.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Olay Yeri Triyajı Bilgi Düzeyini Değerlendirmeye Yönelik Ölçek Geliştirme: Metodolojik Bir Çalışma
Scale Development to Assess the Level of Knowledge of Field Triage: A Methodological Study
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2023;8(3):369-76
doi: 10.5336/healthsci.2023-95940
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Triyaj; afet olaylarında mevcut imkanlar dahilinde en çok hasta veya yaralıyı kurtarmak için uygulanan bir sınıflama sistemidir. Doğru triyaj uygulamaları ile yaralıların hayatta kalması sağlanabilir. Bu amaçla yetişkin yaralılar için Simple Triage and Rapid Treatment (START) Triyaj Modeli, çocuk yaralılar için Jump START Modeli kullanılması önerilir. Bu çalışma, hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde görev yapan personelin olay yeri triyajı bilgi düzeyinin değerlendirilmesi için ölçek oluşturulması amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma tanımlayıcı, kesitsel ve metodolojik tipte uygulanmıştır. Araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda 18 maddelik soru havuzu oluşturulmuştur. Kapsam geçerliliği analizi sonrası, 16 maddelik taslak ölçek elde edilmiştir. Araştırma, İstanbul İl Ambulans Servisi Başhekimliğinde Eylül-Aralık 2018 tarihleri arasında, 338 sağlık personeli ile gerçekleştirilmiştir. Veriler anket yöntemiyle toplanmış ve istatistiksel analizler için R versiyon 2.15.3 programı kullanılmıştır. İstatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Kapsam geçerlilik analizleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (Kapsam Geçerlik İndeksi=0,920>Kapsam Geçerlik Oranı=0,780). Test-tekrar test analizlerinde sınıf içi korelasyon katsayısı 0,958 (p<0,001) ve Pearson korelasyon katsayısı 0,956 (p<0,001) bulunmuştur. İç tutarlılık analizinde Kuder-Richardson 20 sonucu 0,563 olarak bulunmuştur. Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre İstanbul 112 personelinin olay yeri triyajı bilgi düzeyi puanı 5-16 arasında değişmekte olup, ortalama 11,77±2,30 olarak bulunmuştur. Sonuç: İstanbul 112 acil sağlık hizmetleri personelinin olay yeri triyajı bilgisi orta düzeydedir. Eğitim planlamalarında triyaj konusunda teorik ve uygulamalı eğitimlere ağırlık verilmesi önerilmektedir. Ölçeğin kapsamının geçerli, iç tutarlılık düzeyinin orta, güvenilirliğinin istatistiksel olarak çok iyi olduğu sonuçları elde edildi. İleride yapılacak çalışmalarda kullanılabileceği önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alan eğiticiliği; acil tıbbi servisler; ölçek; sağlık personeli; triyaj
Amaç: Triyaj; afet olaylarında mevcut imkanlar dahilinde en çok hasta veya yaralıyı kurtarmak için uygulanan bir sınıflama sistemidir. Doğru triyaj uygulamaları ile yaralıların hayatta kalması sağlanabilir. Bu amaçla yetişkin yaralılar için Simple Triage and Rapid Treatment (START) Triyaj Modeli, çocuk yaralılar için Jump START Modeli kullanılması önerilir. Bu çalışma, hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde görev yapan personelin olay yeri triyajı bilgi düzeyinin değerlendirilmesi için ölçek oluşturulması amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma tanımlayıcı, kesitsel ve metodolojik tipte uygulanmıştır. Araştırmacılar tarafından literatür doğrultusunda 18 maddelik soru havuzu oluşturulmuştur. Kapsam geçerliliği analizi sonrası, 16 maddelik taslak ölçek elde edilmiştir. Araştırma, İstanbul İl Ambulans Servisi Başhekimliğinde Eylül-Aralık 2018 tarihleri arasında, 338 sağlık personeli ile gerçekleştirilmiştir. Veriler anket yöntemiyle toplanmış ve istatistiksel analizler için R versiyon 2.15.3 programı kullanılmıştır. İstatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Kapsam geçerlilik analizleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (Kapsam Geçerlik İndeksi=0,920>Kapsam Geçerlik Oranı=0,780). Test-tekrar test analizlerinde sınıf içi korelasyon katsayısı 0,958 (p<0,001) ve Pearson korelasyon katsayısı 0,956 (p<0,001) bulunmuştur. İç tutarlılık analizinde Kuder-Richardson 20 sonucu 0,563 olarak bulunmuştur. Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre İstanbul 112 personelinin olay yeri triyajı bilgi düzeyi puanı 5-16 arasında değişmekte olup, ortalama 11,77±2,30 olarak bulunmuştur. Sonuç: İstanbul 112 acil sağlık hizmetleri personelinin olay yeri triyajı bilgisi orta düzeydedir. Eğitim planlamalarında triyaj konusunda teorik ve uygulamalı eğitimlere ağırlık verilmesi önerilmektedir. Ölçeğin kapsamının geçerli, iç tutarlılık düzeyinin orta, güvenilirliğinin istatistiksel olarak çok iyi olduğu sonuçları elde edildi. İleride yapılacak çalışmalarda kullanılabileceği önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alan eğiticiliği; acil tıbbi servisler; ölçek; sağlık personeli; triyaj
ABSTRACT
