.: DERLEME
Normatif Etiğin İzinde Psikiyatrik Bakım
Psychiatric Care in the Normative Ethics
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2021;29(2):278-89
doi: 10.5336/mdethic.2020-79657
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Etik, ahlaki eylem ve davranış bilimi olduğu kadar, ahlakın söz konusu uygulama alanlarının bir yansıması olarak da tanımlanır. Ahlaki açıdan 'hangi eylem doğru?' anlamına gelen 'ne yapılmalı?' sorusuna yanıt aranır. Buna paralel olarak hemşirelik etiği, hemşirelik bakımının felsefi yansımasıdır. Bu yansıma, felsefi kavramlar teorilerini hemşirelerin uygulama bilgisiyle değerlendirilerek analiz edilir ve yorumlanır. Felsefenin etik alanlarından birini tanımlayan normatif etiğin, davranışlarda doğru/yanlış ve iyi/kötüyü incelemesi hemşirelik etiğiyle uyumluluk gösterir. Normatif etik terimi, somut vakalarda ahlaki davranışlarla ilgilenen geniş bir felsefi etik alanında belirli bir davranışla ilgili alternatif davranış tarzlarıyla somut değer yargıları arasında karar verme eylemi veya kararlarla ilgili genel ilkelerin belirlenmesini amaçlamaktadır. Normatif etiğin görevi, ahlaki değerleri ve normları sorgulayarak, sistematik bir yaklaşıma ulaşmak olarak ifade edilebilir. Normatif etikte uygulama alanlarındaki hemşirelik girişimleriyle ilgili araştırma ve analizler genellikle kurumsal ve kamusal politikaların bu uygulamalara etkisi gibi bakım uygulamalarına odaklanır. Buna karşın hemşirelikte etiğin ne anlama geldiği ve normatif eylemi için uygulamalarda karşılaşılan etik sorunlara yönelik ne yapılması gerektiği etikte yeterince açık değildir. Bu nedenle hemşireliğin tüm alt dallarını kapsayan ve her birinin kendi pozisyonlarını eleştirel bir şekilde incelemesi genel anlamda hemşirelik etiğinin gelişmesi için önemlidir. Dolayısıyla ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliğinde normatif etiğin tanımlanması ve uygulamalardaki etik dilemmalarda kullanılması hemşirelik etiğinin gelişimine yardımcı olacaktır. Bu makalede, psikiyatrik bakımın normatif etikteki rolü tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Ruh sağlığı ve psikiyatrik bakım; normatif etik; hemşirelik
Etik, ahlaki eylem ve davranış bilimi olduğu kadar, ahlakın söz konusu uygulama alanlarının bir yansıması olarak da tanımlanır. Ahlaki açıdan 'hangi eylem doğru?' anlamına gelen 'ne yapılmalı?' sorusuna yanıt aranır. Buna paralel olarak hemşirelik etiği, hemşirelik bakımının felsefi yansımasıdır. Bu yansıma, felsefi kavramlar teorilerini hemşirelerin uygulama bilgisiyle değerlendirilerek analiz edilir ve yorumlanır. Felsefenin etik alanlarından birini tanımlayan normatif etiğin, davranışlarda doğru/yanlış ve iyi/kötüyü incelemesi hemşirelik etiğiyle uyumluluk gösterir. Normatif etik terimi, somut vakalarda ahlaki davranışlarla ilgilenen geniş bir felsefi etik alanında belirli bir davranışla ilgili alternatif davranış tarzlarıyla somut değer yargıları arasında karar verme eylemi veya kararlarla ilgili genel ilkelerin belirlenmesini amaçlamaktadır. Normatif etiğin görevi, ahlaki değerleri ve normları sorgulayarak, sistematik bir yaklaşıma ulaşmak olarak ifade edilebilir. Normatif etikte uygulama alanlarındaki hemşirelik girişimleriyle ilgili araştırma ve analizler genellikle kurumsal ve kamusal politikaların bu uygulamalara etkisi gibi bakım uygulamalarına odaklanır. Buna karşın hemşirelikte etiğin ne anlama geldiği ve normatif eylemi için uygulamalarda karşılaşılan etik sorunlara yönelik ne yapılması gerektiği etikte yeterince açık değildir. Bu nedenle hemşireliğin tüm alt dallarını kapsayan ve her birinin kendi pozisyonlarını eleştirel bir şekilde incelemesi genel anlamda hemşirelik etiğinin gelişmesi için önemlidir. Dolayısıyla ruh sağlığı ve psikiyatri hemşireliğinde normatif etiğin tanımlanması ve uygulamalardaki etik dilemmalarda kullanılması hemşirelik etiğinin gelişimine yardımcı olacaktır. Bu makalede, psikiyatrik bakımın normatif etikteki rolü tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Ruh sağlığı ve psikiyatrik bakım; normatif etik; hemşirelik
ABSTRACT
