Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi

Farmakovijilans Sistemi ve Eczacının Rolü: Sistematik Derleme
Pharmacovigilance System and the Role of Pharmacist: Systematic Review
Özge CEMİLOĞLU ÜLKERa, Büşra ESENa
aAnkara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Toksikoloji ABD, Ankara, TÜRKİYE
J Lit Pharm Sci. 2021;10(2):211-22
doi: 10.5336/pharmsci.2020-80107
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
 Bireyler, ilaç tedavileri boyunca var olan yaşam kalitelerinin sürmesini ve/veya artmasını istemektedir. Bununla birlikte tarihsel olarak ilaçlarla ilişkili yaşanan trajediler de önlem almayı ve bunu sistemli bir hâle getirmeyi gerekli kılmış ve farmakovijilans kavramı ortaya çıkmıştır. Bir ilacın pazarlama öncesi gözetimi ve piyasaya sürüldükten sonra takibi, etkili ve güvenli ilaç tedavilerinin sağlanması için önemlidir. Çünkü farmakovijilans sistemi aracılığıyla ilaca dair potansiyel riskin, yarardan fazla olduğu durum tespit edilmekte ve pazarlama izinlerinin feshi veya geçici iptali gibi radikal kararlar alınabilmektedir. Bu nedenle farmakovijilans faaliyetlerine katılım, ilaç güvenliğinin geliştirilmesine yardımcı olmaktadır. Farmakovijilans sistemlerinde zararlı ve amaçlanmayan bir cevap olan advers ilaç reaksiyonlarının (AİR) bildirimi, önemli bir veri kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bir hastanın, ilacını veya ilaçlarını kullanmaya başlamadan önce görüştüğü son sağlık profesyoneli eczacılardır ve mesleki görevleri, ilaç dağıtımından farmasötik danışmanlığa kadar genişleyen eczacıların AİR bildirimleri, yaşam koşullarında ilaç izlemine imkân tanımaktadır. Eczacılar, AİR bildirimine karşı olumlu tutum sergilese de farmakovijilans sistemi konusundaki bilgilerinin yetersiz olduğu görülmüştür. Giderek artan ilaç çeşitliliği (gıda takviyeleri, bitkisel ilaçlar, hedefli ilaçlar ve ek izlemeye tabi ilaçlar gibi), eczacılar tarafından AİR bildirimlerinin önemini artırmaktadır. Eczacıların kapsamlı lisans eğitimi ve çalışma hayatındaki deneyimleri, farmakovijilans sistemine kaliteli AİR raporlama kapasitelerini göstermektedir. Bu bilgiler ışığında makalemiz, özellikle farmakovijilans sisteminde eczacının rolüne vurgu yapılarak hazırlanmış ve eczacılara farmakovijilans uygulamalarına ilişkin bilgi vermek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Farmakovijilans; eczacı; raporlama; ilaç güvenliliği
ABSTRACT
 Throughout their drug treatments, individuals want their quality of life to continue and/or increase. However, historically, drugrelated tragedies have also made it necessary to take precautions and to systematize this and the concept of pharmacovigilance has emerged. Pre-marketing surveillance and the follow-up of a drug after its release to the market are important for providing effective and safe drug treatments. Because, through the pharmacovigilance system, it is determined that the potential risk of the drug is more than its benefit and radical decisions can be taken, such as termination of marketing approval or temporary cancellation. Therefore, participation in pharmacovigilance activities helps improve drug safety. The reporting of adverse drug reactions (ADRs), a harmful and unintended response in pharmacovigilance systems, is used as an important data source. Pharmacists are the last healthcare professionals with whom patients have contact before starting to use their drug or drugs and the ADR notices of pharmacists, the professional duties of whom has expanded from drug distribution to pharmaceutical counseling, allow drug monitoring in living conditions. Although pharmacists exhibit a positive attitude towards the ADR reporting, it has been observed that their knowledge on the pharmacovigilance system is insufficient. A growing diversity of drugs (such as food supplements, herbal medicines, targeted medicines, and medicines subject to additional monitoring) has increased the importance of ADR notifications by pharmacists. The comprehensive undergraduate education of pharmacists and their experience in business life is indicated their capacity for qualified ADR reporting in the pharmacovigilance system. In the light of this information, our article has been prepared with an emphasis on the role of the pharmacist in the pharmacovigilance system, and it is aimed to give information to pharmacists about pharmacovigilance practices.

