.: DERLEME
Dijital Dünyada Ebeveyn Olmanın Görünürde Normal Bir Yansıması Olarak Paylaşan Ebeveynlik (Sharenting): Geleneksel Bir Derleme
Sharenting as an Apparently Normal Reflection of Being a Parent in the Digital World: A Literature Review
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2021;18(2):165-77
doi: 10.5336/forensic.2021-82082
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Ebeveynlerin sosyal medya platformlarında çocuklarına ait fotoğraf, video ve kişisel bilgileri içeren gönderiler aracılığıyla paylaşımlar yapmasına İngilizce 'paylaşma (share)' ve 'ebeveynlik (parenting)' kavramlarının birleşiminden oluşturulan bir kavram olan 'sharenting'/'paylaşan ebeveynlik' denir. Sosyal medya platformlarında, ebeveynler yaptıkları paylaşımların içeriklerini çoğunlukla çocuklarına ait özel günlerden (doğum günleri ve mezuniyet törenleri gibi), ameliyat ve hastalıklar gibi çocuklarının sağlık durumlarından, çocuklarıyla birlikte yaptıkları sosyal faaliyetlerden oluşturmaktadır. Paylaşan ebeveynlik olgusunda ebeveynlerin genel motivasyonlarının, hayatlarındaki önemli insanlarla sosyal ve duygusal bağlılığı geliştirme arzusu ve izlenim yönetimi ihtiyaçları (kendilerini sosyal medyada nasıl sunacaklarına dair ihtiyaçları) olduğu görüşü kabul görmektedir. Ayrıca ebeveynlerde görülen internet bağımlılığı da paylaşan ebeveynlik kapsamında, paylaşımlar yapılmasında etkilidir. Paylaşan ebeveynlik fenomeni, ebeveynler için psikolojik olarak iyi hissetme, aile ve toplum tarafından desteklenme ve sosyal medya platformlarında kendini var etme gibi olumlu sonuçlar sağlasa da çocuklar açısından özelikle gelişimsel sorunlar, psikolojik iyilik hâlinde bozulma, dijital kimlik hırsızlığına maruz kalma ve ebeveyn-çocuk ilişkisinin bozulması gibi yıkıcı sonuçları olabilmektedir. Paylaşan ebeveynlik konusu, klinik ve gelişim psikolojisi perspektifinden çocuk yetiştirme tarzları ve dijital ebeveynlik kavramı açısından çalışılmakta ve her 2 alanla da doğrudan bağlantılı olduğu görülmektedir. Bu kapsamda, dijital ebeveynlik kavramı beraberinde dijital okuryazarlık kavramının da çalışılmasını zorunlu kılmaktadır. Paylaşan ebeveynlik fenomeninin sonucu olarak, çocukların yaşayabileceği gelişimsel sorunlar, psikolojik iyilik hâlinin bozulması, dijital kimlik hırsızlığına maruz kalma ve ebeveyn-çocuk ilişkisinin bozulması gibi yıkıcı sonuçların önlenebilmesi için ebeveynlerin bu konu ile ilgili olarak bilgilendirilmesinin ve ebeveynlerin dijital ebeveynlik alanında yeterlilik gösterebilmeleri için eğitilmelerinin önemli birer müdahale yolu olduğu değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Paylaşan ebeveynlik; psikotarih; çocuk yetiştirme stilleri; siber dissosiyasyon; dijital ebeveynlik
Ebeveynlerin sosyal medya platformlarında çocuklarına ait fotoğraf, video ve kişisel bilgileri içeren gönderiler aracılığıyla paylaşımlar yapmasına İngilizce 'paylaşma (share)' ve 'ebeveynlik (parenting)' kavramlarının birleşiminden oluşturulan bir kavram olan 'sharenting'/'paylaşan ebeveynlik' denir. Sosyal medya platformlarında, ebeveynler yaptıkları paylaşımların içeriklerini çoğunlukla çocuklarına ait özel günlerden (doğum günleri ve mezuniyet törenleri gibi), ameliyat ve hastalıklar gibi çocuklarının sağlık durumlarından, çocuklarıyla birlikte yaptıkları sosyal faaliyetlerden oluşturmaktadır. Paylaşan ebeveynlik olgusunda ebeveynlerin genel motivasyonlarının, hayatlarındaki önemli insanlarla sosyal ve duygusal bağlılığı geliştirme arzusu ve izlenim yönetimi ihtiyaçları (kendilerini sosyal medyada nasıl sunacaklarına dair ihtiyaçları) olduğu görüşü kabul görmektedir. Ayrıca ebeveynlerde görülen internet bağımlılığı da paylaşan ebeveynlik kapsamında, paylaşımlar yapılmasında etkilidir. Paylaşan ebeveynlik fenomeni, ebeveynler için psikolojik olarak iyi hissetme, aile ve toplum tarafından desteklenme ve sosyal medya platformlarında kendini var etme gibi olumlu sonuçlar sağlasa da çocuklar açısından özelikle gelişimsel sorunlar, psikolojik iyilik hâlinde bozulma, dijital kimlik hırsızlığına maruz kalma ve ebeveyn-çocuk ilişkisinin bozulması gibi yıkıcı sonuçları olabilmektedir. Paylaşan ebeveynlik konusu, klinik ve gelişim psikolojisi perspektifinden çocuk yetiştirme tarzları ve dijital