.: ARAŞTIRMA
Hastaların, Aldıkları Sağlık Hizmetlerinden Yakınmalarına İlişkin Hastaneye Yaptıkları Başvuruların İncelenmesi
Examination of the Patients' Applications to the Hospital for Complaints of Health Services
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2020;28(1):29-37
doi: 10.5336/mdethic.2019-70569
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Araştırma, Türkiye'de kamuya bağlı bir hastanede hastaların aldıkları sağlık hizmetlerinden yakınmalarına ilişkin hastaneye yaptıkları başvuruların incelenmesi amacıyla tanımlayıcı ve retrospektif olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın örneklemini, 01.01.2011-31.12.2015 tarihleri arasında hastaneye başvuran ve sağlık hizmeti alan hasta ve yakınlarının yakınmalarına ilişkin incelenen toplam 387 dosya oluşturmuştur. Araştırma verileri, hastanenin Hasta Hakları Birimine yapılan resmî başvuru evrakları üzerinde araştırmacılar tarafından geliştirilen ve 12 maddeden oluşan Veri Kayıt Formu ile toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde sayı, yüzdelik ve iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda, hasta hakları konusunda yakınmada bulunan bireylerin (n=387) %71,8'inin 18-46 yaş grubunda olduğu, %52,5'inin erkek ve %61,7'sinin eğitim düzeyinin lise ve üstü olduğu bulunmuştur. Yıllara göre hasta hakları birimine başvuruda bulunanların sayısının anlamlı olarak (p<0,05) artması ile birlikte %65,6'sının başvuru sonucunda 'Hasta hakları ihlali yoktur.' kararı verilmiştir. Bu başvuruların %5,9'u ise başka kurumlarla ilgili şikâyet olması nedeni ile kapsam dışı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç: Araştırmamızdan elde edilen bulgulara göre, hasta ve yakınlarının hasta hakları konusunda farkındalığının artması ile birlikte amaç dışı başvuru sayısının da arttığı belirlenmiştir. Aynı zamanda hasta hakları biriminde görev yapan sağlık profesyonellerinin hasta ve yakınlarını yönlendirmede eksikliklerinin olabileceği düşünülmüş, bundan dolayı hasta ve yakınları sağlık kuruluşlarına başvurduklarında daha az sorun yaşamaları için kurumun işleyişi hakkında çeşitli iletişim araçlarıyla bilgilendirilmeleri önerilmiştir. Çalışmamız, konu ile ilgili ülkemizde yapılan ilk çalışmalardandır ve bu konuya ilişkin temel bir veri sağlamıştır. Hasta haklarına ilişkin daha geniş bir örneklemde ve daha uzun yıllara ait verilerin incelendiği ülke düzeyinde çalışmalar yapılması önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hasta hakları; sağlık hizmetleri; hasta yakınlarının yakınmaları
Amaç: Araştırma, Türkiye'de kamuya bağlı bir hastanede hastaların aldıkları sağlık hizmetlerinden yakınmalarına ilişkin hastaneye yaptıkları başvuruların incelenmesi amacıyla tanımlayıcı ve retrospektif olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın örneklemini, 01.01.2011-31.12.2015 tarihleri arasında hastaneye başvuran ve sağlık hizmeti alan hasta ve yakınlarının yakınmalarına ilişkin incelenen toplam 387 dosya oluşturmuştur. Araştırma verileri, hastanenin Hasta Hakları Birimine yapılan resmî başvuru evrakları üzerinde araştırmacılar tarafından geliştirilen ve 12 maddeden oluşan Veri Kayıt Formu ile toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde sayı, yüzdelik ve iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda, hasta hakları konusunda yakınmada bulunan bireylerin (n=387) %71,8'inin 18-46 yaş grubunda olduğu, %52,5'inin erkek ve %61,7'sinin eğitim düzeyinin lise ve üstü olduğu bulunmuştur. Yıllara göre hasta hakları birimine başvuruda bulunanların sayısının anlamlı olarak (p<0,05) artması ile birlikte %65,6'sının başvuru sonucunda 'Hasta hakları ihlali yoktur.' kararı verilmiştir. Bu başvuruların %5,9'u ise başka kurumlarla ilgili şikâyet olması nedeni ile kapsam dışı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç: Araştırmamızdan elde edilen bulgulara göre, hasta ve yakınlarının hasta hakları konusunda farkındalığının artması ile birlikte amaç dışı başvuru sayısının da arttığı belirlenmiştir. Aynı zamanda hasta hakları biriminde görev yapan sağlık profesyonellerinin hasta ve yakınlarını yönlendirmede eksikliklerinin olabileceği düşünülmüş, bundan dolayı hasta ve yakınları sağlık kuruluşlarına başvurduklarında daha az sorun yaşamaları için kurumun işleyişi hakkında çeşitli iletişim araçlarıyla bilgilendirilmeleri önerilmiştir. Çalışmamız, konu ile ilgili ülkemizde yapılan ilk çalışmalardandır ve bu konuya ilişkin temel bir veri sağlamıştır. Hasta haklarına ilişkin daha geniş bir örneklemde ve daha uzun yıllara ait verilerin incelendiği ülke düzeyinde çalışmalar yapılması önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hasta hakları; sağlık hizmetleri; hasta yakınlarının yakınmaları