Keywords: Pharmacovigilance; pharmacist; reporting; drug safety
REFERANSLAR:
  1. Toklu HZ, Ayanoğlu Dülger G. Akılcı ilaç kullanımı ve eczacının rolü [Rational drug use and the role of the pharmacist]. Marmara Pharm J. 2011;15(3):89-93. [Crossref] 
  2. Ylä-Rautio H, Siissalo S, Leikola S. Drug-related problems and pharmacy interventions in non-prescription medication, with a focus on high-risk over-the-counter medications. Int J Clin Pharm. 2020;42(2):786-95. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  3. Kim M, Woo Y, Han CH. Current status of the spontaneous reporting and classification/coding system for herbal and traditional medicine in pharmacovigilance. Integr Med Res. 2021;10(1):100467. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  4. Holloway K, Van Dijk L. The World Medicines Situation 2011. Rational Use of Medicines. 3rd ed. Geneva: WHO; 2011. [Link] 
  5. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu. İyi Farmakovijilans Uygulamaları Kılavuzu, Ek 1-Tanımlar. 2014. Erişim tarihi: 22.12.2020. Erişim linki: [Link] 
  6. Suyagh M, Farah D, Abu Farha R. Pharmacist's knowledge, practice and attitudes toward pharmacovigilance and adverse drug reactions reporting process. Saudi Pharm J. 2015;23(2):147-53. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  7. Adenuga BA, Kibuule D, Bamitale KDS, Rennie TW. Effective integration of pharmacovigilance systems at public health facilities in resource-limited settings: A qualitative study. Res Social Adm Pharm. 2020;16(8):1111-6. [Crossref]  [PubMed] 
  8. Hughes ML, Weiss M. Adverse drug reaction reporting by community pharmacists-The barriers and facilitators. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2019;28(12):1552-9. [Crossref]  [PubMed] 
  9. Resmî Gazete (11.4.2014, Sayı: 28973) sayılı İlaçların Güvenliliği Hakkında Yönetmelik; 2014. Erişim tarihi: 22.12.2020. Erişim linki: [Link] 
  10. Toklu HZ, Mensah E. Why do we need pharmacists in pharmacovigilance systems? Online J Public Health Inform. 2016;8(2):e193. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  11. Kopciuch D, Zaprutko T, Paczkowska A, Ratajczak P, Zielińska-Tomczak Ł, Kus K, et al. Safety of medicines-Pharmacists' knowledge, practice, and attitudes toward pharmacovigilance and adverse drug reactions reporting process. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2019;28(12):1543-51. [Crossref]  [PubMed] 
  12. Reumerman M, Tichelaar J, Piersma B, Richir MC, van Agtmael MA. Urgent need to modernize pharmacovigilance education in healthcare curricula: review of the literature. Eur J Clin Pharmacol. 2018;74(10):1235-48. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  13. Fornasier G, Taborelli M, Francescon S, Polesel J, Aliberti M, De Paoli P, et al. Targeted therapies and adverse drug reactions in oncology: the role of clinical pharmacist in pharmacovigilance. Int J Clin Pharm. 2018; 40(4):795-802. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  14. Fornasier G, Francescon S, Leone R, Baldo P. An historical overview over Pharmacovigilance. Int J Clin Pharm. 2018;40(4):744-7. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  15. Lazarou J, Pomeranz BH, Corey PN. Incidence of adverse drug reactions in hospitalized patients: a meta-analysis of prospective studies. JAMA. 1998;279(15):1200-5. [Crossref]  [PubMed] 
  16. Kaya D, Sürmelioğlu N, Karataş Y. Far makovijilansın dünü, bugünü ve yarını [Past, present and future of pharmacovigilance]. Archives Medical Review Journal. 2016;25(1): 129-39. [Crossref] 
  17. Sultana J, Cutroneo P, Trifirò G. Clinical and economic burden of adverse drug reactions. J Pharmacol Pharmacother. 2013;4(Suppl 1): S73-7. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  18. Moore TJ, Cohen MR, Furberg CD. Serious adverse drug events reported to the Food and Drug Administration, 1998-2005. Arch Intern Med. 2007;167(16):1752-9. [Crossref]  [PubMed] 
  19. Sonawane KB, Cheng N, Hansen RA. Serious adverse drug events reported to the FDA: Analysis of the FDA Adverse Event Reporting System 2006-2014 Database. J Manag Care Spec Pharm. 2018;24(7):682-90. [Crossref]  [PubMed] 
  20. Khan Z, Karataş Y, Rahman H. Adverse drug reactions reporting in Turkey and barriers: an urgent need for pharmacovigilance education. Ther Adv Drug Saf. 2020;11:204209862 092 2483. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  21. Kocadal K, Saygi S, Alkas FB, Sardas S. Drug-associated cardiovascular risks: A retrospective evaluation of withdrawn drugs. North Clin Istanb. 2018;6(2):196-202. [PubMed]  [PMC] 
  22. Buharalıoğlu CK, Aygül Ö. Eczacılar ve Sağlık Çalışanları için Farmakovijilansın Önemi. İlaçlar Piyasaya Çıktıktan Sonra Neden İzlenmelidir? Yayın No: 2. Ankara: Fersa Matbaacılık Ltd. Şti.; 2007. p.15-6.
  23. Tan Y, Hu Y, Liu X, Yin Z, Chen XW, Liu M. Improving drug safety: From adverse drug reaction knowledge discovery to clinical imple mentation. Methods. 2016;110:14-25. [Crossref]  [PubMed] 
  24. Coleman JJ, Pontefract SK. Adverse drug reactions. Clin Med (Lond). 2016;16(5):481-5. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  25. Pitrou I, Boutron I, Ahmad N, Ravaud P. Reporting of safety results in published reports of randomized controlled trials. Arch Intern Med. 2009;169(19):1756-61. [Crossref]  [PubMed] 
  26. Komorowski AS, MacKay HJ, Pezo RC. Quality of adverse event reporting in phase III randomized controlled trials of breast and colorectal cancer: A systematic review. Cancer Med. 2020;9(14):5035-50. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  27. Sardas S. Editorial [Pharmacogenovigilance-an idea whose time has come]. Current Pharmacogenomics and Personalized Medicine (Formerly Current Pharmacogenomics). 2010; 8(1):1-3. [Crossref] 
  28. Aydinkarahaliloglu ND, Aykac E, Kasap Y, Durmus N, Babacanoglu C, Basgut CE, et al. Pharmaceutical risk management in Turkey: the first national overview. Regul Toxicol Pharmacol. 2013;67(3):344-50. [Crossref]  [PubMed] 
  29. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu [Internet]. Copyright © Titck - Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu [Erişim tarihi: 22.12.2020]. İlaç Geri Çekme. Erişim linki: [Link] 
  30. Resmî Gazete (2.11.2011, Sayı: 28103). Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname; 2011. Erişim tarihi: 22.12.2020. Erişim linki: [Link] 
  31. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu [Internet]. Copyright © Titck - Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu [Erişim tarihi: 22.12.2020]. Duyurular. Erişim linki: [Link] 
  32. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu. 2019 Yılı İdare Faaliyet Raporu, Şubat 2020. Erişim tarihi: 18.11.2020. Erişim linki: [Link] 
  33. Ergün Y. Farmakovijilans: Türk Mevzuatı açısından bir değerlendirme [Pharmacovigilance: An evaluation with regard to Turkish Regulations]. KSU Medical Journal. 2019; 14(3):155-61. [Crossref] 
  34. De Meestere D, Saevels J. Belgian community pharmacists' pharmacovigilance perspective and practice. Res Social Adm Pharm. 2019;15(12):1446-52. [Crossref]  [PubMed] 
  35. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu. İyi Farmakovijilans Uygulamaları (İFU) Kılavuzu, Modül I-Advers ilaç reaksiyonlarının yönetimi ve bildirimi. 2014. Erişim tarihi: 22.12.2020. Erişim linki: [Link] 
  36. Güner MD, Ekmekci PE. Healthcare professionals' pharmacovigilance knowledge and adverse drug reaction reporting behavior and factors determining the reporting rates. J Drug Assess. 2019;8(1):13-20. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  37. Ozcan G, Aykac E, Kasap Y, Nemutlu NT, Sen E, Aydinkarahaliloglu ND. Adverse Drug Reaction Reporting Pattern in Turkey: Analysis of the national database in the context of the first pharmacovigilance legislation. Drugs Real World Outcomes. 2016;3(1):33-43. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  38. Gülmez SE. Pharmacovigilance in Turkey. In: Andrews EB, Moore N, eds. Mann's Pharmacovigilance. 3rd ed. Chichester: John Wiley & Sons; 2014. p.225-7. [Crossref] 
  39. Arora TK, Sachdeva MK, Kumari G. A review of pharmacovigilance and rational use of drugs. International Journal of Advances in Science, Engineering and Technology. 2017;5(2):14-7. [Link] 
  40. Hadi MA, Neoh CF, Zin RM, Elrggal ME, Cheema E. Pharmacovigilance: pharmacists' perspective on spontaneous adverse drug reaction reporting. Integr Pharm Res Pract. 2017;6:91-8. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  41. van Grootheest K, Olsson S, Couper M, de Jong-van den Berg L. Pharmacists' role in reporting adverse drug reactions in an international perspective. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2004;13(7):457-64. [Crossref]  [PubMed] 
  42. Herdeiro MT, Figueiras A, Polónia J, Gestal-Otero JJ. Influence of pharmacists' attitudes on adverse drug reaction reporting: a case-control study in Portugal. Drug Saf. 2006;29(4):331-40. [Crossref]  [PubMed] 
  43. Toklu HZ, Uysal MK. The knowledge and attitude of the Turkish community pharmacists toward pharmacovigilance in the Kadikoy district of Istanbul. Pharm World Sci. 2008;30(5):556-62. [Crossref]  [PubMed] 
  44. Dokumacı AD. Kahramanmaraş ilinde çalışan eczacıların farmakovijilans konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Adana: T.C. Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Farmakoloji ABD; 2016. Erişim tarihi: 09.03.2021. Erişim linki: [Link] 
  45. Aşkın GC. İstanbul'un belirli ilçelerindeki eczane eczacılarının ilaç güvenliğindeki yeni yapılanma hakkındaki bilgileri ve farmakovijilansa olan yaklaşımlarının değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul: T.C. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmasötik Toksikoloji ABD; 2012. Erişim tarihi: 9.3.2021. Erişim linki: [Link] 
  46. Emerce E. Seçilmiş üç eczacılık fakültesinin 3. 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin farmakovijilans konusundaki farkındalık durumu bilgi ve görüşlerinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara: T.C. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Epidemiyoloji Programı; 2019. Erişim tarihi: 9.3.2021. Erişim linki: [Link] 
  47. Nishtala PS, Narayan SW. Application of pharmacoepidemiology and pharmacovigilance studies. In: Babar ZUD, ed. Encyclopedia of Pharmacy Practice and Clinical Pharmacy. 1st ed. Vol. 2. Amsterdam: Elsevier; 2019. p.445-50.
  48. Lučić MM, Milo?ević NP, Martić NB, Paut Kusturica MM, Jovančević VM, Ubavić MB, et al. The role of a pharmacist in pharmacovigilance system. Hospital Pharmacology. 2018;5(3):715-27. [Crossref] 
  49. Akici A, Oktay S. Rational pharmacotherapy and pharmacovigilance. Curr Drug Saf. 2007; 2(1):65-9. [Crossref]  [PubMed] 
  50. Andrade PHS, de Almeida ACB, Dos Santos AKS, Lobo IMF, da Silva FA, da Silva WB. Challenges to the consolidation of pharmacovigilance practices in Brazil: limitations of the hospital pharmacist. Ther Adv Drug Saf. 2020;11:2042098620933748. [Crossref]  [PubMed]  [PMC] 
  51. Hasta Kılavuzu: Valproat doğum kontrolü ve gebelik: Bilmeniz gerekenler. Erişim tarihi: 18.11.2020. Erişim linki: [Link] 

.: Güncel

Giriş

 Parolanızı mı unuttunuz?

 Yeni Kullanıcı  

İletişim

Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.

.: Adres

Türkocağı Caddesi No:30 06520 Balgat / ANKARA
Telefon: +90 312 286 56 56
Faks: +90 312 220 04 70
E-posta: info@turkiyeklinikleri.com

.: Yazı İşleri Servisi

Telefon: +90 312 286 56 56/ 2
E-posta: yaziisleri@turkiyeklinikleri.com

.: İngilizce Dil Redaksiyonu

Telefon: +90 312 286 56 56/ 145
E-posta: tkyayindestek@turkiyeklinikleri.com

.: Reklam Servisi

Telefon: +90 312 286 56 56/ 142
E-posta: reklam@turkiyeklinikleri.com

.: Abone ve Halkla İlişkiler Servisi

Telefon: +90 312 286 56 56/ 118
E-posta: abone@turkiyeklinikleri.com

.: Müşteri Hizmetleri

Telefon: +90 312 286 56 56/ 118
E-posta: satisdestek@turkiyeklinikleri.com

1. KULLANIM KOŞULLARI

1.1. http://www.turkiyeklinikleri.com alan adından veya bu alan adına bağlı alt alan adlarından ulaşılan internet sayfalarını (Hepsi birden kısaca "SİTE" olarak anılacaktır) kullanmak için lütfen aşağıda yazılı koşulları okuyunuz. Bu koşulları kabul etmediğiniz takdirde "SİTE"yi kullanmaktan vazgeçiniz. "SİTE" sahibi bu "SİTE"de yer alan veya alacak olan bilgileri, formları, içeriği, "SİTE"'yi, "SİTE" kullanma koşullarını dilediği zaman değiştirme hakkını saklı tutmaktadır.

1.2. Bu "SİTE"'nin sahibi Türkocağı cad. No:30, 06520 Balgat Ankara adresinde ikamet eden Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.'dir (bundan böyle kısaca "Türkiye Klinikleri" olarak anılacaktır). "SİTE"'de sunulan hizmetler "Türkiye Klinikleri" tarafından sağlanmaktadır.

1.3. Bu "SİTE"'de sunulan hizmetlerden belirli bir bedel ödeyerek ya da bedelsiz olarak yararlananlar veya herhangi bir şekilde "SİTE"ye erişim sağlayan her gerçek ve tüzel kişi aşağıdaki kullanım koşullarını kabul etmiş sayılmaktadır. İşbu sözleşme içinde belirtilen koşulları "Türkiye Klinikleri" dilediği zaman değiştirebilir. Bu değişiklikler periyodik olarak "SİTE"'da yayınlanacak ve yayınlandığı tarihte geçerli olacaktır. "Türkiye Klinikleri" tarafından işbu sözleşme hükümlerinde yapılan her değişikliği "SİTE" hizmetlerinden yararlanan ve "SİTE"ye erişim sağlayan her gerçek ve tüzel kişi önceden kabul etmiş sayılmaktadır.

