.: ARAŞTIRMA
Dr. Behçet Uz, İlk Çocuk Hastanesi ve ''Verem Nasıl Başlar? Kurtuluş Yolları Nelerdir?'' Eseri Üzerine
About Dr. Behçet Uz, First Child Hospital and His Work ''How Does Tuberculosis Begin? What are the Ways of Recovery?''
Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2020;28(3):315-29
doi: 10.5336/mdethic.2019-72544
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Dr. Behçet Uz, 1893 yılında Denizli'de doğmuştur. Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane?den mezun olmuş, mezuniyetinin ardından bir süre İstanbul'da, bir süre de İzmir'de çocuk hastalıkları uzmanı olarak çalıştıktan sonra, 10 yıl süre ile İzmir'de belediye başkanlığı yapmıştır. Siyasi hayatı, ticaret bakanlığı ve ardından 7 Ağustos 1946-10 Haziran 1948 ve 18 Mayıs 1954-9 Aralık 1955 tarihleri arasında 2 dönem sağlık bakanlığı görevleriyle devam etmiştir. Dr. Behçet Uz, Türk tıp tarihi için önemli isimlerden biridir. İdari görevleri ve hekimliğinin yanı sıra çeşitli dergilerde yazmış olduğu yazıları ve kendine ait eserleri ile Türk tıbbına büyük katkıları olmuştur. Bu çalışmada, Dr. Behçet Uz ve Behçet Uz'a ait olan, ''Verem Nasıl Başlar? Kurtuluş Yolları Nelerdir?'' başlıklı kitap tanıtılacaktır. Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Seyfettin Özege Nadir Eserler koleksiyonu içerisinde (15165SÖ 1919) yer alan, Osmanlı alfabesi ile yazılmış olan eser 96 sayfa olup, 20x14 ebatlarındadır. Kitap, dönemi için kıymetli bilgiler içermekle birlikte koruyucu hekimlik ve toplumsal sağlık açısından büyük önem arz etmektedir. Behçet Uz'un, toplum sağlığı öncelikli olmak üzere sağlık politikalarının şekillendirilmesindeki önemli eşsiz çalışmaları, yeni kurulan Türk Devletinin daha sonraki dönemlerine ait sağlık yaklaşımına ve politikalarının oluşturulmasına da katkı sağlamıştır.
Anahtar Kelimeler: Behçet Uz; tıp tarihi; halk sağlığı
Dr. Behçet Uz, 1893 yılında Denizli'de doğmuştur. Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane?den mezun olmuş, mezuniyetinin ardından bir süre İstanbul'da, bir süre de İzmir'de çocuk hastalıkları uzmanı olarak çalıştıktan sonra, 10 yıl süre ile İzmir'de belediye başkanlığı yapmıştır. Siyasi hayatı, ticaret bakanlığı ve ardından 7 Ağustos 1946-10 Haziran 1948 ve 18 Mayıs 1954-9 Aralık 1955 tarihleri arasında 2 dönem sağlık bakanlığı görevleriyle devam etmiştir. Dr. Behçet Uz, Türk tıp tarihi için önemli isimlerden biridir. İdari görevleri ve hekimliğinin yanı sıra çeşitli dergilerde yazmış olduğu yazıları ve kendine ait eserleri ile Türk tıbbına büyük katkıları olmuştur. Bu çalışmada, Dr. Behçet Uz ve Behçet Uz'a ait olan, ''Verem Nasıl Başlar? Kurtuluş Yolları Nelerdir?'' başlıklı kitap tanıtılacaktır. Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Seyfettin Özege Nadir Eserler koleksiyonu içerisinde (15165SÖ 1919) yer alan, Osmanlı alfabesi ile yazılmış olan eser 96 sayfa olup, 20x14 ebatlarındadır. Kitap, dönemi için kıymetli bilgiler içermekle birlikte koruyucu hekimlik ve toplumsal sağlık açısından büyük önem arz etmektedir. Behçet Uz'un, toplum sağlığı öncelikli olmak üzere sağlık politikalarının şekillendirilmesindeki önemli eşsiz çalışmaları, yeni kurulan Türk Devletinin daha sonraki dönemlerine ait sağlık yaklaşımına ve politikalarının oluşturulmasına da katkı sağlamıştır.
Anahtar Kelimeler: Behçet Uz; tıp tarihi; halk sağlığı
ABSTRACT
Dr. Behçet Uz was born in 1893 in Denizli. He graduated from Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane (Imperial School of Medicine). Later, working as a pediatrician in Istanbul and in Izmir for a while, he became the mayor in Izmir for 10 years. He continued his political life as minister of commerce and later as minister of health for two terms between 7 August 1946-10 June 1948 and 18 May 1954-9 December 1955. Dr. Behçet Uz is one of the important figures in the history of Turkish medicine. Besides his administrative duties and profession, he had great contributions to Turkish medicine with his writings in various journals and his own works. In this study, the book titled ''How Does Tuberculosis Begin? What are the Ways of Recovery?'' by Dr. Behçet Uz and Behçet Uz will be introduced. The work, written in Ottoman letters which is in Library of Atatürk University Seyfettin Özege Rare Collection (15165SÖ 1919) is 96 pages and 20x14 in size. Together with containing valuable information for the period it was written, the book is also of great importance for preventive medicine and public health. The unique and important works of Behçet Uz in shaping health policies, primarily public health, contributed to the formulation of health approaches and policies of the later periods of the newly established Turkish State as well.