Ethics is defined as the science of moral action and behavior as well as a reflection of the aforementioned application areas of morality. Morally 'which action is right?' means 'what to do?' the answer to the question is sought. Parallel to this, nursing ethics is the philosophical reflection of nursing care. This reflection, philosophical concepts are analyzed and interpreted by evaluating theories with the application knowledge of nurses. Normative ethical behaviors, which define one of the ethical areas of philosophy, are compatible with nursing ethics because it thinks right/wrong, good/bad. The term normative ethics is intended to identify general principles of decision-making or decisions between alternative behaviors related to a particular behavior and concrete value judgments in a broad field of philosophical ethics dealing with moral behavior in concrete cases. The task of normative ethics can be expressed as reaching a systematic approach by questioning moral values and norms. Research and analysis of nursing initiatives in practice areas in normative ethics generally focus on care practices such as the impact of institutional and public policies on these practices. On the other hand, it is not clear enough in ethics what ethics mean in nursing and what to do about ethical problems encountered in practice for its normative action. For this reason, it is important for the development of nursing ethics in general, that it covers all sub-branches of nursing and that each critically examines their own positions. Therefore, the definition of normative ethics in mental health and psychiatric nursing and its use in ethical dilemmas in practice will help the development of nursing ethics. This article will discuss the role of psychiatric care in normative ethics.
Keywords: Psychiatric mental health nursing; normative ethics; nursing
Ethics is defined as the science of moral action and behavior as well as a reflection of the aforementioned application areas of morality. Morally 'which action is right?' means 'what to do?' the answer to the question is sought. Parallel to this, nursing ethics is the philosophical reflection of nursing care. This reflection, philosophical concepts are analyzed and interpreted by evaluating theories with the application knowledge of nurses. Normative ethical behaviors, which define one of the ethical areas of philosophy, are compatible with nursing ethics because it thinks right/wrong, good/bad. The term normative ethics is intended to identify general principles of decision-making or decisions between alternative behaviors related to a particular behavior and concrete value judgments in a broad field of philosophical ethics dealing with moral behavior in concrete cases. The task of normative ethics can be expressed as reaching a systematic approach by questioning moral values and norms. Research and analysis of nursing initiatives in practice areas in normative ethics generally focus on care practices such as the impact of institutional and public policies on these practices. On the other hand, it is not clear enough in ethics what ethics mean in nursing and what to do about ethical problems encountered in practice for its normative action. For this reason, it is important for the development of nursing ethics in general, that it covers all sub-branches of nursing and that each critically examines their own positions. Therefore, the definition of normative ethics in mental health and psychiatric nursing and its use in ethical dilemmas in practice will help the development of nursing ethics. This article will discuss the role of psychiatric care in normative ethics.
Keywords: Psychiatric mental health nursing; normative ethics; nursing
REFERANSLAR:
- Rehbock T. Fälle oder Prinzipien?-Zur Bedeutung und Kritik ethischer Kasuistik. In: Arbeitsgruppe "Pflege und Ethik" der Akademie für Ethik in der Medizin e.V. Für alle Fälle?"Arbeit mit Fallgeschichten in der Pflegeethik. 1st ed. Hannover: Schlütersche; 2005. p.202-19. [Link]
- Arndt M. Ethik denken, Maßstäbe zum Handeln in der Pflege. 1st ed. Stuttgart: Georg Thieme; 1996. [Link]
- Kettner M. 2x moralisches Selbstbewusstsein. Pflege Aktuell. 2005;59(10):530-5.