ABSTRACT
Objective: Research, in a hospital attached to the public in Turkey of their application to the hospital for the health services they receive complaints from the patient identifier to investigate and was made retrospectively. Material and Methods: The sample of the study consisted of 387 files examined on the complaints of the patients and their relatives who applied to the hospital between 01.01.2011 and 31.12.2015 and received health services. The research data were collected by a 12-item Data Record Form developed by the researchers on the official application documents submitted to the Patient Rights Unit of the hospital. In the statistical analysis of the data, the significance test of the difference between number, percentage and two means was used. Results: In our study, it was found that 71.8% of the individuals who complained about patient rights (n=387) were in the 18-46 age group, 52.5% were male and 61.7% had high school education. As the number of patients who applied to the patient rights unit increased significantly (p<0.05) by year, 65.6% of the applicants decided that there was no violation of patient rights. 5.9% of these applications were considered to be out of scope due to complaints about other institutions. Conclusion: According to the findings of our study, it was thought that the awareness of patients and their relatives about patient rights increased and the number of out-of-purpose applicants increased. At the same time, it was thought that the health professionals working in the patient rights unit may have deficiencies in directing patients and their relatives, so it was suggested that patients and their relatives should be informed about the functioning of the institution by means of various communication tools in order to have less problems when they apply to health institutions. Our study is one of the first studies conducted in our country and provides basic data on this subject. It has been suggested that studies on a wider sample of patient rights and longer years of data are analyzed and country-level studies are conducted.
Keywords: Patient rights; health service; complaints of relatives
Objective: Research, in a hospital attached to the public in Turkey of their application to the hospital for the health services they receive complaints from the patient identifier to investigate and was made retrospectively. Material and Methods: The sample of the study consisted of 387 files examined on the complaints of the patients and their relatives who applied to the hospital between 01.01.2011 and 31.12.2015 and received health services. The research data were collected by a 12-item Data Record Form developed by the researchers on the official application documents submitted to the Patient Rights Unit of the hospital. In the statistical analysis of the data, the significance test of the difference between number, percentage and two means was used. Results: In our study, it was found that 71.8% of the individuals who complained about patient rights (n=387) were in the 18-46 age group, 52.5% were male and 61.7% had high school education. As the number of patients who applied to the patient rights unit increased significantly (p<0.05) by year, 65.6% of the applicants decided that there was no violation of patient rights. 5.9% of these applications were considered to be out of scope due to complaints about other institutions. Conclusion: According to the findings of our study, it was thought that the awareness of patients and their relatives about patient rights increased and the number of out-of-purpose applicants increased. At the same time, it was thought that the health professionals working in the patient rights unit may have deficiencies in directing patients and their relatives, so it was suggested that patients and their relatives should be informed about the functioning of the institution by means of various communication tools in order to have less problems when they apply to health institutions. Our study is one of the first studies conducted in our country and provides basic data on this subject. It has been suggested that studies on a wider sample of patient rights and longer years of data are analyzed and country-level studies are conducted.
Keywords: Patient rights; health service; complaints of relatives
REFERANSLAR:
- Zengin N. [Right to health and provision of health services]. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi. 2010;1:44-52.
