.: BÖLÜMLER
Engellilik Tarihi
History of Disability
Koca Y, Koç S. Engellilik tarihi. Demirci Ş, editör. Maluliyet Raporlarının Adli Tıbbi Yönden Değerlendirilmesi. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2025. p.1-7.
Makale Dili: TR
ÖZET
Tarih boyunca her medeniyette çok sayıda dezavantajlı birey bulunmuş olup, yüzyıllar içerisinde toplumdaki konumları ciddi değişiklikler geçirmiştir. Engelli bireyler uzun yüzyıllar boyunca toplumdan dışlanan, dilencilik yapan, öldürülen, lanetlenmiş kabul edilen insanlar olarak görülmüştür. Özellikle sanayi devriminden sonra engellilerin iş gücüne katılımı yönünden adımlar atılmıştır. Dışlanan birey yerine topluma entegrasyon önem kazanmıştır. Özellikle 20. yüzyılda önemli gelişmeler yaşanmış, her toplumda kısıtlı bireylere yönelik yasa ve yönetmelikler hazırlanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü 1970'li yıllardan sonra birtakım sözleşmeler düzenlemiştir. Sistematik kılavuzlar ile her türlü kısıtlılık ölçeklendirilmiştir. Bu sayede çalışma yeteneği olan ve olmayanlar ayrılmış, engelliliğe sebep olanlara birtakım yaptırımlar yürürlüğe sokulmuştur. Engellilikte kişinin biyopsikososyal iyilik haline ulaşabilmesi ve topluma entegrasyonunun sağlanabilmesi esas noktadır. Hekimler tazminat hesabı için yasa ve yönetmeliğe uygun değerlendirme yapmalı, kalıcı arazı uygun şekilde ölçeklendirmelidir. Ülkemizde de uluslararası normlara paralel kılavuzlar kullanılmalı ve yasa koyucu tarafından yasa ve yönetmelik kargaşasının önüne geçilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Maluliyet değerlendirmesi; engelli; topluluk entegrasyonu
Tarih boyunca her medeniyette çok sayıda dezavantajlı birey bulunmuş olup, yüzyıllar içerisinde toplumdaki konumları ciddi değişiklikler geçirmiştir. Engelli bireyler uzun yüzyıllar boyunca toplumdan dışlanan, dilencilik yapan, öldürülen, lanetlenmiş kabul edilen insanlar olarak görülmüştür. Özellikle sanayi devriminden sonra engellilerin iş gücüne katılımı yönünden adımlar atılmıştır. Dışlanan birey yerine topluma entegrasyon önem kazanmıştır. Özellikle 20. yüzyılda önemli gelişmeler yaşanmış, her toplumda kısıtlı bireylere yönelik yasa ve yönetmelikler hazırlanmıştır. Dünya Sağlık Örgütü 1970'li yıllardan sonra birtakım sözleşmeler düzenlemiştir. Sistematik kılavuzlar ile her türlü kısıtlılık ölçeklendirilmiştir. Bu sayede çalışma yeteneği olan ve olmayanlar ayrılmış, engelliliğe sebep olanlara birtakım yaptırımlar yürürlüğe sokulmuştur. Engellilikte kişinin biyopsikososyal iyilik haline ulaşabilmesi ve topluma entegrasyonunun sağlanabilmesi esas noktadır. Hekimler tazminat hesabı için yasa ve yönetmeliğe uygun değerlendirme yapmalı, kalıcı arazı uygun şekilde ölçeklendirmelidir. Ülkemizde de uluslararası normlara paralel kılavuzlar kullanılmalı ve yasa koyucu tarafından yasa ve yönetmelik kargaşasının önüne geçilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Maluliyet değerlendirmesi; engelli; topluluk entegrasyonu
ABSTRACT
Throughout history, there have been many disadvantaged individuals in every civilization, and their positions in society have changed significantly over the centuries. Disabled individuals have historically been perceived as outcasts and cursed individuals, sometimes forced to beg, and even executed in some cases. Especially after the industrial revolution, steps were taken to ensure the participation of disabled people in the workforce for their integration into society. Significant developments have taken place especially in the 20th century, and legal regulations have been made in many countries around the world to ensure the participation of disabled people in the workforce. The World Health Organization has facilitated the establishment of several international conventions on this matter after the 1970s. The newly developed systematic guides have enabled the scaling of all types of limitations in individuals with disabilities. In this manner, individuals capable of work have been distinguished from those who are not, and certain sanctions have been put into effect for those who cause disability. In term of assessment individuals with disabilities, the primary goal is to enable their integration into society and to achieve a state of biopsychosocial well-being. Physicians are required to conduct assessments in compliance with legal and regulatory standards for the calculation of compensation and to appropriately scale the permanency of conditions. Guides parallel to international norms should be used in our country, and legislators should make regulations to resolve any potential contradictions that may arise between laws and regulations.
Keywords: Disability evaluation; handicapped; community integration
Throughout history, there have been many disadvantaged individuals in every civilization, and their positions in society have changed significantly over the centuries. Disabled individuals have historically been perceived as outcasts and cursed individuals, sometimes forced to beg, and even executed in some cases. Especially after the industrial revolution, steps were taken to ensure the participation of disabled people in the workforce for their integration into society. Significant developments have taken place especially in the 20th century, and legal regulations have been made in many countries around the world to ensure the participation of disabled people in the workforce. The World Health Organization has facilitated the establishment of several international conventions on this matter after the 1970s. The newly developed systematic guides have enabled the scaling of all types of limitations in individuals with disabilities. In this manner, individuals capable of work have been distinguished from those who are not, and certain sanctions have been put into effect for those who cause disability. In term of assessment individuals with disabilities, the primary goal is to enable their integration into society and to achieve a state of biopsychosocial well-being. Physicians are required to conduct assessments in compliance with legal and regulatory standards for the calculation of compensation and to appropriately scale the permanency of conditions. Guides parallel to international norms should be used in our country, and legislators should make regulations to resolve any potential contradictions that may arise between laws and regulations.
Keywords: Disability evaluation; handicapped; community integration
.: İşlem Listesi