Amaç: Kronik hepatit B (KHB) hastalarının bilgi düzeyi arttıkça, takip ve tedavi uyumları da artmaktadır. Bu çalışmada, hekim/hekimler tarafından bilgilendirilmelerinin KHB hastalarının hastalıklarıyla ilgili bilgi düzeyine etkilerini değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma 1 Ocak ve 1 Şubat 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Erişkin KHB hastalarına hastalıklarıyla ilgili sorular katılan merkezlerdeki birer araştırmacı tarafından sorulmuştur. Bulgular: Ankete katılan 111 hastanın 59 (%53,2)'u kadın ve 58 (%52,3)'i ilkokul mezunuydu. 35 (%31,5) hasta HBV ile enfekte olduğunu operasyon öncesi istenen tetkiklerle öğrenmişti. Katılımcıların 44 (%39,6)'ü hepatit B kontrolü için hekime düzenli bir biçimde başvurmamaktaydı. Sırasıyla;7 (%6,3) ve 11 (%9,9) katılımcı hepatit B'nin hiçbir bulaş yolunu ve neden olabileceği klinik sonuçları doğru tanımlayamadı. KHB tedavisi alan katılımcıların 22 (%51,2)'si, ilaçları kullanma şekli ve yan etkileri hakkında bilgilendirilmemişti. Katılımcıların hiçbiri hepatit D hakkında bilgilendirilmemişti. Eğitim seviyesi ve bulaş yollarını doğru tanımlama sıklığı doğru orantılıydı (p=0,003). Hekim tarafından bilgilendirilmiş olan katılımcıların HBV enfeksiyonunun bulaş yollarını ve karaciğer dışı doku ve organ hasarı dışındaki klinik sonuçları (p=0,013, p=0,029) daha doğru tanımladıkları, hekime daha düzenli başvurdukları (p=0,014) ve eş ve/veya çocuklarının hepatit B için tetkik edilme ve aşılanma (p<0,001, p<0,001) sıklıklarının daha fazla olduğu tespit edildi. Sonuç: KHB hastalarının hastalıklarının takip ve tedavisi için başvurdukları hekim/hekimler tarafından bilgilendirilmelerinin hastanın ve toplumun sağlığını olumlu yönde etkileyen değiştirilebilir bir faktör olduğu ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler: Kronik hepatit B; sağlık anketleri
Objective: As the level of knowledge of chronic hepatitis B (CHB) patients increases, their complicance to follow-up and treatment increases, too. In this study, it was aimed to evaluate the impact of being informed by physicians on the level of knowledge of CHB patients. Material and Methods: The study was conducted between 1st January-1st February 2019. Adult CHB patients were questioned about their disease by two researchers in attending centres. Results: Of 111 participants, 59 (53.2%) were female and the educational background of 58 (52.3%) of them were primary school. 35 (31.5%) patients learned their infected status via preoperative tests. 44 (39.6%) participants weren't consulting a physician for hepatitis B, regularly. Respectively, 7 (6.3%) and 11 (9.9%) patients couldn't identify any of the transmission routes and clinical consequenses of hepatitis B, properly. 22 (51.2%) of the participants treated for CHB weren't informed about the use and the side effects of the drugs. None of the participants were informed about hepatitis D. The level of education and the frequency of defining transmission routes properly were directly proportional (p=0.003). It was detected that the participants informed by physician were defining transmission routes and extrahepatic clinical consequences more accurately (p=0.013, p=0.029), consulting physician regularly (p=0.014) and their partners and/or children were tested and vaccinated against hepatitis B more frequently (p<0.001, p<0.001). Conclusion: It was revealed that the status of being informed of CHB patients by their consulting physician( s) is a changeable coefficient which influences patient's and community health in a favorable manner.