ebeveynlik kavramı açısından çalışılmakta ve her 2 alanla da doğrudan bağlantılı olduğu görülmektedir. Bu kapsamda, dijital ebeveynlik kavramı beraberinde dijital okuryazarlık kavramının da çalışılmasını zorunlu kılmaktadır. Paylaşan ebeveynlik fenomeninin sonucu olarak, çocukların yaşayabileceği gelişimsel sorunlar, psikolojik iyilik hâlinin bozulması, dijital kimlik hırsızlığına maruz kalma ve ebeveyn-çocuk ilişkisinin bozulması gibi yıkıcı sonuçların önlenebilmesi için ebeveynlerin bu konu ile ilgili olarak bilgilendirilmesinin ve ebeveynlerin dijital ebeveynlik alanında yeterlilik gösterebilmeleri için eğitilmelerinin önemli birer müdahale yolu olduğu değerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Paylaşan ebeveynlik; psikotarih; çocuk yetiştirme stilleri; siber dissosiyasyon; dijital ebeveynlik
ABSTRACT
Parents' sharing of photos, videos and other posts containing personal information of their children on social media platforms is called "sharenting", a concept created from the combination of English words "share" and "parenting". On social media platforms, parents mostly create the content of their posts from their children's special days, their children's health conditions such as surgery and illnesses, and social activities they do with their children. It is accepted that the general motivation of parents is the desire to improve social and emotional bonding with important people in their lives and their impression management needs about sharenting. Although the sharenting phenomenon provides positive results for parents such as psychological well-being, support by the family and society, and self-expression on social media platforms, it can also have devastating consequences for children, especially developmental problems, psychological wellbeing impairment, exposure to digital identity theft and deterioration of parent-child relationship. Sharenting is studied from the perspective of clinical and developmental psychology in terms of child-rearing styles and the concept of digital parenting, and it appears to be directly linked to both areas. In order to prevent devastating consequences such as developmental problems, psychological well-being impairment, exposure to digital identity theft and deterioration of parent-child relationship as a result of the sharenting phenomenon, it is considered that informing parents about sharenting and educating parents in order to be competent in digital parenting are important intervention methods.
Keywords: Sharenting; psychohistory; parenting styles; cyberdissociation; digital parenting
Parents' sharing of photos, videos and other posts containing personal information of their children on social media platforms is called "sharenting", a concept created from the combination of English words "share" and "parenting". On social media platforms, parents mostly create the content of their posts from their children's special days, their children's health conditions such as surgery and illnesses, and social activities they do with their children. It is accepted that the general motivation of parents is the desire to improve social and emotional bonding with important people in their lives and their impression management needs about sharenting. Although the sharenting phenomenon provides positive results for parents such as psychological well-being, support by the family and society, and self-expression on social media platforms, it can also have devastating consequences for children, especially developmental problems, psychological wellbeing impairment, exposure to digital identity theft and deterioration of parent-child relationship. Sharenting is studied from the perspective of clinical and developmental psychology in terms of child-rearing styles and the concept of digital parenting, and it appears to be directly linked to both areas. In order to prevent devastating consequences such as developmental problems, psychological well-being impairment, exposure to digital identity theft and deterioration of parent-child relationship as a result of the sharenting phenomenon, it is considered that informing parents about sharenting and educating parents in order to be competent in digital parenting are important intervention methods.
