.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Gebelerde Doğum Öz Yeterlilik Algısının Emzirme Öz Yeterliliğine Etkisi: Tanımlayıcı Araştırma
The Effect of Birth Self-Efficacy Perception on Breastfeeding Self-Efficacy in Pregnants: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2024;9(3):474-81
doi: 10.5336/healthsci.2024-102435
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Bu araştırma, gebelerde öz yeterlilik algısının emzirme öz yeterliliği üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı nitelikteki çalışma Nisan 2022- Ağustos 2022 tarihleri arasında 272 gebe üzerinden yürütülmüştür. İki aşamalı olan bu çalışmanın ilk aşamasında 26-40 haftalık gebelerin doğum öz yeterlilikleri incelenmiş, ikinci aşamada doğum yapan kadınlara doğum sonu 1-4 hafta arasında ulaşarak emzirme öz yeterliliği incelenmiştir. Veriler anket formu, doğum öz yeterlilik ölçek formu ve emzirme öz yeterliliği ölçek formu ile toplanmıştır. Veriler ortalama, Pearson korelasyon ve lineer regresyon ile analiz edilmiştir. Bulgular: Bu çalışmada, kadınların %77,2'si sadece anne sütü, %22,8'i anne sütü ile birlikte su ve mama verdiğini belirtmiştir. Gebelerde doğum öz yeterliliği sonuç beklentisi alt boyut puan ortalaması 151,95±15,66 ve yeterlilik beklentisi alt skalası puanı 115,88±27,01 olarak bulunmuştur. Postpartum dönemde emzirme öz yeterlilik ölçeği toplam puan ortalaması ise 57,64±12,50'dir. Gebelerde doğum öz yeterliliği ile postpartum dönemde emzirme öz yeterliliği arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,05). Gebelikte doğum öz yeterliliği durumu postpartum dönemde emzirme öz yeterliliği davranışındaki toplam varyansın %40'ını açıklamaktadır (p<0,05). Sonuç: Gebelerde doğum öz yeterlilik algısı arttıkça annelerin doğum sonu dönemde emzirme öz yeterlilik algısı da artmıştır. Doğum öz yeterlilik algısı emzirme öz yeterliliğini önemli oranda etkilemektedir.
Anahtar Kelimeler: Ebe; emzirme; emzirme öz yeterliliği; doğum öz yeterliliği; postpartum dönem
Amaç: Bu araştırma, gebelerde öz yeterlilik algısının emzirme öz yeterliliği üzerine etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı nitelikteki çalışma Nisan 2022- Ağustos 2022 tarihleri arasında 272 gebe üzerinden yürütülmüştür. İki aşamalı olan bu çalışmanın ilk aşamasında 26-40 haftalık gebelerin doğum öz yeterlilikleri incelenmiş, ikinci aşamada doğum yapan kadınlara doğum sonu 1-4 hafta arasında ulaşarak emzirme öz yeterliliği incelenmiştir. Veriler anket formu, doğum öz yeterlilik ölçek formu ve emzirme öz yeterliliği ölçek formu ile toplanmıştır. Veriler ortalama, Pearson korelasyon ve lineer regresyon ile analiz edilmiştir. Bulgular: Bu çalışmada, kadınların %77,2'si sadece anne sütü, %22,8'i anne sütü ile birlikte su ve mama verdiğini belirtmiştir. Gebelerde doğum öz yeterliliği sonuç beklentisi alt boyut puan ortalaması 151,95±15,66 ve yeterlilik beklentisi alt skalası puanı 115,88±27,01 olarak bulunmuştur. Postpartum dönemde emzirme öz yeterlilik ölçeği toplam puan ortalaması ise 57,64±12,50'dir. Gebelerde doğum öz yeterliliği ile postpartum dönemde emzirme öz yeterliliği arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,05). Gebelikte doğum öz yeterliliği durumu postpartum dönemde emzirme öz yeterliliği davranışındaki toplam varyansın %40'ını açıklamaktadır (p<0,05). Sonuç: Gebelerde doğum öz yeterlilik algısı arttıkça annelerin doğum sonu dönemde emzirme öz yeterlilik algısı da artmıştır. Doğum öz yeterlilik algısı emzirme öz yeterliliğini önemli oranda etkilemektedir.
