Hayvanlarda Oksidatif Strese Karşı Kullanılan Diğer Polifenolik Bileşikler: Antosiyaninler, Stilbenler ve Lignanlar
Other Polyphenolic Compounds Used Against Oxidative Stress in Animals: Anthocyanins, Stilbenes, and Lignans
Kanıcı Tarhane A. Hayvanlarda oksidatif strese karşı kullanılan diğer polifenolik bileşikler: antosiyaninler, stilbenler ve lignanlar. Şahindokuyucu Kocasarı F, editör. İlaç ve Toksik Maddelere Bağlı Olarak Oluşan Oksidatif Stres ve Antioksidanlar. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2021. p.138- 44.
Makale Dili: TR
ÖZET
Oksijen aerobik canlılar için hayati önem taşısa da canlılara yönelik toksik etkileri de vardır. Hücrelerin enerji üretimi sırasında vücut sürekli olarak oksijene gereksinim duyar. Bir organizmanın hücrelerinin oksijen kullanımında çeşitli kimyasal reaksiyonlar meydana gelir. Bu reaksiyonlar sırasında yüksek reaktif moleküller oluşur. Organizmada serbest radikaller ile antioksidan savunma sistemi arasında bir denge vardır. Serbest radikaller yönünden dengenin kayması oksidatif strese neden olur. Polifenoller yapılarındaki fenolik halkanın yapısına bağlı olarak birçok yönden sınıflandırılabilirler ancak temel sınıflandırma fenolik asitler, flavonoidler, stilbenler, fenolik alkoller ve lignanlar şeklindedir. Serbest oksijen radikallerinin yol açtığı oksidatif strese karşı enzim ve vitamin özellikleriyle güçlü bir antioksidan görevi üstlenirler. İnsan ve hayvan sağlığındaki rolleriyle son yıllarda büyük ilgi görmekte özellikle dejeneratif hastalıklar üzerindeki etkileriyle araştırmacılar arasında popularitesi artmaktadır. Polifenollerin yaygın bir grubu olan antosiyaninler, polifenollerin flavonoidler grubunda, stilbenler ve lignanlar flavonoid olmayan grubunda yer alır. Birçok bitki tarafından sentezlenen ikincil metabolitlerdir. Son zamanlarda antioksidan olarak kullanılan çoğu sentetik ilaçların yan etkilerinin olması sonucu yan etkisi çok az ya da hemen hemen hiç olmayan doğal olarak bitkilerden elde edilen antioksidan ürün ya da ilaçlara ilginin arttığı görülmektedir. Bu çalışmada bitkisel polifenolik bileşiklerden olan antosiyaninler, stilbenler ve lignanların güçlü antioksidan özelliklerinden dolayı oksidatif strese karşı kullanılabileceği öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Oksidatif stres; antosiyaninler; stilbenler; lignanlar
Oksijen aerobik canlılar için hayati önem taşısa da canlılara yönelik toksik etkileri de vardır. Hücrelerin enerji üretimi sırasında vücut sürekli olarak oksijene gereksinim duyar. Bir organizmanın hücrelerinin oksijen kullanımında çeşitli kimyasal reaksiyonlar meydana gelir. Bu reaksiyonlar sırasında yüksek reaktif moleküller oluşur. Organizmada serbest radikaller ile antioksidan savunma sistemi arasında bir denge vardır. Serbest radikaller yönünden dengenin kayması oksidatif strese neden olur. Polifenoller yapılarındaki fenolik halkanın yapısına bağlı olarak birçok yönden sınıflandırılabilirler ancak temel sınıflandırma fenolik asitler, flavonoidler, stilbenler, fenolik alkoller ve lignanlar şeklindedir. Serbest oksijen radikallerinin yol açtığı oksidatif strese karşı enzim ve vitamin özellikleriyle güçlü bir antioksidan görevi üstlenirler. İnsan ve hayvan sağlığındaki rolleriyle son yıllarda büyük ilgi görmekte özellikle dejeneratif hastalıklar üzerindeki etkileriyle araştırmacılar arasında popularitesi artmaktadır. Polifenollerin yaygın bir grubu olan antosiyaninler, polifenollerin flavonoidler grubunda, stilbenler ve lignanlar flavonoid olmayan grubunda yer alır. Birçok bitki tarafından sentezlenen ikincil metabolitlerdir. Son zamanlarda antioksidan olarak kullanılan çoğu sentetik ilaçların yan etkilerinin olması sonucu yan etkisi çok az ya da hemen hemen hiç olmayan doğal olarak bitkilerden elde edilen antioksidan ürün ya da ilaçlara ilginin arttığı görülmektedir. Bu çalışmada bitkisel polifenolik bileşiklerden olan antosiyaninler, stilbenler ve lignanların güçlü antioksidan özelliklerinden dolayı oksidatif strese karşı kullanılabileceği öngörülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Oksidatif stres; antosiyaninler; stilbenler; lignanlar
