.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Hemşirelik Öğrencilerinin Uzmanlaşmaya Yönelik Tutumları ve İlişkili Faktörler: Kesitsel Bir Araştırma
Nursing Students Attitudes for Specialization and Related Factors: A Cross-Sectional Research
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2024;16(2):471-8
doi: 10.5336/nurses.2023-99486
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Hemşirelik öğrencilerinin mesleki uzmanlaşmaya yönelik tutumları ve ilişkili faktörlerin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel ve tanımlayıcı araştırma, bir devlet üniversitesi sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören 347 hemşirelik öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Haziran-Ağustos 2023 tarihleri arasında ''Öğrenci Bilgi Formu'' ve ''Hemşirelikte Uzmanlaşmaya Yönelik Tutum Ölçeği'' kullanılarak Google Forms aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde ortalama, ortanca, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis H testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada hemşirelik öğrencilerinin yaş ortalamalarının 21,01±2,21 yıl olup çoğunluğu kadındır. Öğrencilerin Hemşirelikte Uzmanlaşmaya Yönelik Tutum Ölçeği'nden aldıkları toplam puan ortalaması 77,97±14,5'tir. Araştırmada kadın öğrencilerin (p=0,031) ve hemşirelik bölümünü okumaktan memnun olan öğrencilerin (p=0,008) ölçekten aldıkları toplam puan ortalamalarının anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin sınıfı, mezun olduğu lise, medeni durumu, hemşirelik bölümünü isteyerek seçme durumu, mesleği tercih etme nedeni, hemşirelik alanında bilimsel faaliyetlere katılma durumu değişkenleri ile ölçek toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark elde edilmemiştir (p>0,050). Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin uzmanlaşmaya yönelik tutumunun iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Ayrıca kadın öğrenciler ve hemşirelik bölümünü okumaktan memnun olan öğrencilerin hemşirelikte uzmanlaşmaya yönelik tutumunun daha yüksek olduğu ancak tutumun sınıf, mezun olduğu lise, medeni durumu, hemşirelik bölümünü isteyerek seçme durumu, mesleği tercih etme nedeni, hemşirelik alanında bilimsel faaliyetlere katılma durumu değişkenlerinden etkilenmediği sonucuna varılmıştır. Gelecek çalışmaların hemşirelikte uzmanlaşmaya yönelik farklı gruplar ile gerçekleştirilmesi, hemşirelik eğitim programlarının uzmanlaşmayı teşvik edecek yönde yapılandırılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Eğitim; hemşirelik öğrencisi; uzmanlaşma
Amaç: Hemşirelik öğrencilerinin mesleki uzmanlaşmaya yönelik tutumları ve ilişkili faktörlerin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel ve tanımlayıcı araştırma, bir devlet üniversitesi sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören 347 hemşirelik öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Haziran-Ağustos 2023 tarihleri arasında ''Öğrenci Bilgi Formu'' ve ''Hemşirelikte Uzmanlaşmaya Yönelik Tutum Ölçeği'' kullanılarak Google Forms aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde ortalama, ortanca, Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis H testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada hemşirelik öğrencilerinin yaş ortalamalarının 21,01±2,21 yıl olup çoğunluğu kadındır. Öğrencilerin Hemşirelikte Uzmanlaşmaya Yönelik Tutum Ölçeği'nden aldıkları toplam puan ortalaması 77,97±14,5'tir. Araştırmada kadın öğrencilerin (p=0,031) ve hemşirelik bölümünü okumaktan memnun olan öğrencilerin (p=0,008) ölçekten aldıkları toplam puan ortalamalarının anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin sınıfı, mezun olduğu lise, medeni durumu, hemşirelik bölümünü isteyerek seçme durumu, mesleği tercih etme nedeni, hemşirelik alanında bilimsel faaliyetlere katılma durumu değişkenleri ile ölçek toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark elde edilmemiştir (p>0,050). Sonuç: Hemşirelik öğrencilerinin uzmanlaşmaya yönelik tutumunun iyi düzeyde olduğu saptanmıştır. Ayrıca kadın öğrenciler ve hemşirelik bölümünü okumaktan memnun olan öğrencilerin hemşirelikte uzmanlaşmaya yönelik tutumunun daha yüksek olduğu ancak tutumun sınıf, mezun olduğu lise, medeni durumu, hemşirelik bölümünü isteyerek seçme durumu, mesleği tercih etme nedeni, hemşirelik alanında bilimsel faaliyetlere katılma durumu değişkenlerinden etkilenmediği sonucuna varılmıştır. Gelecek çalışmaların hemşirelikte uzmanlaşmaya yönelik farklı gruplar ile gerçekleştirilmesi, hemşirelik eğitim programlarının uzmanlaşmayı teşvik edecek yönde yapılandırılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Eğitim; hemşirelik öğrencisi; uzmanlaşma
ABSTRACT
Objective: The aim is to examine nursing students attitudes for specialization and related factors. Material and Methods: This cross-sectional descriptive research was conducted with 347 nursing students studying at a state university faculty of health sciences. Data was collected between June-August 2023 through Google Forms using the ''Student Information Form'' and ''Attitude Scale for Specialization in Nursing''. Mean, median, Mann-Whitney U test, KruskalWallis H test were used in the analysis of the data. Results: The average age of nursing students is 21.01±2.21 years and the majority are women. Students' mean scores of the Attitude Scale for Specialization in Nursing is 77.97±14.5. It was determined that the total mean scores of female students (p=0.031) and students who were satisfied with the department (p=0.008) were higher. No statistically significant difference was found between the class of the students, high school graduated, marital status, choosing the department voluntarily, reason for choosing the profession, participation in scientific activities, and the total score averages of the scale (p>0.050). Conclusion: Nursing students attitudes for specialization were at a good level. Female students and students who are satisfied with studying in the department have a higher attitude for specializing in nursing, but the attitude is not affected by the variables of class, high school graduated, marital status, choosing the department voluntarily, reason for choosing the profession, participation in scientific activities. In future, it is recommended that studies be conducted with different groups, and that nursing education programs be structured in a way that will encourage specialization.
