.: ARAŞTIRMA
Hekim Milletvekilleri: Türkiye Büyük Millet Meclisine Milletvekili Olarak Seçilen Hekimlerin Profillerinin İncelenmesi: Bir Arşiv Tarama Çalışması
Physician Deputies: Profiles of Physicians Elected as Deputies in Turkish Grand National Assembly: An Archival Study
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2021;29(3):406-12
doi: 10.5336/mdethic.2021-84134
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Tıp ve siyaset ilişkisi farklı bilimsel alanlarda sıklıkla işlenen bir konu olmuştur. Özellikle imparatorlukların demokrasilere dönüştüğü toplumlarda, kurucu meclislerden başlayarak hekimlerin parlamenter olarak aldıkları görevler farklı araştırmacılar tarafından incelenmiştir. Türkiye'de ilk defa çok partili seçimlerin düzenlendiği 1946 yılından itibaren toplam 19 dönem milletvekillerinin öz geçmişleri taranarak hekim mesleğine sahip milletvekillerinin sosyodemografik verileri ile mesleki profilleri incelenmiştir. Kaynak olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi internet tabanlı arşivleri kullanılmıştır. Veriler SPSS 22.0 programı ile analiz edilmiştir. Toplamda 443 hekim 688 defa milletvekili olarak seçilmiştir. Hekim milletvekilleri içinde kadınların oranı %3,8 olarak bulunmuştur. Hekim milletvekillerinin genel tıp ortalaması üzerinde uzmanlaştığı, uzmanlık branşlarının dağılımında ise dahiliye ve genel cerrahi gibi branşların ön plana çıktığı görülmüştür. En sık hekim milletvekili seçilen iller sırasıyla İstanbul, Konya ve Ankara olmuş ve hekimlerin meclise seçilmesine bölgesel olarak orantılı bir dağılım görülmüştür. Ancak yine de meclisteki hekimlerin oranında yıllar içinde bir düşüş olduğu saptanmıştır. Hekimlerin milletvekili olarak sağlık ve diğer sosyal alanlarda etkin oldukları bilinmektedir. Bu açıdan meclisteki hekim milletvekillerinin temsili önemli bir mesleki etki gücü sağlamaktadır. Kadınların meclisteki temsilinde var olan eşitsizliğin hekim milletvekilleri incelendiğinde daha da belirgin olduğu ve hekim milletvekilleri arasında kadınların oranının genel milletvekilleri arasındaki kadınların oranına ancak son üç meclis döneminde yaklaştığı görülmektedir. Ayrıca çok partili dönemin ilk seçimlerine kıyasla hekimlerin meclisteki oranında yıllar içinde bir düşüş gözlenmiştir. Ek olarak bazı tıp branşlarının, milletvekili seçiminde diğer branşlara göre daha avantajlı olduğunu düşündürecek bir orantısızlık görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Hekim; milletvekili; siyaset; sağlık politikaları
Tıp ve siyaset ilişkisi farklı bilimsel alanlarda sıklıkla işlenen bir konu olmuştur. Özellikle imparatorlukların demokrasilere dönüştüğü toplumlarda, kurucu meclislerden başlayarak hekimlerin parlamenter olarak aldıkları görevler farklı araştırmacılar tarafından incelenmiştir. Türkiye'de ilk defa çok partili seçimlerin düzenlendiği 1946 yılından itibaren toplam 19 dönem milletvekillerinin öz geçmişleri taranarak hekim mesleğine sahip milletvekillerinin sosyodemografik verileri ile mesleki profilleri incelenmiştir. Kaynak olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi internet tabanlı arşivleri kullanılmıştır. Veriler SPSS 22.0 programı ile analiz edilmiştir. Toplamda 443 hekim 688 defa milletvekili olarak seçilmiştir. Hekim milletvekilleri içinde kadınların oranı %3,8 olarak bulunmuştur. Hekim milletvekillerinin genel tıp ortalaması üzerinde uzmanlaştığı, uzmanlık branşlarının dağılımında ise dahiliye ve genel cerrahi gibi branşların ön plana çıktığı görülmüştür. En sık hekim milletvekili seçilen iller sırasıyla İstanbul, Konya ve Ankara olmuş ve hekimlerin meclise seçilmesine bölgesel olarak orantılı bir dağılım görülmüştür. Ancak yine de meclisteki hekimlerin oranında yıllar içinde bir düşüş olduğu saptanmıştır. Hekimlerin milletvekili olarak sağlık ve diğer sosyal alanlarda etkin oldukları bilinmektedir. Bu açıdan meclisteki hekim milletvekillerinin temsili önemli bir mesleki etki gücü sağlamaktadır. Kadınların meclisteki temsilinde var olan eşitsizliğin hekim milletvekilleri incelendiğinde daha da belirgin olduğu ve hekim milletvekilleri arasında kadınların oranının genel milletvekilleri arasındaki kadınların oranına ancak son üç meclis döneminde yaklaştığı görülmektedir. Ayrıca çok partili dönemin ilk seçimlerine kıyasla hekimlerin meclisteki oranında yıllar içinde bir düşüş gözlenmiştir. Ek olarak bazı tıp branşlarının, milletvekili seçiminde diğer branşlara göre daha avantajlı olduğunu düşündürecek bir orantısızlık görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Hekim; milletvekili; siyaset; sağlık politikaları