Anahtar Kelimeler: Ebe; emzirme; emzirme öz yeterliliği; doğum öz yeterliliği; postpartum dönem
ABSTRACT
Objective: This study was conducted to evaluate the effect of women's perception of self-efficacy during pregnancy on breastfeeding self-efficacy. Material and Methods: The descriptive study was conducted on 272 pregnant women between April 2022-August 2022. In the first stage of this two-stage study, the birth self-efficacy of 26-40-week pregnant women was examined, and in the second stage, breastfeeding self-efficacy was examined by reaching women between 1-4 weeks postpartum. Data were collected with a questionnaire form, birth self-efficacy scale form and breastfeeding self- efficacy scale form. Data were analysed by mean, Pearson correlation and linear regression. Results: In this study, 77.2% of the women stated that they gave only breast milk, and 22.8% stated that they gave water and formula along with breast milk. The mean score of birth self-efficacy outcome expectancy subscale was 151.95±15.66 and the mean score of competence expectancy subscale was 115.88±27.01. The mean score of breastfeeding self-efficacy scale was 57.64±12.50 in the postpartum period. It was found that there was a positive relationship between birth self-efficacy in pregnant women and breastfeeding self-efficacy in the postpartum period (p<0.05). Birth self-efficacy in pregnancy explained 40% of the total variance in breastfeeding self-efficacy behaviour in the postpartum period (p<0.05). Conclusion: As the perception of birth self-efficacy increased in pregnant women, the rate of breastfeeding self-efficacy increased in the postnatal period. Perception of birth selfefficacy significantly affects breastfeeding self-efficacy.
Keywords: Midwife; breastfeeding; breastfeeding self-efficacy; birth self-efficacy; postpartum period
Objective: This study was conducted to evaluate the effect of women's perception of self-efficacy during pregnancy on breastfeeding self-efficacy. Material and Methods: The descriptive study was conducted on 272 pregnant women between April 2022-August 2022. In the first stage of this two-stage study, the birth self-efficacy of 26-40-week pregnant women was examined, and in the second stage, breastfeeding self-efficacy was examined by reaching women between 1-4 weeks postpartum. Data were collected with a questionnaire form, birth self-efficacy scale form and breastfeeding self- efficacy scale form. Data were analysed by mean, Pearson correlation and linear regression. Results: In this study, 77.2% of the women stated that they gave only breast milk, and 22.8% stated that they gave water and formula along with breast milk. The mean score of birth self-efficacy outcome expectancy subscale was 151.95±15.66 and the mean score of competence expectancy subscale was 115.88±27.01. The mean score of breastfeeding self-efficacy scale was 57.64±12.50 in the postpartum period. It was found that there was a positive relationship between birth self-efficacy in pregnant women and breastfeeding self-efficacy in the postpartum period (p<0.05). Birth self-efficacy in pregnancy explained 40% of the total variance in breastfeeding self-efficacy behaviour in the postpartum period (p<0.05). Conclusion: As the perception of birth self-efficacy increased in pregnant women, the rate of breastfeeding self-efficacy increased in the postnatal period. Perception of birth selfefficacy significantly affects breastfeeding self-efficacy.
Keywords: Midwife; breastfeeding; breastfeeding self-efficacy; birth self-efficacy; postpartum period
REFERANSLAR:
- Barut S, Uçar T. Gebelerde doğum öz yeterlilik algısının doğum korkusu ile ilişkisi. [Relationship between childbirth self-efficacy and fear of childbirth]. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2018;11(2):107-15. [Crossref]
- Titrek K. Nullipar gebelere verilen doğuma hazırlık eğitiminin doğum öz yeterliliğine etkisi. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: İstanbul Sağlık Bilimleri Üniversitesi; 2020. Erişim tarihi: 14.07.2024 Erişim linki: [Link]
- Razurel C, Kaiser B, Antonietti JP, Epiney M, Sellenet C. Relationship between perceived perinatal stress and depressive symptoms, anxiety, and parental self-efficacy in primiparous mothers and the role of social support. Women Health. 2017;57(2):154-72. [Crossref] [PubMed]
- Coates R, Ayers S, de Visser R. Women's experiences of postnatal distress: a qualitative study. BMC Pregnancy Childbirth. 2014;14:359. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Jafari E, Mohebbi P, Mazloomzadeh S. Factors related to women's childbirth satisfaction in physiologic and routine childbirth groups. Iran J Nurs Midwifery Res. 2017;22(3):219-24. [PubMed] [PMC]
- Berentson‐Shaw J, Scott KM, Jose P.E. Do self‐efficacy beliefs predict the primiparous labour and birth experience? A longitudinal study. Journal of Reproductive and Infant Psychology. 2009;27(4):357-73. [Crossref]
- Amanak K, Demirkol İ, Ünay V. Doğum memnuniyetinin postpartum erken dönem emzirme öz-yeterliliğine etkisi [The effect of birth satisfaction on postpartum early breastfeeding self-efficacy]. Turkish Journal of Science and Health. 2020;1(2):50-7.