Keywords: Education; nursing student; specialization
Objective: The aim is to examine nursing students attitudes for specialization and related factors. Material and Methods: This cross-sectional descriptive research was conducted with 347 nursing students studying at a state university faculty of health sciences. Data was collected between June-August 2023 through Google Forms using the ''Student Information Form'' and ''Attitude Scale for Specialization in Nursing''. Mean, median, Mann-Whitney U test, KruskalWallis H test were used in the analysis of the data. Results: The average age of nursing students is 21.01±2.21 years and the majority are women. Students' mean scores of the Attitude Scale for Specialization in Nursing is 77.97±14.5. It was determined that the total mean scores of female students (p=0.031) and students who were satisfied with the department (p=0.008) were higher. No statistically significant difference was found between the class of the students, high school graduated, marital status, choosing the department voluntarily, reason for choosing the profession, participation in scientific activities, and the total score averages of the scale (p>0.050). Conclusion: Nursing students attitudes for specialization were at a good level. Female students and students who are satisfied with studying in the department have a higher attitude for specializing in nursing, but the attitude is not affected by the variables of class, high school graduated, marital status, choosing the department voluntarily, reason for choosing the profession, participation in scientific activities. In future, it is recommended that studies be conducted with different groups, and that nursing education programs be structured in a way that will encourage specialization.
Keywords: Education; nursing student; specialization
REFERANSLAR:
- Mohr LD, Coke LA. Distinguishing the clinical nurse specialist from other graduate nursing roles. Clin Nurse Spec. 2018;32(3):139-51 PMID: 29621109. [Crossref] [PubMed]
- Başli M, Meti̇n T. Hemşirelikte önemli bir kavram: hemşirelikte uzmanlık ve ülkemizdeki mevcut durumu [An important concept in nursing: expertise in nursing and the current status in Turkey]. Necmettin Erbakan Üniversitesi Genel Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;4(2):187-96. [Crossref]
- Türk Dil Kurumu [İnternet]. Türk Dil Kurumu Sözlükleri ©2022 [Erişim tarihi: 15 Ağustos 2023]. Erişim linki: [Link]
- International Council of Nurses (ICN). ICN framework of competencies for the nurse specialist. Geneva, Switzerland: ICN; 2009. [Link]
- Decock N, Friganovic A, Kurtovic B, Oomen B, Crombez P, Willems C. Temper the specialist nurses heterogeneity in the interest of quality practice and mobility-18 eu countries study. Healthcare (Basel). 2022;10(3):435. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Resmî Gazete (08.03.2010, Sayı: 27515) sayılı Hemşirelik Yönetmeliği; 2010. [Erişim tarihi: 11 Mayıs 2024]. Erişim linki: [Link]
- Kırıkkaleli Z, Şahin N. Geçmişten bugüne yurtdışındaki hemşirelik eğitimi [Nursing education abroad: past to present]. Journal of Academic Research in Nursing 2019;5(1):67-72. [Crossref]
- Ünsal A. Lisansüstü eğitimlere ilişkin yapılan eğitimin hemşirelik öğrencilerinin bilgi düzeyleri üzerine etkisi [The impact of training regarding the postgraduate education on nurse students level of knowledge]. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2010;5(15):45-57. [Link]
- Ergöl Ş. Türkiye'de yükseköğretimde hemşirelik eğitimi [Nursing education in higher education in Turkey]. Journal of Higher Education and Science. 2011;1(3):152-5. [Link]
- Ardahan M, Özsoy S. Türkiye'de hemşirelik araştırmalarındaki eğilimler: yüksek lisans ve doktora tezleri üzerine bir çalışma [Nursing research trends in Turkey: a study on postgraduate and doctorate theses]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi. 2015;4(4):516-34. [Link]
- Bozkurt ÖD, Kazankaya F, Demrkol A, Karakaş G, Pekşen H. Hemşirelik öğrencilerinin lisansüstü eğitime yönelik düşünce ve tutumları [Nursing students thoughts and attitudes towards postgraduate education]. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2022;8(2):72-82. [Link]