- FELSEFE [İnternet]. [Erişim tarihi: 04.07.2020]. Felsefi Düşüncenin Nitelikleri. Erişim linki: [Link]
- Vogelstein E, Colbert A. Normative nursing ethics: A literature review and tentative recommendations. Nurs Ethics. 2020;27(1):7-15. [Crossref] [PubMed]
- König E. Normative versus Meta-ethik. Zeitschrift für philosophische Forschung. 2020;27(1);108-16. [Link]
- Beauchamp T, Childress J. Principles of Biomedical Ethics. 5th ed. New York: Oxford University Press; 2001. [Link]
- Beauchamp T. The philosophical basis of psychiatric ethics. In: Bloch S, Chodoff P, Green S, eds. Psychiatric Ethics. 3rd ed. Oxford: Oxford University Press; 1999. p.29-42. [Link]
- Gräfrath B. Die Normative ethik David Humes. Moral Sense und praktische Vernunft. 1st ed. Stuttgart: J.B. Metzler; 1991. p.33. [Crossref]
- Schicha C. Philosophische Ethik. In: Schicha C, Brosda C, eds. Handbuch Medienethik. 1st ed. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften; 2010. p.21-40. [Crossref]
- Von der Pfordten D. Fünf Elemente normativer Ethik. Eine allgemeine Theorie des norma-tiven Individualismus [A General Theory of Normative Individualism]. Zeitschrift für Philosophische Forschung. 2007;61(3):283-319. [Crossref]
- Pieper A. Einführung in Die Ethik. 6th ed. Tübingen: Francke; 2007. [Link]
- Hiemetzberger M. Ethik. In: Ethik in der Pflege. 1st ed. Wien: Facultas; 2013. p.22-3.
- Pieper A. Die Aufgabe der Ethik. In: Einführung in Die Ethik. 5th ed. Tübingen/Basel: A. Francke Verlag; 2003. p.35.
- Türk Dil Kurumu Sözlükleri [İnternet]. © 2019-TDK [Erişim tarihi: 25.07.2020.]. Erişim linki: [Link] 25 Temmuz 2020.
- Rehbock T. Anthropologie und Ethik. In: Persons ein in Grenzsituationen: Zur Kritik der Ethik medizinischen Handelns. Paderborn: Mentis; 2005. p.75. [Crossref]
- Schleger HA, Mertz M, Meyer-Zehnder B, Reiter-Theil S. Grundlagen Der Entscheidungsfindung. In: Klinische Ethik-METAP (Modular, Ethik, Therapieentscheidung, Allokation, Prozess). Leitlinie für Entscheidungen am Krankenbett. 1st ed. Heidelberg: Springer; 2011. p.33-45. [Crossref] [PubMed]
- Düwell M, Hübenthal C, Werner HM. Zentrale Begriffe der Ethik. Handbuch Ethik. 1st ed. Stuttgart/Weimar: Metzler; 2002. p.457-63. [Crossref]
- Monteverde S. Das umfeld pflegeethischer reflexion. Handbuch Pflegeethik. Ethisch denken und handeln in den Praxisfeldern der Pflege. 1st ed. Stuttgart: Kohlhammer; 2012. p.19-41. [Link]
- International Council of Nurses [Internet] © 2019 AYNLA ICN code of ethics for nurses. Erişim linki: [Link] (Erişim tarihi: 20.07.2020)
- Radden J. Thinking about the repair manual: Technique and technology in psychiatry. In: Phillips J, ed. Philosophical Perspectives on Technology and Psychiatry. 1st ed. Oxford: Oxford University Press; 2008: p.263-78. [Crossref]
- Rhodes R. Rethinking research ethics. Am J Bioeth. 2005;5(1):7-28. [Crossref] [PubMed]
- Radden J, Sadler J. Character virtues in psychiatric practice. Harvard Review of Psychiatry. 2008;16(6):373-80. [Crossref] [PubMed]
- Müller-Busch C, Aulbert E. Ethische Probleme in der Lebensendphase. In: Aulbert E, Nauck F, Radbruch L, eds. Lehrbuch der Palliativmedizin. 1st ed. Stuttgart: Schattauer; 2006. p.46-63. [Link]