1.4. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" 30.03.2014 tarihinde en son değişiklik yapılarak ve web sitesi üzerinden yayınlanarak; "SİTE"yi kullanan her kişi tarafından erişimi mümkün kılınıp yürürlülüğe konmuştur. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" ayrıca, "Türkiye Klinikleri" hizmetlerinden belli bir bedel ödeyerek veya ödemeden yararlanacak olan kullanıcılarla yapılmış ve/veya yapılacak olan her türlü "KULLANICI Sözleşmesi"nin de ayrılmaz bir parçasıdır.

2. TANIMLAR

2.1. "SİTE" : "Türkiye Klinikleri" tarafından belirlenen çerçeve içerisinde çeşitli hizmetlerin ve içeriklerin sunulduğu çevrimiçi (on-line) ortamdan http://www.turkiyeklinikleri.com alan adından ve/veya bu alan adına bağlı alt alan adlarından erişimi mümkün olan web sitesi.

2.2. KULLANICI : "SİTE"ye çevrimiçi (on-line) ortamdan erişen her gerçek ve tüzel kişi.

2.3. LİNK : "SİTE" üzerinden bir başka web sitesine, dosyalara, içeriğe veya başka bir web sitesinden "SİTE"ye, dosyalara ve içeriğe erişimi mümkün kılan bağlantı.

2.4. İÇERİK : "Türkiye Klinikleri" "SİTE"yi ve/veya herhangi bir web sitesinden yayınlanan veya erişimi mümkün olan her türlü bilgi, dosya, resim, rakam, fiyat v.b görsel, yazınsal ve işitsel imgeler.

2.5. "KULLANICI SÖZLEŞMESİ" : "Türkiye Klinikleri"nin sunacağı özel nitelikteki hizmetlerden yararlanacak olan gerçek ve/veya tüzel kişilerle "Türkiye Klinikleri" arasında elektronik ortamda akdedilen sözleşme.

3. HİZMETLERİN KAPSAMI

3.1. "Türkiye Klinikleri", "SİTE" üzerinden sunacağı hizmetlerin kapsamını ve niteliğini belirlemekte tamamen serbesttir.

3.2. "Türkiye Klinikleri" "SİTE" bünyesinde sunulacak servislerden yararlanabilmek için, "KULLANICI"nın "Türkiye Klinikleri" tarafından belirlenecek özellikleri taşıması gereklidir. "Türkiye Klinikleri", bu gerekliliği tek taraflı olarak dilediği zaman değiştirebilir.

3.3. "Türkiye Klinikleri"nin "SİTE" üzerinden belirli bir ücret karşılığı veya ücretsiz olarak vereceği hizmetler sınırlı sayıda olmamak üzere;

- Sağlık sektörüne yönelik bilimsel makaleler, kitaplar ve bilgilendirici yayınları sağlamak.

- - Bilimsel dergilere yönelik makale hazırlama aşamasında biçimsel, istatistikî ve editöryal destek sağlamak.

4. GENEL HÜKÜMLER

4.1. "Türkiye Klinikleri", "SİTE" dâhilinde erişime açtığı hizmetler ve içeriklerden hangisinin ücrete tabi olacağını belirlemekte tamamen serbesttir.

4.2. "Türkiye Klinikleri"'nin sunduğu hizmetlerden yararlananlar ve siteyi kullananlar, yalnızca hukuka uygun ve şahsi amaçlarla "SİTE" üzerinde işlem yapabilirler. Kullanıcıların, "SİTE" dâhilinde yaptığı her işlem ve eylemdeki hukuki ve cezai sorumluluk kendilerine aittir. Her KULLANICI, "Türkiye Klinikleri"nin ve/veya başka bir üçüncü şahsın haklarına tecavüz teşkil edecek nitelikteki herhangi bir iş ve eylemde bulunmayacağını; yazılı, görsel ve işitsel bilgileri açıklamayacağını, "Türkiye Klinikleri"ne açıkladığı ve/veya "SİTE"ye gönderdiği her türlü yazılı, görsel ve işitsel bilginin "Türkiye Klinikleri"ne açıkladığı ve/veya "SİTE"ye gönderdiği sırada her türlü biçimde kullanılması, işlenmesi, saklanması, açıklanması ve üçüncü kişilere karşı ifşa edilmesi konusunda münhasır hak sahibi olduğunu kabul, beyan ve taahhüt eder. "KULLANICI" "SİTE" dâhilinde bulunan resimleri, metinleri, görsel ve işitsel imgeleri, video klipleri, dosyaları, veritabanları, katalogları ve listeleri çoğaltmayacağı, kopyalamayacağı, dağıtmayacağı, işlemeyeceğini, gerek bu eylemleri ile gerekse de başka yollarla "Türkiye Klinikleri" ile doğrudan ve/veya dolaylı olarak rekabete girmeyeceğini kabul ve taahhüt etmektedir.

