.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Hemşireler İçin Enteral Beslenme Uygulamaları Öz Yeterlik Ölçeği'nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Development of the Enteral Nutrition Practices Self-Efficacy Scale for Nurses: A Validity and Reliability Study
Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2023;15(2):427-36
doi: 10.5336/nurses.2022-95015
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin enteral beslenme uygulamalarına yönelik öz yeterliklerini ölçebilecek bir ölçme aracının geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi amacıyla uygulandı. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma metodolojik tasarımda uygulandı. Ekim-Kasım 2022 tarihleri arasında İstanbul'da bir hastanede yürütülen çalışmanın örneklemini, en az 6 ay mesleki tecrübesi olan 18 yaş ve üstü gönüllü 302 hemşire oluşturdu. Ölçek için 98 maddelik soru havuzu oluşturuldu ve uzman görüşüne sunuldu. Uzman görüşleri LAWSHE analizi ile değerlendirildi. Altmış maddelik taslak form hazırlandı. Ölçeğin geçerliği, kapsam ve yapı geçerliği ile test edildi. Ayrıca güvenirlik katsayıları ve madde toplam korelasyonları incelendi, alt üst %27'lik dilim karşılaştırması ve test-tekrar test uygulandı. Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, 37 maddelik ölçeğin 2 faktörlü yapının toplam varyansın %44,74'ünü açıkladığı belirlendi. Maddelerin faktör yüklerinin 0,37-0,75 arasında olduğu belirlendi. Doğrulayıcı faktör analizi sonucu model uyumuna ilişkin x2/df değeri 2,10 ve uyum indeksleri yaklaşım hatasının kareli ortalamasının karekökü=0,056; Uyum İyiliği İndeksi=0,80; Marjinal Artış Uyum İndeksi=0,89; Karşılaştırmalı Uyum İndeksi=0,88; Normlaştırılmış Uyum İndeksi=0,80 olarak bulundu. Madde toplam korelasyonlarının 0,35- 0,77 arasında olduğu saptandığı. Ölçeğin tamamı için Cronbach alfa değeri 0,94 olarak belirlendi. Sonuç: Yapılan tüm analizlere göre Enteral Beslenme Uygulamaları Öz Yeterlik Ölçeği, hemşirelerin enteral beslenme konusundaki öz yeterliklerini ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır.
Anahtar Kelimeler: Enteral beslenme; nütrisyon; hemşirelik bakımı; geçerlik; güvenirlik
Amaç: Bu araştırma, hemşirelerin enteral beslenme uygulamalarına yönelik öz yeterliklerini ölçebilecek bir ölçme aracının geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi amacıyla uygulandı. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma metodolojik tasarımda uygulandı. Ekim-Kasım 2022 tarihleri arasında İstanbul'da bir hastanede yürütülen çalışmanın örneklemini, en az 6 ay mesleki tecrübesi olan 18 yaş ve üstü gönüllü 302 hemşire oluşturdu. Ölçek için 98 maddelik soru havuzu oluşturuldu ve uzman görüşüne sunuldu. Uzman görüşleri LAWSHE analizi ile değerlendirildi. Altmış maddelik taslak form hazırlandı. Ölçeğin geçerliği, kapsam ve yapı geçerliği ile test edildi. Ayrıca güvenirlik katsayıları ve madde toplam korelasyonları incelendi, alt üst %27'lik dilim karşılaştırması ve test-tekrar test uygulandı. Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda, 37 maddelik ölçeğin 2 faktörlü yapının toplam varyansın %44,74'ünü açıkladığı belirlendi. Maddelerin faktör yüklerinin 0,37-0,75 arasında olduğu belirlendi. Doğrulayıcı faktör analizi sonucu model uyumuna ilişkin x2/df değeri 2,10 ve uyum indeksleri yaklaşım hatasının kareli ortalamasının karekökü=0,056; Uyum İyiliği İndeksi=0,80; Marjinal Artış Uyum İndeksi=0,89; Karşılaştırmalı Uyum İndeksi=0,88; Normlaştırılmış Uyum İndeksi=0,80 olarak bulundu. Madde toplam korelasyonlarının 0,35- 0,77 arasında olduğu saptandığı. Ölçeğin tamamı için Cronbach alfa değeri 0,94 olarak belirlendi. Sonuç: Yapılan tüm analizlere göre Enteral Beslenme Uygulamaları Öz Yeterlik Ölçeği, hemşirelerin enteral beslenme konusundaki öz yeterliklerini ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır.
