.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
İlaç Sınıflandırmaları ve Yüksek Riskli İlaç Kavramının Sağlık Çalışanları Tarafından Bilinirliği ve Meslek İçi Uygulamalarındaki Yeri
The Awareness of Drug Classifications and Concept of High Risk Drug by Healthcare Workers and Their Place in Professional Practice
Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2021;41(1):51-62
doi: 10.5336/medsci.2020-78629
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: İlaç sınıflandırmaları, sağlık çalışanlarına lisans eğitimi sırasında, ağırlıklı olarak tedavide kullanıldıkları sistemlere göre öğretilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından tanımlanan Anatomik Terapötik Kimyasal [Anatomical Therapeutic Chemical (ATC)] sınıflandırma sistemi başta olmak üzere bilinen ve kullanılan birçok sınıflama bulunmaktadır. Burada sunduğumuz anket çalışmasının amacı, sağlık çalışanlarının ilaç sınıflandırmaları ve spesifik olarak 'yüksek riskli ilaçlar' ile ilgili bilgi düzeyini ve rutin kullanımdaki tutumlarını belirlemektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmamız, 256 sağlık çalışanına çevirim içi olarak çeşitli sosyal medya ve direkt mesajlaşma uygulamaları vasıtasıyla ulaşılarak, 19 soruluk bir anket ile gerçekleştirilmiştir. Sağlık çalışanlarının sınıflandırmalarla ilgili bilgi düzeyi ve tutumu ve 'yüksek riskli ilaç' sınıflandırması ile ilgili spesifik bilgi düzeyi verileri toplanmıştır. Bulgular: Çalışmaya 130 (%50,8) tıp doktoru, 71 (%27,7) eczacı ve 55 (%21,5) hemşire katılmıştır. Katılımcıların 129 (%50,4)'u ATC ilaç sınıflandırmasını bilmediğini ve 182 (%71,4)'si rutinde kullanmadığını ifade etmiştir. Yüksek riskli ilaçlar ile ilgili spesifik ilaç risk sınıflandırması sorularına doğru yanıt veren katılımcı sayıları 146 (%59,3) ve 184 (%74,5) olmuştur. Sonuç: İlaçları sınıflandırmanın temel amacı, ilacın en yüksek fayda ile en güvenli şekilde kullanılmasını sağlamakla birlikte sağlık çalışanlarının da mesleki pratiklerini kolaylaştırmaktır. Akılcı ilaç kullanımı ilkeleri bağlamında ilaç reçeteleme, hazırlama ve uygulamadan sorumlu sağlık profesyonellerinin farkındalık ve bilgi düzeyinin mezuniyet sonrası eğitimlerle artırılmasında fayda olacağı düşünülmüştür.
Anahtar Kelimeler: İlaç sınıflandırmaları; temel ilaçlar; tedavi hataları; risk
Amaç: İlaç sınıflandırmaları, sağlık çalışanlarına lisans eğitimi sırasında, ağırlıklı olarak tedavide kullanıldıkları sistemlere göre öğretilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından tanımlanan Anatomik Terapötik Kimyasal [Anatomical Therapeutic Chemical (ATC)] sınıflandırma sistemi başta olmak üzere bilinen ve kullanılan birçok sınıflama bulunmaktadır. Burada sunduğumuz anket çalışmasının amacı, sağlık çalışanlarının ilaç sınıflandırmaları ve spesifik olarak 'yüksek riskli ilaçlar' ile ilgili bilgi düzeyini ve rutin kullanımdaki tutumlarını belirlemektir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmamız, 256 sağlık çalışanına çevirim içi olarak çeşitli sosyal medya ve direkt mesajlaşma uygulamaları vasıtasıyla ulaşılarak, 19 soruluk bir anket ile gerçekleştirilmiştir. Sağlık çalışanlarının sınıflandırmalarla ilgili bilgi düzeyi ve tutumu ve 'yüksek riskli ilaç' sınıflandırması ile ilgili spesifik bilgi düzeyi verileri toplanmıştır. Bulgular: Çalışmaya 130 (%50,8) tıp doktoru, 71 (%27,7) eczacı ve 55 (%21,5) hemşire katılmıştır. Katılımcıların 129 (%50,4)'u ATC ilaç sınıflandırmasını bilmediğini ve 182 (%71,4)'si rutinde kullanmadığını ifade etmiştir. Yüksek riskli ilaçlar ile ilgili spesifik ilaç risk sınıflandırması sorularına doğru yanıt veren katılımcı sayıları 146 (%59,3) ve 184 (%74,5) olmuştur. Sonuç: İlaçları sınıflandırmanın temel amacı, ilacın en yüksek fayda ile en güvenli şekilde kullanılmasını sağlamakla birlikte sağlık çalışanlarının da mesleki pratiklerini kolaylaştırmaktır. Akılcı ilaç kullanımı ilkeleri bağlamında ilaç reçeteleme, hazırlama ve uygulamadan sorumlu sağlık profesyonellerinin farkındalık ve bilgi düzeyinin mezuniyet sonrası eğitimlerle artırılmasında fayda olacağı düşünülmüştür.
