.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Erişkin Bireylerin Hedonik Açlık Durumları ile Aşırı Besin İsteği, Dürtüsellik ve Benlik Saygısı Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Investigation of the Relationship Between Hedonic Status of Adult Individuals and Food Craving, Impulsivity and Self-Esteem Status
J Tradit Complem Med. 2019;2(2):71-82
doi: 10.5336/jtracom.2019-66520
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Hedonik açlık, metabolik ihtiyaç yokluğunda, mevcut olmayan besinlere karşı yeme isteği duyulması sonucunda, besinden zevk alma beklentisi ile ilişkili olarak iştahın açılmasını ifade etmektedir. Çalışma, erişkin bireylerin hedonik açlık durumları ile aşırı besin isteği, dürtüsellik ve benlik saygısı durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya, Kasım 2018-Ocak 2019 tarihleri arasında Bandırma ilçesinde yaşayan 18-65 yaş arası gönüllü 158 (%50,2) kadın, 157 (%49,8) erkek birey dahil edilmiştir. Bireylerin kişisel özelliklerini saptamak için 35 sorudan oluşan bir anket formu ile Görsel Analog Skalası, Besin Gücü Ölçeği, Aşırı Besin İsteği Ölçeği, Barratt Dürtüsellik Ölçeği ve Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri uygulanarak veriler toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri SPSS 22,0 paket programı ile yapılmıştır. Bulgular: Besin Gücü Ölçeği ölçek puanı ve tüm alt faktör puanları kadınlarda erkeklerden daha yüksektir ve aralarındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 37,95±12,30 yıldır ve 18-27, 28-38, 39-48 ve ≥49 yaş gruplarındaki bireylerin hedonik açlık durumları incelendiğinde; Besin Gücü Ölçeği ölçeği toplam puanı giderek azalmaktadır. Çikolata ve çikolatalı ürünler, kremalı pasta ve pastane ürünleri, cips, fast-food yiyecekler, patates kızartması, ekmek çeşitleri, makarna, hamur işleri ve dondurma tüketme isteği ile Besin Gücü Ölçeği puanı arasındaki pozitif ilişki istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur. Bireylerin Aşırı Besin İsteği Ölçeği toplam ve alt faktör puanları arttıkça hedonik açlığın da pozitif yönde arttığı görülmektedir ve bu ilişkilerin hepsi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Barratt dürtüsellik toplam ve alt faktör puanları arttıkça hedonik açlığın da pozitif yönde arttığı görülmektedir ve istatistiksel olarak önemlidir. Coopersmith benlik saygısı toplam puanı arttıkça hedonik açlığın pozitif yönde arttığı görülmektedir ancak aralarındaki bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı değildir. Sonuç: Cinsiyet, yaş gibi bireysel farklılıklar ile aşırı besin isteği duyulan besin çeşitleri, aşırı besin isteğinin varlığı, dürtüsellik, benlik saygısı gibi faktörler bireylerin hedonik açlık durumlarını etkilemektedir. Hedonik açlığa yol açan faktörlerin belirlenmesi bireylere özgü planlanacak beslenme programlarında daha doğru yönlendirmeler yapılmasına, bireylerin beslenme alışkanlıklarının iyileştirilmesine, fazla kiloluluk ve obezitenin tedavisi ve önlenmesine yönelik başarının artırılmasına katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: Açlık; iştah düzenleme; benlik kavramı; dürtücü davranış
Amaç: Hedonik açlık, metabolik ihtiyaç yokluğunda, mevcut olmayan besinlere karşı yeme isteği duyulması sonucunda, besinden zevk alma beklentisi ile ilişkili olarak iştahın açılmasını ifade etmektedir. Çalışma, erişkin bireylerin hedonik açlık durumları ile aşırı besin isteği, dürtüsellik ve benlik saygısı durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya, Kasım 2018-Ocak 2019 tarihleri arasında Bandırma ilçesinde yaşayan 18-65 yaş arası gönüllü 158 (%50,2) kadın, 157 (%49,8) erkek birey dahil edilmiştir. Bireylerin kişisel özelliklerini saptamak için 35 sorudan oluşan bir anket formu ile Görsel Analog Skalası, Besin Gücü Ölçeği, Aşırı Besin İsteği Ölçeği, Barratt Dürtüsellik Ölçeği ve Coopersmith Benlik Saygısı Envanteri uygulanarak veriler toplanmıştır. Verilerin istatistiksel analizleri SPSS 22,0 paket programı ile yapılmıştır. Bulgular: Besin Gücü Ölçeği ölçek puanı ve tüm alt faktör puanları kadınlarda erkeklerden daha yüksektir ve aralarındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 