Karaciğer Tümörlerinde Selektif Radyonüklid Tedavi
Selective Radionuclide Therapy of Liver Tumors
Bozkurt MF. Karaciğer Tümörlerinde Selektif Radyonüklid Tedavi. Özcan Z, editör. Nükleer Onkolojide Teranostik Uygulamalar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2018. p.62-8.
Makale Dili: TR
ÖZET
Karaciğer tümörlerinde uygulanan selektif radyonüklid tedavi aynı etki mekanizmasına sahip farklı radyofarmasötikler kullanılarak yapılan teranostik uygulamalar arasındadır. Bu tedavide sıklıkla kullanılan radyofarmasötik Yitriyum-90 (Y-90) mikrokürelerdir. Y-90 mikroküre tedavisi transarteryel girişimle tümörün kanlandığı hepatik arter dalından tedavi edici özellikteki beta radyasyonu yayan Y-90 radyofarmasötiği yüklenmiş mikrokürelerin tümör mikrodolaşımına verilmesi yoluyla yapılan bir internal radyoterapi yöntemidir. Tedavinin temel mantığı karaciğerde malign hücrelerin hepatik arterden, normal hepatositlerin ise ağırlıklı olarak portal venöz sistemden beslenmesine dayanmaktadır. Bu sayede, Y-90 mikroküreler seçici olarak tümör hücrelerine yönlendirilip tümör hücreleri yüksek doz radyasyon etkisine maruz bırakılır ve tümör komşuluğundaki karaciğer dokusu ve karaciğer dışında kalan diğer dokular radyasyonun olası yan etkilerinden mümkün olduğunca etkilenmezler. Y90-mikroküre tedavisinin etkinliği diğer birçok tedaviden farklı olarak malignite cinsine ve histopatolojik davranışına bağlı değildir ve hem primer karaciğer tümörlerinde hem de karaciğerin metastatik tümörlerinde aynı şekilde uygulanabilmektedir. Tedavi uygunluk değerlendirmesinde hepatik anjiyografi ile planlama yapılmakta ve hepatik arter perfüzyon sintigrafisi ile Y-90 mikrokürelerin olası biyodağılımı belirlenip, tedaviye engel bir radyoaktivite kaçağı olup olmadığı değerlendirilmektedir. Bu basamak, teranostik uygulamanın tanısal kısmını oluşturmaktadır. Karaciğerin selektif radyonüklid tedavisinde en sık Y-90 reçine veya cam mikroküreler kullanılmakla birlikte son yıllarda Renyum-188 ve Holmium-166 mikrokürelerin kullanımı da mümkün olmuştur.Bu tedavi, primer tümörlerden hepatosellüler kanser ve kolanjiyokarsinomda, metastatik karaciğer tümörlerinden kolorektal ve nöroendokrin tümör başta olmak üzere karaciğere metastaz yapan ve inoperabl kabul edilen tüm malignitelerde uygulanabilmektedir ve literatürde tedavi başarısı ile ilgili sonuçlar artmaktadır
Anahtar Kelimeler: Nükleer tıp; yitriyum; mikroküreler; tedavi
Karaciğer tümörlerinde uygulanan selektif radyonüklid tedavi aynı etki mekanizmasına sahip farklı radyofarmasötikler kullanılarak yapılan teranostik uygulamalar arasındadır. Bu tedavide sıklıkla kullanılan radyofarmasötik Yitriyum-90 (Y-90) mikrokürelerdir. Y-90 mikroküre tedavisi transarteryel girişimle tümörün kanlandığı hepatik arter dalından tedavi edici özellikteki beta radyasyonu yayan Y-90 radyofarmasötiği yüklenmiş mikrokürelerin tümör mikrodolaşımına verilmesi yoluyla yapılan bir internal radyoterapi yöntemidir. Tedavinin temel mantığı karaciğerde malign hücrelerin hepatik arterden, normal hepatositlerin ise ağırlıklı olarak portal venöz sistemden beslenmesine dayanmaktadır. Bu sayede, Y-90 mikroküreler seçici olarak tümör hücrelerine yönlendirilip tümör hücreleri yüksek doz radyasyon etkisine maruz bırakılır ve tümör komşuluğundaki karaciğer dokusu ve karaciğer dışında kalan diğer dokular radyasyonun olası yan etkilerinden mümkün olduğunca etkilenmezler. Y90-mikroküre tedavisinin etkinliği diğer birçok tedaviden farklı olarak malignite cinsine ve histopatolojik davranışına bağlı değildir ve hem primer karaciğer tümörlerinde hem de karaciğerin metastatik tümörlerinde aynı şekilde uygulanabilmektedir. Tedavi uygunluk değerlendirmesinde hepatik anjiyografi ile planlama yapılmakta ve hepatik arter perfüzyon sintigrafisi ile Y-90 mikrokürelerin olası biyodağılımı belirlenip, tedaviye engel bir radyoaktivite kaçağı olup olmadığı değerlendirilmektedir. Bu basamak, teranostik uygulamanın tanısal kısmını oluşturmaktadır. Karaciğerin selektif radyonüklid tedavisinde en sık Y-90 reçine veya cam mikroküreler kullanılmakla birlikte son yıllarda Renyum-188 ve Holmium-166 mikrokürelerin kullanımı da mümkün olmuştur.Bu tedavi, primer tümörlerden hepatosellüler kanser ve kolanjiyokarsinomda, metastatik karaciğer tümörlerinden kolorektal ve nöroendokrin tümör başta olmak üzere karaciğere metastaz yapan ve inoperabl kabul edilen tüm malignitelerde uygulanabilmektedir ve literatürde tedavi başarısı ile ilgili sonuçlar artmaktadır
