.: ARAŞTIRMA
Hastaların Aydınlatılmış Onam Hakkında Farkındalık ve Tutumları
Awareness and Attitudes of Patients on Enlightened Consent
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2020;28(2):163-72
doi: 10.5336/mdethic.2019-71751
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Aydınlatılmış onam genellikle, belirli bir tedavinin yapılıp yapılmayacağına veya belirli bir tıbbi çalışmaya katılıp katılmayacağına karar vermek için bir hasta veya deneysel bir bireyle ilgili olan açık bilgi iletişiminin sağlandığı süreç olarak kabul edilir. Hastayı hastalığı ile ilgili bilgilendirmek hekim ile hasta arasında güven duygusunu geliştirir, hastanın refahını artırır. Bu da hastanın kararına saygı duyulduğunu, hastanın özgürce karar alabildiğini göstermesi açısından ahlaki bir önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı; hastaların aydınlatılmış onam hakkında farkındalık düzeylerini ve aydınlatılmış onamı nasıl tanımladıklarını araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda Erzurum ilinde yaşayan 400 birey üzerinde anket çalışması yürütülmüştür. Çalışmada, Bostan tarafından geliştirilen Aydınlatılmış Onam Tutum ve Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Nicel verilerin analizi frekans ve fark analizleri yapılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; katılımcıların deneyim faktörü içerisindeki sorulara verdikleri yanıtlarda cinsiyet değişkeni grupları arasında, hastane ziyaret sayısı değişkeni grupları arasında, meslek değişkeni grupları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Katılımcıların farkındalık faktörü içerisindeki sorulara verdikleri yanıtlarda yaş değişkeni grupları arasında, eğitim düzeyi değişkeni grupları arasında, gelir düzeyi değişkeni grupları arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; katılımcıların, farkındalık düzeyleri yüksek derecede olmasına rağmen hastane ve sağlık kuruluşlarında bu haklarını kullanmak konusunda yeterince imkân bulamadıkları söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Aydınlatılmış onam; hasta; farkındalık; tutum
Aydınlatılmış onam genellikle, belirli bir tedavinin yapılıp yapılmayacağına veya belirli bir tıbbi çalışmaya katılıp katılmayacağına karar vermek için bir hasta veya deneysel bir bireyle ilgili olan açık bilgi iletişiminin sağlandığı süreç olarak kabul edilir. Hastayı hastalığı ile ilgili bilgilendirmek hekim ile hasta arasında güven duygusunu geliştirir, hastanın refahını artırır. Bu da hastanın kararına saygı duyulduğunu, hastanın özgürce karar alabildiğini göstermesi açısından ahlaki bir önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı; hastaların aydınlatılmış onam hakkında farkındalık düzeylerini ve aydınlatılmış onamı nasıl tanımladıklarını araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda Erzurum ilinde yaşayan 400 birey üzerinde anket çalışması yürütülmüştür. Çalışmada, Bostan tarafından geliştirilen Aydınlatılmış Onam Tutum ve Farkındalık Ölçeği kullanılmıştır. Nicel verilerin analizi frekans ve fark analizleri yapılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; katılımcıların deneyim faktörü içerisindeki sorulara verdikleri yanıtlarda cinsiyet değişkeni grupları arasında, hastane ziyaret sayısı değişkeni grupları arasında, meslek değişkeni grupları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Katılımcıların farkındalık faktörü içerisindeki sorulara verdikleri yanıtlarda yaş değişkeni grupları arasında, eğitim düzeyi değişkeni grupları arasında, gelir düzeyi değişkeni grupları arasında anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; katılımcıların, farkındalık düzeyleri yüksek derecede olmasına rağmen hastane ve sağlık kuruluşlarında bu haklarını kullanmak konusunda yeterince imkân bulamadıkları söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Aydınlatılmış onam; hasta; farkındalık; tutum
ABSTRACT
Enlightened consent is generally regarded as the process by which open information communication is available to a patient or an experimental individual to decide whether a particular treatment should be performed or to participate in a particular experiment. Informing the patient about the disease, the physician develops a sense of trust among the patient and increases the well-being of the patient. This is of moral importance in terms of showing that the patient's decision is respected and that the patient can make a decision freely. The aim of this study; The aim of this study is to investigate the awareness levels of patients about enlıghtened consent and how they define enlıghtened consent. For this purpose, 400 individuals living in Erzurum were surveyed. In the study, Enlightened Consent Attitude and Awareness Scale developed by Bostan was used. The quantitative data were analyzed by frequency and difference analysis. According to the findings of the research; A significant difference was found between the groups of gender variable, the number of hospital visits variable groups, and the profession variable groups. It was found that there was a significant difference between age variable groups, education level variable groups, income level variable groups in the answers given to the questions within the awareness factor. According to the results of the research; Although the awareness level of the participants is high, it can be said that they do not have enough opportunities to use these rights in hospitals and health institutions.
