Amaç: Çalışmanın amacı, meme kanserli hastaların yaşam kalitesini değerlendirmek için geliştirilmiş olan Kanser Tedavisinin Fonksiyonel Değerlendirilmesi-Meme [Functional Evaluation of Cancer Treatment-Breast (FACT-B)] (sürüm 4) Ölçeği'ni Türkçeye uyarlamak, geçerlik ve güvenirliğini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntemler: Metodolojik türdeki çalışmanın örneklemini, üçüncü düzey bir kamu hastanesinin meme polikliniğinde kanser tedavisi sonrası takip edilen 185 kadın oluşturdu. Veriler, 1 Ağustos 2015-31 Temmuz 2016 tarihleri arasında FACT-B Ölçeği ve eş zamanlı geçerliği için Avrupa Kanser Araştırma ve Tedavi Teşkilatı Yaşam Kalitesi [European Organization for Cancer Research and Treatment Quality of Life (EORTC QLQC30)] ve Meme Kanserine Özgü Yaşam Kalitesi [Breast Cancer-Specific Quality of Life (QLQ-BR23)] modülleri ile toplandı. İlk olarak, ölçeğin dilsel eş değerliği incelendi. Dilsel eş değerliğe sahip olduğu görüldükten sonra ölçeğin yapısal geçerliliği doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile belirlendi. Eş zamanlı geçerlik, test-tekrar test güvenirliği, toplam-alt ölçek korelasyonları Pearson korelasyon analizi ile test edildi. Kesme noktasına dayalı alt-üst grup ortalamaları ve test-tekrar test sonuçları Student t-testi ile analiz edildi. Ölçek maddelerinin iç tutarlılığı Cronbach alfa katsayısı ile değerlendirildi. Bulgular: Ölçeğin kapsam geçerlik indeksi değeri 0,95 olarak bulundu. DFA'da FACT-B Türkçe formun orijinal ölçek ile kabul edilebilir uyumda olduğu görüldü. Ölçeğin EORTC QLQ-C30 ve BR23 modülleri ile korelasyonlarının anlamlı ilişkili ve %27'lik alt-üst grup ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olduğu bulundu (p<0,001). Ölçeğin Cronbach alfa katsayısı meme kanseri alt ölçeği hariç (0,58), 0,73-0,87 arasında değişen oranlarla iyi bir iç tutarlılık gösterdi. Test-tekrar test güvenilirliği 0,708- 0,930 arası korelasyon katsayıları ile desteklendi. Sonuç: Çalışma bulguları,FACT-B Ölçeği Türkçe formun geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu gösterdi. Ölçek, Türk meme kanserli kadınların sağlıkla ilgili yaşam kalitesini değerlendirmek için klinik ortamlarda ve araştırmalarda kullanılabilir.
Anahtar Kelimeler: Meme kanseri; yaşam kalitesi; geçerlik; güvenirlik
Objective: The aim of the study is to adapt to Turkish the Functional Evaluation of Cancer Treatment-Breast (FACT-B) (version 4) Scale, which was developed to evaluate the quality of life of patients with breast cancer, and to evaluate its validity and reliability. Material and Methods: The sample of the methodological type study consisted of 185 women with breast cancer who were followed up after cancer treatment in the breast polyclinic of a tertiary public hospital. Data were collected between 1 August 2015 and 31 July 2016 with the FACT-B Scale and, for concurrent validity, the European Organization for Cancer Research and Treatment Quality of Life (EORTC QLQ-C30) and Breast Cancer-Specific Quality of Life (QLQ-BR23) modules. First, the linguistic equivalence of the scale was examined. After it was found to have linguistic equivalence, its structural validity was determined by confirmatory factor analysis (CFA). Concurrent validity, test-retest reliability, total-subscale correlations were tested with Pearson correlation analysis. Lower-upper group means and test-retest results based on the cut-off point were analyzed by Student's t-test. The internal consistency of the scale items was evaluated with the Cronbach's alpha coefficient. Results: The content validity index value of the scale was found to be 0.95. The FACT-B Turkish form was found to be in acceptable agreement with the original scale in CFA. It was found that the correlations of the scale with the EORTC QLQ-C30 and BR23 modules were significantly related, and the difference between the averages of the upper and lower 27% groups was significant (p<0.001). The Cronach's alpha coefficient of the scale showed good internal consistency, with rates ranging from 0.73 to 0.87, except for the breast cancer subscale (0.58). Test-retest reliability was supported by correlation coefficients between 0.708 and 0.930. Conclusion: The study findings showed that the Turkish version of the FACT-B Scale was a valid and reliable measurement tool. Thus, the scale can be used in clinical settings and studies in order to assess the quality of life of Turkish patients with breast cancer.