Objective: Triage is a classification system applied in disaster events to save the most sick or injured within the available possibilities. Survival of the injured can be ensured with correct triage practices. For this purpose, it is recommended to use the Simple Triage and Rapid Treatment (START) Triage Model for adult casualties and the Jump START Model for pediatric casualties. This study was carried out in order to create a scale to evaluate the field triage knowledge level of the personnel working in the prehospital emergency health services. Material and Methods: The research was carried out in descriptive, cross-sectional and methodological type. A question pool of 18 items was created by the researchers in line with the literature. After the content validity analysis, a draft scale with 16 items was obtained. The research was carried out at the İstanbul Provincial Ambulance Service Head Physician between September-December 2018. The study was carried out with 338 health personnel. Data were collected by questionnaire method. The R version 2.15.3 program was used for statistical analysis. Statistically significant level of p<0.05 was accepted. Results: Content validity analyzes were found to be statistically significant (Content Validity Index=0.920>Content validity ratio=0.780). In test-retest analysis, the intraclass correlation coefficient was 0.958 (p<0.001) and the Pearson correlation coefficient was 0.956 (p<0.001). In the internal consistency analysis, the Kuder-Richardson 20 result was found to be 0.563. According to the data obtained as a result of the study, the crime scene triage knowledge level score of the İstanbul 112 personnel ranged between 5 and 16, with an average of 11.77±2.30. Conclusion: The field triage knowledge of İstanbul 112 emergency health services personnel is at a moderate level. It is recommended to focus on theoretical and practical training on triage in training plans. Results of the scale were valid, the internal consistency level was moderate, and the reliability was statistically very good. It is suggested that it can be used in future studies.
Keywords: Preceptorship; emergency medical services; scale; health personnel; triage
Objective: Triage is a classification system applied in disaster events to save the most sick or injured within the available possibilities. Survival of the injured can be ensured with correct triage practices. For this purpose, it is recommended to use the Simple Triage and Rapid Treatment (START) Triage Model for adult casualties and the Jump START Model for pediatric casualties. This study was carried out in order to create a scale to evaluate the field triage knowledge level of the personnel working in the prehospital emergency health services. Material and Methods: The research was carried out in descriptive, cross-sectional and methodological type. A question pool of 18 items was created by the researchers in line with the literature. After the content validity analysis, a draft scale with 16 items was obtained. The research was carried out at the İstanbul Provincial Ambulance Service Head Physician between September-December 2018. The study was carried out with 338 health personnel. Data were collected by questionnaire method. The R version 2.15.3 program was used for statistical analysis. Statistically significant level of p<0.05 was accepted. Results: Content validity analyzes were found to be statistically significant (Content Validity Index=0.920>Content validity ratio=0.780). In test-retest analysis, the intraclass correlation coefficient was 0.958 (p<0.001) and the Pearson correlation coefficient was 0.956 (p<0.001). In the internal consistency analysis, the Kuder-Richardson 20 result was found to be 0.563. According to the data obtained as a result of the study, the crime scene triage knowledge level score of the İstanbul 112 personnel ranged between 5 and 16, with an average of 11.77±2.30. Conclusion: The field triage knowledge of İstanbul 112 emergency health services personnel is at a moderate level. It is recommended to focus on theoretical and practical training on triage in training plans. Results of the scale were valid, the internal consistency level was moderate, and the reliability was statistically very good. It is suggested that it can be used in future studies.
Keywords: Preceptorship; emergency medical services; scale; health personnel; triage
REFERANSLAR:
- Ekşi A. Kitlesel Olaylarında Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Yönetimi. 3. Baskı. İzmir: Kitapana Yayınevi; 2015.
- Usta G, Torpuş K, Küçük U. Afetlerde START triyaj skalası.[START triage scale in disasters]. Artvin Çoruh University Natural Hazards Application and Research Center Journal of Natural Hazards and Environment. 2017;3(2):70-6. [Crossref]
- Cengiz D. T.C. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Çalışanları Temel Eğitim Kitabı Eğitimci Rehberi. 1. Baskı. Ankara: Sistem Ofset; 2015. p.293-303.
