İnme, iyi tedavi edilmediğinde komplikasyon ve yetersizliklere yol açan, hastaların yaşam kalitesini azaltan, mortalite ve morbidite oranı oldukça yüksek olan bir hastalıktır. İnme sonrası hastalarda hareket etme, giyinme, öz bakım ve yemek yeme gibi günlük yaşam aktivitelerinde geçici ya da kalıcı yetersizlikler; kas gücü, enerji, uyku, hafıza, konuşma, yutma gibi vücut fonksiyonlarında ise kayıplar meydana gelebilmektedir. Sağlıklı/hasta bireylere sunulan hemşirelik bakımı, bireyin öz bakım gücünü yükseltmeyi ve günlük yaşam aktivitelerini en üst düzeyde sürdürmeyi hedeflemektedir. Bu doğrultuda hemşirelik, model ve sınıflama sistemleri kullanılarak hastaya nitelikli, bütüncül ve bireyselleştirilmiş bir hemşirelik bakımı sunulabilir. Sistematik hemşirelik bakımı aynı zamanda hemşireler arasında iletişim ve iş birliğini artırıp, kuramsal bilgi düzeyi ve mesleki otonomiyi güçlendirebilir. Bu olgu sunumunda iskemik inme geçiren bir bireye ait veriler; Roper, Logan ve Tierney'in 'Günlük Yaşam Aktiviteleri Modeli' doğrultusunda değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. İnme tanısını alan bireyin hemşirelik bakım planı, Kuzey Amerika Hemşirelik Tanıları Birliği [North American Nursing Diagnosis Association-International (NANDA-I)] Taksonomi II Hemşirelik Tanıları, Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması [Nursing Interventions Classification (NIC)] ve Hemşirelik Çıktıları Sınıflaması [Nursing Outcomes Classification (NOC)] sistemleri doğrultusunda sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik bakımı; standardize hemşirelik terminolojisi; inme
Stroke is a disease that, when not treated well, leads to complications and disabilities, reduces the quality of life of patients, and causes a high mortality and morbidity rate. Temporary or permanent incompetencies in daily life activities such as movement, dressing, self-care, eating; loss of body functions such as muscle strength, energy, sleep, memory, speech, swallowing may occur in patients after stroke. Nursing care offered to healthy/sick individuals aims to increase the self-care ability of the individual and to maintain daily life activities at the highest level. A qualified, holistic and individualized nursing care can be offered to the individual by using nursing model and classification systems. Systematic nursing care can also increase communication and collaboration among nurses and strengthen theoretical knowledge and professional autonomy. In this case report, the data of the individual having ischemic stroke were evaluated and interpreted according to the "Activities of Daily Living Nursing Model" by Roper, Logan and Tierney. For the individual diagnosed with stroke, nursing care plan is presented in accordance with the systems of North American Nursing Diagnosis Association-International (NANDA-I) Taxonomy II Nursing Diagnosis, Nursing Interventions Classification (NIC) and Nursing Outcomes Classification (NOC).
Keywords: Nursing care; standardized nursing terminology; stroke
- Langhorne P, Bernhardtn J, Kwakkel G. [Stroke Rehabilitation]. The Lancet. 2011; 377(9778):1693-702. [Crossref]
- Karadakovan A. [Cerebrovascular diseases]. Karadakovan A, Aslan FE, editörler. Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım. 2. Baskı. Adana: Adana Nobel Kitabevi; 2011. p.1204-14.
- Mollaoğlu M, Tuncay FÖ, Fertelli TK. [Care burden of care givers of stroke patients and related factors]. DEUHYO ED. 2011;4(3):125-30.
- Salcı Y, Fil Balkan A, Ceren AN, Karanfil E, Çetin B, Cengiz MS, et al. [Investigation of professional opinions about early mobilization after stroke]. Dicle Med J. 2019;46(2):261-8.
- Şenocak Ö, El Ö, Söylev GÖ. Avcılar S, Peker Ö. [Factors affecting quality of life following stroke]. Journal of Neurological Sciences. 2008;25(3):169-75.
- Türkiye İstatistik Kurumu "Ölüm Nedeni İstatistikleri, 2018". http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30626 Accessed on May 5, 2019.
- Goudarzian M, Fallahi-Khoshknab M, Dalvandi A, Delbari A, Biglarian A. [Effect of telenursing on levels of depression and anxiety in caregivers of patients with stroke: a randomized clinical trial]. Iran J Nurs Midwifery Rese. 2018;23(4):248-52. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Kheirollahi N, Khatiban M, Oshvandi K, Alhani F, Feradmal J. [The effect of family‑centered empowerment intervention on perceived severity of threat in caregivers of patients with stroke: a semi experimental study]. Avicenna J Nurs Midwifery Care. 2014; 22(3):73-82.
- Durna Z, Akın S. [Care on patients with ischemic attact]. In: Woodward S, Mestecky AM, eds. Topçuoğlu MA, Durna Z, Karadakovan A, çeviri editörleri. Nörolojik Bilimler Hemşireliği: Kanıta Dayalı Uygulamalar. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2014. p.357-75.
- Bilgili N, Gözüm S. [Home care of stroke patients: guidelines for care providers]. DEUHYO ED. 2014;7(2):128-50.
- Spassova L, Vittore D, Droste DW, Rösch N. Randomised controlled trial to evaluate the efficacy and usability of a computerised phone-based life style coaching system for primary and secondary prevention of stroke. BMC Neurol. 2016;16(22):540-4. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ay FA. [International classification systems of nursing]. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2008;28;555-561.
- Kaya N. [Development of the links between NANDA nursing diagnoses, nursing outcomes classification (NOC) and nursing interventions classification (NIC)]. İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O. Hemşirelik Dergisi. 2004;13(52);121-32.