Keywords: Chronic hepatitis B; health surveys
- Mugisha J, Mokaya J, Bukenya D, Ssembajja F, Mayambala D, Newton R, et al. A study of knowledge, experience, and beliefs about hepatitis b virus (hbv) infection in south western Uganda. Frontiers in Public Health. 2019;7:1-7.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- World Health Organization. Global hepatitis report, 2017. 2017. Available from: (Erişim tarihi: 20.6.2020). [Link]
- World Health Organization. Prevention and control of viral hepatitis ınfection: framework for global action. 2012. Available from: (Erişim tarihi: 20.6.2020).[Link]
- Akhan S, Aynıoğlu A, Çağatay A, Gönen İ, Günal Ö, Kaynar T, et al. [Management of chronic hepatitis b virus infection: a consensus report of the study group for viral hepatitis of turkish society of clinical microbiology and infectious diseases]. Klimik Journal. 2014;27(1):2-18.[Link]
- Tran S, Bennett G, Richmond J, Nguyen T, Ryan M, Hong T, et al. 'Teach-back' is a simple communication tool that improves disease knowledge in people with chronic hepatitis B-a pilot randomized controlled study. BMC Public Health. 2019;19(1):1355.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Tamayo A, Shah SR, Bhatia S, Chowdhury A, Rao PN, Dinh P, et al. Correlates of disease-specific knowledge among patients with chronic hepatitis B or hepatitis C infection in India. Hepatol Int. 2016;10(6):988-95.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Shah HA, Abu-Amara M. Education provides significant benefits to patients with hepatitis B virus or hepatitis C virus infection: a systematic review. Clin Gastroenterol Hepatol. 2013;11(8):922-33.[Crossref] [PubMed]
- Li D, Tang T, Patterson M, Ho M, Heathcote J, Shah H. The impact of hepatitis B knowledge and stigma on screening in Canadian Chinese persons. Can J Gastroenterol. 2012;26(9):597-602.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Wu H, Yim C, Chan A, Ho M, Heathcote J. Sociocultural factors that potentially affect the institution of prevention and treatment strategies for prevention of hepatitis B in Chinese Canadians. Can J Gastroenterol. 2009;23(1):31-6.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Viral Hepatitle Savaşım Derneği [Internet]. Copyrights © 2020. [cited 5.5.2020]. Türkiye Viral Hepatitler Tanı ve Tedavi Kılavuzu 2017. Available from:[Link]
- Mustafa RE, Mushtaq S, Akhtar N, Yameen MA. Assessment of knowledge, attitude and practice towards hepatitis among patients visiting the hepatitis clinic in tertiary care hospital, Rawalpindi, Pakistan. J Pak Med Assoc. 2019;69(8):1136-41.[PubMed]
- Mohamed R, Ng CJ, Tong WT, Abidin SZ, Wong LP, Low WY. Knowledge, attitudes and practices among people with chronic hepatitis B attending a hepatology clinic in Malaysia: a cross sectional study. BMC Public Health. 2012;12:601.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Datta S. An overview of molecular epidemiology of hepatitis B virus (HBV) in India. Virol J. 2008;5:156.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programı 2018-2023. Ankara:2018. Available from: (Erişim tarihi: 1 Haziran 2020).[Link]
- Hajarizadeh B, Wallace J, Richmond J, Ngo N, Enright C. Hepatitis B knowledge and associated factors among people with chronic hepatitis B. Aust N Z J Public Health. 2015;39(6):563-8.[Crossref] [PubMed]
- Dahl TF, Cowie BC, Biggs BA, Leder K, MacLachlan JH, Marshall C. Health literacy in patients with chronic hepatitis B attending a tertiary hospital in Melbourne: a questionnaire based survey. BMC Infect Dis. 2014;14:537.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Lutgehetmann M, Meyer F, Volz T, Lohse AW, Fischer C, Dandri M, et al. [Knowledge about HBV, prevention behaviour and treatment adherence of patients with chronic hepatitis B in a large referral centre in Germany]. Z Gastroenterol. 2010;48(9):1126-32.[PubMed]
- Stockdale AJ, Kreuels B, Henrion MYR, Giorgi E, Kyomuhangi I, de Martel C, et al. The global prevalence of hepatitis D virus infection: Systematic review and meta-analysis. J Hepatol. 2020;73(3):523-32.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yurdaydın C, Idilman R, Bozkaya H, Bozdayi AM. Natural history and treatment of chronic delta hepatitis. J Viral Hepat. 2010;17(11):749-56.[Crossref] [PubMed]
- Gümürdülü Y, Taşdoğan BE, Doğan ÜB, Kara B. Are patients with chronic hepatitis B infection aware of delta hepatitis? Turk J Gastroenterol. 2014;25(2):222-3.[Crossref] [PubMed]
- Kessels RP. Patients' memory for medical information. J R Soc Med. 2003;96(5):219-22.[Crossref] [PubMed] [PMC]
.: İşlem Listesi