.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Maluliyet Oran Hesaplarında Tek Travma Modeli Üzerinden Farklı Cetvellerin Karşılaştırılması: Tanımlayıcı Çalışma
Comparison of Different Regulations on a Single Trauma Model in Disability Rate Calculations: Descriptive Study
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2024;21(2):70-8
doi: 10.5336/forensic.2024-101264
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu çalışmada, maluliyet oranları hesaplamalarında kullanılan yönetmeliklerdeki farklılıkları ve eksiklikleri ortaya koyabilmek için sadece kafa travması sekeli olan olgular ele alınmış, oran karşılaştırması ile farklılıkları, eksiklikleri ortaya koymak ve trafik kazalarına özel ortak kullanılabilecek bir cetvel düzenlenmesi gereğine vurgu yapmak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalında 1 Ocak 2017-31 Aralık 2019 tarihleri arasında düzenlenen maluliyet raporları arasında kafa travması sekeli nedenli maluliyet oran hesabı yapılan raporlar geriye dönük incelenmiş, son muayene bulgularına göre her bir olgunun çalışma gücü kayıp oranı ve tüm vücut engellilik oranı yeniden hesaplanmıştır. Aynı sekel için elde edilen oranlardaki farklılıklar açısından karşılaştırmalı istatistiksel analiz yapılmış, anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Kafa travmalı 253 olgunun %70'i erkek (n=177) ve çoğunluğu 20-39 yaş aralığındadır (n=126, %49,8). Her iki cetvele göre hesaplanan oranlarda önemli farklılıklar olduğu, her sekelin cetvellerde yer almadığı görülmüştür. Uygulamada hakkaniyet ve farklı cetvellerdeki aynı sekel için oranlar arası bir uyum yakalayabilmek adına takdiren bazı oranda indirim uygulanmıştır. Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kayıp Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği'ne göre oranı hesaplamalarında daha fazla takdiren indirim olmuştur (%83,4). Sonuç: Yönetmeliklerde ciddi farklılıklar olması, aynı olguda bile farklı oranların çıkması mağduriyetlere yol açmaktadır. Bu nedenle, kişiler hangi cetvelden daha yüksek oran alabilirse o cetvele göre rapor düzenlenmesini talep edebilmektedir, bu da uygulamada birden fazla yerde ve birden fazla rapor düzenlenmesi ile sonuçlanmaktadır. Bu tarz talepler adli tıbbi pratikte de güvenilirlik kaybına yol açmakta ve hekimler için de yıpratıcı olmaktadır. Güncel, travmatik yaralanma modellerine uygun, trafik kazalarına özel ortak bir cetvel geliştirilmesi hukuksal açıdan çok yararlı olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Çalışma gücü kaybı; engellilik; maluliyet; kafa travmaları
Amaç: Bu çalışmada, maluliyet oranları hesaplamalarında kullanılan yönetmeliklerdeki farklılıkları ve eksiklikleri ortaya koyabilmek için sadece kafa travması sekeli olan olgular ele alınmış, oran karşılaştırması ile farklılıkları, eksiklikleri ortaya koymak ve trafik kazalarına özel ortak kullanılabilecek bir cetvel düzenlenmesi gereğine vurgu yapmak amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Ana Bilim Dalında 1 Ocak 2017-31 Aralık 2019 tarihleri arasında düzenlenen maluliyet raporları arasında kafa travması sekeli nedenli maluliyet oran hesabı yapılan raporlar geriye dönük incelenmiş, son muayene bulgularına göre her bir olgunun çalışma gücü kayıp oranı ve tüm vücut engellilik oranı yeniden hesaplanmıştır. Aynı sekel için elde edilen oranlardaki farklılıklar açısından karşılaştırmalı istatistiksel analiz yapılmış, anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Kafa travmalı 253 olgunun %70'i erkek (n=177) ve çoğunluğu 20-39 yaş aralığındadır (n=126, %49,8). Her iki cetvele göre hesaplanan oranlarda önemli farklılıklar olduğu, her sekelin cetvellerde yer almadığı görülmüştür. Uygulamada hakkaniyet ve farklı cetvellerdeki aynı sekel için oranlar arası bir uyum yakalayabilmek adına takdiren bazı oranda indirim uygulanmıştır. Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kayıp Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği'ne göre oranı hesaplamalarında daha fazla takdiren indirim olmuştur (%83,4). Sonuç: Yönetmeliklerde ciddi farklılıklar olması, aynı olguda bile farklı oranların çıkması mağduriyetlere yol açmaktadır. Bu nedenle, kişiler hangi cetvelden daha yüksek oran alabilirse o cetvele göre rapor düzenlenmesini talep edebilmektedir, bu da uygulamada birden fazla yerde ve birden fazla rapor düzenlenmesi ile sonuçlanmaktadır. Bu tarz talepler adli tıbbi pratikte de güvenilirlik kaybına yol açmakta ve hekimler için de yıpratıcı olmaktadır. Güncel, travmatik yaralanma modellerine uygun, trafik kazalarına özel ortak bir cetvel geliştirilmesi hukuksal açıdan çok yararlı olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Çalışma gücü kaybı; engellilik; maluliyet; kafa travmaları