37,95±12,30 yıldır ve 18-27, 28-38, 39-48 ve ≥49 yaş gruplarındaki bireylerin hedonik açlık durumları incelendiğinde; Besin Gücü Ölçeği ölçeği toplam puanı giderek azalmaktadır. Çikolata ve çikolatalı ürünler, kremalı pasta ve pastane ürünleri, cips, fast-food yiyecekler, patates kızartması, ekmek çeşitleri, makarna, hamur işleri ve dondurma tüketme isteği ile Besin Gücü Ölçeği puanı arasındaki pozitif ilişki istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur. Bireylerin Aşırı Besin İsteği Ölçeği toplam ve alt faktör puanları arttıkça hedonik açlığın da pozitif yönde arttığı görülmektedir ve bu ilişkilerin hepsi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Barratt dürtüsellik toplam ve alt faktör puanları arttıkça hedonik açlığın da pozitif yönde arttığı görülmektedir ve istatistiksel olarak önemlidir. Coopersmith benlik saygısı toplam puanı arttıkça hedonik açlığın pozitif yönde arttığı görülmektedir ancak aralarındaki bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı değildir. Sonuç: Cinsiyet, yaş gibi bireysel farklılıklar ile aşırı besin isteği duyulan besin çeşitleri, aşırı besin isteğinin varlığı, dürtüsellik, benlik saygısı gibi faktörler bireylerin hedonik açlık durumlarını etkilemektedir. Hedonik açlığa yol açan faktörlerin belirlenmesi bireylere özgü planlanacak beslenme programlarında daha doğru yönlendirmeler yapılmasına, bireylerin beslenme alışkanlıklarının iyileştirilmesine, fazla kiloluluk ve obezitenin tedavisi ve önlenmesine yönelik başarının artırılmasına katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: Açlık; iştah düzenleme; benlik kavramı; dürtücü davranış
ABSTRACT
Objective: In the absence of metabolic need, hedonic hunger implies the opening up of appetite in relation to the expectation of pleasure from food as a result of the desire to eat against non-available foods. This study was planned to investigate the relationship between hedonic hunger status of adult individuals and food craving, impulsivity and self-esteem. Material and Methods: The study was conducted between November 2018 and January 2019 in Bandırma district where there were 158 women (50.2%) and 157 men (49.8%) living in Bandırma. In order to determine the personal characteristics of the individuals, data were collected by using a 35-item questionnaire, visual analog scale, the Power of Food Scale, the Food Craving Questionnaire, Barratt Impulsiveness Scale-11 and Coopersmith Self-Esteem Inventory. Statistical analysis of the data was done by using SPSS 22.0 package program. Results: The Power Foof Scale scale score and all sub-factor scores were higher in females than males and this difference was statistically significant. The mean age of the participants was 37.95±12.30 years and when the hedonic hunger status of the individuals in the age group of 18-27, 28-38, 39-48 and ≥49 years was examined; the total score of the Power Foof Scale scale is gradually decreasing. Chocolate and chocolate products, cream cake and pastry products, chips, fast-food, fried potatoes, bread types, macaroni, pastries and ice cream consumption and the positive correlation between the Power Foof Scale score was found statistically significant. It was observed that hedonic hunger increased positively as the Food Cravings Questionnaire total and sub-factor scores increased and all of these relationships were statistically significant. It is observed that hedonic hunger increases positively as Barratt impulsivity total and sub-factor scores increased and statistically significant. As the total score of Coopersmith self-esteem increased, hedonic hunger increased positively but this relationship was not statistically significant. Conclusion: Individual differences such as gender, age with factors such as food craving demand and the presence of food craving, impulsivity, and self-esteem affect the hedonic status of individuals. Determining these factors that lead to hedonic hunger will contribute to more accurate guidance in the individual nutrition programs, improvement of nutritional habits of individuals, and increase of success in treatment and prevention of overweight and obesity.