4.3. "SİTE" dâhilinde üçüncü kişiler tarafından sağlanan hizmetlerden ve yayınlanan içeriklerden dolayı "Türkiye Klinikleri"nin, işbirliği içinde bulunduğu kurumların, "Türkiye Klinikleri" çalışanlarının ve yöneticilerinin, "Türkiye Klinikleri" yetkili satıcılarının sorumluluğu bulunmamaktadır. Herhangi bir üçüncü kişi tarafından sağlanan ve yayınlanan bilgilerin, içeriklerin, görsel ve işitsel imgelerin doğruluğu ve hukuka uygunluğunun taahhüdü bütünüyle bu eylemleri gerçekleştiren üçüncü kişilerin sorumluluğundadır. "Türkiye Klinikleri", üçüncü kişiler tarafından sağlanan hizmetlerin ve içeriklerin güvenliğini, doğruluğunu ve hukuka uygunluğunu taahhüt ve garanti etmemektedir.

4.4. "KULLANICI"lar, "SİTE"yi kullanarak, "Türkiye Klinikleri"nin, diğer "KULLANICI"ların ve üçüncü kişilerin aleyhine hiçbir faaliyette bulunamazlar. "KULLANICI"ların işbu "SİTE Kullanım Koşulları" hükümlerine ve hukuka aykırı olarak gerçekleştirdikleri "SİTE" üzerindeki faaliyetler nedeniyle üçüncü kişilerin uğradıkları veya uğrayabilecekleri zararlardan dolayı "Türkiye Klinikleri"nin doğrudan ve/veya dolaylı hiçbir sorumluluğu yoktur.

4.5. "KULLANICI"lar, "SİTE" dâhilinde kendileri tarafından sağlanan bilgilerin ve içeriklerin doğru ve hukuka uygun olduğunu kabul ve taahhüt etmektedirler. "Türkiye Klinikleri", "KULLANICI"lar tarafından "Türkiye Klinikleri"ne iletilen veya "SİTE" üzerinden kendileri tarafından yüklenen, değiştirilen ve sağlanan bilgilerin ve içeriklerin doğruluğunu araştırma; bu bilgi ve içeriklerin güvenli, doğru ve hukuka uygun olduğunu taahhüt ve garanti etmekle yükümlü ve sorumlu değildir.

4.6. "KULLANICI"lar, "SİTE" dâhilinde Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca haksız rekabete yol açacak faaliyetlerde bulunmayacağını, "Türkiye Klinikleri"nin ve üçüncü kişilerin şahsi ve ticari itibarı sarsacak, kişilik haklarına tecavüz ve taarruz edecek fiilleri gerçekleştirmeyeceğini kabul ve taahhüt etmektedir.

4.7. "Türkiye Klinikleri", "SİTE" dâhilinde sunulan hizmetleri ve içerikleri her zaman değiştirebilme hakkını saklı tutmaktadır. "Türkiye Klinikleri", bu hakkını hiçbir bildirimde bulunmadan ve önel vermeden kullanabilir. "KULLANICI"lar, "Türkiye Klinikleri"nin talep ettiği değişiklik ve/veya düzeltmeleri ivedi olarak yerine getirmek zorundadırlar. "Türkiye Klinikleri" tarafından talep edilen değişiklik ve/veya düzeltme istekleri gerekli görüldüğü takdirde "Türkiye Klinikleri" tarafından yapılabilir. "Türkiye Klinikleri" tarafından talep edilen değişiklik ve/veya düzeltme taleplerinin, "KULLANICI"lar tarafından zamanında yerine getirilmemesi sebebiyle doğan veya doğabilecek zararlar, hukuki ve cezai sorumluluklar tamamen kullanıcılara aittir.

4.8. "SİTE" üzerinden, "Türkiye Klinikleri"nin kendi kontrolünde olmayan ve başkaca üçüncü kişilerin sahip olduğu ve işlettiği başka web sitelerine ve/veya "İÇERİK"lere ve/veya dosyalara link verebilir. Bu link'ler sadece referans kolaylığı nedeniyle sağlanmış olup ilgili web sitesini veya işleten kişiyi desteklemek amacıyla veya web sitesi veya içerdiği bilgilere yönelik herhangi bir türde bir beyan veya garanti niteliği taşımamaktadır. "SİTE" üzerindeki linkler vasıtasıyla erişilen web siteleri, dosyalar ve içerikler, bu linkler vasıtasıyla erişilen web sitelerinden sunulan hizmetler veya ürünler veya bunların içeriği hakkında "Türkiye Klinikleri"nin herhangi bir sorumluluğu yoktur.