ABSTRACT
Objective: In this study, to reveal the differences and deficiencies in the regulations used in the calculation of disability rates, only cases with sequelae of head trauma were considered, it was aimed to reveal the differences and deficiencies by comparing the rates and emphasizing the need for a common table that can be used for traffic accidents. Material and Methods: Among the disability reports issued in our department between January 1, 2017 and December 31, 2019, the reports in which disability rate calculation was made due to head trauma sequelae were examined retrospectively, and the loss of working power and whole-body disability rate of each case were recalculated according to the final examination findings. Comparative statistical analysis was performed for the differences in the rates obtained for the same sequelae and the significance level was accepted as p<0.05. Results: Among 253 cases, 70% were male (n=177), and the majority were between 20-39 years of age (n=126, 49.8%). There were significant differences in the rates calculated according to both scales and not all sequelae were included in them. In practice, some discretionary rate reductions were applied for fairness and to achieve harmony between the rates for the same sequelae in different tables. According to the Regulation on the Procedures for the Determination of the Rate of Loss of Work Capacity and Occupational Earning Capacity, there was more discretionary reduction in the rate calculations (83.4%). Conclusion: Serious differences in the regulations, and different rates even in the same case lead to grievances. For this reason, individuals can request a report to be prepared according to which scale they can get a higher rate from, which results in more than one report being issued in more than one center in practice. Such demands lead to a loss of credibility in forensic medical practice and are also wearisome for physicians. It would be very beneficial from a legal point of view to develop a scale specific to traffic accidents, suitable for current traumatic injury models.
Keywords: Loss of working power; disability; disablement; head traumas
Objective: In this study, to reveal the differences and deficiencies in the regulations used in the calculation of disability rates, only cases with sequelae of head trauma were considered, it was aimed to reveal the differences and deficiencies by comparing the rates and emphasizing the need for a common table that can be used for traffic accidents. Material and Methods: Among the disability reports issued in our department between January 1, 2017 and December 31, 2019, the reports in which disability rate calculation was made due to head trauma sequelae were examined retrospectively, and the loss of working power and whole-body disability rate of each case were recalculated according to the final examination findings. Comparative statistical analysis was performed for the differences in the rates obtained for the same sequelae and the significance level was accepted as p<0.05. Results: Among 253 cases, 70% were male (n=177), and the majority were between 20-39 years of age (n=126, 49.8%). There were significant differences in the rates calculated according to both scales and not all sequelae were included in them. In practice, some discretionary rate reductions were applied for fairness and to achieve harmony between the rates for the same sequelae in different tables. According to the Regulation on the Procedures for the Determination of the Rate of Loss of Work Capacity and Occupational Earning Capacity, there was more discretionary reduction in the rate calculations (83.4%). Conclusion: Serious differences in the regulations, and different rates even in the same case lead to grievances. For this reason, individuals can request a report to be prepared according to which scale they can get a higher rate from, which results in more than one report being issued in more than one center in practice. Such demands lead to a loss of credibility in forensic medical practice and are also wearisome for physicians. It would be very beneficial from a legal point of view to develop a scale specific to traffic accidents, suitable for current traumatic injury models.
