.: ORİJİNAL ARAŞTIRMA
Cinsiyet Tayininde Maksillar Sinüs Ölçümlerinin Kullanımı: Pilot Çalışma: Retrospektif Özgün Araştırma
Using Maxillary Sinus Measurements in Sex Determination: Pilot Study: Retrospective Original Research
Turkiye Klinikleri J Foren Sci Leg Med. 2023;20(3):173-81
doi: 10.5336/forensic.2023-96705
Makale Dili: TR
Tam Metin
ÖZET
Amaç: Çalışmamızın amacı, cinsiyet tayininde maksillar sinüs ölçümlerinin kullanılabilirliğini ve özellikle sadece sağlam kafa iskeletinin olduğu kalıntılarda maksillar sinüs ölçümleriyle yapılacak cinsiyet tayini çalışmalarında 'latent class analizi (LCA)' yönteminin güvenilirliğini tartışmaktır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma evrenini, Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesine 2021 yılında başvuran hastalardan paranazal bilgisayarlı tomografi çekilen, yaşları 20 ve üzeri olan, 40 kadın, 12 erkek oluşturmaktadır. Maksillar sinüslerden derinlik, genişlik ve yükseklik ölçümleri alındı. Sayısal değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro-Wilk normallik testi ile incelendi. Tanımlayıcı istatistik olarak normal dağılan değişkenler için ortalama±standart sapma, normal dağılmayanlar için medyan (minimum-maksimum) değerleri verildi. Ölçüm değişkenlerinin cinsiyete göre farklılıklarının incelenmesinde Student t-testi ve Mann-Whitney U testi kullanıldı. Maksillar sinüs ölçümlerinin cinsiyet tespitinde kullanılabilirliğini incelemek için LCA kullanıldı. Bulgular: Analizler kadın ve erkeklerdeki maksiller sinüs alan ve hacim ölçümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğunu gösterdi. Çalışmanın ikinci aşamasında; LCA ile cinsiyet kestirimi yapıldı. LCA ile cinsiyet kestirimi amacıyla, değişkenlerin farklı kombinasyonlarıyla modeller oluşturuldu ve bu modellerin doğru sınıflama oranları tabloda gösterildi (Tablo 4). Sonuç: LCA modelleri, örneklem genelinde cinsiyetleri doğru sınıflama konusunda başarılı olurken, cinsiyetler açısından değerlendirildiğinde aynı performansı gösteremedi. Bu nedenle LCA yönteminin, büyük ve cinsiyet gruplarının homojen dağıldığı örneklem gruplarında kullanımının daha uygun olacağı sonucuna varıldı.
Anahtar Kelimeler: Adli tıp; latent class analizi; maksillar sinüs; cinsiyet tayini
Amaç: Çalışmamızın amacı, cinsiyet tayininde maksillar sinüs ölçümlerinin kullanılabilirliğini ve özellikle sadece sağlam kafa iskeletinin olduğu kalıntılarda maksillar sinüs ölçümleriyle yapılacak cinsiyet tayini çalışmalarında 'latent class analizi (LCA)' yönteminin güvenilirliğini tartışmaktır. Gereç ve Yöntemler: Çalışma evrenini, Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesine 2021 yılında başvuran hastalardan paranazal bilgisayarlı tomografi çekilen, yaşları 20 ve üzeri olan, 40 kadın, 12 erkek oluşturmaktadır. Maksillar sinüslerden derinlik, genişlik ve yükseklik ölçümleri alındı. Sayısal değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro-Wilk normallik testi ile incelendi. Tanımlayıcı istatistik olarak normal dağılan değişkenler için ortalama±standart sapma, normal dağılmayanlar için medyan (minimum-maksimum) değerleri verildi. Ölçüm değişkenlerinin cinsiyete göre farklılıklarının incelenmesinde Student t-testi ve Mann-Whitney U testi kullanıldı. Maksillar sinüs ölçümlerinin cinsiyet tespitinde kullanılabilirliğini incelemek için LCA kullanıldı. Bulgular: Analizler kadın ve erkeklerdeki maksiller sinüs alan ve hacim ölçümleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğunu gösterdi. Çalışmanın ikinci aşamasında; LCA ile cinsiyet kestirimi yapıldı. LCA ile cinsiyet kestirimi amacıyla, değişkenlerin farklı kombinasyonlarıyla modeller oluşturuldu ve bu modellerin doğru sınıflama oranları tabloda gösterildi (Tablo 4). Sonuç: LCA modelleri, örneklem genelinde cinsiyetleri doğru sınıflama konusunda başarılı olurken, cinsiyetler açısından değerlendirildiğinde aynı performansı gösteremedi. Bu nedenle LCA yönteminin, büyük ve cinsiyet gruplarının homojen dağıldığı örneklem gruplarında kullanımının daha uygun olacağı sonucuna varıldı.
Anahtar Kelimeler: Adli tıp; latent class analizi; maksillar sinüs; cinsiyet tayini
ABSTRACT
Objective: Our study aims to discuss the usability of maxillary sinus measurements in sex determination and the reliability of the 'latent class analysis (LCA)' method in sex determination studies to be performed with maxillary sinus measurements, especially in remains with only intact cranial skeleton. Material and Methods: The study population consists of paranasal sinus computed tomography images of 40 female and 12 male patients, aged 20 and over, who applied to Başkent University Ankara Hospital in 2021. Depth, width, and height measurements were taken from the maxillary sinuses. The distribution of the numerical variable was examined using the ShapiroWilk normality test. The mean±standard deviation for normally distributed variables and the median value (minimum-maximum) for non-normally distributed variables were given as descriptive statistics. Student's t-test and Mann-Whitney U test were used to analyze the differences in measurement variables according to gender. LCA was used to examine the usability of maxillary sinus measurements in sex determination. Results: Analyzes showed a statistically significant difference between both maxillary sinus area and volume measurements in males and females. For the purpose of sex estimation with LCA, models were constructed with different combinations of variables, and the correct classification rates of these models are given in the table. Conclusion: While LCA models correctly classify the sexes across the sample, they could not perform as well when analyzed in different sex groups. Therefore, it was concluded that the LCA method would be more appropriate to use in large sample groups with homogeneous distribution of gender groups.
Keywords: Forensic medicine; latent class analysis; maxillary sinus; sex determination
Objective: Our study aims to discuss the usability of maxillary sinus measurements in sex determination and the reliability of the 'latent class analysis (LCA)' method in sex determination studies to be performed with maxillary sinus measurements, especially in remains with only intact cranial skeleton. Material and Methods: The study population consists of paranasal sinus computed tomography images of 40 female and 12 male patients, aged 20 and over, who applied to Başkent University Ankara Hospital in 2021. Depth, width, and height measurements were taken from the maxillary sinuses. The distribution of the numerical variable was examined using the ShapiroWilk normality test. The mean±standard deviation for normally distributed variables and the median value (minimum-maximum) for non-normally distributed variables were given as descriptive statistics. Student's t-test and Mann-Whitney U test were used to analyze the differences in measurement variables according to gender. LCA was used to examine the usability of maxillary sinus measurements in sex determination. Results: Analyzes showed a statistically significant difference between both maxillary sinus area and volume measurements in males and females. For the purpose of sex estimation with LCA, models were constructed with different combinations of variables, and the correct classification rates of these models are given in the table. Conclusion: While LCA models correctly classify the sexes across the sample, they could not perform as well when analyzed in different sex groups. Therefore, it was concluded that the LCA method would be more appropriate to use in large sample groups with homogeneous distribution of gender groups.
Keywords: Forensic medicine; latent class analysis; maxillary sinus; sex determination
REFERANSLAR:
- Zeyfeoğlu Y, Hancı İH. İnsanlarda kimlik tespiti. STED. 2001;10(10):375-7. [Link]
- Radulesco T, Michel J, Mancini J, Dessi P, Adalian P. Sex estimation from human cranium: forensic and anthropological interest of maxillary sinus volumes. J Forensic Sci. 2018;63(3):805-8. [Crossref] [PubMed]
- Durum Polat Y, Metin Tellioğlu A, Şahmelikoğlu AG, Çapacı B, Karaman CZ. Use of maxillary and frontal sinus diameters in sex determination: Which is superior? Cerrahpaşa Medical Journal. 2020;44(1):27-34. [Crossref]
- Rogers TL. Determining the sex of human remains through cranial morphology. J Forensic Sci. 2005;50(3):493-500. [Crossref] [PubMed]
- Ekizoğlu O, Hocaoğlu E, İnci E. Bilgisayarlı tomografi ile frontal sinüs morfometrik analizinin cinsiyet belirlenmesinde kullanımı [Use of frontal sinus morphometric analysis by computerized tomography in sex determination]. Adli Tıp Bülteni. 2017;22(2):91-6. [Crossref]
- Teke HY, Duran S, Canturk N, Canturk G. Determination of gender by measuring the size of the maxillary sinuses in computerized tomography scans. Surg Radiol Anat. 2007;29(1):9-13. [Crossref] [PubMed]
- Mishra AP, Kumar K, Ramesh Babu CS. Morphometric study of maxillary sinuses in normal subjects by using computed tomographic images. Int J Anat Res. 2020;8(2.2):7505-9. [Crossref]
- Aksoy S, Orhan K. Paranazal sinüs hacimlerinin değerlendirilmesi [Evaluation of paranasal sinus volumes]. Türkiye Klinikleri J Oral Maksillofac Radiol-Special Topics. 2017;3(3):184-8. [Link]
- Nu-ez-Castruita A, López-Serna N, Guzmán-López S. Prenatal development of the maxillary sinus: a perspective for paranasal sinus surgery. Otolaryngol Head Neck Surg. 2012;146(6):997-1003. [Crossref] [PubMed]
- Park IH, Song JS, Choi H, Kim TH, Hoon S, Lee SH, et al. Volumetric study in the development of paranasal sinuses by CT imaging in Asian: a pilot study. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2010;74(12):1347-50. [Crossref] [PubMed]
- Belgin CA. Maksiller sinüs hacminin farklı cinsiyet ve yaş gruplarına göre üç boyutlu olarak değerlendirilmesi. [Uzmanlık Tezi], Tez Danışmanı: Yard. Doç. Dr. Mehmet Çolak Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı; 2017. [Erişim Tarihi:01.03.2023].
- Uthman AT, Al-Rawi NH, Al-Naaimi AS, Al-Timimi JF. Evaluation of maxillary sinus dimensions in gender determination using helical CT scanning. J Forensic Sci. 2011;56(2):403-8. [Crossref] [PubMed]
- Tambawala SS, Karjodkar FR, Sansare K, Prakash N. Sexual dimorphism of maxillary sinus using cone beam computed tomography. Egypt J Forensic Sci. 2016;6(2):120-5. [Crossref]
- Kim HJ, Yoon HR, Kim KD, Kang MK, Kwak HH, Park HD, et al. Personal-computer-based three-dimensional reconstruction and simulation of maxillary sinus. Surg Radiol Anat. 2003;24(6):393-9. [Crossref] [PubMed]
- Cohen J. Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. 2nd ed. New York, NY: Routledge Academic.; 1988.