Keywords: Breast cancer; quality of life; validity; reliability
- Özmen V. Breast cancer in Turkey: clinical and histopathological characteristics (analysis of 13.240 patients). J Breast Health. 2014;10(2):98-105. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kurt M, Kaya M. Meme kanseri teşhisinde mikrodalga yama antenlerinin kullanılması [Using microwave patch antennas in breast cancer diagnosis]. EJOSAT. 2022(36):293-7. [Crossref]
- Olçar Ece Z, Koçak HS, Güngörmüş Z. Birinci derece yakını meme kanserli kadınların korku düzeyinin erken tanı davranışlarına etkisi [The effect of fear level on early diagnosis behaviors of women with first degree relative with breast cancer]. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2022;5(1):22-9. [Link]
- İlter H, Keskinkılıç B. Türkiye Kanser İstatistikleri 2015. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın; 2018. [Link]
- World Health Organization [Internet]. © International Agency for Research on Cancer 2022 [Cited: July 18, 2022]. International Agency for Research on Cancer. Available from: [Link]
- Şener HÖ, Malkoç M, Ergin G, Karadibak D, Yavuzşen T. Effects of clinical pilates exercises on patients developing lymphedema after breast cancer treatment: a randomized clinical trial. J Breast Health. 2017;13(1):16-22. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Pandey M, Thomas BC, Ramdas K, Eremenco S, Nair MK. Quality of life in breast cancer patients: validation of a FACT-B Malayalam version. Qual Life Res. 2002;11(2):87-90. [Crossref] [PubMed]
- Kusi-Amponsah Diji A, Moses MO, Asante E, Agyeman YN, Duku J, Agyeiwaa SA. Life with female partners after mastectomy: the perception of Ghanaian men. International Journal of Applied Science and Technology. 2015;5(4):122-7. [Link]
- Koçan S, Gürsoy A. Body image of women with breast cancer after mastectomy: a qualitative research. J Breast Health. 2016;12(4):145-50. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Patoo M, Allahyari AA, Moradi AR, Payandeh M. Persian Version of Functional Assessment of Cancer Therapy-Breast (FACT-B) Scale: confirmatory factor analysis and psychometric properties. Asian Pac J Cancer Prev. 2015;16(9):3799-803. [Crossref] [PubMed]
- Levine EG, Yoo G, Aviv C. Predictors of quality of life among ethnically diverse breast cancer survivors. Appl Res Qual Life. 2017;12(1):1-16. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Zimmermann T. Intimate relationships affected by breast cancer: ınterventions for couples. Breast Care (Basel). 2015;10(2):102-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Akça M, Ata A, Nayır E, Erdoğdu S, Arıcan A. Impact of surgery type on quality of life in breast cancer patients. J Breast Health. 2014;10(4):222-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Nguyen J, Popovic M, Chow E, Cella D, Beaumont JL, Chu D, et al. EORTC QLQ-BR23 and FACT-B for the assessment of quality of life in patients with breast cancer: a literature review. J Comp Eff Res. 2015;4(2):157-66. [Crossref] [PubMed]
- Büyükakıncak Ö, Akyol Y, Özen N, Ulus Y, Cantürk F, Tander B, et al. Meme kanseri olan hastalarda cerrahi sonrası erken dönemde yaşam kalitesi: omuz ağrısı, el kavrama gücü, dizabilite ve emosyonel durum ile ilişkisi [Quality of life in patients with breast cancer at early postoperative period: relationship to shoulder pain, handgrip strength, disability, and emotional status]. Türk Fiz Tıp Rehab Derg. 2014;60(1):1-6. [Crossref]
- Gülcivan G, Topçu B. Meme kanserli hastaların yaşam kalitesi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi [Quality of life wıth breast cancer patients and evaluation of healthy life behaviors]. Nam Kem Med J. 2017;5(2):63-74. [Link]
- Yılmaz E, Çoşkun T. Meme kanserli hastalarda üst ekstremite sorunları ve yaşam kalitesi [Upper extremity problems and quality of life in patients with breast cancer]. Med J Bakirkoy. 2019;15:29-37. [Crossref]