Keywords: Loss of working power; disability; disablement; head traumas
REFERANSLAR:
- Dilmen ÖK, Akçıl EF, Tunalı Y. Travmatik beyin hasarında yoğun bakım tedavisi [Intensive care treatment in traumatic brain injury]. Turkish J Anesthesia Reanimation. 2015:1(43):1-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yılmaz ER, Hastürk AE, Kahiloğulları G. Acil serviste kafa travması nedeni ile değerlendirilen 1114 hastanın epidemiyolojik incelemesi [The epidemiological investigation of 1,114 emergency room head trauma patients]. Türk Nöroşirurji Dergisi. 2011;21:242-5. [Link]
- Hyder AA, Wunderlich CA, Puvanachandra P, Gururaj G, Kobusingye OC. The impact of traumatic brain injuries: a global perspective. NeuroRehabilitation. 2007;22(5):341-53. [Crossref] [PubMed]
- TÜİK [İnternet]. [Erişim tarihi: 25 Aralık 2023]. Karayolları trafik kazası istatistikleri, 2022. Erişim linki: [Link]
- Kadı MR, Kadı G, Balcı Y, Göçeoğlu ÜÜ. Meslekte kazanma gücü kaybı oranları ile takdir oranlarının değerlendirilmesi: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi tıp fakültesi adli tıp anabilim dalı olguları [Permanent disability rating determination and clinical regulation: evaluation of cases of Muğla Sıtkı Koçman university, medical faculty, forensic medicine department]. The Bulletin of Legal Medicine. 2018;23(2):77-88. [Crossref]
- Hilal A, Akgündüz E, Kaya K, Yılmaz K, Çekin N. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalına gelen maluliyet raporlarının retrospektif olarak değerlendirilmesi [Retrospective evaluation of disability reports in Cukurova University Forensic Medicine Department]. Adli Tıp Bülteni. 2017;22(3):189-93. [Crossref]
- Kaya A, Çelik C, Aktaş EÖ, Şenol E, Güler H. Yargıtay kararları ışığında trafik kazasına bağlı maluliyet oranı hesaplamalarında dikkat edilecek unsurlar [Factors to be considered in calculating the disability rate due to traffic accidents in the light of the supreme court decisions]. Adli Tıp Bülteni. 2020;25(3):176-81. [Crossref]
- Hilal A. Maluliyet hesaplamalarında karşılaşılan sorunlar [Challenges in measuring of disability]. Adli Tıp Bülteni. 2016;21(2):12-3. [Crossref]
- Resmî Gazete (11.10.2008, Sayı: 27021) sayılı Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği; 2008. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (3.8.2013, Sayı: 28727) sayılı Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği; 2013. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (30.3.2013, Sayı: 28603) sayılı Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik; 2013. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. Erişim linki: [Link]
- Resmî Gazete (20.2.2019, Sayı: 30692) sayılı Erişkinler için Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik; 2019. Erişim tarihi: 25 Aralık 2023. Erişim linki: [Link]
- Ünaldı ŞS, Poyraz T, Bora İE, Can İÖ. Trafik kazasına bağlı kafa travması sonrası maluliyet değerlendirme kuruluna başvuran olguların nöropsikiyatrik sekeller açısından incelenmesi [Evaluation of the cases admitted to the disability board after a traffic accidental head trauma, in terms of neuropsychiatric sequelae]. Adli Tıp Bülteni. 2023;28(3):280-8. [Crossref]
- Ünal V, Ünal EÖ, Yener Z, Çetinkaya Z, Çağdır S. Fark hesabına dayalı maluliyet oranı tespiti. Turkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine and Forensic Sciences. 2015;12(2):37-46. [Crossref]
- Gürbüz V. 2013-2016 yılları arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Adli Tıp Anabilim dalı tarafından yazılan maluliyet raporlarının değerlendirilmesi, ülkemizdeki ve dünya çapındaki kıyaslamaları [Uzmanlık tezi]. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi; 2017. [Link]
- Karayel F, Sav A. Kafa travmalarında diffüz akson zararı, tanıda ß-APP'nin yeri [Diffuse axonal damage in head traumas: The role of ß-APP in diagnosis]. Adli Tıp Bülteni. 2008;13(1):30-9. [Crossref]
- Smith DH, Meaney DF, Shull WH. Diffuse axonal injury in head trauma. J Head Trauma Rehabil. 2003;18(4):307-16. [Crossref] [PubMed]
- Kumral B, Ünal A, Oğuz K, Gündoğmuş ÜN. Travmaya bağlı kalıcı nörolojik hasar: adli tıpta önemli bir son karar. Journal of Neurological Sciences. 2013;30(4):682-92. [Link]
- Koçak S, Uçar K, Bayır A, Ertekin B. Acil servise başvuran motosiklet ve bisiklet kazası olgularının karakteristikleri [Characteristics of the cases of bicycle and motorcycle accidents referred to the emergency department]. Turk J Emerg Med. 2010;10(3):112-8. [Link]
- Saukko P, Knight B. Knight's Forensic Pathology. 4th ed. London, New York: CRC Press; 2016. [Crossref] [PMC]
- Rao V, Lyketsos C. Neuropsychiatric sequelae of traumatic brain injury. Psychosomatics. 2000;41(2):95-103. [Crossref] [PubMed]
- Eroğlu, Küpeli A. Meslekte kazanma gücü kaybı oranı ve engel oranı değerlendirmesinde kullanılan yönetmeliklerin karşılaştırılması [Meslekte kazanma gücü kaybı oranı ve engel oranı değerlendirmesinde kullanılan yönetmeliklerin karşılaştırılması]. Adli Tıp Bülteni. 2020;25(3):182-90. [Link]
- Buluş E, Menkü ŞF, Delil Ş, Özkara Ç, Yeni SN. Maluliyet belirlenmesi amacıyla hastanede yatırılan epilepsi hastalarına yaklaşım [An approach to epilepsy patients admitted to hospital for the purpose of disability determination]. Epilepsi. 2015;21(1):29-33. [Link]
.: İşlem Listesi