- Wiesemann C. Das Recht auf Selbstbestimmung und das Arzt-Patient-Verhältnis aus sozialgeschichtlicher Perspektive. In: Toellner R, Wiesing R, eds. Geschichte und Ethik in der Medizin. Von den Schwierigkeiten einer Kooperation. 1st ed. Stuttgart: Gustav Fischer; 1997. p.67-89. [Link]
- Draper H, Sorell T. Patients' responsibilities in medical ethics. Bioethics. 2002;16(4):335-52. [Crossref] [PubMed]
- Vollmann J. Zwangsbehandlungen in der Psychiatrie [Forced treatment in psychiatry]. Eine ethische Analyse der neuen Rechtslage für die klinische Praxis. 2014; 85:614-20. [Crossref] [PubMed]
- Resmî Gazete (01.08.1998, Sayı: 23420) sayılı Hasta Hakları Yönetmeliği; 1998. [Link]
- Rehbock T. Autonomie-Fürsorge-Paternalismus Zur Kritik (medizin-)ethischer Grundbegriffe [Autonomy-care-paternalism to the critique of (medical) ethical basic terms]. Ethik Med. 2002;14:131-50. [Crossref]
- Hofmann I. Ver-rückt in normierter Umgebung. Ethische Überlegungen zur Pflege psychisch veränderter und kranker Menschen. PflegeImpuls. 2001;8:179-85. [Link]
- Fölsch D. Die Prinzipienorientierte Pflegeethik. Ethik in der Pflegepraxis. Anwendung moralischer Prinzipien auf den Pflegealltag. 2nd ed. Wien: Facultas; 2012. p.66.
- Townsend M. Psychiatric Mental Health Nursing Concepts of Care in Evidence-Based Practice. 8th ed. Philadelphia: F.A. Davis Company; 2014. [Link]
- Aristoteles. Olof Gigon, çeviri editörü. Die Nikomachische Ethik. 1st ed. München: Deutscher Taschenbuch Verlag; 1978.
- Rabe M. Grundlagen. Pflege und Pflegeausbildung: Spuren des beruflichen Ethos. In: Ethik in der Pflegeausbildung Beiträge zur Theorie und Didaktik. 1st ed. Bern: Verlag Hans Huber, Hogrefe AG; 2009. p.21-32.
- Maddox PJ. Administrative ethics and the allocation of scarce ressources. Online Journal of Issues of Nursing. 1998. [Link]
- American Nurses Association (ANA). Code of ethics for nurses with interpretive statements. Silver Spring, MD: American Nurses Association; 2015. [Link]
- Schädle-Deininger H. Ein-Blick in Ethik und Haltungen der psychiatrischen Pflege [Subjective Glance in Ethics and Attitudes in Psychiatric Nursing]. Psychiatr Prax. 2014;41(S01):11-5. [Crossref]
- Lakeman R. Ethics and nursing. In: Barker P, ed. Psychiatric and Mental Health Nursing. The craft of caring. 2nd ed. London, UK: Edward Arnold (Publishers); 2009. p.607-18. [Link]
- Needham I. Zwangsmaßnahmen und Ethik: Entwurf eines ethischen Modells für die Pflege. Psych Pflege heute. 1997;3:211-6.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. Toplum Ruh Sağlığı Merkezleri Hakkında Yönerge. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı; 2014. [Link]
- Şengün İnan F, Çetinkaya Duman Z. Kronik ruhsal hastalıklar ve ailenin damgalanması [Chronic mental illness and family stigma]. Turkiye Klinikleri J Psychiatr Nurs-Special Topics. 2018;4(1):60-6. [Link]
- van der Arend A, Gastmans C. Grundwissen. In: Ethik für Pflegende. 3rd ed. Bern, Göttingen, Toronto, Seattle: Huber Verlag; 1996. p.36.
- Lützén K, Schreiber R. Moral survival in a nontherapeutic environment. Issues Ment Health Nurs. 1998;19(4):303-15. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi