.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Çocuklarda Oksipital Bölge Baş Ağrısının Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Araştırma
Evaluation of Occipital Region Headache in Children: Descriptive Research
Turkiye Klinikleri J Pediatr. 2022;31(1):53-8
doi: 10.5336/pediatr.2022-88349
Makale Dili: TR
Tam Metin
Ücretsiz Erişim
ÖZET
Amaç: Oksipital bölge baş ağrıları, klasik olarak ikincil baş ağrısı olarak kabul edilerek beyin görüntüleme endikayonu sayılmaktadır. Bu çalışmada, oksipital baş ağrısı olan hastaların klinik ve radyolojik özelliklerini inceleyerek, beyin görüntülemenin tanısal katkısını değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tokat Devlet Hastanesi Çocuk Nöroloji Polikliniğine Ocak 2018-Eylül 2019 tarihleri arasında oksipital baş ağrısı şikâyeti ile başvuran hastalar retrospektif olarak değerlendirildi. Bulgular: Çocuk nöroloji polikliniğine bu süre zarfında toplam 596 hasta baş ağrısı şikâyeti ile başvurdu, 56'sında (%9,4) oksipital baş ağrısı vardı. Oksipital baş ağrısı olan hastaların 41'i (%73) kız, 15'i (%27) erkekti. Yaşları 4-17 arasında olup, ortalama 13,4±3,2 yaş olarak bulundu. Baş ağrısı ortalama 15±3,2 ay önce başlamış, hastaların 24'ünde (%43) son zamanlarda belirgin artış göstermişti. Baş ağrısı sıklığı haftada ortalama 4±3,3'tü, süresi saniyeler-saatler şeklinde değişkenlik gösteriyordu. Baş ağrısı şiddeti ortalama 7,3±1,5 olarak değerlendirildi. Oksipital ağrıya 30 (%53,5) hastada farklı bir baş bölgesinin ağrısının eşlik ettiği saptandı. Yedi (%12,5) hastada kırma kusuru, 7 (%12,5) hastada kan basıncı yüksekliği, 2 (%3,5) hastada epilepsi tanıları kondu. Beyin, manyetik rezonans görüntüleme ile milimetrik T2 hiperintensite odakları (%5), perivasküler boşluklarda genişleme (%5), belirgin sinüs inflamasyonu (%9) ve insidental bulgular (%5, 2 araknoid kist, 1 pineal kist) saptandı. Klinik yaklaşımı değiştirmeyi veya müdahale etmeyi gerektiren bir patoloji bulunmadı. Sonuç: Çocukluk ve ergenlik döneminde, oksipital bölge baş ağrısı nadir değildir. Beyin görüntüleme sadece oksipital bölgede baş ağrısı olup, nörolojik muayene bozukluğu veya başka bir alarm belirtisi olmadığında önemli bir katkı sağlamamaktadır. Hastalar kırma kusuru ve hipertansiyon gibi baş ağrısı nedenleri açısından mutlaka incelenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Baş ağrısı; baş ağrısı bozuklukları, birincil; baş ağrısı bozuklukları, ikincil; manyetik rezonans görüntüleme
Amaç: Oksipital bölge baş ağrıları, klasik olarak ikincil baş ağrısı olarak kabul edilerek beyin görüntüleme endikayonu sayılmaktadır. Bu çalışmada, oksipital baş ağrısı olan hastaların klinik ve radyolojik özelliklerini inceleyerek, beyin görüntülemenin tanısal katkısını değerlendirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Tokat Devlet Hastanesi Çocuk Nöroloji Polikliniğine Ocak 2018-Eylül 2019 tarihleri arasında oksipital baş ağrısı şikâyeti ile başvuran hastalar retrospektif olarak değerlendirildi. Bulgular: Çocuk nöroloji polikliniğine bu süre zarfında toplam 596 hasta baş ağrısı şikâyeti ile başvurdu, 56'sında (%9,4) oksipital baş ağrısı vardı. Oksipital baş ağrısı olan hastaların 41'i (%73) kız, 15'i (%27) erkekti. Yaşları 4-17 arasında olup, ortalama 13,4±3,2 yaş olarak bulundu. Baş ağrısı ortalama 15±3,2 ay önce başlamış, hastaların 24'ünde (%43) son zamanlarda belirgin artış göstermişti. Baş ağrısı sıklığı haftada ortalama 4±3,3'tü, süresi saniyeler-saatler şeklinde değişkenlik gösteriyordu. Baş ağrısı şiddeti ortalama 7,3±1,5 olarak değerlendirildi. Oksipital ağrıya 30 (%53,5) hastada farklı bir baş bölgesinin ağrısının eşlik ettiği saptandı. Yedi (%12,5) hastada kırma kusuru, 7 (%12,5) hastada kan basıncı yüksekliği, 2 (%3,5) hastada epilepsi tanıları kondu. Beyin, manyetik rezonans görüntüleme ile milimetrik T2 hiperintensite odakları (%5), perivasküler boşluklarda genişleme (%5), belirgin sinüs inflamasyonu (%9) ve insidental bulgular (%5, 2 araknoid kist, 1 pineal kist) saptandı. Klinik yaklaşımı değiştirmeyi veya müdahale etmeyi gerektiren bir patoloji bulunmadı. Sonuç: Çocukluk ve ergenlik döneminde, oksipital bölge baş ağrısı nadir değildir. Beyin görüntüleme sadece oksipital bölgede baş ağrısı olup, nörolojik muayene bozukluğu veya başka bir alarm belirtisi olmadığında önemli bir katkı sağlamamaktadır. Hastalar kırma kusuru ve hipertansiyon gibi baş ağrısı nedenleri açısından mutlaka incelenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Baş ağrısı; baş ağrısı bozuklukları, birincil; baş ağrısı bozuklukları, ikincil; manyetik rezonans görüntüleme