- Saatçi G. Hemşirelikte Uzmanlaşmaya Yönelik Tutum Ölçeği'nin geliştirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Kırşehir: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi; 2022. [Erişim tarihi: 11 Mayıs 2024]. Erişim linki: [Link]
- Dikmen M, Ulupınar S. Farklı ülkelerdeki hemşirelikte doktora programlarının karşılaştırılması [Comparison of doctorate programs in nursing among different countries]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşire Fakültesi Elektronik Dergisi. 2022;15(2): 207-18. [Crossref]
- Cuevas-Santos C. Nursing Specialities and professional practice: current situation and future perspectives. Enferm Clin (Engl Ed). 2019;29(6):357-64. English, Spanish. [Crossref] [PubMed]
- Satır G, Murat M. Hemşirelik öğrencilerinin lisansüstü eğitime yönelik tutumlarının belirlenmesi [Determination of nursing students attitudes towards graduate education: a private university sample]. Vakıf Üniversitesi Örneği EGEHFD. 2021;37(1):59-67. [Link]
- Atalan A, Dönmez CÇ, Ayaz Atalan Y. Yüksek-eğitimli uzman hemşire istihdamı ile acil servis kalitesinin yükseltilmesi için simülasyon uygulaması: Türkiye Sağlık Sistemi [Implementation of simulation to increase emergency department service quality with high educated specialist nurses employment: Turkish Health System]. Marmara Fen Bilim Dergisi. 2018;30(4):318-38. [Crossref]
- Hallinan CM, Hegarty KL. Advanced training for primary care and general practice nurses: enablers and outcomes of postgraduate education. Aust J Prim Health. 2016;22(2):113-22. [Crossref] [PubMed]
- Baxter R, Edvardsson D. Impact of a critical care postgraduate certificate course on nurses' self-reported competence and confidence: a quasi-experimental study. Nurse Educ Today. 2018;65:156-61. [Crossref] [PubMed]
- Yelekçi E, Koca Kutlu A. Lisansüstü eğitim alan hemşirelerin profesyonel değerlerinin almayanlarla karşılaştırılması [Comparison of values the professional of nurses who are and do not take graduate education]. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2020;2(7):261-70. [Crossref]
- Kavurmacı M, Tan M, Arıkan D, Yıldız İ. Hemşirelik öğrencilerinin lisansüstü eğitime ve kariyer planlamaya yönelik görüşlerinin belirlenmesi [Determination of nursing students views on graduate education and career planning]. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 2021;24(2):192-201. [Crossref]
- Yılmaz D, Uzelli̇ Yılmaz D, Güney BG, Kutlu M. Hemşirelik öğrencilerinin araştırma, gelişmelere ve lisansüstü eğitime yönelik farkındalık ve tutumları [Awareness and attitudes of nursing students on research, advancements and postgraduate education]. Black Sea Journal of Health Science. 2023;6(3):360-9. [Crossref]
- Şenyuva E. Hemşirelikte yaşam boyu öğrenme: algılar ve gerçekler [Lifelong learning in nursing: perceptions and realities]. Florence Nightingale Hemşire Dergisi. 2013;21(1):69-75. [Link]
- Altınkürek ŞZ, Gençbaş D, Çiçek H, Bebiş H, Özdemir S. Hemşirelik öğrencilerinin mesleği tercih etme durumları ile mesleki kariyer planları arasındaki ilişkisinin belirlenmesi [Determination of the relationship between the nursing students status choice of profession and the professional career plans]. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi. 2017;6(2):74-82. [Link]
- Dury C, Hall C, Danan JL, Mondoux J, Aguiar Barbieri-Figueiredo MC, Costa MA, et al. Specialist nurse in Europe: education, regulation and role. Int Nurs Rev. 2014;61(4):454-62. [Crossref] [PubMed]
- Sümen A, Teskereci̇ G, Aksoy S, Ergen Z, Ala M, Üzüm F. Hemşirelik öğrencilerinin hemşirelik mesleğinin imajına yönelik algılarının ve tutumlarının incelenmesi [Examining perceptions and attitudes of nursing students regarding their image of nursing profession]. Ordu Üniversitesi Hemşire Çalışmaları Dergisi. 2022;5(1):75-83. [Crossref]
- Ak B, Cerit B, Dikmen Y, Erol F. Hemşirelik öğrencilerinin profesyonel tutumları ve etkileyen faktörler [Professional attitudes of the nursing students and associated factors]. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2018;27(4):232-42. [Link]
.: İşlem Listesi