- Kaplan Z. Olağan dışı durum yönetim algoritmaları. Doğan H, editör. Acil Algoritmaları. 1. Baskı. İstanbul: Ema Tıp Kitabevi; 2020. p.28.
- Arslan E. Saha yönetimi ve alan triyajı. Doğan H, editör. Acil Algoritmaları. 1. Baskı. İstanbul: Ema Tıp Kitabevi; 2020. p.9-12.
- Aslan R, Şahinöz S, Şahinöz T. Determination of START triage skill and knowledge levels of Prehospital Emergency Medical Staff: a cross sectional study. Int Emerg Nurs. 2021;56:101004. [Crossref] [PubMed]
- Sevinç Ö, Güner Y, Til A. Çanakkale ili 112 acil sağlık hizmetleri istasyonlarında çalışan personelin afet tıbbı konusundaki bilgi düzeyleri [The knowledge levels of the personnel working in 112 emergency health services stations in Çanakkale on disaster medicine]. Pamukkale Medical Journal. 2017;11(2):119-25. [Link]
- Çelebi İ, Uçku ŞR. Kayseri ili 112 acil sağlık hizmetlerinde görev yapan sağlık personelinin deprem bilgi düzeyi ve etkileyen etmenler. [The level of knowledge about earthquake between health care staff working in Kayseri 112 emergency health services]. Journal of Pre-Hospital. 2017;2(2):91-103. [Link]
- Esin MN. Örnekleme. Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN, editörler. Hemşirelikte Araştırma, Süreç Uygulama ve Kritik. 4. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2021. p.167-92.
- Ayre C, Scally AJ. Critical values for Lawshe's content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development. 2014;47(1):79-86. [Crossref]
- Baykul Y. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test Teorisi ve Uygulaması. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2015. p.216-68.
- Çakıcı Eser D. PISA 2009 okuma testinden elde edilen iki kategorili verilerin BILOG programı ile incelenmesi [Examination of the two-category data obtained from the PISA 2009 reading test with the BILOG program]. Journal of Research in Education and Teaching. 2013;2(4):135-44. [Link]
- Yeşilyurt S, Çapraz C. Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası. [A road map for the content validity used in scale development studies]. Erzincan University Journal of Education Faculty. 2018;20(1):251-64. [Crossref]
- Bademci, V. Kuder-Richardson 20, Cronbach'ın Alfası, Hoyt'un Varyans Analizi, genellenirlik kuramı ve ölçüm güvenirliği üzerine bir çalışma [A study on the Kuder-Richardson 20, Cronbach's Alpha, Hoyt's Analysis of Variance, generalizability theory and score reliability]. Dicle University Journal of Ziya Gökalp Education Faculty. 2011;(17):173-93. [Link]
- Evans JD. Straightforward Statistics for the Behavioral Sciences. 1st ed. Pacific Grove: Thomson Brooks/Cole Publishing Co; 1996.
- Crocker LM, Algina J. Introduction to Classical and Modern Test Theory. 2nd ed. Ohio: Cengage Learning; 2008.
- Cicchetti DV. Guidelines, criteria, and rules of thumb for evaluating normed and standardized assessment instruments in psychology. Psychological assessment. 1994;6(4):284-90. [Crossref]
- Tarhan M, Akın S. Hemşirelik öğrencilerinin triyaj uygulamalarına ilişkin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi [Evaluation of nursing students' level of knowledge about triage practices]. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2018;28(2):53-64. [Link]
- Şen G. Sağlık profesyonellerinin afet triyajı yapabilme ve etik karar verebilme düzeyleri: İzmir ili örneği. [Healthcare professionals' levels of disaster triage and ethical decision making: İzmir province samples]. SDU Journal of Health Science Institute. 2018;9(1):57-66. [Crossref]
- Kuloğlu M. Bir ilin 112 acil yardım istasyonlarında çalışan acil sağlık hizmetleri personeline düzenlenen olay yeri triyajı (START yöntemi) hizmet içi eğitiminin değerlendirilmesi. [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2014. [Erişim tarihi: 01.04.2019]. Erişim linki: [Link]
- Taşkıran G, Baykal Ü. Hemşirelerin afetlere ilişkin görüşleri deneyimleri ve hazırlık algısı. [Nurses' opinions experiences and preparedness perceptions related to disasters]. International Refereed Journal of Nursing Researches. 2017;10:36-58. [Link]
.: İşlem Listesi