Anahtar Kelimeler: İlaç sınıflandırmaları; temel ilaçlar; tedavi hataları; risk
ABSTRACT
Objective: Drug classifications are taught to healthcare professionals during undergraduate education according to the systems they are used in predominantly. There are many known and used classifications, like the Anatomical Therapeutic Chemical (ATC) classification system defined by the World Health Organization. The purpose of the survey study we present here is to determine the level of knowledge and attitudes of healthcare professionals about drug classifications and specifically 'high risk drugs'. Material and Methods: Our study was carried out with a 19-item questionnaire by contacting 256 healthcare workers, online through diverse social media and direct messaging applications. Level of knowledge and attitude data of healthcare workers regarding the classifications and the specific level of knowledge on 'high risk drug' classification were collected. Results: 130 (50.8%) medical doctors, 71 (27.7%) pharmacists and 55 (21.5%) nurses participated in the study. 129 (50.4%) of the participants stated that they did not know the ATC drug classification and 182 (71.4%) of them stated that they did not use it routinely. The number of participants who gave correct answers to specific drug risk classification questions related to high risk drugs was 146 (59.3%) and 184 (74.5%). Conclusion: The main purpose of classifying drugs is to ensure the safest use of the drug with the highest benefit, and to improve the practices of healthcare professionals. In the context of rational drug use principles, it is thought that it would be beneficial to increase the awareness and knowledge level of the healthcare professionals responsible for drug prescribing, dispensing and administering, with post-graduate trainings.
Keywords: Drug classifications; essential drugs; medication errors; risk
Objective: Drug classifications are taught to healthcare professionals during undergraduate education according to the systems they are used in predominantly. There are many known and used classifications, like the Anatomical Therapeutic Chemical (ATC) classification system defined by the World Health Organization. The purpose of the survey study we present here is to determine the level of knowledge and attitudes of healthcare professionals about drug classifications and specifically 'high risk drugs'. Material and Methods: Our study was carried out with a 19-item questionnaire by contacting 256 healthcare workers, online through diverse social media and direct messaging applications. Level of knowledge and attitude data of healthcare workers regarding the classifications and the specific level of knowledge on 'high risk drug' classification were collected. Results: 130 (50.8%) medical doctors, 71 (27.7%) pharmacists and 55 (21.5%) nurses participated in the study. 129 (50.4%) of the participants stated that they did not know the ATC drug classification and 182 (71.4%) of them stated that they did not use it routinely. The number of participants who gave correct answers to specific drug risk classification questions related to high risk drugs was 146 (59.3%) and 184 (74.5%). Conclusion: The main purpose of classifying drugs is to ensure the safest use of the drug with the highest benefit, and to improve the practices of healthcare professionals. In the context of rational drug use principles, it is thought that it would be beneficial to increase the awareness and knowledge level of the healthcare professionals responsible for drug prescribing, dispensing and administering, with post-graduate trainings.