Anahtar Kelimeler: Nükleer tıp; yitriyum; mikroküreler; tedavi
ABSTRACT
Selective radionuclide therapy of liver tumors is one of the theranostic applications in which different radiopharmaceuticals with the same way of action are utilised. The most used radiopharmaceutical for this therapy is Yttrium-90 (Y-90) microspheres. Y-90 microsphere therapy is an internal radiation treatment which provides therapeutic beta radiation from Y-90 loaded microspheres delivered to tumor microcirculation via transarterial route. The conceptual basis of this therapy depends on the fact that the blood supply for tumor cells is mostly from hepatic artery while the normal hepatocytes are fed extensively from portal venous system. For this reason, while intraarterial delivery of Y-90 microspheres provides high radiation dose to tumor cells, normal hepatocytes adjacent to tumor cells and extrahepatic sites can be protected from hazardous effects of radiation. The efficacy of this therapy does not necessarily depend on the tumor type and histopathological features of the tumors and it can be applied with the same technique for both primary and metastatic liver tumors.Hepatic angiography is performed in order to plan the therapy and hepatic artery perfusion scintigraphy is performed to delineate the biodistribution of microspheres within the liver as well as to assess possible radioactive shunting to extrahepatic sites which may hinder the therapy. This step constitute the diagnostic part of this theranostic application. The microspheres which are mostly used for this therapy can either be resin-based or glass microspheres labeled with Y-90 and recently Rhenium-188 microspheres and Holmium-166 microspheres have also been introduced. Selecive radionuclide therapy can mostly be used in hepatocellular and cholangiocellular cancer as primary as well as colorectal, neuroendocrine and any other tumor which metastatised to the liver as long as it is unresectable. There are increasing number of studies in literature which conclude the efficacy of this therapeutic approach.
Keywords: Nuclear medicine; yttrium; microspheres; treatment
Selective radionuclide therapy of liver tumors is one of the theranostic applications in which different radiopharmaceuticals with the same way of action are utilised. The most used radiopharmaceutical for this therapy is Yttrium-90 (Y-90) microspheres. Y-90 microsphere therapy is an internal radiation treatment which provides therapeutic beta radiation from Y-90 loaded microspheres delivered to tumor microcirculation via transarterial route. The conceptual basis of this therapy depends on the fact that the blood supply for tumor cells is mostly from hepatic artery while the normal hepatocytes are fed extensively from portal venous system. For this reason, while intraarterial delivery of Y-90 microspheres provides high radiation dose to tumor cells, normal hepatocytes adjacent to tumor cells and extrahepatic sites can be protected from hazardous effects of radiation. The efficacy of this therapy does not necessarily depend on the tumor type and histopathological features of the tumors and it can be applied with the same technique for both primary and metastatic liver tumors.Hepatic angiography is performed in order to plan the therapy and hepatic artery perfusion scintigraphy is performed to delineate the biodistribution of microspheres within the liver as well as to assess possible radioactive shunting to extrahepatic sites which may hinder the therapy. This step constitute the diagnostic part of this theranostic application. The microspheres which are mostly used for this therapy can either be resin-based or glass microspheres labeled with Y-90 and recently Rhenium-188 microspheres and Holmium-166 microspheres have also been introduced. Selecive radionuclide therapy can mostly be used in hepatocellular and cholangiocellular cancer as primary as well as colorectal, neuroendocrine and any other tumor which metastatised to the liver as long as it is unresectable. There are increasing number of studies in literature which conclude the efficacy of this therapeutic approach.
Keywords: Nuclear medicine; yttrium; microspheres; treatment
.: İşlem Listesi