Anahtar Kelimeler: Enteral beslenme; nütrisyon; hemşirelik bakımı; geçerlik; güvenirlik
ABSTRACT
Objective: This research was carried out to develop a measurement tool that can measure nurses' self-efficacy for enteral nutrition practices and to examine their psychometric properties. Material and Methods: This research was applied in methodological design. The study sample, which was carried out in a hospital in İstanbul between October-November 2022, consisted of 302 volunteer nurses aged 18 and over with at least 6 months of professional experience. A 98- item question pool was created for the scale and presented to expert opinion. Expert opinions were evaluated by LAWSHE analysis. A 60- item draft form was prepared. The validity of the scale was tested with content and construct validity. In addition, reliability coefficients and item-total correlations were examined, a top-down 27% slice comparison and test-retest were applied. Results: As a result of the exploratory factor analysis, it was determined that the 2-factor structure of the 37- item scale explained 44.74% of the total variance. It was determined that the factor loads of the items were between 0.37-0.75. As a result of confirmatory factor analysis, x2/df value for model fit was 2.10 and fit indexes were Root Mean Square Error of Approximation=0.056; Goodness-of-fit Index=0.80; Incremental Fıt Index=0.89; Comparative Fit Index=0.88; Normed Fit Index was found to be 0.80. Item-total correlations were found to be between 0.35-0.77. The Cronbach's alpha value for the entire scale was determined as 0.94. Conclusion: According to all analyzes, the Enteral Nutrition Practices Self-Efficacy Scale is a valid and reliable measurement tool that can measure the enteral nutrition self-efficacy of nurses.
Keywords: Enteral nutrition; nutrition; nursing care; validity; reliability
Objective: This research was carried out to develop a measurement tool that can measure nurses' self-efficacy for enteral nutrition practices and to examine their psychometric properties. Material and Methods: This research was applied in methodological design. The study sample, which was carried out in a hospital in İstanbul between October-November 2022, consisted of 302 volunteer nurses aged 18 and over with at least 6 months of professional experience. A 98- item question pool was created for the scale and presented to expert opinion. Expert opinions were evaluated by LAWSHE analysis. A 60- item draft form was prepared. The validity of the scale was tested with content and construct validity. In addition, reliability coefficients and item-total correlations were examined, a top-down 27% slice comparison and test-retest were applied. Results: As a result of the exploratory factor analysis, it was determined that the 2-factor structure of the 37- item scale explained 44.74% of the total variance. It was determined that the factor loads of the items were between 0.37-0.75. As a result of confirmatory factor analysis, x2/df value for model fit was 2.10 and fit indexes were Root Mean Square Error of Approximation=0.056; Goodness-of-fit Index=0.80; Incremental Fıt Index=0.89; Comparative Fit Index=0.88; Normed Fit Index was found to be 0.80. Item-total correlations were found to be between 0.35-0.77. The Cronbach's alpha value for the entire scale was determined as 0.94. Conclusion: According to all analyzes, the Enteral Nutrition Practices Self-Efficacy Scale is a valid and reliable measurement tool that can measure the enteral nutrition self-efficacy of nurses.
