.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Hemşirelik Öğrencilerinin Öz Yeterlik Algısı ile İnvaziv Hemşirelik Girişimlerini Yapma Durumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi ve Klinik Uygulamaya İlişkin Görüşleri: Tanımlayıcı Araştırma
Determining the Relationship Between Nursing Students' Perception of Self-Efficacy and Their Status of Performing Invasive Nursing Interventions and Views About Clinical Practice: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2022;14(1):94-105
doi: 10.5336/nurses.2021-82916
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin öz yeterlik algısı ile invaziv hemşirelik girişimlerini yapma durumları arasındaki ilişkiyi ve klinik uygulamaya ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü 3. ve 4. sınıfında öğrenim gören 132 hemşirelik öğrencisiyle yürütülmüş tanımlayıcı türde bir çalışmadır. Veriler, 'Tanıtıcı Özellikler Formu', 'İnvaziv Hemşirelik Girişimleri Formu' ve 'Öz Yeterlik Ölçeği' ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin öz yeterlik algı puanı ortancasının 58 (28-82) olduğu belirlenmiştir. Öz yeterlik algı puanı ortancası 3. sınıf öğrencilerinde 53,5 (52-55), 4. sınıf öğrencilerinde ise 58 (45-82) olarak belirlenmiştir. Her iki sınıf arasında ölçek toplam ve alt boyutları puan ortancalarında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir (p=0,988). Hemşirelik öğrencilerinin öz yeterlik algısı ile klinikte bir kez yaptıkları kan alma ve intravenöz kateter yerleştirme uygulamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı çok zayıf oranda pozitif bir ilişki olduğu (p=0,018, p=0,031), nazofaringeal aspirasyon uygulamasında ise çok yüksek oranda pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p=0,009). Sonuç: Öğrencilerin kliniklerde yaptıkları kan alma, intravenöz kateter yerleştirme ve nazofarengeal aspirasyon yapma uygulamaları ile öz-yeterlik algıları arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu ve bu girişimlerde öğrencilerin motivasyonlarının artırılması gerektiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik öğrencileri; klinik beceri; öz yeterlik
Amaç: Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin öz yeterlik algısı ile invaziv hemşirelik girişimlerini yapma durumları arasındaki ilişkiyi ve klinik uygulamaya ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü 3. ve 4. sınıfında öğrenim gören 132 hemşirelik öğrencisiyle yürütülmüş tanımlayıcı türde bir çalışmadır. Veriler, 'Tanıtıcı Özellikler Formu', 'İnvaziv Hemşirelik Girişimleri Formu' ve 'Öz Yeterlik Ölçeği' ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistikler, Mann-Whitney U testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin öz yeterlik algı puanı ortancasının 58 (28-82) olduğu belirlenmiştir. Öz yeterlik algı puanı ortancası 3. sınıf öğrencilerinde 53,5 (52-55), 4. sınıf öğrencilerinde ise 58 (45-82) olarak belirlenmiştir. Her iki sınıf arasında ölçek toplam ve alt boyutları puan ortancalarında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir (p=0,988). Hemşirelik öğrencilerinin öz yeterlik algısı ile klinikte bir kez yaptıkları kan alma ve intravenöz kateter yerleştirme uygulamaları arasında istatistiksel açıdan anlamlı çok zayıf oranda pozitif bir ilişki olduğu (p=0,018, p=0,031), nazofaringeal aspirasyon uygulamasında ise çok yüksek oranda pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p=0,009). Sonuç: Öğrencilerin kliniklerde yaptıkları kan alma, intravenöz kateter yerleştirme ve nazofarengeal aspirasyon yapma uygulamaları ile öz-yeterlik algıları arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu ve bu girişimlerde öğrencilerin motivasyonlarının artırılması gerektiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik öğrencileri; klinik beceri; öz yeterlik
ABSTRACT
Objective: This study was conducted to determine the relationship between nursing students' perception of self-efficacy and their status of performing invasive nursing interventions and their views on clinical practice. Material and Methods: The study is a descriptive study conducted with 132 nursing students studying in the third and fourth year of the Faculty of Health Sciences, Department of Nursing Karadeniz Technical University. The data were collected using the 'Descriptive Characteristics Form', 'Invasive Nursing Interventions Form' and 'Self-Efficacy Scale'. Descriptive statistics, Mann-Whitney U test, and Spearman correlation analysis were used to evaluate the data. Results: The median of the students' self-efficacy perception score was determined to be 58 (28-82). The median of self-efficacy perception score is 53.5 (52-55) for third grade students and 58 (45-82) for fourth grade students. There was no statistically significant difference between the two classes of the mean scores of the scale total and sub-dimensions (p=0.988). It was determined that there is a statistically significant, very weakly positive correlation between nursing students' self-efficacy perception and their practice of blood drawing and intravenous catheter placement once in the clinic (p=0.018, p=0.031), and a very high positive relationship in suctioning practice nasopharengeal suctioning (p=0.009). Conclusion: It has been determined that there is a positive correlation between the practices of blood drawing, intravenous catheter and nasopharengeal suctioning performed by the students in the clinics and their self-efficacy perceptions and students' motivation should be increased in these interventions.
