Amaç: Bu çalışmanın amacı, jinekolojik kanser tanısı alan kadınların kansere karşı verdikleri tepki tarzı ile öz bakım gücü arasındaki ilişkiyi incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma, ilişkisel olarak yapılmıştır. Araştırma, Türkiye'de yer alan bir ilde bir üniversite hastanesinin ayaktan onkoloji polikliniğine başvuran jinekolojik kanser tanısı almış 185 kadın ile yapılmıştır. Veriler kişisel bilgi formu, Kansere Karşı Tepki Tarzı Ölçeği ve Öz Bakım Gücü ölçeği ile toplanmıştır. Bu çalışmada yüzde, ortalama ve standart sapmaları içeren tanımlayıcı istatistikler, Pearson korelasyon analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda jinekolojik kanser tanısı alan kadınların öz bakım gücünün Model 1'de mücadeleci ruh %71'ini (R2 : 0,707), Model 2'de çaresizlik/ümitsizlik %81'ini (R2 : 0,812), Model 3'te endişeli bekleyiş %14'ünü (R2 : 0,136), Model 4'te kadercilik %43'ünü (R2 : 0,429), Model 5'te inkâr %9'unu (R2 : 0,089), Model 6'da 5 değişken birlikte %83'ünü yordamaktadır (R2 : 0,832). Sonuç: Bu çalışmada, jinekolojik kanseri olan kadınların öz bakım güçleri orta düzeydedir. Kansere karşı verilen mücadeleci ruh, çaresizlik/ümitsizlik, endişeli bekleyiş, kadercilik ve inkâr tepkilerinin jinekolojik kanseri olan kadınlarda öz bakım gücünü etkilediği saptanmıştır. Jinekolojik kanseri olan kadınları, öz bakım gücünde en fazla çaresizlik/ümitsizlik tepkisinin; en az da endişeli bekleyiş tepkisinin etkili olduğu belirlenmiştir. Kadınların öz bakım gücünü artırmada, hemşirelere hem bakım hem de danışmanlıkta önemli görevler düşmektedir.
Anahtar Kelimeler: Jinekolojik kanser; öz bakım gücü; kansere karşı tepki tarzı
Objective: The aim of this study was to examination of the relationship between the mental adjustment to cancer and self care power in women with gynaecological cancer. Material and Methods: This study had a correlational design. The study was performed with 185 women with gynaecological cancer in Türkiye in an outpatient oncology outpatient clinic of a university hospital. Data were gathered with a sociodemographic form, Mental Adjustment to Cancer scale and self care power scale. Descriptive statistics including percentages, means, and standard deviation values, Pearson correlation analysis and multiple linear regression analyses were conducted in this study. Results: In the multiple linear regression analyses, fighting spirit of 71% (R2 : 0.707) of self care power in Model 1, helplessness/hopelessness were predictive of 81% (R2 : 0.812) of self care power in Model 2, anxious preoccupation were predictive of 14% (R2 : 0.136) of self care power in Model 3, fatalism were predictive of 43% (R2 : 0.429) of self care power in Model 4, denial were predictive of 9% (R2 : 0.089) of self care power in Model 5. These 5 variables together were found to predictive of 83% (R2 : 0.832) of self care power in Model 6. Conclusion: In this study, women with gynaecological cancer have moderate self-care power. It has been determined that the fighting spirit, helplessness/hopelessness, anxious anticipation, fatalism and denial reactions against cancer affect the self-care power of women with gynaecological cancer. It was determined that the helplessness/hopelessness response was the most effective and the anxious anticipation response was the least effective in the self-care power of women with gynaecological cancer. Nurses have important roles in both care and counseling in increasing women's self-care capacity.
Keywords: Gynaecological cancer; self-care power; mental adjustment to cancer
- Yıldırım E, Büyükkayacı Duman N. Geriatrik yaş grubundaki kadınlarda jinekolojik kanserler ve taramalar. Büyükkayacı Duman N, editör. Yaşlılık ve Kadın Sağlığı. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019. p.8-14. [Link]
- Riahi S, Mokhtari AM, Vali M, Abdzadeh E, Mohseni S, Salehiniya H, et al. Incidence and mortality rate of cervix cancer in Iran from 1990 to 2016: a systematic review and meta-analysis. J Contemp Med Sci. 2019;5(1):1-7. [Crossref]
- Tang Y, Fu F, Gao H, Shen L, Chi I, Bai Z. Art therapy for anxiety, depression, and fatigue in females with breast cancer: a systematic review. J Psychosoc Oncol. 2019;37(1):79-95. [Crossref] [PubMed]
- Ginsburgs VH, Goodill SW. A dance/movement therapy clinical model for women with gynecologic cancer undergoing high dose rate brachytherapy. Am J Dance Ther. 2009;31:136-58. [Crossref]
- Ferlay J, Soerjomataram I, Dikshit R, Eser S, Mathers C, Rebelo M, et al. Cancer incidence and mortality worldwide: sources, methods and major patterns in GLOBOCAN 2012. Int J Cancer. 2015;136(5):E359-86. [Crossref] [PubMed]
- Bar-Sela G, Atid L, Danos S, Gabay N, Epelbaum R. Art therapy improved depression and influenced fatigue levels in cancer patients on chemotherapy. Psychooncology. 2007;16(11):980-4. [Crossref] [PubMed]
- Özgün G, Türker PF, Kaya B. Onkoloji hastalarının kanser türlerine göre yaşam kalitesi, kaygı ve antropometrik ölçümlerinin değerlendirilmesi [Assesment of quality of life, anxiety and anthropometric measurements of oncology patients according to cancer types]. HÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2020;7(3):345-68. [Link]
- Rhondali W, Yennurajalingam S, Ferrer J, Chisholm G, Filbet M, Bruera E. Association between supportive care interventions and patient self-reported depression among advanced cancer outpatients. Support Care Cancer. 2014;22(4):871-9. [Crossref] [PubMed]
- Suzuki N, Ninomiya M, Maruta S, Hosonuma S, Nishigaya Y, Kobayashi Y, et al. Psychological characteristics of Japanese gynecologic cancer patients after learning the diagnosis according to the hospital anxiety and depression scale. J Obstet Gynaecol Res. 2011;37(7):800-8. [Crossref] [PubMed]
- Yu YL, Yeo H, Kang S. The impact of depressive symptoms on health value in patients with gynecologic cancer: a comparison with physical symptoms and performance status. Gynecol Oncol. 2020;157(3):733-9. [Crossref] [PubMed]
- Hwang KH, Cho OH, Yoo YS. Symptom clusters of ovarian cancer patients undergoing chemotherapy, and their emotional status and quality of life. Eur J Oncol Nurs. 2016;21:215-22. [Crossref] [PubMed]
- Warren N, Melrose DM, Brooker JE, Burney S. Psychosocial distress in women diagnosed with gynecological cancer. J Health Psychol. 2018;23(7):893-904. [Crossref] [PubMed]
- Altıntaş B. Yeni tanı almış meme kanseri hastalarının kansere tepkileriyle dini baş etmeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul: İstanbul Medipol Üniversitesi; 2019. Erişim linki: [Link]
- Eker A, Aslan E. Jinekolojik kanser hastalarında psiko-sosyal yaklaşım [Psychosocial approaches for gynecological cancer patients]. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2017;14(4):298-303.