Keywords: Hunger; appetite regulation; self concept; impulsive behavior
Objective: In the absence of metabolic need, hedonic hunger implies the opening up of appetite in relation to the expectation of pleasure from food as a result of the desire to eat against non-available foods. This study was planned to investigate the relationship between hedonic hunger status of adult individuals and food craving, impulsivity and self-esteem. Material and Methods: The study was conducted between November 2018 and January 2019 in Bandırma district where there were 158 women (50.2%) and 157 men (49.8%) living in Bandırma. In order to determine the personal characteristics of the individuals, data were collected by using a 35-item questionnaire, visual analog scale, the Power of Food Scale, the Food Craving Questionnaire, Barratt Impulsiveness Scale-11 and Coopersmith Self-Esteem Inventory. Statistical analysis of the data was done by using SPSS 22.0 package program. Results: The Power Foof Scale scale score and all sub-factor scores were higher in females than males and this difference was statistically significant. The mean age of the participants was 37.95±12.30 years and when the hedonic hunger status of the individuals in the age group of 18-27, 28-38, 39-48 and ≥49 years was examined; the total score of the Power Foof Scale scale is gradually decreasing. Chocolate and chocolate products, cream cake and pastry products, chips, fast-food, fried potatoes, bread types, macaroni, pastries and ice cream consumption and the positive correlation between the Power Foof Scale score was found statistically significant. It was observed that hedonic hunger increased positively as the Food Cravings Questionnaire total and sub-factor scores increased and all of these relationships were statistically significant. It is observed that hedonic hunger increases positively as Barratt impulsivity total and sub-factor scores increased and statistically significant. As the total score of Coopersmith self-esteem increased, hedonic hunger increased positively but this relationship was not statistically significant. Conclusion: Individual differences such as gender, age with factors such as food craving demand and the presence of food craving, impulsivity, and self-esteem affect the hedonic status of individuals. Determining these factors that lead to hedonic hunger will contribute to more accurate guidance in the individual nutrition programs, improvement of nutritional habits of individuals, and increase of success in treatment and prevention of overweight and obesity.
Keywords: Hunger; appetite regulation; self concept; impulsive behavior
REFERANSLAR:
- Lowe MR, Butryn ML. Hedonic hunger: a new dimension of appetite? Physiol Behav. 2007;91(4):432-9. [Crossref] [PubMed]
- Cappelleri JC, Bushmakin A, Gerber RA, Leidy NK, Sexton CC, Karlsson J, et al. Evaluating the Power of Food Scale in obese subjects and a general sample of individuals: development and measurement properties. Int J Obes (Lond). 2009;33(8):913-22. [Crossref] [PubMed]
- Yang D, Liu T, Williams KW. Motivation to Eat-AgRP neurons and homeostatic need. Cell Metab. 2015;22(1):62-3. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Aliasghari F, Yahgin NL, Mahdavi R. Relationship between hedonic hunger and serum levels of insulin, leptin and BDNF in the Iranian population. Physiol Behav. 2019;199:84-7. [Crossref] [PubMed]
- Hayzaran M, Determination of the university student's hedonic hunger status with different scales. Baskent University, Institute of Medical Sciences, Nutrition and Dietetics Post Graduate Thesis Ankara, 2018. http://dspace.baskent.edu.tr:8080/xmlui/handle/11727/2820
- Monteleone P, Piscitelli F, Scognamiglio P, Monteleone AM, Canestrelli B, Di Marzo V, et al. Hedonic eating is associated with increased peripheral levels of ghrelin and the endocannabinoid 2-arachidonoyl-glycerol in healthy humans: a pilot study. J Clin Endocrinol Metab. 2012;97(6):E917-24. [Crossref] [PubMed]
- Mela DJ. Eating for pleasure or just wanting to eat? Reconsidering sensory hedonic responses as a driver of obesity. Appetite. 2006;47(1):10-7. [Crossref] [PubMed]
- Köse S, Şanlıer N. [Hedonic hunger and obesity: review ].Turkiye Klinikleri J Endocrin. 2015;10(1):16-23. [Crossref]
- Lee PC, Dixon JB. Food for thought: reward mechanisms and hedonic overeating on obesity. Curr Obes Rep. 2017;6:353-61. [Crossref] [PubMed]
- Lowe MR, Butryn ML, Didie ER, Annunziato RA, Thomas JG, Crerand CE, et al. The power of food scale. A new measure of the psychological influence of the food environment. Appetite. 2009;53(1):114-8. [Crossref] [PubMed]
- Cepeda-Benito A, Gleaves DH, Williams TL. The development and validation of state and trait food-cravings questionnaires. Behav Ther. 2000;31(1):151-73. [Crossref]
- Müftüoğlu S, Kızıltan G, Akçil Ok M. [Adaptation of "food craving questionnaire" for major depression patients into turkish culture: a validity and reliability study]. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2017;2(1):13-22. [Crossref]
- Stanford MS, Mathias CW, Dougherty DM, Lake SL, Anderson NE, Patton JH. Fifty years of the Barratt impulsiveness scale: an update and review. Personality and Individual Differences. 2009;47(5):385-95. [Crossref]
- Sarisoy G, Atmaca A, Ecemiş G, Gümüş K, Pazvantoğlu O. [Impulsivity in patients with obesity and correlations with body perception and self-esteem]. Anatolian Journal of Psychiatr. 2013;14(1):53-61. [Crossref]
- Annagür BB, Orhan FÖ, Özer A, Tamam L, Erhan Ç. [Impulsivity and emotional factors in obesity: a preliminary study. Archives of Neuropsychiatry. 2012;49(1):14-9.
