Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de koronavirüs hastalığı2019 [coronavirus disease-2019 (COVID-19)] olgu sayıları gün geçtikçe artmaktadır. CoV'un, hem fizyolojik hem de psikolojik etkisi kronik hastalığı olan bireyde cerrahi ile birlikte daha da şiddetlenebilmektedir. Bu nedenle CoV gibi ölümcül bir enfeksiyon, cerrahi stres tepkisini artırarak hastanın ameliyat sonrası iyileşme sürecini geciktirebilir. Enfeksiyon, kronik hastalık ve cerrahi travma üçgeninde hastanın bu süreçle baş edebilmesi için bütüncül ve hastaya özgü standartlaştırılmış bir bakım modeli kullanılmalıdır. Hastanın ameliyat sonrası değişen fizyolojik, psikolojik ve çevresel uyumunu sağlamak için Roy Adaptasyon Modeli (RAM) kullanılabilir. Bu makalede, birden fazla komorbid hastalığı bulunan olgunun hem COVID-19 hastalığı hem de kardiyovasküler sorunları ile baş etmesi için uyum sorunlarına yönelik RAM kullanılarak planlanan ve uygulanan hemşirelik sürecine yer verilmiştir. RAM'a göre uygulanan bakım planının torasik endovasküler aort anevrizması tamiri sonrası hastanın fizyolojik, psikolojik ve sosyal uyumunu artırdığı belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: COVID-19; Roy Adaptasyon Modeli; hemşirelik bakımı; olgu sunumu
As in the whole world, the number of coronavirus disease-2019 (COVID-19) cases in our country is increasing day by day. Both the physiological and psychological effects of the CoV can be exacerbated by surgery in individuals with chronic diseases. Therefore, a deadly infection such as the CoV may increase the surgical stress response, delaying the patient's postoperative recovery. In the triangle of infection, chronic disease and surgical trauma, a holistic and patientspecific standardized care model should be used in order for the patient to cope with this process. Roy Adaptation Model (RAM) can be used to ensure the patient's post-operative physiological, psychological and environmental adaptation. In this article, the nursing process, which was planned and implemented using RAM for compliance problems, is given in order to cope with both COVID-19 disease and cardiovascular problems of the case with more than one comorbid disease. It was determined that the care plan applied according to RAM increased the physiological, psychological and social adjustment of the patient after thoracic endovascular aortic aneurysm repair.
Keywords: COVID-19; Roy Adaptation Model; nursing care; case report
- T.C. Sağlık Bakanlığı [İnternet]. Copyright © 2022 T.C. Sağlık Bakanlığı [Erişim tarihi: Ocak 2022]. COVID-19 Bilgilendirme Platformu. Erişim linki: [Link]
- Erden S. Kritik COVID-19 hastaları için etkili bir tedavi seçeneği: yüksek akımlı oksijenizasyon. Gürsoy A, editör. Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği ve COVID-19. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2020. p.9-14.
- Refiker Ege M, Paç FA. COVID-19 ve kardiyovasküler sistem: erişkin ve pediyatrik kardiyoloji yaklaşımı [COVID-19 and cardiovascular system: approach of adult and pediatric cardiology]. YIU Sağlık Bil Derg. 2020;1:24-30. [Link]
- Çaylar TH, Terzi B. Roy Adaptasyon Modeli'ne göre COVID-19 şüpheli bir hastanın bakım [Care of a patient with suspicious COVID-19 according to The Roy Adaptation Model]. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2021:25(2):102-7. [Link]
- Karcıoğlu Ö, Yılmaz E. Aort diseksiyonu ve anevrizması. Kekeç Z, editör Acil Tıp Cep Kitabı. 3. Baskı. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2020. p.54-7.
- Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe [İnternet]. © Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe [Erişim tarihi: 8 Ocak 2022]. Thoracic endovascular aortic repair (TEVAR). Erişim linki: [Link]
- Topal Hançer A, Yılmaz M. Kök hücre tedavisi yapılan periferik arter hastalarının Roy Uyum Modeli'ne göre değerlendirilmesi: iki olgu sunumu [Evaluation of peripheral artery patients undergoing stem cell therapy according to Roy Adaptation Model: two case report]. Turkiye Klinikleri Hemsirelik Bilimleri. 2020;12(1):166-72. [Crossref]
- Aytap F, Özer Z. Kronik hastalığı olan bireylerde depresyon riski ile hastalık öz yönetimi arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler [The relationship between risk of depression levels and disease management individuals with chronic diseases and affecting factors]. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care. 2021;15(2):212-22. [Crossref]
- Açıl H, Aygın D. Perianal doku kaybı olan bir travma vakasının Roy Adaptasyon Modeline göre incelenmesi [Analysis of a trauma case with perianal tissue loss according to Roy Adaptation Model]. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):313-9. [Link]
- Yılmaz M, Yılmaz P. Bariatrik cerrahi geçiren hastaların Roy'un Uyum Modeline göre değerlendirilmesi: iki olgu sunumu [Assessment of patients undergoing bariatric surgery according to the Roy's Adaptation Model: two case reports]. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2019;6(1):65-73. [Crossref]
- Doğan A, Karasu F. COVID-19 hastası ve hemşirelik bakımı: olgu sunumu [COVID-19 patient and nursing care: case report]. Van Sag Bil Derg. 2020;13(Özel Sayı):53-8. [Link]
- Karacaoğlu Vicdan K, Tunç Tuna P. Rektum kanseri nedeniyle kolostomi açılan bireyin hemşirelik bakımında Roy Adaptasyon Modelinin kullanımı: olgu sunumu [Use of the Roy Adaptation Model in the nursing care of individuals with a colostomy opened due to rectum cancer: case study]. International Refereed Journal Nursing Researches. 2015;4(4):61-75. [Link]
- Sayar S, Vural F. Rektum kanseri nedeni ile kolostomi açılan olgunun Roy Uyum Modeli'ne göre hemşirelik bakımı [Nursing care according to Roy Adaptation Model in a patient with a colostomy opened due to rectum cancer: case report]. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi. 2017;9(1):91-8. [Crossref]
- Şahin G, Başak T, Sezgünsay E. Sigmoid kolon kanseri tanısı ile ileostomi açılan hastanın Roy Adaptasyon Modeli'ne göre hemşirelik bakımı: olgu sunumu [The nursing care according to Roy Adaptation Model of a patient performed ileostomy with diagnosis of sigmoid colon cancer: a case report]. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2021;3(1):45-52. [Crossref]
- Mansouri A, Baraz S, Elahi N, Malehi AS, Saberipour B. The effect of an educational program based on Roy's adaptation model on the quality of life of patients suffering from heart failure: a clinical trial study. Jpn J Nurs Sci. 2019;16(4):459-67. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi