Amaç: Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH), toplumun büyük bir kesimini ilgilendiren bir halk sorunu olup, bu hastalıkların yönetiminde toplumun CYBH yönünden bilgilendirilmesi ve bu bilgilerin değerlendirilmesi sağlığı koruyucu ve geliştirici uygulamalar açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Bilgi Ölçeği'nin (CYBHB-Ö) Türkçe formunun psikometrik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Araştırma metodolojik desende bir çalışmadır. Çalışmanın verileri 2021-2022 eğitim öğretim yılında sağlık ile ilgili bölümlerde okuyan 488 öğrenciden web tabanlı uygulamalar (WhatsApp, Instagram, Facebook) aracılığı ile toplanmıştır. Katılımcılara katılımcı bilgi formu ve CYBHB-Ö uygulanmıştır. Bulgular: Ölçeğin Kaiser-Meyer- Olkin değeri 0,866 ile örneklem sayısı uygunluğu çok iyi aralıkta olduğu bulunmuştur. Uzmanlardan gelen görüşlerin değerlendirilmesi sonucunda kapsam geçerliği oranı 0,94 ve kapsam geçerlilik indeksi ise 0,97 saptanmıştır. Ölçeğin 25 madde ve 6 alt boyut birinci düzey faktöriyel yapısında elde dilen sonuçlar ile (x2 (258, N=488) p<0,000; x2/serbestlik derecesi=1,712; x2: 441,597; yaklaşık hataların ortalama karekökü=0,038; Karşılaştırmalı Uyum İndeksi=0,910; Uyum İyiliği İndeksi=0,934) iyi uyum sergilediği tespit edilmiştir. Ölçeğin toplam Cronbach alfa kat sayısı 0,843 ile yüksek güvenirlikte olduğu tespit edilmiştir. Spearman-Brown korelasyon değeri 0,828 ve Guttman Split- Half değeri 0,823 olarak hesaplanmış olup, bu değerler ölçeğin yarı güvenirliği açısından yeterli düzeyde olduğunu göstermektedir. Sonuç: Bireylerin CYBH hakkında sahip oldukları bilgiyi ve farkındalığını değerlendirmek için standart bir ölçme aracının psikometrik özelliklerinin incelenmesinde, Türk kültürüne göre geçerli ve güvenilir bulunmuştur. Ölçek sağlık profesyonellerinin CYBH bilgi düzeyleri ile ilgili çalışmalarda kullanılabilir.
Anahtar Kelimeler: Cinsel yolla bulaşan hastalıklar; bilgi; ölçek; geçerlilik; güvenirlilik
Objective: Sexually transmitted diseases are a public problem that concerns a large part of the society, and in the management of these diseases, informing the society about sexually transmitted diseases and evaluating this information have a very important place in terms of health protective and improving practices. In this study, it was aimed to examine the psychometric properties of the Turkish version of the Sexually Transmitted Diseases Information Scale. Material and Methods: The research is a methodological study. The data of the study were collected through web-based applications (WhatsApp, Instagram, Facebook) from 488 students studying in health-related departments in the 2021-2022 academic year. Participant information form and sexually transmitted diseases information scale were applied to the participants. Results: The Kaiser-Meyer-Olkin value of the scale was found to be 0.866 and the sample size was in a very good range. As a result of the evaluation of the opinions of the experts, the content validity rate was 0.94 and the content validity index was 0.97. With the results obtained in the first-order factorial structure of the scale with 25 items and 6 sub-dimensions (x2 (258, N=488) p<0.000; x2/degree of freedom=1.712; x2: 441.597; root mean square error of approximation= 0.038; Comperative Fit Index=0.910; Goodness-of-Fit Index=0.934) found to be well-matched. The scale was found to be highly reliable with a total Cronbach alpha coefficient of 0.843. The Spearman-Brown correlation value was calculated as 0.828 and the Guttman Split-Half value as 0.823, which shows that the scale is at a sufficient level in terms of semi-reliability. Conclusion: In the examination of the psychometric properties of a standard measurement tool to evaluate the knowledge and awareness of individuals about sexually transmitted diseases, it was found to be valid and reliable according to Turkish culture. The scale can be used in studies related to the sexually transmitted diseases knowledge levels of health professionals.