Keywords: Nursing students; clinical skill; self efficacy
Objective: This study was conducted to determine the relationship between nursing students' perception of self-efficacy and their status of performing invasive nursing interventions and their views on clinical practice. Material and Methods: The study is a descriptive study conducted with 132 nursing students studying in the third and fourth year of the Faculty of Health Sciences, Department of Nursing Karadeniz Technical University. The data were collected using the 'Descriptive Characteristics Form', 'Invasive Nursing Interventions Form' and 'Self-Efficacy Scale'. Descriptive statistics, Mann-Whitney U test, and Spearman correlation analysis were used to evaluate the data. Results: The median of the students' self-efficacy perception score was determined to be 58 (28-82). The median of self-efficacy perception score is 53.5 (52-55) for third grade students and 58 (45-82) for fourth grade students. There was no statistically significant difference between the two classes of the mean scores of the scale total and sub-dimensions (p=0.988). It was determined that there is a statistically significant, very weakly positive correlation between nursing students' self-efficacy perception and their practice of blood drawing and intravenous catheter placement once in the clinic (p=0.018, p=0.031), and a very high positive relationship in suctioning practice nasopharengeal suctioning (p=0.009). Conclusion: It has been determined that there is a positive correlation between the practices of blood drawing, intravenous catheter and nasopharengeal suctioning performed by the students in the clinics and their self-efficacy perceptions and students' motivation should be increased in these interventions.
Keywords: Nursing students; clinical skill; self efficacy
REFERANSLAR:
- Bandura A. Social cognitive theory in cultural context. Applied Psychology. 2002;51(2):269-90. [Crossref]
- Köseoğlu Örnek Ö, Kürklü A. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları, öz etkililik-yeterlilik düzeyleri ve etkileyen faktörler [Healthy lifestyle behaviours, levels of self efficacy among university students and affected factors]. Türkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2017;9(3):207-17. [Crossref]
- Akkoyunlu B, Kurbanoğlu, S. Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı ve bilgisayar öz-yeterlik algıları üzerine bir çalışma [A study on teacher candidates' perceived information literacy self-efficacy and perceived computer self-efficacy]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2003;24(24):1-10. [Link]
- Gözüm S, Aksayan S. Öz-etkililik-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenilirlik ve geçerliliği [The reliability and validity of Turkish form of the self-efficacy scale]. Anadolu Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 1999;2(1):21-34. [Link]
- Aştı T, Şendir M, Acaroğlu R, Öztürk A, Büyükyılmaz F. Hemşirelik yüksekokulu 1. sınıf öğrencilerinin öz-etkililik algıları ile problem çözme yeterliliklerinin değerlendirilmesi [Evaluation of self-efficacy perception and problem solving efficiencies of first year students in college of nursing]. İ.Ü.F.N Hem Derg. 2009;17(3):151-7. [Link]
- Kızılcı S, Mert H, Küçükgüçlü Ö, Yardımcı T. Hemşirelik fakültesi öğrencilerinin öz etkililik düzeyinin cinsiyet açısından incelenmesi [Examination of self-efficacy levels of nursing faculty students in terms of gender]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2015;8(2):95-100. [Link]
- Özpulat F. Üniversite öğrencilerinin öz-yeterlilik düzeyi ile toplumsal cinsiyet algısı ilişkisi: Beyşehir örneği [The relationship between self-efficacy level and gender perception of university students: Beyşehir example]. Journal of Human Sciences. 2016;13(1):1222-32. [Link]
- Oermann MH, Gaberson KB. Evaluation and Testing in Nursing Education. Assessment and the educational process. 5th ed. New York; Springer Publishing Company; 2017. p.3-23. [Link]
- Çıtlık Sarıtaş S, Büyükbayram, Z, Anuş Topdemir E. Hemşirelik öğrencilerinin öz-etkililik-yeterlik düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between self-efficacy-competence levels and academic achievements of nursing students]. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi. 2020;8(3):839-49. [Crossref]
- Açıksöz S, Uzun Ş, Arslan F. Hemşirelik öğrencilerinde öz yeterlilik algısı ile klinik uygulamaya ilişkin kaygı ve stres durumu arasındaki ilişkinin incelenmesi [Assessment of relationship between nursing students' self-efficacy and levels of their anxiety and stres about clinical practice]. Gülhane Tıp Derg. 2016;58(2):129-35. [Link]
- Van Horn E, Christman J. Assessment of nursing student confidence using the clinical skills self-efficacy scale. Nurs Educ Perspect. 2017;38(6):344-6. [Crossref] [PubMed]