- Ducinskiene D, Vladickiene J, Kalediene R, Haapala I. Awareness and practice of patient's rights law in Lithuania. BMC Int Health Hum Right. 2006;6(10):1-6. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Ojwang BO, Ogutu EA, Matu PM. Nurses' impoliteness as an impediment to patients' rights in selected Kenyan hospitals. Health Hum Rights. 2010;12(2):101-17.
- Yarney L, Buabeng T, Baidoo D, Bawole JN. Operationalization of the Ghanaian patients' charter in a peri-urban public hospital: voices of healthcare workers and patients. Int J Health Policy Manag. 2016;5(9):525-33. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Bostan S. [The investigation of health employees attitudes related patient rights: instances of Farabi Hospital]. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 2007;10(1):1-18.
- Mohammed SA, Shabla AS, Wehieda SM. Patients' rights: patients' and nurses' perspectives. IOSR Journal of Nursing and Health Science (IOSR-JNHS). 2015;4(4):54-60.
- Hadian Jazi Z, Dehghan Nayeri N. Barriers in the performance of patient's rights in Iran and appropriate offered solutions review article. J Holist Nurs Midwifery. 2015;24(4):69-79.
- Almoajel AM. Hospitalized patients awareness of their rights in Saudi Governmental Hospital. Middle-East Journal of Scientific Research. 2012;11(3):329-35.
- Resmî Gazete (01.08.1998, Sayı: 23420) Hasta Hakları Yönetmeliği; 1998. p.6.
- Yousuf RM, Fauzi AR, How SH, Akter SF, Shah A. Hospitalised patients' awareness of their rights: a cross-sectional survey from a tertiary care hospital on the east coast of Peninsular Malaysia. Singapore Med J. 2009;50(5):495-9.
- Teke A, Uçar M, Demir C, Çelen Ö, Karaalp T. [Evaluation of knowledge and attitudes of the nurses working in a training hospital about patients' rights]. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(4):259-66.
- Tanrıverdi H. [Investıgatıon of the awareness levels of patıents'on the patıent rıghts]. TSA Dergisi. 2012;16 S:3:101-21.
- Deccache A, van Ballekom K. Patient education in Belgium: evolution, policy and perspectives. Patient Educ Couns. 2001;44(1):43-8. [Crossref]
- Bostan S. [Causes of patient rights violations]. İbni Sina Tıp Dergisi. 2005;2(3):65-72.
- Fırat A. [Patient rights and responsibilities in health care establishments in Turkey]. IGUSABDER. 2017;(2):157-73.
- Resmî Gazete (26.04.2005, Sayı: 3077) Hasta Hakları Uygulama Yönergesi; 2005. p.15.
- Basiri Moghadam K, Basiri Moghadam M, Moslem A, Ajam Zibad H, Jamal F. Health providers and patients' awarness on patient bill of rights and its observing rate in 22 Bahman hospital. Horizon Med Sci. 2011;17(1):45-54.
- Hooshmand A, Joolaee S, Mehrdad N, Bahrani N. Nurses' information and their view points about patient's rights and practical facilitators in clinics. Journal of Hayat. 2007;12(4):57-66.
- Hakan Ozdemir M, Ozgür Can I, Ergönen AT, Hilal A, Onder M, Meral D. Midwives and nurses awareness of patients' rights. Midwifery. 2009;25(6):756-65. [Crossref] [PubMed]
- Kuzu N, Ergin A, Zencir M. Patients' awareness of their rights in a developing country. Public Health. 2006;120(4):290-6. [Crossref] [PubMed]
- Seddon ME, Marshall MN, Campbell SM, Roland MO. Systematic review of studies of quality of clinical care in general practice in the UK, Australia and New Zealand. Qual Health Care. 2001;10(3):152-8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Aydemir İ, Özhan A. [Evaluation of patient rights applications by patients and patients' relatives]. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2011;22(1):85-104.
- Zengin A, Erbaycu AE, Mertoğlu A, Yazıcı E, Çetinalp H. [The practice of patient rights in Turkey: five years experience in a trainning hospital]. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi. 2013;XXVII(2):105-17.
- Ardahan M. [Advocating role of nurses]. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2003;7(2):23-7.
.: İşlem Listesi