Keywords: Sexually transmitted diseases; information; scale; validity; reliability
- World Health Organization [Internet]. © 2022 WHO [Cited: June 22, 2022]. Sexually transmitted infections. Available from: [Link]
- Workowski KA, Bolan GA; Centers for Disease Control and Prevention. Sexually transmitted diseases treatment guidelines, 2015. MMWR Recomm Rep. 2015;64(RR-03):1-137. Erratum in: MMWR Recomm Rep. 2015;64(33):924. [PubMed] [PMC]
- Yıldız S. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve hemşirelik bakımı içinde. Görak G, Savaşer S, Yıldız S, editörler. Bulaşıcı Hastalıklar Hemşireliği. 2. Baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri; 2018. p.199-228.
- Bae S, Lee G. AAUS guidelines 2021 revision sexually transmitted infection (STIs) diagnostic strategy for STI. J Infect Chemother. 2022;28(2):135-41. [Crossref] [PubMed]
- Pourmarzi D, Sharami SH. Midwives' educational needs and knowledge about sexually transmittable infections in the Islamic Republic of Iran. East Mediterr Health J. 2017;23(9):611-8. [Crossref] [PubMed]
- Karaköse A, Aydın S. Genç erkeklerin cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkındaki bilgi düzeyinin incelenmesi [Evaluation of young men's level of knowledge about sexually transmitted diseases]. The New Journal Of Urology. 2011;6(1):33-9. [Link]
- Kerimoğlu G, Üstündağ A. Ergenlik döneminde cinsel eğitimin önemi [The importance of sexual education during adolescence]. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2014;24(1):8-14. [Link]
- Kurt A, Dereli Yılmaz S. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin HIV/AIDS hakkındaki bilgi düzeyleri ve bilgi kaynakları [The levels of knowledge and sources of information on HIV/AIDS of university healthscience students]. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2012;9(3):47-52. [Link]
- Aykan ŞB, Altındiş M, Ekerbiçer H, Aslan FG, Altındiş S. Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımı ve cinsel yolla bulaşan hastalıklarla ilgili farkındalıkları [University students awareness of sexually transmitted diseases and use of social media]. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;3(1):1-5. [Crossref]
- Elkin N. Üniversite öğrencilerinin cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda bilgilerinin araştırılması [Investigation on the knowledge of undergraduate students' about sexually diseases]. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;8(1):1-14 [Link]
- Karasu F, Göllüce A, Güvenç E, Dadük S, Tuncel T. Hemşirelik öğrencilerinin cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkındaki bilgilerinin incelenmesi [Investigation of nursing students's information about sexually transmitted diseases]. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi. 2017;5(1):1-15. [Link]
- Yaşar Ö, Dikoğlu Buluş M, Özsezer Kaymak G, Er Güneri S. Üniversite öğrencilerinin cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda bilgi ve görüşlerinin incelenmesi [Investigatıon of knowledge and opinions about sexually transmitted diseases of university students]. JAREN. 2019;5(1):53-8. [Link]
- Jaworski BC, Carey MP. Development and psychometric evaluation of a self-administered questionnaire to measure knowledge of sexually transmitted diseases. AIDS Behav. 2007;11(4):557-74. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Albanghali MA, Othman BA. A cross-sectional study on the knowledge of sexually transmitted diseases among young adults living in Albaha, Saudi Arabia. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(6):1872. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Teixeira L, Figueiredo V, Mendoza-Sassi R. Adaptação transcultural do Questionário sobre Conhecimento de Doenças Sexualmente Transmissíveis para o português brasileiro. Jornal Brasileiro de Psiquiatria. 2015;64(3):247-56. [Crossref]
- Aydemir N, Yakın İ, Arslan HS. AIDS bilgi ve tutum ölçeklerinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin sınanması [Developing AIDS knowledge and AIDS attitude scales and assessing their reliability and validity]. Psikoloji Çalışmaları - Studies in Psychology. 2018;38(1):73-93. [Crossref]