Keywords: Sharenting; psychohistory; parenting styles; cyberdissociation; digital parenting
REFERANSLAR:
- Öztürk E. Travma ve Dissosiyasyon: Psikotravmatoloji Temel Kitabı. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi. 2020. [Link]
- Brosch A. When the child is born into the internet: Sharenting as a growing trend among parents on Facebook. The New Educational Review. 2016;43(21):225-35. [Crossref]
- Kumar P, Schoenebeck SY. The modern-day baby book: Enacting good mothering and stewarding privacy on Facebook. In Proceedings of the ACM Conference on Computer Supported Cooperative Work and Social Computing (CSCW'15). Canada: Vancouver. 2015;1302-12. [Link]
- Marasli M, Suhendan E, Yilmazturk NH, Cok F. Parents' shares on social networking sites about their children: sharenting. The Anthropologist. 2016;24(2):399-406. [Link]
- Pauwels L. A Private Visual Practice Going Public? Social Functions and Sociological Research Opportunities of Web-Based Family Photography. Visual Studies. 2008;23(1):34-49. [Crossref]
- Livingstone S, Blum-Ross A, Zhang D. [Erişim tarihi: 28.12.2020]. What Do Parents Think, And Do, About Their Children's Online Privacy? Parenting for a Digital Future: Survey Report 3. London, UK. Report of the LSE Department of Media and Communications. 2018. Erişim linki: [Link]
- 7.Collins Dictionary [İnternet]. © Collins 2020 [Erişim tarihi: 24.12.2020]. Sharenting. Erişim linki: [Link]
- Blum-Ross A, Livingstone S. "Sharenting," Parent Blogging, and The Boundaries of The Digital Self. Popular Communication. 2017;15(2):110-25. [Crossref]
- Otero P. Sharenting? Should Children's Lives Be Disclosed on Social Media? Archivos Argentinos de Pediatria. 2017;115(5):412-3. [Crossref] [PMC]
- The Atlantic [İnternet]. [Erişim tarihi: 28.12.2020]. The Ethical Implications of Parents Writing About Their Kids. Erişim linki: [Link]
- Ammari T, Kumar P, Lampe C, Schoenebeck S. Managing Children's Online Identities: How Parents Decide What to Disclose About Their Children Online. In Proceedings of the 33rd Annual ACM Conference on Human Factors in Computing Systems. 2015;1895-1904. [Crossref]
- Duggan M, Lenhart A, Lampe C, Ellison N. Parents and Social Media. Pew Research Centre. 2015. [Link]
- Duggan M, Brenner J. 2012. The Demographics of Social Media Users. Pew Research Centre. Erişim Tarihi: 25.12.2020. Erişim linki: [Link]
- Dhir A, Pallesend S, Torsheimd T, Andreassend CS. Do Age and Gender Difference Sexist in Selfie-Related Behaviours? Computers in Human Behaviour. 2016;63:549-55. [Crossref]
- Fox AK, Hoy MG. Smart Devices, Smart Decisions? Implications of Parents' Sharenting for Children's Online Privacy: An Investigation of Mothers. Journal of Public Policy & Marketing. 2019;38(4):414-32. [Crossref]
- Damkjaer MS. Sharenting=Good Parenting?: Four Parental Approaches to Sharenting on Facebook. In Digital Parenting (pp. 209-218). Nordicom. 2018. [Link]
- Hutchby I, Wooffitt R. Conversation Analysis. 2nd ed. Cambridge, UK: Polity Press; 2008. [Link]
- Putnam RD. Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon & Schuster. 2000. [Crossref]
- Light B. Disconnecting with Social Networking Sites. 1st ed. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan. 2014. [Link]
