.: ÖN SÖZ
ÖN SÖZ
PREFACE
Makale Dili: TR
İhmal edilmiş tropikal hastalıklar (NTD's), fakirleşmiş toplulukları etkileyen önlenmesi veya kontrolü zor olan çeşitli enfeksiyonların ortak adıdır. Haziran 2018'de çoğu, dünyanın en fakir bölgelerinde görülen en az 21 enfeksiyon ve durum, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından NTD'ler olarak kabul edilmiştir. Bu hastalıkların görüldüğü yerler, yaygın olarak tropikal veya alt tropikal bölgelerdir. Dünyada 149 ülkede görülmekte ve bir miylardan fazla kişide en az bir NTD bulunmaktadır. Öte yandan dünya nüfusunun yarısından fazlası, enfeksiyon riski bulunan bir bölgede yaşamaktadır.
Etkileri, etkenleri ve bulaşma yolları çok çeşitli olmasına rağmen, NTD'lerin ortak özelliği; uygun olmayan yaşam koşullarında, yoksulluk içinde yaşayan insanları daha fazla etkilemeleridir. Bu hastalıklar; tıbbi bakım hizmetlerinin yeterli olmaması, yeterli güvenli içme suyunun olmaması veya yeterli temizlik olanağının bulunmamasından kaynaklanır.
Bu hastalıkların ''ihmal edilmiş'' olarak adlandırılması tesadüf değildir. Bu hastalıkların birçoğu düşük maliyetli ilaçlarla kolayca önlenebilir, ancak sık görüldüğü yerlerin lojistik ve ekonomik zorlukları, bu hastalıklarla mücadele etmeyi zorlaştırmaktadır. Buna rağmen, son yıllarda bu enfeksiyonların bazılarının önlenmesinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.
NTD'ler kişilerin fiziksel sağlığı yanında zihinsel sağlıklarını ve psikolojik gelişimlerini de etkileyebilir. Erken ve sık paraziter enfeksiyona yakalanan çocuklar, yetersiz beslenme ve anemi açısından daha büyük risk altındadır. Bu durum, çocuğun öğrenme ve bilişsel yeteneklerini önemli ölçüde ve bazen geri dönüşümsüz olarak etkileyebilir. Bu enfeksiyonlardan dolayı sakat kalan ve engelli hâle gelen bireyler, genellikle yaşadıkları toplum tarafından damgalanır ve dışlanırlar.
NTD'ler temel olarak düşük gelirli, çoğu zaman kırsal veya uzak topluluklarda meydana geldiği, pek çok böcek veya zararlı haşarat yoluyla bulaştığı, belirli hayvan popülasyonlarını (özellikle hayvan veya evcil hayvanları) etkilediği için tedavinin yanısıra bölgesel, ulusal ve uluslararası koruyucu önlemler ön plana çıkmaktadır. Bu hastalıkları yönetmenin, yaydıkları hastalıkları kontrol etmenin ve önlemenin önemli bir parçası vektör kontrolü ve hayvanlarda bu sorunun kontrolüdür. Birçok NTD programında, NTD'lerin kontrol altına alınması ve ortadan kaldırılması için DSÖ tarafından önerilen beş stratejik müdahalenin (koruyucu kemoterapi, yoğunlaştırılmış vaka yönetimi, vektör kontrolü, güvenli su, sanitasyon ve hijyen sağlanması) koordineli bir şekilde uygulanması gerekmektedir. Entegre yaklaşımlar ve NTD faaliyetlerinin sağlık sistemleri içerisinde, özellikle de birinci basamak sağlık hizmeti sunumunun bir parçası olarak yaygınlaştırılması gerekmektedir.
Prof. Dr. Ali CEYLAN
Editör
Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı AD, Balıkesir, Türkiye
Etkileri, etkenleri ve bulaşma yolları çok çeşitli olmasına rağmen, NTD'lerin ortak özelliği; uygun olmayan yaşam koşullarında, yoksulluk içinde yaşayan insanları daha fazla etkilemeleridir. Bu hastalıklar; tıbbi bakım hizmetlerinin yeterli olmaması, yeterli güvenli içme suyunun olmaması veya yeterli temizlik olanağının bulunmamasından kaynaklanır.
Bu hastalıkların ''ihmal edilmiş'' olarak adlandırılması tesadüf değildir. Bu hastalıkların birçoğu düşük maliyetli ilaçlarla kolayca önlenebilir, ancak sık görüldüğü yerlerin lojistik ve ekonomik zorlukları, bu hastalıklarla mücadele etmeyi zorlaştırmaktadır. Buna rağmen, son yıllarda bu enfeksiyonların bazılarının önlenmesinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.
NTD'ler kişilerin fiziksel sağlığı yanında zihinsel sağlıklarını ve psikolojik gelişimlerini de etkileyebilir. Erken ve sık paraziter enfeksiyona yakalanan çocuklar, yetersiz beslenme ve anemi açısından daha büyük risk altındadır. Bu durum, çocuğun öğrenme ve bilişsel yeteneklerini önemli ölçüde ve bazen geri dönüşümsüz olarak etkileyebilir. Bu enfeksiyonlardan dolayı sakat kalan ve engelli hâle gelen bireyler, genellikle yaşadıkları toplum tarafından damgalanır ve dışlanırlar.