Keywords: Behçet Uz; history of medicine; public health
Dr. Behçet Uz was born in 1893 in Denizli. He graduated from Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane (Imperial School of Medicine). Later, working as a pediatrician in Istanbul and in Izmir for a while, he became the mayor in Izmir for 10 years. He continued his political life as minister of commerce and later as minister of health for two terms between 7 August 1946-10 June 1948 and 18 May 1954-9 December 1955. Dr. Behçet Uz is one of the important figures in the history of Turkish medicine. Besides his administrative duties and profession, he had great contributions to Turkish medicine with his writings in various journals and his own works. In this study, the book titled ''How Does Tuberculosis Begin? What are the Ways of Recovery?'' by Dr. Behçet Uz and Behçet Uz will be introduced. The work, written in Ottoman letters which is in Library of Atatürk University Seyfettin Özege Rare Collection (15165SÖ 1919) is 96 pages and 20x14 in size. Together with containing valuable information for the period it was written, the book is also of great importance for preventive medicine and public health. The unique and important works of Behçet Uz in shaping health policies, primarily public health, contributed to the formulation of health approaches and policies of the later periods of the newly established Turkish State as well.
Keywords: Behçet Uz; history of medicine; public health
REFERANSLAR:
- Öztürk H. Bir Doktor ve Politika Adamı: Behçet Uz. 1. Baskı. Eskişehir: Dorlion Yayınları; 2019. p.196.
- Güzel İzmir, 24 Eylül 1999, Sayı: 5.
- Özturk H. Mübeccel Uz Versan ile "Dr. Behçet Uz'un iş ve özel hayatı ile ilgili" yapılan 13 Ekim 2011 tarihli ve 15.15 saatli telefon görüşmesinden. (Transkrip için Öztürk H. Dr. Behçet Uz ve Sağlık Politikaları. Esogü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir 2011)
- Özturk H. Mübeccel Uz Versan ile "Dr. Behçet Uz'un iş ve özel hayatı ile ilgili" yapılan 2 Ekim 2010 tarihli ve 20.00 saatli telefon görüşmesi. (Transkrip için Öztürk H. Dr. Behçet Uz ve Sağlık Politikaları. Esogü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir 2011)
- Uz B. Atatürk'ün İzmir'i: Bir Kentin Yeniden Doğuşu; Behçet Uz. Hazırlayan Sakar LE. 3. Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları; 2007. p.178.
- Özturk H. Münci Kalayoğlu ile "Dr. Behçet Uz'un iş ve özel hayatı ile ilgili" 30 Eylül 2010 tarihinde saat 14.34'te yapılan telefon görüşmesi. (Transkrip için Öztürk H. Dr. Behçet Uz ve Sağlık Politikaları. Esogü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir 2011)
- Öztürk H. Ethem Uz ile "Dr. Behçet Uz'un iş ve özel hayatı ile ilgili" 4 Ekim 2010 tarihinde saat 15:15'te yapılan telefon görüşmesi.
- Levi EAA. [Dr. Behçet Uz Children's Hospital facade renovation and landscaping]. Yapı Dergisi. 2004;267:710.
- Armaoğlu F. 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi. 13. Baskı. İstanbul: Alkım Yayınları; 1992. p.99 vd.
- Öztürk H. Sancar Maruflu ile "Dr. Behçet Uz'un iş ve özel hayatı ile ilgili Mayıs 2011'de İzmir'de gerçekleştirilen yüz yüze görüşmelerden
- Cenani A. [Pediatrics]. İstanbul: 1988. p.357-60.
- Güzel İzmir, 26 Ağustos 2000, Sayı:8.
- Anadolu Gazetesi, 16 Teşrinisani 1931.
- Diker H. İzmir, Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi: Tarihi ve 1947-1954 Yılları Faaliyetleri. İzmir: Gayret Basımevi; 1954. p.13-4.
- Gözlem Gazetesi. 18 Ocak 1993. p.8.
- TBMM Tutanak Dergisi, 1947.
- Yetkin Ç. Karşı Devrim 1954-1955. 5. Baskı. Antalya: Yeniden Anadolu ve Rumeli Müdafaa-ı Hukuk Yayınları; 2006. p.12-309.
- http://med.ege.edu.tr/detay.php, SayfaID=80, (2011-2012)
- TBMM Albümü, 1920-2010. 1. Cilt: 1920-1950. TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları No: 1.
- Aydın E. [History of the organization of health in turkey]. Ankara: Naturel; 2002. p.33-49.
- Akşam Gazetesi. 18 Mayıs 1954. p.2.
- Akşam Gazetesi. 27 Ocak 1955. p.4.
- Aydemir ŞS. İhtilalin Mantığı ve 27 Mayıs İhtilali. İstanbul: Remzi Kitabevi; 1976. p.363-5.
- Taşdelen MN. Yassıada, Menderes ve Muhafızları. 2. Baskı. İstanbul; 2004. p.54-5.
- Karayaman M. [Sihhî Cidâl the Health Journal published by Izmir Society of Fight Against Tuberculosis]. Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2010;18(3):140-52.
- Salih B. [How does tuberculosis begin? What are the ways of getting rid of tuberculosis?]. İzmir: Ahenk Matbaası; 1919. p.1-96.
- Köse N, Akkan O, Topçuoğlu ÖB, Kuyucu T. [Miliary tuberculosis with cerebellar involvoment]. Turkiye Klinikleri Arch Lung. 2018;19(1):21-5. [Crossref]
.: İşlem Listesi