ABSTRACT
The relationship between medicine and politics has been subject to various researches. Specifically several studies tried to understand the role of physicians as politicians in founding national assemblies after the transition from monarchies to democracies. Beginning with the first multi-party system in 1946, a total number of 19 national assembly periods in Grand National Assembly of Turkey (TBMM) were analyzed through the curriculum vitae and background information of the elected deputies. Various parameters like sociodemographic data and occupational information were recorded. Online archives TBMM was used as a resource of profiles of deputies. All data were analyzed using SPSS 22.00 software program a total number of 443 different physicians were elected 688 times. Female deputies consisted of 3.8% of all physician deputies. Percentage of specialists in medicine was found to be higher in physician deputies in contrast to general distribution of physicians in community. Most common specializations were internal medicine and general surgery. Although regional distribution of physician deputies was found as proportional with all elected deputies, most of the physician deputies were from the cities of Istanbul, Konya and Ankara. Our results show that the proportion of the physician deputies has decreased significantly over the years. Physicians are regarded as influential figures in healthcare and social politics. In this regard physicians as deputies play an important role in means of the professional impact. The proportion of female deputies as physicians were lower compared to general proportion of females as deputies. Moreover, in contrast to early elections fewer physicians were elected as deputies in recent years. Additionally, the distribution of specializations of medical fields among the physician deputies point a possible advantage of some medical specializations over others.
Keywords: Physician; deputy; politics; healthcare policies
The relationship between medicine and politics has been subject to various researches. Specifically several studies tried to understand the role of physicians as politicians in founding national assemblies after the transition from monarchies to democracies. Beginning with the first multi-party system in 1946, a total number of 19 national assembly periods in Grand National Assembly of Turkey (TBMM) were analyzed through the curriculum vitae and background information of the elected deputies. Various parameters like sociodemographic data and occupational information were recorded. Online archives TBMM was used as a resource of profiles of deputies. All data were analyzed using SPSS 22.00 software program a total number of 443 different physicians were elected 688 times. Female deputies consisted of 3.8% of all physician deputies. Percentage of specialists in medicine was found to be higher in physician deputies in contrast to general distribution of physicians in community. Most common specializations were internal medicine and general surgery. Although regional distribution of physician deputies was found as proportional with all elected deputies, most of the physician deputies were from the cities of Istanbul, Konya and Ankara. Our results show that the proportion of the physician deputies has decreased significantly over the years. Physicians are regarded as influential figures in healthcare and social politics. In this regard physicians as deputies play an important role in means of the professional impact. The proportion of female deputies as physicians were lower compared to general proportion of females as deputies. Moreover, in contrast to early elections fewer physicians were elected as deputies in recent years. Additionally, the distribution of specializations of medical fields among the physician deputies point a possible advantage of some medical specializations over others.