ABSTRACT
Although oxygen is of vital importance for aerobic organisms, it is toxic for these organisms at the same time. The animal body constantly needs oxygen for energy production in cells. Various chemical reactions occur in the cells of an organism during the use of oxygen, yielding highly reactive molecules. There is a balance between free radicals and the antioxidant defence system in the organism. A shifting balance towards free radicals causes oxidative stress. Polyphenols can be classified in several ways depending on the structure of the phenolic ring in their formula but they are basically categorized into phenolic acids, flavonoids, stilbenes, phenolic alcohols, and lignans. Owing to their enzymatic activity and vitamin functions, they act as potent antioxidants against oxidative stress caused by free oxygen radicals. In recent years, they have received a growing interest because of their roles in human and animal health, along with their increasing popularity arising from their effects on degenerative diseases. Anthocyanins, a common group of polyphenols, are in the flavonoid group of polyphenols; whereas, stilbenes and lignans are categorized in the non-flavonoid group. They are secondary metabolites synthesized by many plants. Due to side effects of most synthetic antioxidants, a growing interest has recently occurred in antioxidant products or drugs; which are naturally obtained from plants and which have few or no side effects. This study suggests that anthocyanins, stilbenes and lignans; which are herbal polyphenolic compounds, can be used against oxidative stress owing to their potent antioxidant properties.
Keywords: Oxidative stress; anthocyanins; stilbenes; lignans
Although oxygen is of vital importance for aerobic organisms, it is toxic for these organisms at the same time. The animal body constantly needs oxygen for energy production in cells. Various chemical reactions occur in the cells of an organism during the use of oxygen, yielding highly reactive molecules. There is a balance between free radicals and the antioxidant defence system in the organism. A shifting balance towards free radicals causes oxidative stress. Polyphenols can be classified in several ways depending on the structure of the phenolic ring in their formula but they are basically categorized into phenolic acids, flavonoids, stilbenes, phenolic alcohols, and lignans. Owing to their enzymatic activity and vitamin functions, they act as potent antioxidants against oxidative stress caused by free oxygen radicals. In recent years, they have received a growing interest because of their roles in human and animal health, along with their increasing popularity arising from their effects on degenerative diseases. Anthocyanins, a common group of polyphenols, are in the flavonoid group of polyphenols; whereas, stilbenes and lignans are categorized in the non-flavonoid group. They are secondary metabolites synthesized by many plants. Due to side effects of most synthetic antioxidants, a growing interest has recently occurred in antioxidant products or drugs; which are naturally obtained from plants and which have few or no side effects. This study suggests that anthocyanins, stilbenes and lignans; which are herbal polyphenolic compounds, can be used against oxidative stress owing to their potent antioxidant properties.
Keywords: Oxidative stress; anthocyanins; stilbenes; lignans
.: İşlem Listesi