Keywords: Enteral nutrition; nutrition; nursing care; validity; reliability
REFERANSLAR:
- Koçhan E, Akın S. Hemşirelerin enteral ve parenteral beslenme uygulamalarına ilişkin bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi [Evaluation of knowledge level of nurses about enteral and parenteral nutrition practices]. JAREN. 2018;4(1):1-14. [Crossref]
- Sivrikaya Karaca S, Eryılmaz A. Nütrisyonel destek ekibinde hemşirelik [Nutritional supplement in the team nursing]. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi. 2018;3(2):33-7. [Link]
- Jordan EA, Moore SC. Enteral nutrition in critically ill adults: Literature review of protocols. Nurs Crit Care. 2020;25(1):24-30. [Crossref] [PubMed]
- Avelino-Silva TJ, Jaluul O. Malnutrition in hospitalized older patients: management strategies to ımprove patient care and clinical outcomes. Int J Gerontol. 2017;11(2):56-61. [Crossref]
- Gramlich L, Hurt RT, Jin J, Mundi MS. Home enteral nutrition: towards a standard of care. Nutrients. 2018;10(8):1020. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Abraham S, Noriega BR, Shin JY. College students eating habits and knowledge of nutritional requirements. Journal of Nutrition and Human Health. 2018;2(1):13-7. [Crossref]
- Demirel U, Bahçecioğlu İH. Enteral ve parenteral beslenmeye klinik yaklaşım [Clinical approach to enteral and parenteral nutrition]. Güncel Gastroenteroloji. 2010;14(3):149-54. [Link]
- Yentür E. Beslenme durumunun değerlendirilmesi [Evaluation of nutritional status]. Klinik Gelişim. 2011;24:1-4. [Link]
- Ojo O, Brooke J. Recent advances in enteral nutrition. Nutrients. 2016;8(11):709. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Uysal N, Khorshid L. Hemşirelerin enteral beslenme işlemine yönelik uygulama ve kayıtlarının incelenmesi [The examination of the practices and records of the nurses for patients feeding enteral]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011;14(2):1-9. [Link]
- Boeykens K, Van Hecke A. Advanced practice nursing: Nutrition Nurse Specialist role and function. Clin Nutr ESPEN. 2018;26:72-6. [Crossref] [PubMed]
- Resmî Gazete (19.04.2011, Sayı: 27910) sayılı Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik; 2011. [Erişim tarihi: 30.12.2022]. Erişim linki: [Link]
- Bandura A. Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychol Rev. 1977;84(2):191-215. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yıldırım F, İlhan İÖ. Genel öz yeterlilik ölçeği türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması [Validity and reliability study of the Turkish form of the general self-efficacy scale]. Türk Psikiyatri Dergisi. 2010;21(4):301-8. [Link]
- Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler [Basic principles of scale development] Tıp Eğitimi Dünyası. 2014;13(40):39-49. [Crossref]
- Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve Spss ile Veri Analizi. 3. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2006.
- Comrey AL. Factor-analytic methods of scale development in personality and clinical psychology. J Consult Clin Psychol. 1988;56(5):754-61. [Crossref] [PubMed]
- Özbaş N. Hemşirelerin tüple enteral beslenme konusunda bilgi düzeylerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018. [Erişim tarihi: 25.12.2022]. [Link]
- Şenoğlu N. Nütrisyon Kılavuzu El Kitabı. 1. Baskı. İzmir: Tepecik Hastanesi Yayınları; 2016.
- Bischoff SC, Austin P, Boeykens K, Chourdakis M, Cuerda C, Jonkers-Schuitema C, et al. ESPEN guideline on home enteral nutrition. Clin Nutr. 2020;39(1):5-22. [Crossref] [PubMed]
- Nutrition Support [Internet]. © 2015-2023 BAPEN. [Cited: April 30, 2022]. British Association for Parenteral and Enteral Nutrition. Available from: [Link]
- Demirkan K, Ekincioğlu AB. Enteral beslenme tüpünden ilaç uygulanmasında ilaç dozaj şekillerinin önemi [The importance of pharmaceutical dosage forms in administration via enteral feeding tubes]. J Turk Soc Intens Care 2016;14:1-8. [Crossref]
- Akinci SB. Enteral nutrisyon uygulama yöntemleri [Enteral nutrition administration methods]. Klinik Gelişim. 2011;24:20-5. [Link]
- Kartal M, Bardakçı S. SPSS ve AMOS Uygulamalı Örneklerle Güvenirlik ve Geçerlik Analizleri. 1. Baskı. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2018. [Crossref]
- Veneziano L, Hooper J. A method for quantifying content validity of healthrelated questionnaires. American Journal of Health Behavior. 1997;21(1):67-70. [Link]
- Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 28. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2020.
- Erdoğan S, Nahcivan N, Esin N. Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. 4. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2021.
- Yeşilyurt S, Çapraz C. Ölçek geliştirme çalışmalarında kullanılan kapsam geçerliği için bir yol haritası [A roadmap for content validity used in scale development studies]. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018;20(1):251-64. [Crossref]
- Yurdugül H. Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. 28-30 Eylül; Denizli: 14. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi; 2005.
- Akyüz HE. Yapı geçerliliği için doğrulayıcı faktör analizi: Uygulamalı bir çalışma [Confirmatory factor analysis for construct validity: An applied study]. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 2018;7(2):186-98. [Crossref]
- Seçer İ. Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci; SPSS ve Lisrel Uygulamaları.1. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık; 2015.
- Şencan H. Sosyal Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2005.
- Bagozzi RP, Heatherton TF. A general approach to representing multifaceted personality constructs: application to state self-esteem. Structural Equation Model. 1994;1(1):35-67. [Crossref]
.: İşlem Listesi