ABSTRACT
Objective: Occipital headaches are classically considered as secondary headaches that indicate neuroimaging. This study aimed to examine the clinical and radiological features of patients with occipital headache to evaluate the diagnostic contribution of brain imaging. Material and Methods: Patients who applied to the Tokat State Hospital Pediatric Neurology Outpatient Clinic between January 2018 and September 2019 with occipital headache were evaluated retrospectively. Results: During this period, a total of 596 patients applied to the pediatric neurology outpatient clinic with headache complaints, 56 (9.4%) of them had occipital headache. Of the patients with occipital headache, 41 (73%) were female and 15 (27%) were male. Their ages were between 4-17 years, with a mean of 13.4±3.2 years. Headache started an average of 15±3.2 months ago, and had recently increased significantly in 24 (43%). The frequency of headaches was 4±3.3 per week on average, and the duration varied from seconds to hours. Headache severity was evaluated as 7.3±1.5 on average. Thirty (53.5%) patients identified accompanying pain in a different head region. Diagnoses were refractive errors in 7 (12.5%) patients, hypertension in 7 (12.5%) patients, and epilepsy in 2 (3.5%) patients. Brain magnetic resonance imaging revealed millimetric T2 hyperintensity foci (5%), enlargement of perivascular spaces (5%), significant sinus inflammation (9%), and incidental findings (5%, 2 arachnoid cysts, 1 pineal cyst). No pathology was found that required changing the clinical approach or any intervention. Conclusion: Occipital headache is not uncommon in childhood and adolescence. Brain imaging does not make a significant contribution when there is only occipital headache without neurological deficits or other alarm symptoms. Patients should be examined in terms of headache causes such as refractive errors and hypertension.
Keywords: Headache; headache disorders, primary; headache disorders, secondary; magnetic resonance imaging
Objective: Occipital headaches are classically considered as secondary headaches that indicate neuroimaging. This study aimed to examine the clinical and radiological features of patients with occipital headache to evaluate the diagnostic contribution of brain imaging. Material and Methods: Patients who applied to the Tokat State Hospital Pediatric Neurology Outpatient Clinic between January 2018 and September 2019 with occipital headache were evaluated retrospectively. Results: During this period, a total of 596 patients applied to the pediatric neurology outpatient clinic with headache complaints, 56 (9.4%) of them had occipital headache. Of the patients with occipital headache, 41 (73%) were female and 15 (27%) were male. Their ages were between 4-17 years, with a mean of 13.4±3.2 years. Headache started an average of 15±3.2 months ago, and had recently increased significantly in 24 (43%). The frequency of headaches was 4±3.3 per week on average, and the duration varied from seconds to hours. Headache severity was evaluated as 7.3±1.5 on average. Thirty (53.5%) patients identified accompanying pain in a different head region. Diagnoses were refractive errors in 7 (12.5%) patients, hypertension in 7 (12.5%) patients, and epilepsy in 2 (3.5%) patients. Brain magnetic resonance imaging revealed millimetric T2 hyperintensity foci (5%), enlargement of perivascular spaces (5%), significant sinus inflammation (9%), and incidental findings (5%, 2 arachnoid cysts, 1 pineal cyst). No pathology was found that required changing the clinical approach or any intervention. Conclusion: Occipital headache is not uncommon in childhood and adolescence. Brain imaging does not make a significant contribution when there is only occipital headache without neurological deficits or other alarm symptoms. Patients should be examined in terms of headache causes such as refractive errors and hypertension.