- Karabinis G, Koukourikos K, Tsaloglidou A. Psychological support and quality of life in patients with gynecological cancer. Int J Res Med Sci. 2015;3(11):2992-7. [Crossref]
- Strong V, Waters R, Hibberd C, Murray G, Wall L, Walker J, et al. Management of depression for people with cancer (SMaRT oncology 1): a randomised trial. Lancet. 2008;372(9632):40-8. [Crossref] [PubMed]
- Mitchell AJ, Chan M, Bhatti H, Halton M, Grassi L, Johansen C, et al. Prevalence of depression, anxiety, and adjustment disorder in oncological, haematological, and palliative-care settings: a meta-analysis of 94 interview-based studies. Lancet Oncol. 2011;12(2):160-74. [Crossref] [PubMed]
- Sanson-Fisher RW, Noble NE, Searles AM, Deeming S, Smits RE, Oldmeadow CJ, et al. A simple filter model to guide the allocation of healthcare resources for improving the treatment of depression among cancer patients. BMC Cancer. 2018;18(1):125. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Al-Amer R, Ramjan L, Glew P, Randall S, Salamonson Y. Self-efficacy, depression, and self-care activities in adult Jordanians with type 2 diabetes: the role of illness perception. Issues Ment Health Nurs. 2016;37(10):744-55. [Crossref] [PubMed]
- Küçükkaya B, Erçel Ö. Jinekolojik kanserli hastalarda hastalık algısının öz-bakım gücüne etkisi [The effect of disease perception on self-care power in gynecologic cancer patients]. EGE HFD. 2019;35(3):137-45. [Link]
- World Health Organization. WHO recommendations on self-care interventions: human papillomavirus (HPV) self-sampling as part of cervical cancer screening. No. WHO/SRH/20.12. World Health Organization; 2020. [Link]
- Fann JR, Hong F, Halpenny B, Blonquist TM, Berry DL. Psychosocial outcomes of an electronic self-report assessment and self-care intervention for patients with cancer: a randomized controlled trial. Psychooncology. 2017;26(11):1866-71. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Goudarzian AH, Bagheri Nesami M, Zamani F, Nasiri A, Beik S. Relationship between Depression and Self-care in Iranian patients with cancer. Asian Pac J Cancer Prev. 2017;18(1):101-6. [PubMed] [PMC]
- Natan İ. Kanser teşhisi almış hastalarda kansere tepki tarzı ölçeğinin (mental adjusment to cancer scale) güvenirlik ve geçerlik yönünden incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 2000. Erişim linki: [Link]
- Nahcivan NO. A Turkish language equivalence of the Exercise of Self-Care Agency Scale. West J Nurs Res. 2004;26(7):813-24. [Crossref] [PubMed]
- Yan X, Su XG. Multiple linear regression. Linear Regression Analysis Theory and Computing. Singapore: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd.; 2009. p.41-58. [Crossref]
- Ergin A, Özdilek R, Dutucu N. 2012-2017 yılları arasında kadınlarda görülen kanser türleri ve dağılımları: bir üniversite hastanesi örneği [The distribution and types of women's cancers seen between 2012 and 2017: a university hospital example]. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2019;5(1):1-21. [Link]
- Guler B, Mete S. Effects of some characteristics of gynecological cancer diagnosis and treatment on women's sexual life quality. Indian J Cancer. 2019;56(2):157-62. [Crossref] [PubMed]
- de Castro EK, Peuker AC, Lawrenz P, Figueiras MJ. Illness perception, knowledge and self-care about cervical cancer. Psicologia Reflexão e Crítica. 2015;28(3):483-9. [Crossref]
- Koç Z, Şener A. Distress symptoms, anxiety, depression level, and self-care ability of oncology inpatients in a region of Turkey. Eur J Oncol. 2017;22(1):76-87. [Link]
- Çiftçi A. Hastalıklarla başa çıkmada dinin rolü: kanser hastaları örneği [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Marmara Üniversitesi; 2007. Erişim tarihi: 13.05.2022. Erişim linki: [Link]
.: İşlem Listesi