4.9. "Türkiye Klinikleri", "SİTE" üzerinden "KULLANICILAR" tarafından kendisine iletilen bilgileri "Gizlilik Politikası" ve "KULLANICI Sözleşmesi" hükümleri doğrultusunda kullanabilir. Bu bilgileri işleyebilir, bir veritabanı üzerinde tasnif edip muhafaza edebilir. "Türkiye Klinikleri" aynı zamanda; KULLANICI veya ziyaret edenin kimliği, adresi, elektronik posta adresi, telefonu, IP adresi, "SİTE"nin hangi bölümlerini ziyaret ettiği, domain tipi, tarayıcı (browser) tipi, tarih ve saat gibi bilgileri de istatistiki değerlendirme ve kişiye yönelik hizmetler sunma gibi amaçlarla kullanabilir.

5. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI

5.1. Bu "SİTE" dâhilinde erişilen veya hukuka uygun olarak kullanıcılar tarafından sağlanan bilgiler ve bu "SİTE"nin (sınırlı olmamak kaydıyla tasarım, metin, imge, html kodu ve diğer kodlar) tüm elemanları (Hepsi birden "Türkiye Klinikleri"nin telif haklarına tabi çalışmaları olarak anılacaktır) "Türkiye Klinikleri"ne aittir. Kullanıcılar, "Türkiye Klinikleri" hizmetlerini, "Türkiye Klinikleri" bilgilerini ve "Türkiye Klinikleri"nin telif haklarına tabi çalışmalarını yeniden satmak, işlemek, paylaşmak, dağıtmak, sergilemek veya başkasının "Türkiye Klinikleri"nin hizmetlerine erişmesi veya kullanmasına izin vermek hakkına sahip değildirler. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" dâhilinde "Türkiye Klinikleri" tarafından sarahaten izin verilen durumlar haricinde "Türkiye Klinikleri"nin telif haklarına tabi çalışmalarını çoğaltamaz, işleyemez, dağıtamaz veya bunlardan türemiş çalışmalar yapamaz veya hazırlayamaz.

5.2. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" dâhilinde "Türkiye Klinikleri" tarafından sarahaten yetki verilmediği hallerde "Türkiye Klinikleri"; "Türkiye Klinikleri" hizmetleri, "Türkiye Klinikleri" bilgileri, "Türkiye Klinikleri" telif haklarına tabi çalışmaları, "Türkiye Klinikleri" ticari markaları, "Türkiye Klinikleri" ticari görünümü veya bu SİTE vasıtasıyla sağladığı başkaca varlık ve bilgilere yönelik tüm haklarını saklı tutmaktadır.

6. SİTE KULLANIM KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİKLER

"Türkiye Klinikleri", tamamen kendi takdirine bağlı olarak işbu "SİTE Kullanım Koşulları"nı herhangi bir zamanda "SİTE"'da ilan ederek değiştirebilir. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları"nın değişen hükümleri, ilan edildikleri tarihte geçerlilik kazanacaktır. İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" kullanıcının tek taraflı beyanları ile değiştirilemez.

7. MUCBİR SEBEPLER

Hukuken mücbir sebep sayılan tüm durumlarda, "Türkiye Klinikleri" işbu "SİTE Kullanım Koşulları", gizlilik politikası ve "KULLANICI Sözleşmesi"nden herhangi birini geç ifa etme veya ifa etmeme nedeniyle yükümlü değildir. Bu ve bunun gibi durumlar, "Türkiye Klinikleri" açısından, gecikme veya ifa etmeme veya temerrüt addedilmeyecek veya bu durumlar için "Türkiye Klinikleri"nin herhangi bir tazminat yükümlülüğü doğmayacaktır. "Mücbir sebep" terimi, ilgili tarafın makul kontrolü haricinde ve "Türkiye Klinikleri"nin gerekli özeni göstermesine rağmen önleyemediği olaylar olarak yorumlanacaktır. Bunu yanında sınırlı olmamak koşuluyla, doğal afet, isyan, savaş, grev, iletişim sorunları, altyapı ve internet arızaları, elektrik kesintisi ve kötü hava koşulları gibi durumlar mücbir sebep olaylarına dâhildir.

8. UYGULANACAK HUKUK VE YETKİ

İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" uygulanmasında, yorumlanmasında ve bu "SİTE Kullanım Koşulları" dâhilinde doğan hukuki ilişkilerin yönetiminde yabancılık unsuru bulunması durumunda Türk kanunlar ihtilafı kuralları hariç olmak üzere Türk Hukuku uygulanacaktır. İşbu sözleşmeden dolayı doğan veya doğabilecek her türlü ihtilafın hallinde Ankara Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkilidir.