- World Health Organization [Internet]. © 2024 WHO [Cited: November 11, 2022]. Breastfeeding. Available from: [Link]
- Ergezen Y, Efe E, Çalışkan Özdöl F, Dikmen, Ş. Doğum sonu dönemde annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişki [The relationship between mothers' breastfeeding self-efficacy perceptions and breastfeeding success in postpartum period]. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021;14(3):217-23. [Crossref]
- Akça G, Yıldız E. Annelerin emzirme öz yeterlilik düzeyi ve emzirmeye etki eden faktörler [Mothers' breastfeeding self-efficacy level and factors affecting breastfeeding]. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2024;28(1):18-24. [Crossref]
- Yang X, Gao LL, Ip WY, Sally Chan WC. Predictors of breast feeding self-efficacy in the immediate postpartum period: a cross-sectional study. Midwifery. 2016;41:1-8. [Crossref] [PubMed]
- Ayton JE, Tesch L, Hansen E. Women's experiences of ceasing to breastfeed: Australian qualitative study. BMJ Open. 2019;9(5):e026234. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Binns C, Lee M, Low WY. The long-term public health benefits of breastfeeding. Asia Pac J Public Health. 2016;28(1):7-14. [Crossref] [PubMed]
- Kaner G, Calik G, Yurtdas G, Halicioglu Baltali O. Evaluation of the traditional practices of breastfeeding, complementary feeding and increasing breast milk in mothers with 0-24 month-old infants. Rev Esp Nutr Hum Diet. 2022;26(Suppl. 2):13-9 [Crossref]
- Wang S, Liu J, Guo N, Jiang H. The relationship between birthing related factors and maternal breastfeeding confidence in China. Women Birth. 2021;34(2):196-202. [Crossref] [PubMed]
- Tatarlar A, Tokat MA. Vajinal doğum sırasında yaşanan korkunun laktasyona, emme davranışlarına ve ilk emzirme sonuçlarına etkisi [The effect of birth fear on lactation, infant sucking ability and first breastfeeding results]. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016;15(2):83-91. [Link]
- Lowe NK. Maternal confidence for labor: development of the Childbirth Self-Efficacy Inventory. Res Nurs Health. 1993;16(2):141-9. [Crossref] [PubMed]
- Ersoy Y. Doğum eyleminde öz yeterlilik ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalişmasi. [Yüksek lisans tezi]. Antalya: Akdeniz Üniversitesi; 2011. [Erişim tarihi: 23 Şubat 2024]. Erişim linki: [Link]
- Dennis CL. The breastfeeding self-efficacy scale: psychometric assessment of the short form. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2003;32(6):734-44. [Crossref] [PubMed]
- Aluş Tokat M, Okumuş H, Dennis CL. Translation and psychometric assessment of the breast-feeding self-efficacy scale-short form among pregnant and postnatal women in Turkey. Midwifery. 2010;26(1):101-8. [Crossref] [PubMed]
- Bostan FS. Doğum eyleminde öz-yeterlik algısı ve etkileyen faktörler [Yüksek lisans tezi]. Antalya: Akdeniz Üniversitesi; 2020. Erişim tarihi: 14.07.2024 Erişim linki: [Link]
- Dişsiz M, Gelebek N, Meydan Ş.D, Mamuk R, Bilgiç D. Doğuma hazırlık sınıflarında verilen eğitimin doğum memnuniyeti üzerine etkisi [The effect of education given in prenatal education classes on birth satisfaction]. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2023;10(1):103-7. [Crossref]
- Gökçe İsbir G, İnci F. Travmatik doğum ve hemşirelik yaklaşımları. [Traumatic childbirth and nursing approaches] KASHED. 2014;1(1):29-40. [Link]
- Çiçek Ö, Okumuş H. Doğumda öz-yeterlilik algısı: önemli olan unsurlar. [Self-efficacy perception at birth: its importance andeffective factors]. JACSD. 2017;4(10):35-49. [Link]
- Chu KH, Chen AC, Tai CJ, Chen SF, Chien LY. Development and validation of the self-efficacy regarding vaginal birth scale. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs. 2017;46(1):e13-e21. [Crossref] [PubMed]
- Ölçer Z, Bakır N, Oskay, Ü. Yüksek riskli gebelerin öz yeterlilik ve sosyal destek algıları. [Perceptions of social support and self-sufficiency in high-risk pregnancies]. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;19(1):25-33. [Crossref]
- Cantürk D, Kostak MA. Vajinal doğum yapan ve sezaryen operasyonu geçiren annelerin ilk emzirme davranışları, emzirme öz-yeterlilik düzeyleri ve etkileyen faktörler. [Breast-feeding self-efficacy levels of mothers undergoing vajinal birth or cesarean operation]. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;13(3):382-94. [Crossref]
.: İşlem Listesi