- Carey MP, Schroder KE. Development and psychometric evaluation of the brief HIV Knowledge Questionnaire. AIDS Educ Prev. 2002;14(2):172-82. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Demir F. Human Papilloma Virüsü Bilgi Ölçeği'nin Türkçe geçerlik ve güvenirliği [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Sağlık Bilimleri Üniversitesi; 2019. Erişim tarihi: 23.06.2022 [Link]
- Waller J, Ostini R, Marlow LA, McCaffery K, Zimet G. Validation of a measure of knowledge about human papillomavirus (HPV) using item response theory and classical test theory. Prev Med. 2013;56(1):35-40. [Crossref] [PubMed]
- Çolak E, Fer S. Öğrenme yaklaşımları envanterinin dilsel eşdeğerlik, güvenirlik ve geçerlik çalışması [The bilingual equivalence, validity and reliability of the learning process questionnaire]. Ç.Ü. Sosyal Bililer Enstitüsü Dergisi. 2007;16(1):197-212. [Link]
- Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. 1. baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2002.
- Özdemir N, Buzlu S. Hemşire Karşılıklı Bağımlılık Ölçeği Türkçe geçerlilik ve güvenirlilik çalışması [The Turkish validity and reliability study of the Nurse Codependency Questionnaire]. J Psychiatric Nurs 2020;11(1):35-40. [Crossref]
- Lawshe CH. A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology. 1975;28(4):563-75. [Crossref]
- Ayre C, Scally AJ. Critical values for Lawshe's content validity ratio: revisiting the original methods of calculation. Measurement and Evaluation in Counseling and Development. 2014;47(1):79-86. [Crossref]
- Büyüköztürk Ş. Testlerin geçerlik ve güvenirlik analizlerinde kullanılan bazı istatistikler. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. 15. Baskı. Ankara: Pegem Akademi; 2011. p.167-82.
- Raubenheimer J. An item selection procedure to maximise scale reliability and validity. Journal of Industrial Psychology. 2004;30(4):59-64. [Crossref]
- Kaptan O. Öğretmen Eşitlik Algısı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik çalışması [Teachers' Perception of Equality Scale: a study of validity and reliability]. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES). 2020;53(2):637-64. [Link]
- El-Tholoth HS, Alqahtani FD, Aljabri AA, Alfaryan KH, Alharbi F, Alhowaimil AA, et al. Knowledge and attitude about sexually transmitted diseases among youth in Saudi Arabia. Urol Ann. 2018;10(2):198-202. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Folasayo AT, Oluwasegun AJ, Samsudin S, Saudi SN, Osman M, Hamat RA. Assessing the knowledge level, attitudes, risky behaviors and preventive practices on sexually transmitted diseases among university students as future healthcare providers in the central zone of Malaysia: a cross-sectional study. Int J Environ Res Public Health. 2017;14(2):159. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- Büyüköztürk Ş. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. 5. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık; 2005.
- Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. 5. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2014.
- Erbil N, Bakır A. Meslekte profesyonel tutum envanterinin geliştirilmesi [Developing inventory of professional attitude at occupation]. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2009;6:290-302. [Link]
- Yaşlıoğlu MM. Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması [Factor analysis and validity in social sciences: application of exploratory and confirmatory factor analyses]. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. 2017;46(0):74-85. [Link]
- Hu LT, Bentler PM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal. 1999;6(1):1-55. [Crossref]
- Byrne BM. Structural Equation Modeling with AMOS Basic Concepts, Applications, and Programming (Multivariate Applications Series). 2nd ed. New York: Routledge/Taylor & Francis Group; 2011. [Link]
.: İşlem Listesi