- Nadkarni A, Hofmann SG. Why Do People Use Facebook? Pers Individ Dif. 2012;52(3):243-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Michikyan M, Subrahmanyam K, Dennis J. A Picture is worth A Thousand Words: A Mixed Methods Study of Online Self-Presentation in A Multiethnic Sample of Emerging Adults. Identity. 2015;15(4):287-308. [Crossref]
- Chalklen C, Anderson H. Mothering on Facebook: Exploring the Privacy/Openness Paradox. Social Media & Society. 2017;3(2):1-10. [Crossref]
- Wagner A, Gasche LA. 2018. Sharenting: Making Decisions About Other's Privacy on Social Networking Sites. Erişim tarihi: 15.12.2020. Erişim linki: [Link]
- Sherman LE, Payton AA, Hernandez LM, Greenfield PM, Dapretto M. The Power of the Like in Adolescence: Effects of Peer Influence on Neural and Behavioral Responses to Social Media. Psychol Sci. 2016;27(7):1027-35. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Zell AL, Moeller L. Are You Happy for Me ... on Facebook? The Potential Importance of "Likes" and Comments. Computers in Human Behavior. 2018;78:26-33. [Crossref]
- Hong C, Chen ZF, Li C. "Liking" and Being "liked": How Are Personality Traits and Demographics Associated with Giving and Receiving "Likes" On Facebook? Computers in Human Behavior. 2017;68:292-9. [Crossref]
- Keith BE, Steinberg S. Parental Sharing on the Internet: Child Privacy in the Age of Social Media and the Pediatrician's Role. JAMA Pediatr. 2017;171(5):413-4. [Crossref] [PubMed]
- Kopecky K, Szotkowski R, Aznar-Díaz I, Romero-Rodríguez JM. The phenomenon of sharenting and its risks in the online environment. Experiences from Czech Republic and Spain. Children and Youth Services Review. 2020;110. [Crossref]
- Haley K. Sharenting and the (Potential) right to be forgotten. Indiana Law Journal. 2020;95(3):9. [Link]
- Davis K. Tensions of Identity in A Networked Era: Young People's Perspectives on the Risks and Rewards of Online Self-Expression. New Media & Society. 2012;14(4):634-51. [Crossref]
- Leary MR, Kowalski RM. Impression Management: A Literature Review and Two-Component Model. Psychological Bulletin. 1990;107(1):34-47. [Crossref]
- Ouvrein G, Verswijvel K. Sharenting: Parental Adoration or Public Humiliation? A Focus Group Study on Adolescents' Experiences with Sharenting Against the Background of Their Own Impression Management. Children and Youth Services Review. 2019;99:319-327. [Crossref]
- Shmueli B, Blecher-Prigat A. Privacy for Children. Columbia Human Rights Law Review. 2011;42(3):759-96. [Link]
- Barnes R, Potter A. Sharenting and Parents' Digital Literacy: An Agenda for Future Research. Communication Research and Practice. 2020; 1-15. [Crossref]
- Independet [İnternet]. [Erişim tarihi: 24.12.2020]. French Parents 'Could Be Jailed' for Posting Children's Photos Online. Erişim linki: [Link]
- Starcevic V. Is Internet Addiction A Useful Concept? Australian and New Zealand Journal of Psychiatry. 2013;47(1):16-9. [Crossref] [PubMed]
- Tutgun-Ünal A, Deniz L. Development of the Social Media Addiction Scale. Academic Journal of Information Technology. 2015;6(21):51. [Crossref]
- Mann K, Kiefer F, Schellekens A, Dom G. Behavioural addictions: Classification and consequences. Eur Psychiatry. 2017;44:187-8. [Crossref] [PubMed]
- Andreassen CS, Pallesen S. Social network site addiction - an overview. Curr Pharm Des. 2014;20(25):4053-61. [Crossref] [PubMed]