- Güleç H, Tamam L, Yazıcı Güleç M, Turhan M, Karakuş G, Zengin M, et al. Psychometric properties of the Turkish version of the Barratt impulsiveness scale-11. Bulletin of Clinical Psychopharmacolgy. 2008;18(4):251-8.
- Ulaş B, Uncu F, Üner S. [Prevalence and affecting factors of potential eating disorders among students of health higher education]. Journal of İnönü University Health Sciences. 2013;2(2):15-22.
- Değirmenci T. [Self-esteem, quality of life, eating attribution, depression and anxiety in obese adults]. Pamukkale University Faculty of Medicine Department of Psychiatry Denizli. 2006. Tez çalışması, kabul edilme ihtimalinden dolayı linkini ekledim. http://acikerisim.pau.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11499/2671/Taner%20De%C4%9Firmenci.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- Feig EH, Piers AM, Kral TVE, Lowe MR. Eating in the absence of hunger is related to loss-of-control eating, hedonic hunger, and short-term weight gain in normal-weight women. Appetite. 2018;123:317-24. [Crossref] [PubMed]
- Holmberg E, Sjöstedt J, Malinina E, Johansson M, Turkmen S, Ragagnin G, et al. Allopregnanolone involvement in feeding regulation, overeating and obesity. Front Neuroendocrinol. 2018;48:70-7. [Crossref] [PubMed]
- Ely AV, Howard J, Lowe MR. Delayed discounting and hedonic hunger in the prediction of lab-based eating behavior. Eat Behav. 2015;19:72-5. [Crossref] [PubMed]
- Berthoud HR, Münzberg H, Morrison CD. Blaming the brain for obesity: integration of hedonic and homeostatic mechanisms. Gastroenterology. 2017;152(7):1728-38. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Schüz B, Schüz N, Ferguson SG. It's the power of food: individual differences in food cue responsiveness and snacking in everyday life. Int J Behav Nutr Phys Act. 2015;12:149. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yoshikawa T, Orita K, Watanabe Y, Tanaka M. Validation of the Japanese version of the power of food scale in a young adult population. Psychol Rep.2012;111(1):253-65. [Crossref] [PubMed]
- Tapia MA, Lee JR, Weise VN, Tamasi AM, Will MJ. Sex differences in hedonic and homeostatic aspects of palatable food motivation. Behav Brain Res. 2019;359:396-400. [Crossref] [PubMed]
- Chao A, Grilo CM, White MA, Sinha R. Food cravings, food intake, and weight status in a community-based sample. Eat Behav. 2014;15(3):478-82. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Franken IH, Muris P. Individual differences in reward sensitivity are related to food craving and relative body weight in healthy women. Appetite. 2005;45(2):198-201. [Crossref] [PubMed]
- Johnson SL, Boles RE, Burger KS. Using participant hedonic ratings of food images to construct data driven food groupings. Appetite. 2014;79:189-96. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Hallam J, Boswell RG, DeVito EE, Kober H. Gender-related differences in food craving and obesity. Yale J Biol Med. 2016;89(2):161-73.
- Yazıcı K, Yazıcı AE. [Neuroanatomical and neurochemical basis of impulsivity]. Current Approaches in Psychiatry. 2010;2(2):254-80.
- Tunay M. [Evaluation of the relationship between obesity and impulsivity in women]. Turk J Diab Obes. 2018;2:59-64. https://dergipark.org.tr/download/article-file/529264. [Crossref]
- Leitch MA, Morgan MJ, Yeomans MR. Different subtypes of impulsivity differentiate uncontrolled eating and dietary restraint. Appetite. 2013;69:54-63. [Crossref] [PubMed]
- Özkan İ. [Factors affecting self-esteem]. Düşünen Adam. 1994;7(3):4-9.
- Kahriman İ. [Examination of self esteem and assertiveness levels of Trabzon Health College students in terms of some variables]. CÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005;9(1):24-32.
- Hamurcu P, Öner C, Telatar B, Yeşildağ S. The impact of obesity on self-esteem and body image. Türk Aile Hek Derg. 2015;19(3):122-8. [Crossref]
.: İşlem Listesi