NTD'ler temel olarak düşük gelirli, çoğu zaman kırsal veya uzak topluluklarda meydana geldiği, pek çok böcek veya zararlı haşarat yoluyla bulaştığı, belirli hayvan popülasyonlarını (özellikle hayvan veya evcil hayvanları) etkilediği için tedavinin yanısıra bölgesel, ulusal ve uluslararası koruyucu önlemler ön plana çıkmaktadır. Bu hastalıkları yönetmenin, yaydıkları hastalıkları kontrol etmenin ve önlemenin önemli bir parçası vektör kontrolü ve hayvanlarda bu sorunun kontrolüdür. Birçok NTD programında, NTD'lerin kontrol altına alınması ve ortadan kaldırılması için DSÖ tarafından önerilen beş stratejik müdahalenin (koruyucu kemoterapi, yoğunlaştırılmış vaka yönetimi, vektör kontrolü, güvenli su, sanitasyon ve hijyen sağlanması) koordineli bir şekilde uygulanması gerekmektedir. Entegre yaklaşımlar ve NTD faaliyetlerinin sağlık sistemleri içerisinde, özellikle de birinci basamak sağlık hizmeti sunumunun bir parçası olarak yaygınlaştırılması gerekmektedir.
Prof. Dr. Ali CEYLAN
Editör
Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı AD, Balıkesir, Türkiye
Neglected tropical diseases (NTDs) are the collective name for a variety of infections that are difficult to prevent or control and affect impoverished communities. In June 2018, at least 21 infections and conditions, most of which occur in the poorest regions of the world, were recognized by World Health Organization (WHO) as NTDs. The places where these diseases commonly occur are tropical or subtropical regions. NTDs prevail in 149 countries in the world, and more than one billion people are affected by at least one NTD. On the other hand, more than half of the world's population live in areas at risk for infections.
Although their effects, factors and transmission routes vary, the common feature of NTDs is that they affect people living in poverty and substandard housing conditions more. These diseases occur due to inadequate healthcare services, insufficient supply of safe drinking water, or lack of access to proper sanitation.
It is no coincidence that these diseases are called ''neglected''. Many of these diseases can be easily prevented with low-cost drugs; however, the logistical and economic issues of the places where they are common make it difficult to combat these diseases. Nevertheless, significant progress has been made in preventing some of these infections in recent years.
NTDs may affect the physical health as well as the mental health and psychological development of individuals. Children who contract parasitic infections early and frequently are at greater risk of malnutrition and anemia. This can affect the learning and cognitive abilities of children significantly and sometimes irreversibly. Individuals who become disabled as a result of these infections are often stigmatized and excluded by the society they live in.
Since NTDs mainly occur in low-income, often rural or remote communities, are transmitted by many insects or pests, and affect certain animal populations (especially livestock or pets), the need for regional, national and international protective measures as well as treatment, comes into prominence. An important part of combating, managing and preventing these diseases consists of vector control and the control of this problem in animals. Many NTD programs require coordinated implementation of the five strategic interventions recommended by WHO (preventive chemotherapy, intensified disease management, vector control, provision of safe water, sanitation and hygiene) to control and eliminate NTDs. Integrated approaches and the dissemination of NTD activities within health systems, especially as a part of primary care delivery are required.
Prof. Dr. Ali CEYLAN
Editor
Balıkesir University Faculty of Medicine, Department of Public Health, Balıkesir, Türkiye
Although their effects, factors and transmission routes vary, the common feature of NTDs is that they affect people living in poverty and substandard housing conditions more. These diseases occur due to inadequate healthcare services, insufficient supply of safe drinking water, or lack of access to proper sanitation.
It is no coincidence that these diseases are called ''neglected''. Many of these diseases can be easily prevented with low-cost drugs; however, the logistical and economic issues of the places where they are common make it difficult to combat these diseases. Nevertheless, significant progress has been made in preventing some of these infections in recent years.
NTDs may affect the physical health as well as the mental health and psychological development of individuals. Children who contract parasitic infections early and frequently are at greater risk of malnutrition and anemia. This can affect the learning and cognitive abilities of children significantly and sometimes irreversibly. Individuals who become disabled as a result of these infections are often stigmatized and excluded by the society they live in.
Since NTDs mainly occur in low-income, often rural or remote communities, are transmitted by many insects or pests, and affect certain animal populations (especially livestock or pets), the need for regional, national and international protective measures as well as treatment, comes into prominence. An important part of combating, managing and preventing these diseases consists of vector control and the control of this problem in animals. Many NTD programs require coordinated implementation of the five strategic interventions recommended by WHO (preventive chemotherapy, intensified disease management, vector control, provision of safe water, sanitation and hygiene) to control and eliminate NTDs. Integrated approaches and the dissemination of NTD activities within health systems, especially as a part of primary care delivery are required.
Prof. Dr. Ali CEYLAN
Editor
Balıkesir University Faculty of Medicine, Department of Public Health, Balıkesir, Türkiye
.: İşlem Listesi