Keywords: Headache; headache disorders, primary; headache disorders, secondary; magnetic resonance imaging
REFERANSLAR:
- Hershey AD. Pediatric headache. Continuum (Minneap Minn). 2015;21(4 Headache):1132-45. [Crossref] [PubMed]
- Raucci U, Della Vecchia N, Ossella C, Paolino MC, Villa MP, Reale A, et al. Management of childhood headache in the emergency department. Review of the literature. Front Neurol. 2019;10:886. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Raieli V, Raimondo D, Cammalleri R, Camarda R. Migraine headaches in adolescents: a student population-based study in Monreale. Cephalalgia. 1995;15(1):5-12; discussion 4. [Crossref] [PubMed]
- Scheller JM. The history, epidemiology, and classification of headaches in childhood. Semin Pediatr Neurol. 1995;2(2):102-8. [Crossref] [PubMed]
- Özge A, Abu-Arafeh I, Gelfand AA, Goadsby PJ, Cuvellier JC, Valeriani M, et al. Experts' opinion about the pediatric secondary headaches diagnostic criteria of the ICHD-3 beta. J Headache Pain. 2017;18(1):113. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Yonker M. Secondary headaches in children and adolescents: what not to miss. Current Neurology and Neuroscience Reports. 2018;18:61. [Link]
- Burton LJ, Quinn B, Pratt-Cheney JL, Pourani M. Headache etiology in a pediatric emergency department. Pediatr Emerg Care. 1997;13(1):1-4. [Crossref] [PubMed]
- Munday S, Rao A. Always on my mind: Headache in children. Emerg Med Australas. 2016;28(4):376-8. [Crossref] [PubMed]
- Özge A, Faedda N, Abu-Arafeh I, Gelfand AA, Goadsby PJ, Cuvellier JC, et al. Experts' opinion about the primary headache diagnostic criteria of the ICHD-3rd edition beta in children and adolescents. J Headache Pain. 2017;18(1):109. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Irwin SL, Gelfand AA. Occipital headaches and neuroimaging in children. Curr Pain Headache Rep. 2018;22(9):59. [Crossref] [PubMed]
- Dao JM, Qubty W. Headache diagnosis in children and adolescents. Curr Pain Headache Rep. 2018;22(3):17. [Crossref] [PubMed]
- Lewis DW, Qureshi F. Acute headache in children and adolescents presenting to the emergency department. Headache. 2000;40(3):200-3. [Crossref] [PubMed]
- Rho YI, Chung HJ, Suh ES, Lee KH, Eun BL, Nam SO, et al. The role of neuroimaging in children and adolescents with recurrent headaches--multicenter study. Headache. 2011;51(3):403-8. [Crossref] [PubMed]
- Larson DB, Johnson LW, Schnell BM, Goske MJ, Salisbury SR, Forman HP. Rising use of CT in child visits to the emergency department in the United States, 1995-2008. Radiology. 2011;259(3):793-801. [Crossref] [PubMed]
- Gilbert JW, Johnson KM, Larkin GL, Moore CL. Atraumatic headache in US emergency departments: recent trends in CT/MRI utilisation and factors associated with severe intracranial pathology. Emerg Med J. 2012;29(7):576-81. [Crossref] [PubMed]
- Reulecke BC, Erker CG, Fiedler BJ, Niederstadt TU, Kurlemann G. Brain tumors in children: initial symptoms and their influence on the time span between symptom onset and diagnosis. J Child Neurol. 2008;23(2):178-83. [Crossref] [PubMed]
- Conicella E, Raucci U, Vanacore N, Vigevano F, Reale A, Pirozzi N, et al. The child with headache in a pediatric emergency department. Headache. 2008;48(7):1005-11. [Crossref] [PubMed]
- Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS) The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Cephalalgia. 2018;38(1):1-211. [Crossref] [PubMed]
- Genizi J, Khourieh-Matar A, Assaf N, Chistyakov I, Srugo I. Occipital headaches in children: are they a red flag? J Child Neurol. 2017;32(11):942-6. [Crossref] [PubMed]
- Bear JJ, Gelfand AA, Goadsby PJ, Bass N. Occipital headaches and neuroimaging in children. Neurology. 2017;89(5):469-74. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Eidlitz-Markus T, Zeharia A, Haimi-Cohen Y, Konen O. Occipital and craniocervical pain and brain MRI in children with migraine. Pediatr Neurol. 2014;50(4):347-52. [Crossref] [PubMed]
- Ahmed M, Grossman S, Rafique B, Momoh Ojewuyi A. Site locked headaches in paediatric patients do not require routine brain imaging and rarely have a serious aetiology. Acta Paediatr. 2017;106(5):791-5. [Crossref] [PubMed]
- Lajmi H, Choura R, Ben Achour B, Doukh M, Amin Z, Hmaied W. Headache associated with refractive errors: Characteristics and risk factors. Rev Neurol (Paris). 2021;177(8):947-54. [Crossref] [PubMed]
- Dotan G, Stolovitch C, Moisseiev E, Cohen S, Kesler A. Uncorrected amteropia among children hospitalized for headache evaluation: a clinical descriptive study. BMC Pediatr. 2014;14:241. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Croix B, Feig DI. Childhood hypertension is not a silent disease. Pediatr Nephrol. 2006;21(4):527-32. [Crossref] [PubMed]
- Bijlsma MW, Blufpand HN, Kaspers GJ, Bökenkamp A. Why pediatricians fail to diagnose hypertension: a multicenter survey. J Pediatr. 2014;164(1):173-7.e7. [Crossref] [PubMed]
- Bauer PR, Tolner EA, Keezer MR, Ferrari MD, Sander JW. Headache in people with epilepsy. Nat Rev Neurol. 2021;17(9):529-44. [Crossref] [PubMed]
- Alexiou GA, Argyropoulou MI. Neuroimaging in childhood headache: a systematic review. Pediatr Radiol. 2013;43(7):777-84. [Crossref] [PubMed]
.: İşlem Listesi