- Amanak K, Demirkol İ, Zeliha K. Ebelik öğrencilerinin problem çözme becerileri ile öz etkililik yeterlik düzeyleri arasındaki ilişki [The relationship between problem solving skills and self-efficacy proficiency levels of midwifery students]. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2019;9(2):71-5. [Crossref]
- Ancel G. Problem-solving training: effects on the problem-solving skills and self-efficacy of nursing students. Eurasian Journal of Educational Research. 2016;64:231-46. [Crossref]
- Albayrak Okçin F, Gerçeklioğlu G. Öğrencilerin öz-etkililik-yeterlilik algıları ve sosyal destek düzeylerinin incelenmesi [Examining the levels of self-efficacy-sufficiency and social support of the students]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2013;2(1): 40-51. [Link]
- Terzi B, Daş Geçim GY, Topuz İ. Identification of the self-confidence and self-efficacy levels of student nurses when performing blood drawing for the first time on their peers. Technol Health Care. 2019;27(2):209-21. [Crossref] [PubMed]
- Göger S, Çevirme A. Hemşirelik öğrencilerin de öz yeterlik düzeyinin eğitim stresi üzerine etkisi [The effect of nursing students' self-efficacy levels on education stres]. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2019;16(4):306-12. [Link]
- Baillie L, Curzio J. A survey of first year student nurses' experiences of learning blood pressure measurement. Nurse Educ Pract. 2009;9(1):61-71. [Crossref] [PubMed]
- Akhu-Zaheya L, Shaban I, Khater W. Nursing students' perceived stress and influences in clinical performance. IJANS. 2015;4(2):44-8. [Crossref]
- Gül Ş, Tarakçıoğlu Çelik GH, Arslan S, Basit G. Hemşirelik esasları dersi klinik uygulaması sırasında gerçekleştirilen temel hemşirelik uygulamalarının değerlendirilmesi: retrospektif bir çalışma [Evaluation of basic nursing activities during clinical practice of fundamentals of nursing: a retrospective study]. 2019;29(1): 54-64. [Link]
- Zengin N. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde öz-etkililik-yeterlilik algısı ve klinik uygulamada yaşanılan stresle ilişkisinin incelenmesi [Investigate the interaction between self-efficacy and perceived stress in clinical learning environment in students of health college]. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007;10(1):49-57. [Link]
- Çetinkaya A, Özmen D, Fadıloğlu Ç. Geleceğin sağlık profesyonellerinin öz-etkililik-yeterlik düzeyleri ile sosyal destek algıları arasındaki ilişki [Relationship between social support perceptions and self-efficacy levels of the future health professional]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;3(4): 1045-55. [Link]
- Sarpkaya EK. Hemşirelik Öğrencilerinde öz-yeterlilik-etkililik algısı ve sınav kaygısı [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi; 2019. [Link]
- Bulfone G, Fida R, Ghezzi V, Macale L, Sili A, Alvaro R, et al. Nursing student self-efficacy in psychomotor skills: findings from a validation, longitudinal, and correlational study. Nurse Educ. 2016;41(6):E1-E6. [Crossref] [PubMed]
- Karabacak Ü, Serbest Ş, Kan Öntürk Z, Eti Aslan F, Olgun N. Relationship between student nurses' self-efficacy and psychomotor skills competence. Int J Nurs Pract. 2013; 19(2):124-30. [Crossref] [PubMed]
- Dikmen Y, Denat Y, Başaran H, Filiz NY. Hemşirelik öğrencilerinin öz etkililik-yeterlik düzeylerinin incelenmesi [Investigation of self-effectiveness and self-efficacy levels of nursing students]. Journal of Contemporary Medicine. 2016;6(3):206-13. [Link]
- Tuğrul E, Denat Y. Proje tabanlı öğretimin öğrencilerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve öz etkililik-öz yeterlik algısına etkisi [The effect of project-based teaching on students? Lifelong learning trends and self-efficacy perception]. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2019; 11(3):273-80. [Crossref]
- Sherer M, Maddux JE, Mercandante B, Prentice-Dunn S, Jacobs B, Rogers RW. The self efficacy scale: construction and validation. Psychological Reports. 1982;51(2):663-71. [Crossref]
- Baran L, Güneş Ü, Khorshid L. Hemşirelik öğrencilerinin özyeterlilik düzeyleri ile psikomotor becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Investigation of the relationship between nursing students' self-efficacy levels and psychomotor skills]. Life Sciences. 2020;15(4):55-63. [Crossref]
- Varghese RP, Norman TSJ, Thavaraj HS. Perceived stress and self efficacy among college students: a global review. International Journal of Human Resource Management and Research. 2015;5(3):15-24. [Link]
- Roh YS, Issenberg SB. Association of cardiopulmonary resuscitation psychomotor skills with knowledge and self-efficacy in nursing students. Int J Nurs Pract. 2014;20(6):674-9. [Crossref] [PubMed]
- Şimşek M, Çonoğlu G, Orgun F. Hemşirelik eğitiminde kazandırılması planlanan temel hemşirelik becerilerinin değerlendirilmesi [Evaluation of basic nursing skills planned to be acqured during nursing education]. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2018;34(1):1-25. [Link]
.: İşlem Listesi