Keywords: Enlightened consent; patient; awareness; attitude
Enlightened consent is generally regarded as the process by which open information communication is available to a patient or an experimental individual to decide whether a particular treatment should be performed or to participate in a particular experiment. Informing the patient about the disease, the physician develops a sense of trust among the patient and increases the well-being of the patient. This is of moral importance in terms of showing that the patient's decision is respected and that the patient can make a decision freely. The aim of this study; The aim of this study is to investigate the awareness levels of patients about enlıghtened consent and how they define enlıghtened consent. For this purpose, 400 individuals living in Erzurum were surveyed. In the study, Enlightened Consent Attitude and Awareness Scale developed by Bostan was used. The quantitative data were analyzed by frequency and difference analysis. According to the findings of the research; A significant difference was found between the groups of gender variable, the number of hospital visits variable groups, and the profession variable groups. It was found that there was a significant difference between age variable groups, education level variable groups, income level variable groups in the answers given to the questions within the awareness factor. According to the results of the research; Although the awareness level of the participants is high, it can be said that they do not have enough opportunities to use these rights in hospitals and health institutions.
Keywords: Enlightened consent; patient; awareness; attitude
REFERANSLAR:
- Dyer AR, Bloch S. Informed consent and the psychiatric patient. J Med Ethics. 1987;13(1):12-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Grad RM. Human experimentation and informed consent. Can Med Assoc J. 1984;131(8):932-5.
- Connelly JE. Informed consent. An improved perspective. Arch Intern Med. 1988;148(6): 1266-8. [Crossref] [PubMed]
- Gillett GR. Informed consent and moral integrity. J Med Ethics. 1989;15(3):117-23. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Moskop JC. Informed consent and refusal of treatment: challenges for emergency physicians. Emerg Med Clin North Am. 2006;24(3):605-18. [Crossref] [PubMed]
- Drane JF. Competency to give an informed consent. A model for making clinical assessments. JAMA. 1984;252(7):925-7. [Crossref] [PubMed]
- Okyay AR, Akbaba M, Kirkit E. [Informed consent and vaccination]. Turk J Public Health. 2015;13(2):155-9. [Crossref]
- Kurt E, Türker T. [The evaluation of dentists' views about informed consent who works in university hospital]. Cumhuriyet Dental Journal. 2015;18(1):56-70. [Crossref]
- Türk Tabipleri Birliği. Hekimlik Meslek Etiği Kuralları, 1999. http://www.ttb.org.tr/mevzuat/index.php?option=com_content&view=article&id=65:hekl-meslek-etkurallari&catid=4:t&Itemid=31
- O'Neill O. Some limits of informed consent. J Med Ethics. 2003;29(1):4-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Turla A, Karaarslan B, Kocakaya M, Pekşen Y. [The determination of the status of sufficient information given]. Turkiye Klinikleri J Foren Med. 2005;2(2):33-8.
- Aydın Er R, Özcan Şenses M, Akpınar A, Ersoy N. [Ethical problems about informed consent in orthopedics: a sample from Kocaeli]. Turkiye Klinikleri J Med Sci. 2011;31(2):455-63. [Crossref]
- Karaman Özlü Z, Kılıç M, Yayla A. [Examination of the patients' information levels about surgical informed consent]. HSP. 2015;2(3):318-28. [Crossref]
.: İşlem Listesi