- Bakar Y, Tuğral A, Özdemir Ö, Duygu E, Üyetürk Ü. Translation and Validation of the Turkish Version of Lymphedema Quality of Life Tool (LYMQOL) in patients with breast cancer related lymphedema. Eur J Breast Health. 2017;13(3):123-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Brady MJ, Cella DF, Mo F, Bonomi AE, Tulsky DS, Lloyd SR, et al. Reliability and validity of the functional assessment of cancer therapy-breast quality-of-life instrument. J Clin Oncol. 1997;15(3):974-86. [Crossref] [PubMed]
- Webster K, Cella D, Yost K. The Functional Assessment of Chronic Illness Therapy (FACIT) measurement system: properties, applications, and interpretation. Health Qual Life Outcomes. 2003;1:79. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yoo HJ, Ahn SH, Eremenco S, Kim H, Kim WK, Kim SB, et al. Korean translation and validation of the functional assessment of cancer therapy-breast (FACT-B) scale version 4. Qual Life Res. 2005;14(6):1627-32. [Crossref] [PubMed]
- Wan C, Zhang D, Yang Z, Tu X, Tang W, Feng C, et al. Validation of the simplified Chinese version of the FACT-B for measuring quality of life for patients with breast cancer. Breast Cancer Res Treat. 2007;106(3):413-8. [Crossref] [PubMed]
- Pedraza-Sánchez R, Sierra-Matamoros FA, López-Daza DF. Validación colombiana de la escala FACT-B para medir la calidad de vida de pacientes con cáncer de mama [Colombian validation of the FAC T-B scale for measuring breast cancer patients' quality of life]. Rev Colomb Obstet Ginecol. 2012;63(3):196-206. [Crossref]
- FACIT [Internet]. © 2021 FACIT.org [Cited: July 18, 2022]. FACT-B Functional Assessment of Cancer Therapy-Breast For patients with breast cancer. Available from: [Link]
- Büyüköztürk Ş. Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı [Factor analysis: basic concepts and using to development scale]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2002;32:470-83. [Link]
- Çapık C. Güvenirlik ve geçerlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı [Use of confirmatory factor analysis in validity and reliability studies]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;17(3):196-205. [Link]
- Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler [Basic principles of scale development]. TED. 2014;40:39-49. [Crossref]
- Demirci S, Eser E, Ozsaran Z, Tankisi D, Aras AB, Ozaydemir G, et al. Validation of the Turkish versions of EORTC QLQ-C30 and BR23 modules in breast cancer patients. Asian Pac J Cancer Prev. 2011;12(5):1283-7. [PubMed]
- Cella DF, Bonomi AE, Lloyd SR, Tulsky DS, Kaplan E, Bonomi P. Reliability and validity of the Functional Assessment of Cancer Therapy-Lung (FACT-L) quality of life instrument. Lung Cancer. 1995;12(3):199-220. [Crossref] [PubMed]
- Kaya MF. Sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması [A scale development study on the attitudes of sustainable development]. Marmara Coğrafya Dergisi. 2013;28:175-93. [Link]
- Erkorkmaz Ü, Etikan İ, Demir O, Özdamar K, Sanisoğlu SY. Doğrulayıcı faktör analizi ve uyum indeksleri [Confirmatory factor analysis and fit indices: review]. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2013;33(1):210-23. [Crossref]
- İlhan M, Çetin B. LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (YEM) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması [Comparing the analysis results of the Structural Equation Models (SEM) conducted using LISREL and AMOS]. JMEEP. 2014;5(2):26-42. [Link]
- Şimsek ÖF. Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş-Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. 1. Baskı. Ankara: Cem Web Ofset; 2007.
- Tavakol M, Dennick R. Making sense of Cronbach's alpha. Int J Med Educ. 2011;2:53-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Aksoy Derya Y, Timur Taşkın S, Uçar T, Karaaslan T, Akbaş Tunç Ö. Toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların cinsel tabulara etkisi [The effect on sexual taboos of attitudes of towards gender roles]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(1):1-8. [Link]
.: İşlem Listesi