Keywords: Physician; deputy; politics; healthcare policies
REFERANSLAR:
- Yümlü M. "Bir devrin cemiyet adamı: Doktor Fuad Umay" biyografisi üzerine bir inceleme [An examination on the biography of "Doctor Fuad Umay- a time's society man"]. History Studies. 2010;2(3):13094688. [Link]
- Çelik N, Öncel Ö. Hekim, siyasetçi ve diplomat olarak Dr. Nihat Reşat Belger [Physician, politician and diplomat Dr. Nihat Reşat BELGER]. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History. 2008;16(3):159-65. [Link]
- Öztürk H, Şatlıgil Ö. Bir hekim ve politika adamı: Dr. Behçet Uz ve sağlık politikaları [A Physician and a politician: Dr. Behcet Uz and his health policies]. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi. 2017;7(2):77-85. [Link]
- Göktürk G. Kütahya'da 1946-1960 yılları arasında milletvekili genel seçimlerinin analizi ve siyasal yapı [The analysis of the parliamentary elections in Kütahya between 1946-1960 and the political structure]. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2013;(37):253-66. [Link]
- Tinal M. Türkiye büyük millet meclisi birinci döneminde doktor milletvekilleri [The doctor deputies in the first period of grand Turkey national assembly]. Journal of International Social Research. 2009;2(6). [Link]
- Grady A. Assessing physician legislators. Virtual Mentor. 2005;7(12):virtualmentor.2005. 7.12.ms oc5-0512. [Crossref] [PubMed]
- Oberstar JV. Physician-legislators: physicians practicing public service. JAMA. 1999;281(9): 862. Erratum in: JAMA 1999;281(15):1380. [Crossref] [PubMed]
- Ellis JD. The physician-legislators of France: medicine and politics in the early Third Republic, 1870-1914. 1st. USA: Cambridge University Press; 1990. [Link]
- Eisenberg L. Rudolf Virchow: the physician as politician. Med War. 1986;2(4):243-50. [Crossref] [PubMed]
- Sullivan MJ. Psychologists as legislators: Results of the 1998 elections. Prof. Psychol. Res. Pract. 1999;30(3):250-2. [Crossref]
- Deniz Ş. Kadın Parlamenterlerin Bakış Açısıyla Türkiye'de Kadınların Siyasal Hayattaki Temsili. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 2007; 5(7): 2-16.
- Özaydınlık K. Toplumsal cinsiyet temelinde Türkiye'de kadın ve eğitim [Women in Turkey on the basis of gender and education]. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2014;(33). [Crossref]
- Petterson A. The Characteristics of Physicians Elected and Serving in State Legislatures and the United States Congress Item Type text; Electronic Thesis. 2016.[Erişim tarihi: 27 Aralık 2020]. [Link]
- Kaya A, Aktürk Z, Çayır Y, Taştan K. 2007-2013 arası tıpta uzmanlık sınavları: Bir trend analizi [Medical specialization exams between 2007 and 2013: A trend analysis]. Ankara Med. J. 2014; 14(2)55-8. [Crossref]
- OHSAD [İnternet]. [Erişim tarihi: 27 Aralık 2020]. Erişim linki: [Link]
- Erigüç G. Density and Number of Physicians in Turkey for the Period of 2002-2012: An Evaluation of Macro Health Manpower Planning. In International Conference on Eurasian Economies. 2014;561-7. (Eurasian Economists Association, 2014). [Crossref]
- Özkurt MÇ. Haydarpaşa mekteb-i tıbbiye binasının konumunun belirlenmesindeki faktörler üzerine bir deneme [An article on the factors in determining the location of Haydarpasha ottoman medical school building]. Journal of Ottoman Legacy Studies (JOLS). 2016;3(6):46-59. [Crossref]
- Kraus CK, Suarez TA. Is there a doctor in the house? Or the Senate? Physicians in US Congress, 1960-2004. JAMA. 2004;292(17):2125-9. [Crossref] [PubMed]
- TÜİK Kurumsal [İnternet]. [Erişim tarihi: 27 Aralık 2020]. Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2019. [Link]
- Kiziroğlu AM. Türkiye'nin nüfus değişimine göre il bazında kentleşmesine bir bakış (1965-2014) [An outlook on the change of population of Turkey according to its city-based urbanization]. Karadeniz Sos. Bilim. Derg. 2017;9(16):153-83. [Link]
.: İşlem Listesi