Keywords: Drug classifications; essential drugs; medication errors; risk
REFERANSLAR:
- Ebied AM, Patel KH, Cooper-DeHoff RM. New drugs approved in 2019. Am J Med. 2020;133(6):675-8.[Crossref] [PubMed]
- Batta A, Kalra BS, Khirasaria R. Trends in FDA drug approvals over last 2 decades: An observational study. J Family Med Prim Care. 2020;9(1):105-14.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bergman U. The history of the Drug Utilization Research Group in Europe. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2006;15(2):95-8.[Crossref] [PubMed]
- WHO Expert Committee on the Selection of Essential Drugs & World Health Organization. The selection of essential drugs : report of a WHO expert committee [meeting held in Geneva from 17 to 21 October 1977]. World Health Organization technical report series; no. 615. Geneva: World Health Organization; 1977.[Link]
- Persaud N, Jiang M, Shaikh R, Bali A, Oronsaye E, Woods H, et al. Comparison of essential medicines lists in 137 countries. Bull World Health Organ. 2019;97(6):394-404C.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- AHFS Clinical Drug Information [Internet]. © 2020, American Society of Health-System Pharmacists® [cited 19.3.2020]. AHFS pharmacologic-therapeutic classification. Available from:[Link]
- Institute for Safe Medication Practices [Internet]. ©2020 Institute for Safe Medication Practices [cited 19.3.2020]. High-alert medications in acute care settings. Available from:[Link]
- Institute for Safe Medication Practices [Internet]. ©2020 Institute for Safe Medication Practices [cited 19.3.2020]. High-alert medications in community/ambulatory settings. Available from:[Link]
- Government of South Australian, SA Health [Internet]. © 2020 SA Health (CC) BY-NC-ND [cited 5.4.2020]. High Risk Medicines. Available from:[Link]
- Küçükakça G, Özer N. [Investigating knowledge levels of nurses, working in surgical clinics, about high risk medicines and their attitudes and behaviors regarding medication errors]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;19(1):34-41.[Link]
- Hsaio GY, Chen IJ, Yu S, Wei IL, Fang YY, Tang FI. Nurses' knowledge of high-alert medications: instrument development and validation. J Adv Nurs. 2010;66(1):177-90.[Crossref] [PubMed]
- Zyoud SH, Khaled SM, Kawasmi BM, Habeba AM, Hamadneh AT, Anabosi HH, et al. Knowledge about the administration and regulation of high alert medications among nurses in Palestine: a cross-sectional study. BMC Nurs. 2019;18:11.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Falconer N, Barras M, Cottrell N. How hospital pharmacists prioritise patients at high-risk for medication harm. Res Social Adm Pharm. 2019;15(10):1266-73.[Crossref] [PubMed]
- Saedder EA, Brock B, Nielsen LP, Bonnerup DK, Lisby M. Classification of drugs with different risk profiles. Dan Med J. 2015;62(8):A5118.[PubMed]
- Stucky ER; American Academy of Pediatrics Committee on Drugs; American Academy of Pediatrics Committee on Hospital Care. Prevention of medication errors in the pediatric inpatient setting. Pediatrics. 2003;112(2):431-6.[Crossref] [PubMed]
- Fink A, Kosecoff J, Chassin M, Brook RH. Consensus methods: characteristics and guidelines for use. Am J Public Health. 1984;74(9):979-83.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Saedder EA, Brock B, Nielsen LP, Bonnerup DK, Lisby M. Identifying high-risk medication: a systematic literature review. Eur J Clin Pharmacol. 2014;70(6):637-45.[Crossref] [PubMed]
- Maaskant JM, Eskes A, van Rijn-Bikker P, Bosman D, van Aalderen W, Vermeulen H. High-alert medications for pediatric patients: an international modified Delphi study. Expert Opin Drug Saf. 2013;12(6):805-14.[Crossref] [PubMed]
- Mouterde AL, Bourdelin M, Maison O, Coursier S, Bontemps H. [Targeting high-risk drugs to optimize clinical pharmacists' intervention]. Therapie. 2016;71(6):595-603.[Crossref] [PubMed]
- Kapadia N, Raval S, Gadhave P. Medication errors related to high alert medication. J Nurs Health Stud. 2017;2(3):15.[Crossref]
- Cohen MR. Medication Errors. 2nd ed. Washington, DC : American Pharmacists Association; 2007.[Crossref]
- Bates DW, Boyle DL, Vander Vliet MB, Schneider J, Leape L. Relationship between medication errors and adverse drug events. J Gen Intern Med. 1995;10(4):199-205.[Crossref] [PubMed]
- Franke HA, Woods DM, Holl JL. High-alert medications in the pediatric intensive care unit. Pediatr Crit Care Med. 2009;10(1):85-90.[Crossref] [PubMed]
- Kaushal R, Bates DW, Landrigan C, McKenna KJ, Clapp MD, Federico F, et al. Medication errors and adverse drug events in pediatric inpatients. JAMA. 2001;285(16):2114-20.[Crossref] [PubMed]
- Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite, Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı [Internet]. Copyright © 2020 T.C. Sağlık Bakanlığı [cited 3.6.2020]. Arşiv. Available from:[Link]
- Schepel L, Lehtonen L, Airaksinen M, Lapatto-Reiniluoto O. How to identify organizational high-alert medications. J Patient Saf. 2018.[Crossref] [PubMed]
- Aksu NM, Akkaş M. Where are we in patient safety in the ED in Turkey? Medicine (Baltimore). 2019;98(41):e17569.[Crossref] [PubMed] [PMC]
- Cheng L, Sun N, Li Y, Zhang Z, Wang L, Zhou J, et al. International comparative analyses of incidents reporting systems for healthcare risk management. J Evid Based Med. 2011;4(1):32-47.[Crossref] [PubMed]
- Institute of Medicine (US) Committee on Quality of Health Care in America. To Err is Human: Building a Safer Health System. Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS, eds. Washington (DC): National Academies Press (US); 2000.[PubMed]
.: İşlem Listesi