- Faul F, Erdfelder E, Buchner A, Lang AG. Statistical power analyses using G*Power 3.1: tests for correlation and regression analyses. Behav Res Methods. 2009;41(4):1149-60. [Crossref] [PubMed]
- Sahlstrand-Johnson P, Jannert M, Strömbeck A, Abul-Kasim K. Computed tomography measurements of different dimensions of maxillary and frontal sinuses. BMC Med Imaging. 2011;11:8. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Odacı E, Bahadır A, Yıldırım Ş, Şahin B, Canan S, Orhan B, et al. Cavalieri prensibi kullanılarak bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleri üzerinden hacim hesaplanması ve klinik kullanımı [Volume estimation using the Cavalieri principle on computerized tomography and magnetic resonance images and its clinical application: Review]. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi. 2005;25(3):421-8. [Link]
- Karaağaoğlu AE, Karakaya J, Kılıçkap M. Tanı Testlerinin Değerlendirilmesinde İstatistiksel Yöntemler. 1.Baskı. Ankara: Detay Anatolia Akademik Yayıncılık Ltd Şti.; 2016.
- Alpar R. Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. 6. Baskı. Ankara: Detay Anatolia Akademik Yayıncılık Ltd Şti.; 2020.
- Ruder TD, Thali YA, Rashid SNA, Mund MT, Thali MJ, Hatch GM, et al. Validation of postmortem dental CT for disaster victim identification. J Forens Radiol Imag. 2016;5(1):25-30. [Crossref]
- Urooge A, Patil BA. Sexual dimorphism of maxillary sinus: a morphometric analysis using cone beam computed tomography. J Clin Diagn Res. 2017;11(3):ZC67-ZC70. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Sharma SK, Jehan M, Kumar A. Measurements of maxillary sinus volume and dimensions by computed tomography scan for gender determination. J Anat Soc India. 2014;63(1):36-42. [Crossref]
- Kanthem RK, Guttikonda VR, Yeluri S, Kumari G. Sex determination using maxillary sinus. J Forensic Dent Sci. 2015;7(2):163-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- De Souza A, Rajagopal KV, Ankolekar VH, De Souza AS, Kotian SR. Anatomy of maxillary sinus and its ostium: A radiological study using computed tomography. CHRISMED Journal of Health and Research. 2016; 3(1):37-40. [Crossref]
- Ahmed AG, Gataa IS, Fateh SM, Mohammed GN. CT scan images analysis of maxillary sinus dimensions as a forensic tool for sexual and racial detection in a sample of Kurdish population. European Scientific Journal. 2015;11(18):272-6. [Link]
- Kiruba L, Gupta C, Kumar S, De Souza AS. A study of morphometric evaluation of the maxillary sinuses in normal subjects using computer tomography images. Arch Med Health Sci. 2014;2(1):12-5. [Crossref]
- Fernandes CL. Forensic ethnic identification of crania: the role of the maxillary sinus--a new approach. Am J Forensic Med Pathol. 2004;25(4):302-13. [Crossref] [PubMed]
- Kawarai Y, Fukushima K, Ogawa T, Nishizaki K, Gunduz M, Fujimoto M, et al. Volume quantification of healthy paranasal cavity by three-dimensional CT imaging. Acta Otolaryngol Suppl. 1999;540:45-9. [Crossref] [PubMed]
- Miettunen J, Nordström T, Kaakinen M, Ahmed AO. Latent variable mixture modeling in psychiatric research--a review and application. Psychol Med. 2016;46(3):457-67. [Crossref] [PubMed]
- Vaughn MG, DeLisi M, Beaver KM, Howard MO. Multiple murder and criminal careers: a latent class analysis of multiple homicide offenders. Forensic Sci Int. 2009;183(1-3):67-73. [Crossref] [PubMed]
- Janković M, Masthoff E, Spreen M, de Looff P, Bogaerts S. A latent class analysis of forensic psychiatric patients in relation to risk and protective factors. Front Psychol. 2021;12:695354. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Burruss G, Howell CJ, Bossler A, Holt TJ. Self-perceptions of English and Welsh constables and sergeants' preparedness for online crime: A latent class analysis. Policing: An International Journal. 2020;43(1):105-19. [Crossref]
.: İşlem Listesi