- Kaya N, Babadağ K, Yeşiltepe K, Uygur E. [Nurses' nursing model / theory, nursing process, and classification systems know and implication status]. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3(3):24-34.
- Baron P, Delong M, Chandler J. [Decumenting, Reporting and Using Informatics]. Taylor RC, Lillis C, Le Mone P, Lynn P, eds. Fundamentals of Nursing The Art and Science of Nursing. 7th ed. China: Lippincott Williams & Wilkins; 2011. p.323-56.
- Gençbaş D, Bebiş H. [Example of nursing care plan created by international standard system]. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2017;2(1):79-96.
- Koç Z, Keskin Kızıltepe S, Çınarlı T, Şener A. [The use of theory in nursing practice, research, management and education]. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2017;14(1):67-72. [Crossref]
- Birol L. [Nursing classification systems]. Hemşirelik Süreci: Hemşirelik Bakımında Sistematik Yaklaşım. 11.Baskı. İzmir: Etki Matbaacılık Yayıncılık; 2016. p.177-217.
- Herdman TH, Kamitsuru S. NANDA International, Nursing Diagnoses Definitions and Classification 2018-2020. 11th ed. Oxford: Thieme; 2018. [Crossref]
- Potter PA, Perry AG.[Nursing Diagnoses]. Potter PA, Perry, AG, Stockert PA, Hall AH, eds. Fundamentals of Nursing. 8th ed. Canada: Elselvier Mosby; 2013. p.236-52.
- Wilkinson JM, Treas LS, Barnett KL, Smith MH. Fundamentals of Nursing. 3rd ed. Phladelphia: F.A. Davis Company; 2016. p.73-115.
- Berman AT, Synder S, Frandsen G. Kozier and Erb's Fundemantals of Nursing: Concept, Process and Practice. 10th ed. New Jersey: Pearson Education Inc; 2016. p.144-221.
- Ayik C, Arslan GG, Özden D. [Nursing diagnosis according to NANDA and NIC practices of ostomy creation patient with colorectal cancer]. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2018;10(3):251-62. [Crossref]
- Bulechek GM, Butcher HK, Dochterman JM, Wagner CM. Erdemir F, Kav S, Yılmaz, AA, çeviri editörleri. Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması (NIC). 6. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2017. p.600.
- Tanıl V, Çetinkaya Y, Sayer V, Avşar D. İskit Y. [Evaluating fall risk]. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2014;1(1):21-6.
- Yaşar G, Gül G, Köprülü AŞ, Haspolat A, Uzan S, Toplatş M, Kurtuluş İ. [Is braden scale reliable and sufficient to evaluate the risk of pressure ulcer occurrence in level 3 intensive care unit patients?]. JAREM. 2016;6:98-110. [Crossref]
- Sepit D. [Level of consciousness: assessment and glaskow coma scale as an assessment tool]. HEAD. 2005;2(1);12-6.
- Görgülü RS. [Nervous system evaluation]. Hemşireler için Fiziksel Muayene Yöntemleri. 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi. 2014. p.213-40.
- Koç Z. [Impaired swallowing]. Hemşirelik Tanıları, Girişimleri ve Sonuçları. İlhan SE, Ançel G, Hakverdioğlu Yönt G, editörler. Ankara: Alter Yayıncılık; 2017. p.686-92.
- Ackey BJ, Ladwig GB, Makic Flynn MB. Gürhan N, Görgülü Polat Ü, Eren Fidancı E, editörler. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. 11. Baskı. Ankara: Ankara Nobel Tıp Kitabevi; 2019. p.1016.
- Wilkinson JM, Barcus L. Kapucu S, Akyar İ, Korkmaz F, editörler. Hemşirelik Tanıları El Kitabı: NANDA-I Tanılar, NIC Girişimleri, NOC Çıktıları. 11. Baskı. Ankara: Pelikan Yayınevi; 2018. p.1152.
- İlhan SE. [Activity intolerance]. Hemşirelik Tanıları, Girişimleri ve Sonuçları. İlhan SE, Ançel G, Hakverdioğlu Yönt G, editörler. Ankara: Alter Yayıncılık; 2017. p.40-4.
- Kelleci M. [Impaired memory]. Hemşirelik Tanıları, Girişimleri ve Sonuçları. İlhan SE, Ançel G, Hakverdioğlu Yönt G, editörler. Ankara: Alter Yayıncılık; 2017. p.265-9.
- Koç Z. [Bathing self-care deficit]. Hemşirelik Tanıları, Girişimleri ve Sonuçları. İlhan SE, Ançel G, Hakverdioğlu Yönt G, editörler. Ankara: Alter Yayıncılık; 2017. p.477-484.
- Koç Z. [Dressing self-care deficit]. Hemşirelik Tanıları, Girişimleri ve Sonuçları. İlhan SE, Ançel G, Hakverdioğlu Yönt G, editörler. Ankara: Alter Yayıncılık; 2017. p.492-7.
- Korhan E. [Risk for impaired tissue integrity]. Hemşirelik Tanıları, Girişimleri ve Sonuçları. İlhan SE, Ançel G, Hakverdioğlu Yönt G, editörler. Ankara: Alter Yayıncılık; 2017. p.207.
- Boyraz S. [Care of the acute period and prevention of complications in stroke]. Turkiye Klinikleri J Intern Med Nurs-Special Topics. 2015;1(1):13-21.
- Alankaya N. [The role of nurse in post stroke disability and rehabilitation]. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2019;23(3):195-201.
- Topçuoğlu MA, Arsava M, Özdemir AÖ, Uzuner N. [Stroke unit: general principles and standards]. Turkish Journal of Cerebrovascular Diseases 2015;21(1):4-22. [Crossref]
.: İşlem Listesi