9. YÜRÜRLÜLÜK VE KABUL

İşbu "SİTE Kullanım Koşulları" "Türkiye Klinikleri" tarafından "SİTE" içersinde ilan edildiği tarihte yürürlülük kazanır. Kullanıcılar, işbu sözleşme hükümlerini "SİTE"yi kullanmakla kabul etmiş olmaktadırlar. "Türkiye Klinikleri", dilediği zaman iş bu sözleşme hükümlerinde değişikliğe gidebilir ve değişiklikler sürüm numarası ve değişiklik tarihi belirtilerek "SİTE" üzerinde yayınlandığı tarihte yürürlülüğe girer.

30.03.2014

Gizlilik Bildirimi

→  Sitemizi ziyaret etmeden önce aşağıda yazılı kullanım ilkelerini mutlaka okumanızı öneririz. Bu şartları kabul etmeniz halinde sitemizden faydalanırken kurallarımıza uymanız yararınıza olacaktır. Lütfen Kullanım İlkelerimizin tamamını okuyunuz.

→  www.turkiyeklinikleri.com Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ait hekimleri sağlık alanında bilgilendirmeye yönelik hazırlanmış bir web sitesidir.

→  www.turkiyeklinikleri.com kullanıcılarının kimliklerine, adreslerine, hizmet sağlayıcılarına ve benzeri bilgilerine erişemez. Bu bilgileri kullanıcılar isterse formlar yoluyla siteye gönderebilirler. Ancak, www.turkiyeklinikleri.com donanım ve yazılım bilgilerinizi toplayabilir. Bu bilgiler arasında şunlar yer alır: IP adresiniz, tarayıcı türü, işletim sistemi, etki alan adı, erişim süreleri ve ilgili web adresleri. www.turkiyeklinikleri.com kullanıcılardan aldığı kişisel bilgileri (isminiz, elektronik posta adresiniz, ev ve iş adresiniz, telefon numaranız, vb.) üçüncü bir kuruma satamaz, kamuoyuna yayınlayamaz, site içinde tutamaz. Alınan bilgiler sitenin ziyaretçi profili, raporlama ve hizmetlerin tanıtımına kaynak olması için yönlendirici özellik taşır.

→  www.turkiyeklinikleri.com sizden aldığı bilgileri şu amaçlar için kullanır:

-Web sitesini iyileştirmek,geliştirmek ve kaliteyi korumak,

-Ziyaretçi profili ve genel istatistik veriler oluşturmak,

-Ziyaretçilerin sitemizi nasıl kullandığı ile ilgili eğilimlerini belirlemek,

-Asılı yayınlar/yazışmalar göndermek,

-Elektronik posta yoluyla basın bültenleri veya bildirimler göndermek,

-Etkinlik ya da yarışma için liste oluşturmak.

→  www.turkiyeklinikleri.com adresini kullanmakla;

-Herhangi bir kullanıcının yasal ve ahlaki olmayan davranışlarından Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin sorumlu tutulamayacağını,

-Kullanım ilkelerinin zaman zaman değiştirebileceğini,

-Diğer bağlantı sağladığı ama denetleyemediği sitelerin içeriklerinden veya bilgisayarınıza verecek zararlardan sorumlu olmadığını kabul etmiş sayılırsınız.

→  Aşağıda belirtilen durumlarda Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. sitesini kullanıcılara kapatabilir:

-Yanlış, eksik, yanıltıcı ve genel ahlak kurallarına uygun olmayan ifadeleri içeren bilgilerin siteye kaydedilmesi durumunda,

-İstenilen bilgilerin içine ilan, reklam, duyuru, özel veya tüzel kişiliklere hakaret içeren ifadeler kullanıldığında,

-Çeşitli yollarla siteye yapılan saldırılar sırasında

-Virüs nedeniyle sitenin yapısının bozulması durumunda.

→  Kod ve yazılım da dahil, sitede yer alan yazılı, görüntülü ve sesli fikir ürünleri Telif Hakları ile ilgili yasal mevzuat uyarınca güvence altındadır.

→  Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.in yazılı izni olmadığı sürece sitede yer alan bilgiler; başka bir bilgisayara yüklenemez, değiştirilemez, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yeniden yayınlanamaz, postalanamaz, dağıtılamaz.

→  Sitede bulunan yazılım ve tasarımların her hakkı Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye aittir.

→  Ortadoğu Reklam Tanıtım Yayıncılık Turizm Eğitim İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. kullanım ilkelerimizle ilgili yorumlarınızı almaktan memnuniyet duyacaktır. Sitemizi zenginleştirebileceğini düşündüğünüz konuları ya da sitemizle ilgili yaşadığınız bir problem olursa lütfen bizimle paylaşın.

info@turkiyeklinikleri.com

04.04.2014