on the wrong belief that 'anything collected from nature is safe', wrong plants may sometimes be collected carelessly or by mistake with unexperienced persons. The plants collected in this way possibly may show similarity in shape or name but their chemical contents, side effects or interactions with other foods or drugs are unknown and when applied, serious undesirable effects may happen. The second part of phytotherapy is applications. Applications, if not depending on traditional usage, are the medications done after the results of in vitro, in vivo, ex vivo and clinical trials. In order to see a dose dependent activity the chemical contents, side effects, toxicity and interactions have to be inestigated in detail.
Türkiye Klinikleri has decided to publish a study in phytotherapy and the aim of this decision is to prepare a scientific source in plant derived medications for those who are interested in phytotherapy and draw attention to informative pollution on this area. Pharmacognosy and Phytotherapy Society of Turkey has undertaken the editorialship of this issue and topics like education and legal status in Turkey and short and long term expectations in phytotherapy for our country; the importance of biological, chemical and quality control analysis on plant materials and endproducts; preclinic and metabolamix studies in medicinal plants; importance of phytovigilance; herbal teas in phytotherapy applications and lastly some applications in phytotherapy are reviewed. The authors who have taken part in this study are competent on this area with their scientific experience and knowledge for a long time are. It is believed that this issue will provide a confidential scientific information in phytotherapy as well as create awareness on applications in phytotherapy underlying that medications need to be done only by those who have adequate experience and knowledge, if public health is the matter.
Prof. Dr. Arif Ahmet BAŞARAN
Editor
.: İşlem Listesi