- Hinojo-Lucena FJ, Aznar-Díaz I, Cáceres-Reche MP, Trujillo-Torres JM, Romero-Rodríguez, J. Sharenting: Internet Addiction, Self-Control and Online Photos of Underage Children. Comunicar. 2020;28(64):97-108. [Crossref]
- Lowe ML, Haws KL. Confession and self-control: A prelude to repentance or relapse? J Pers Soc Psychol. 2019;116(4):563-81. [Crossref] [PubMed]
- Öztürk E. Siber Toplumlar ve Siber Hayatlar: Dissosiyojen Bir Ajan Olarak Dijital İletişim Ağları. Öztürk, E. (Der). Siber Psikoloji içinde (ss.1-13). Ankara: Türkiye Klinikleri. 2020. [Link]
- Wahyuningrum E, Suminar DR. Parenting in Digital Era: A Systematic Literature. Journal of Educational Health and Community Psychology. 2020;9(3):226-258. [Link]
- Chou H, Chou C, Chen C. The Moderating Effects of Parenting Styles on The Relation Between the Internet Attitudes and Internet Behaviors of High-School Students in Taiwan. Computers & Education. 2016;94:204-214. [Crossref]
- Mascheroni G, Ponte C, Jorge A. Digital parenting: The Challenges for Families in the Digital Age. 1st ed. Nordicom. 2018.
- Sonck N, Livingstone S, Kuiper E, de Haan J. Digital Literacy and Safety Skills. London, UK: EU Kids Online, London School of Economics & Political Science; 2011. [Erişim tarihi: 27.12.2020]. Erişim linki: [Link]
- Leaning M. An Approach to Digital Literacy Through the Integration of Media and Information Literacy. Media and Communication. 2019;7(2):4-13. [Crossref]
- Helsper EJ. A corresponding fields model of digital inclusion. Communication Theory. 2012;22(4):403-26. [Crossref]
- Litt E. Knock, Knock. Who's There? The Imagined Audience. Journal of Broadcasting & Electronic Media. 2012;56(3):330-345. [Crossref]
- EU Kids Online (AÇÇAP) II Türkiye, 2010. Avrupa Çevrimiçi Çocuklar Araştırma Projesi Türkiye Sonuçları. [Erişim tarihi: 25.12.2020]. Erişim linki: [Link]
- Safekids.com [İnternet]. Copyright © 2020 [Erişim tarihi: 28.12.2020]. "Child Safety on the Information Highway". Erişim linki: [Link]
- Yurdakul KI, Dönmez O, Altınok A, Odabaşı HF. Dijital ebeveynlik ve değişen roller [Digital parenting and changing roles]. Gaziantep University Journal of Social Sciences. 2013;12(4):883-96. [Link]
- Baumrind D. Patterns of parental authority and adolescent autonomy. New Dir Child Adolesc Dev. 2005;(108):61-9. [Crossref] [PubMed]
- Öztürk E. Psikotarih açısından çocuk yetiştirme tarzları ve çocuk istismarı [Child rearing modes (styles) with regards to psychohistory and child abuse]. Turkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine-Special Topics. 2016;2(3):24-34. [Link]
- Öztürk. E. Psikotarih, travma ve dissosiyasyon: çocukluk çağı travmaları, savaşlar ve dissosiyasyonun anamnezi [Psychohistory, trauma and dissociation: the anamnesis of the childhood traumas, wars and dissociation]. Turkiye Klinikleri Psychology-Special Topics. 2020;5(1):1-21. [Link]
- Derin G, Öztürk E. Ruhsal Travmanın Aktarımında Psikotarihsel Dinamikler. Öztürk E, editör. Psikotarih. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2020. p.22-32. [Link]
- Suler JR. Psychology of the Digital Age: Humans Become Electric. 1st ed. England: Cambridge University Press; 2016. [Crossref] [PMC]
- Öztürk E, Çalıcı C. Modern toplumda kimlik, "siber dissosiyasyon" ve "siber alter": teorik ve klinik bir yaklaşım [Identity, "cyber dissociation" and cyber alter' in modern society: a theoretical and clinical approach]. Türkiye Klinikleri. 2018;39-47. [Link]
.: İşlem Listesi